Загадки на башкирском языке для начальной школе

Йомаҡтар конкурсы

Маҡсаты- уҡыусыларҙың телмәрен, фекерләү ҡеүәһен үҫтереү;

-зирәклек,тапҡырлыҡ сифаттарын тәрбиәләү;

-уларҙа башҡорт халыҡ ижадына ҡарата хөрмәт тәрбиәләү.

1.Аяғы юҡ – ил гиҙә,

Күҙҙәре юҡ – йәш түгә (болот)

2.Аллы – гөллө көйәнтәмде

Йылға аша ташланым (йәйғор)

3.Өй башында ярты икмәк.(ай)

4.Беҙ, беҙ, беҙ инек,

Беҙ ун ике ҡыҙ инек.

Бер таҡтаға йыйылдыҡ,

Таң атҡансы юҡ булдыҡ.(йондоҙҙар)

5.Башы – тауҙа,

Аяғы – диңгеҙҙә(йылға)

6.Сәскәһе – ағасында,

Алмаһы – тамырында.(картуф)

7.Дөбөр – дөбөр итер,

Дөбөрдәтеп китер,

Ялт – йолт итер,

Ялтырап китер.(күк күкрәү, йәшен йәшнәү)

8.Тышы йәшел, эсе ҡыҙыл,

Аҡса биреп алалар.

Уны күргән балалар,

Тилмерешеп ҡалалар(ҡарбуз)

9.Башы бар – сәсе юҡ,

Күҙе бар – ҡашы юҡ.

Ҡанаты бар – оса алмай,

Болоттарҙы ҡоса алмай(балыҡ)

10.Быҙлай ҙа быҙлай,

Үпкән ере һыҙлай(серәкәй)

11.Башы – тараҡ

Ҡойроғо – ураҡ.(әтәс)

12.Ҡуян ҡолаҡлы

Ат тояҡлы(ишәк)

13.Ике малай бергә тора,

Берен – бере күрә алмай(күҙҙәр)

14.Арымай – талмай

Арттан ҡалмай(күләгә)

15.Үҙе генә ашалмай,

Унан башҡа аш бармай(тоҙ)

16.Мейес артында бисура,

Билен быуып ултыра(һепертке)

17.Башы булмаһа ла – эшләпәле,

Аяғы булһа ла – итекһеҙ(өҫтәл)

18.Бәләкәй генә бер көсөк

Өрмәй ҙә, индермәй ҙә(йоҙаҡ)

19.Ура, һуға, елгәрә

Үҙе тейәп ебәрә(комбайн)

20.Ҡат – ҡат ҡатлама, аҡылың булһа ташлама(китап)

21.Ҡалаһы бар- халҡы юҡ,

Диңгеҙе бар – һыуы юҡ(карта)

22.Бер алмағаста алты ботаҡ,

Ботаҡ һайын һигеҙ сәтләүек

Бөтәһе нисә сәтләүек(алмағаста сәтләүек үҫмәй)

23.Ике ата, ике улға өс йомортҡа бешергәндәр.Уларҙың һәр береһе берәр йомортҡа ашаған.Нисек улай.(улар өсәү атаһы, улы, ейәне)

24.Һыйыр ниңә ята(ултыра белмәгәнгә)

25.Эт ниңә өрә(һөйләшә белмәгәнгә)

26.Ҡанаты бар – йөнө юҡ,

Күккә менһә тиңе юҡ(Самолет)

27.Аҡ яланда ҡара малай

Ҡыҙыу йөрөп эҙ яһай,

Эҙ яһамай, һүҙ яһай(ҡағыҙға яҙыу)

28.Эй ат саба, ат саба,

Һығыла билгенәһе.

Тояҡтары резинка,

Тимерҙән дилбегәһе.(Машина)

29.Шәкәр тиһәң шәкәр түгел,

Һөт тә түгел – үҙе аҡ.

Мамыҡ тиһәң – мамыҡ түгел,

Йә был нимә, уйлап тап.(ҡар)

1.Биш ишектэн бишэу инэ,
Лэкин ойо берэу генэ. (Бирсэткэ)

2.Белеме лэ, йэне лэ юk,
Yзе яза гумер буйы.
Язган hайын яйлап kына
Кесерэйэ бара буйы. (Кэлэм)

3.Кон-тон домбэслэй агасты:
- Туk-туk, туk-туk!
Э агасkа ошонан да
Шэп дауа юk. (Тумыртkа)

4.Яр башында улэн озэ,
Рэхэтлэнеп hыуза йозэ,
Телэй икэн сумып ала,
Тик барыбер kоро kала. ( Каз, ойрэк)

5.Эргэhенэ барам, тиhэн,
Усал kытkылдап kуя,
Унарлаган балаларын
Канат астына йыя. (Тауык hэм унын себештэре)

6.hаkалы бар, мыйыгы юk,
Башы бар за, kыйыFы юk. 
Могоззэре: - hозэм, - ти, 
Елене: «hот бирэм», - ти. (Кэзэ)

