Айгүл гүлү жөнүндө уламыш.

Айгүл гүлү жөнүндө уламыш.

Кыргыз эли байыркы көчмөн эл. Илгери алар, өз турмушунда согушту башынан көп өткөрүшкөн. Ошол жоокерчилик заманда бир хан болгон экен. Ал, жүзү ай нуруна бөлөнгөн, сулуулугу суктандырган кыздуу болот. Анын атын аздектеп Айгүл коёт.

Айгүл акылдуу, мээнеткеч жана жароокер болуп бой жетет. Ал күндөрдүн биринде, хандын аскер башчысы болгон Козулан аттуу жигитти көрүп, жактырып калат. Анын келишкен бою, кыймыл-аракети, сүйлөгөн сөзү, аткарган жумушу кыздын жүрөгүнөн түнөк табат. Ал эми ошол эле күндөрдө, Козуланда Айгүлдү жактырып, бирок сүйүү сезимин билдирүүдөн айбыгат. Арадан бир канча күн өткөн сайын, экөөнүн ортосундагы жылуу мамиле жакындап, жылдыздары төп келип, баш кошууга даярдыктар көрүлө баштайт.

Ошондой күндөрдө, айыл ичине душмандар капилеттен кол салып, Козулан сүйүүдөн Мекенин артык тутуп, жеңиш менен келип үйлөнүүнү болжоп, согушка аттанат. Согуш жеңиш менен аяктайт. Аскер башчы Козулан катуу жарадар болот. Мекенине жетүүгө эч мүмкүнчүлүгү болбогондон улам, аскерлерине кайрылып: “Менин жүрөгүмдү кутучага салып, Мекениме жеткиргиле” - деп, акыркы сөзүн айтат.

Бул учурда айыл ичи тойго кам көрүү аракетинде болот. Жеңишти уккан Айгүл кырк кызын ээрчитип, аскерлердин алдын тосуп чыгат. Козулан баатырдын өлгөнүн айта албаган аскерлер, кутучадагы жүрөктү Айгүлгө сунушат. Акылдуу кыз окуянын чоо-жайын дароо түшүнүп, кутучадагы жүрөктү алып, тоону көздөй бет алат. Ал чуркап тоого чыгып, боюн тоодон таштайт. Сүйүүнүн күчүнө багынган ай чырайлуу Айгүл каза болот. Кийинки жылы кыздар ал тоого чыгышса, ошол жерге кызыл тазыл, кочкул сары түстөгү гүлдөр жайнап чыккан болот. Ал гүлдөргө Айгүл деп ат коюшат. Эми, тоону “Айгүл таш”, ага жакын жайгашкан тоону “Козулан” деп аташкан экен.

Ошондуктан, ал жер ыйык, көп эл келет. Өзгөчөлүгү ай тийгенде, ал гүл ачылат. Башка жерге өспөйт. Бул сүйүүдөн бүткөн гүл. Айгүл гүлү чыныгы таза сүйүүнүн символу.