Gagauz halkın folkloru.

Gagauz folkloru. Bilmeycä. Söleyiş.

Uroon neetleri:

• «Folklor» annayışı açıklamaa
• belli etmää folklorun janraları
• belli etmää folklorun küçük janraları
• açıklamaa ne o söleyiş
• söleyişlerin özelliklerinnän tanışmaa
• Söleyişleri temaya görä ayırmaa
• tanımaa folklorun küçük janraları

Engliz dilindä  « folklore » - halk yaratmaları, halkın fikiri, ariflii. Halk yaratmaları geçti bizä aazdan-aaza, dedelerdän evlat boylara korunmuş bu gözäl, sedef gibi geçirilmäz yaratmalar.

Gagauz folkloruna girer butakım janralar:

sayılmaklar

dilköstemeklär

fıkra

türkü

Ballada

Folklor

masal

maani

s ö leyiş

legenda

bilmeycä

Söleyiş.

Soleyiş - o kısa bır sölemak, angısı gösterer bir üüretmäk, bir faydalı fikir artistik formasında; o paa işlerä, yaptıklara, çıkış yapêr; saklı fikirlän da çok lafeder bizimnän.

Söleyiş gösterer fikiri , üüretmeyi süret toplumu , o paa koyer işlerä, yaptıklara, cıkış yapêr, diyşli formasında söleer, laf eder bizimnän. Söleyişlär da göstererlär çok işlär istoriyamızdan . Söleyişlär yardım ederlär üürenmää hem istoriyamızı , kulturamızı , hem da akıl üürenmää dedelerimizdän , bütün halkımızdan.

S ö leyişlär.

1.Sofra gözellii-tuz-ekmek.

Halkın gözellii-onun dili hem kulturası.

2. Kuşlar belli uçmakta, insannar da –dostlukta.

3.Üürenmää utanma, bilmemää utan.

İnsan

Söleyişlerin temaları

Zaamet

ekmek

Dostluk

aylä

söleyişlär

Mamu

Natura

Vatan

Kendi düşän aalamazmış,

ama durmamayca

Damna taşı diil kuvetlän,

dost aara oralarda.

Kışın taliga yap,

kendin düşärsän.

aalasa da yaraşmazmış.

Aalemä kuyu kazma,

yazın da kızak yap.

Kim geler sana zorunda,

Bilmeycä.

Bilmeycelär - bunnar folklor janrasında, düşünülmüş işi saklayıp, söleerlär sade kimi nışannarını, ölä ki sesleyici kafa düüsün bulmaa. Te onnardan birkaçı.

Onnarı bilmää kolay diil, lääzım düşünmää da bulmaa cuvabı. Bilmeycelär da yardım ederlär üürenmää halkımızın geçmiş yaşamasını, fikirini.

Oyun «Kim taa çemrek»

Biz yaşêêrız kuruda,

O yaşêêr suda.

Var kanat, ama uçamêêr,

Yok bacak, ama kaçêr.

Daalarda yaşêêr kumiṭa

Lafları –haliz halviṭa.

Ama zararcı , hırsız.

Horozu kapır lafsız

uzucuk daada

Durêr bir bacakta.

Paraliya var,

Ama kafasız

Sülüksüz bir kemiksiz,

Çiçekleri uça-uça ayırêr.

Gök üstündä yarı çörek.

.

Dilköstemeklär

• Kaçan sıçan alatlêêr,

Sıçan kaçan tutulêr.

• Paraliya paralandı,

Paraylan paraliya alındı.

• Derenin derennii derin,

Denizin benizi serin.

Oyun «Kim taa kuşkulu»

1.Türkülär, masallar, söleyişlär, bilmeyecelär, sayılmaklar, maanilär , legendalar deniler – ________________.

2. Halk yaradıcılıı geçer bizä _______

3.Folklordan bir küçük janrası, angısında var baş nışannar hem insan lääzım çözsün da bulsun cuvap- ________

4.O kısa bir sölemäk ,angısı üüreder, bir faydalı fikir gösterer hem

saklı laflarlan konuşêr ________ .

5. Folklor geçer bizä ______ , __________.

folklor

dedelerİmİzdän

bilmeycä

söleyİş

aazdan aaza

Benim kefim urokta

Pek ii

Şen

İİ

küsülü