7.Кэртэ башында ойо,
Агылы моноло койо. (Сыйырсыk)

8.Йомороkай-йомгагым,
hис кенэ лэ тик тормай.
Ысkынып китэ kулдан,
Артынын етеп булмай.
КулFа тейhэ, «шап та шоп»,
Э изэндэ «тып та тып»,
Минен йылFыр дусым. (Туп)

9.Йоморо, тик туп тугел,
hугып уйнарга енел,
Тотам, тиhэн, ебе бар,
Э исеме унын … (Шар)

10.Алда озон йыландай,
Бормаланып ята.
Ойзэн алып китэ лэ,
Ойгэ алып kайта. (Юл)

11.Котоузэрзэ улэн утлап, 
Елененэ hот тулыр.
Гел моьолдэп hойлэшhэ лэ,
Узе бейек, узе зур.
Унын исеме … (hыйыр)

12.Могозо бар, kойроFо бар,
Yлэн менэн туkлана.
БуйFа ла тин, лэкин берук
Кэзэ менэн бутама. (hарыk)

2. Йэйен hоро, кышын ак, 
Уга шулай якшырак. 
( Куян.) 

13. Башы бар- сэсе юк, 
Кузе бар- кашы юк. 
Канаты бар- оса алмай, 
Болоттарзы коса алмай. 
( Балык) 

14. Сыбар ала кулдэге, 
Тотhан- уна бизэге. 
( Кубэлэк.) 

15. “Тей” ,- тиhэн, теймэй, 
“Теймэ” ,- тиhэн, тейэ. 
( Ирен.) 

16. Берэу hойлэй, 
Икэу тынлай, 
Тагы икэу карап тора. 
(Тел, колак, куз

Туны бар-сапаны юҡ,

Мыйығы бар – һаҡалы юҡ.

(Бесәй)

Осоп киләм, осоп киләм,

Күҙгә эләккәнде тибеп киләм.

(Бөркөт)

Ҡат –ҡат ҡатлама, аҡылың булһа, ташлама.

(КИТАП)

Тимер ҡоҙоҡ, оҙон ҡойроҡ, бирә бойороҡ.

(Перо, ручка)

Ҡалаһы бар, халҡы юҡ, дингеҙе бар, һыуы юҡ.

(Карта)

 а)    Йәйен -  урманда  батша,

        Ҡышын -  ҡарҙан   да  аҫта.

                                                              ( Айыу.)

б)     Көндөҙ  йоҡлай,  төндә  илай.

                                                               ( Ысыҡ. )

в)     Ҡыш  буйы  ятты  - ятты  ла,  яҙын  тороп  сапты.

                                                                                       ( Ҡар.)

г)      Энәһе  бар,  ебе  юҡ.

                                                  (Терпе.)

д)     Башы  - тараҡ,  ҡойроғо -  ураҡ.

                                                                (Әтәс.)

е)     Ағаһы  ла,  ҡустыһы  ла  эшләпәле.

                                                                 (Бәшмәк.)

ж)    Йөҙ  йәшәр  ағас.

                                       ( Имән.)

з)     Ниндәй  ҡош  яҙ   килеүен  хәбәр  итә.

                                                                (Ҡарға.)

и)     Тейен  нимә  ярата.

                                                          (Сәтләүек.)

к)     Тау  нимәһеҙ   булмай.

                                                            (Ташһыҙ.)

л)      Ай  күрҙе,  ҡояш  алды.

                                             (Ысыҡ.)

м)     Биш  бүлмәгә  бер  ишек.

                                                (Бирсәткә.)

н)     Ҡалаһы  бар -  халҡы  юҡ.

        Диңгеҙе  бар  -  һыуы  юҡ.

                                                        (Карта.)

о)    Ағас  түгел  - япраҡлы,

       Тун  түгел – тегелгән.

                                                 (Китап.)

п)  Яратам  һине,  яратам  һине,

     Яратҡан  өсөн  туҡмайым  һине.

                                                                 (Туп.)

р)    “Тей !”-   тиһәң,  теймәй,

        “Теймә !” -  тиһәң  тейә.

                                               (Ирендәр.)

с)      Тарағы  бар  -  сәсен  тарамай,

         Урағы  бар – иген  урмай.

                                                          (Әтәс)

т)      Бер  алмағаста  -  алты  ботаҡ,

         Ботаҡ  һайын – һигеҙ  сәтләүек,

         Бөтәһе  нисә  сәтләүек.

                                                          (Алмағаста  сәтләүек  үҫмәй.)

Өс “ә” хәрефе менән һүҙҙәр төҙө.

Өс “о” хәрефе менән

һүҙҙәр төҙө

Өс “а” хәрефе менән

һүҙҙәр төҙө

“А” хәрефтәре менән

Һүҙҙәр төҙө.

Утверждаю_______

Директор школы Гатауллина Л.Ф.

Неделя родных языков

1.12 – 6.12.2014