Геометрик прогрессия

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI

NAMANGAN VILOYATI XALQ

TA’LIMI BOSHQARMASI

Uchqo`rg`on tuman xalq ta`limi bo`limiga qarashli 38-sonli Davlat ixtisoslashtirilgan umumta`lim maktabining matematika fani o`qituvchisi

Parpiyeva Barnoxonning 9-sinf algebra fanidan

“Geometrik progressiyaningdastlabki n ta hadi yig’indisi formulasi.”

mavzusida tayyorlagan bir soatlik

Mavzu: Geometrik progressiyaningdastlabki n ta hadi yig’indisi formulasi.

I. Darsning maqsadlari:

Ta’limiy maqsadi:

1. O’quvchilarga DTS talablari asosida ta’lim-tarbiya berish.

2. O’quvchilarni og’zaki va yozma hisoblashlarini rivojlantirish.

3. Geometrik progressiyaningdastlabki n ta hadi yig’indisini toppish mavzusiga doir mashqlar bajara olish.

Tarbiyaviy maqsad:

1.O’quvchilarni erkin fikrlashga, xulosa chiqarishga o’rgatish, vatanparvarlik, insoniy fazilatlar ruhida tarbiyalash.

2. Mavzu orqali o’quvchilarga aqliy, iqtisodiy, ekologik va nafosat tarbiyasi berish.

Rivojlantiruvchi maqsad:

1.O’quvchilarni fikrlash va eslash qobilyatlarini kengaytiriladi, rivojlantiriladi.

Darsning uslubi:

Savol-javob, tushuntirish, munozara, aqliy hujum, tezkor savol- javoblar, klaster, testlar.

Darsning jihozi:

Darslik, slaydlar, tarqatmali kartochkalar, rasmlar, test materiallari, o’quv qurollari.

Darsning shiori

A’lo o’qish burchimiz, unga yetar kuchimiz!

Dars bosqichlari yuzasidan vaqt taqsimoti:

Darsning borishi:

Tashkiliy qism:

1. Salomlashish

2. Yo'qlama qilish.

3. Sinf tozaligiga e’tibor.

Siyosiy daqiqa:

1. 5 ta muhim tashabbus haqida ma’lumot bering.

2. Fevral oyidagi muhim sanalarni ayting?

3. Harakatlar strategiyasini ayting?

O’tilgan mavzuni mustahkamlash:

1. Arifmetik progressiya deb nimaga aytiladi?

2. Geometrik progressiya haqida ma’lumot bering

3. Geometrik progressiyaning n-hadini topish formulasi qanday?

Yangi mavzu bayoni: Geometrik progressiya dastlabki n ta hadining yig’indisi.

1-masala. Ushbu yig’indini toping.

_{ } (1)

_{ }Tenglikning ikkala qismini 3 ga ko’paytiramiz:

_{ } (2)

1. va (2) tengliklarni quydagicha yozib chiqamiz:

_{ }

_{ }

Qavslarning ichida turgan ifodalar bir xil. Shuning uchun:

_{     }

_{ }=_{ }

Endi maxraji _{ } bo’lgan ixtiyoriy _{ }, _{ },...,_{ } geometrik progressiyani qaraymiz.

_{ } shu progressiyaning dastlabki n ta hadi yig’indisi bo’lsin:

_{ }+ _{ }+..._{ }

Teorema. Maxraji q≠1 bo’lgan geometrik progressiyaning dastlabki n ta hadining yig’indisi quyidagiga teng:

1 – masala. 6, 2, … geometrik progressiya dastlabki beshta hadining yig’indisini toping.

Bu progressiyada b₁=6,

2 – masala. Maxraji bo’lgan geometrik progressiyada dastlabki oltita hadning yig’indisi 252 ga teng. Shu progressiyaning birinchi hadini toping.

.

Bundan 252=2

440. Agar geometrik progressiyada:

bo’lsa, uning dastlabki n ta hadining yig’indisini toping

441. Geometrik progressiya dastlabki yettita hadining yig’indisini toping:

1) 5, 10, 20, …; 2) 2, 6, 18, … .

442. Agar geometrik progressiyada:

1) bo’lsa, va ni toping;

2) bo’lsa, va ni toping.

443. Agar geometrik progressiyada:

1) 2)

3) 4)

bo'lsa, uning hadlari soni n ni toping.

Yangi mavzuni mustahkamlash.

1. Geometrik progressiyaning maxraji 3 ga, dastlabki 4 ta hadlari yig’indisi 80 ga teng. Uning 4-hadini toping

O’quvchilarni baholash.

O’quvchilarning o’tilgan mavzuni takrorlash, guruhlardagi faolligi, yangi mavzuni mustahkamlash jarayonidagi mustaqil va erkin fikrlashlari kuzatiladi va baholanadi.

Uyga vazifa:

447-448-mashqlar.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 9-sinf Algebra darslik. Sh.A. Alimov, O.R.Xolmuhamedov. M.A.Mirzaaxmedov O’qituvchi Toshkent-2019.

2. AIM.uz saytidan.

3. Ziyonet kutubxonasi.