Тэма: Мясціна, дзе я жыву. Славутыя землякі. Памятныя мясціны
Мэты: працягваць фарміраванне вымаўленчых навыкаў; пазнаёміць са словамі і выразамі па тэме, уключаць іх ў актыўнае суразмоўніцтва па змесце праслуханых і прачытаных тэкстаў; фарміраваць уменні асэнсавана ўспрымаць беларускую мову на слых, вучыць чытаць па-беларуску; фарміраваць першапачатковыя чытацкія ўменні пры адказе на пытанні па прачытаным; выхоўваць пачуццё гонаруза сваіх землякоў, жаданне захоўваць памяць пра іх, браць іх прыклад любові да Радзімы
Абсталяванне: падручнік, рабочы сшытак, мультымедыйная прэзентацыя па тэме ўрока.
Ход урока
1. Арганізацыйны момант
2. Актуалізацыя ведаў і ўменняў вучняў
• Гульня «Так ці не»
Настаўнік агучвае выказванне і дадае адно слова з прыведзеных у дужках. Вучні павінны сказаць «так» ці «не».
- У наваколлі беларускіх гарадоў і вёсак можна ўбычыць … (палі, рэкі, горы, крыніцы, лагчыны, акіяны, азёры, лясы, даліны, узгоркі, гаі, пералескі).
3. Вывучэнне новай тэмы
Работа па падручніку (с. 52, заданне 1)
— Успомніце, як называюць родных вам людзей. А як назваць іх адным словам? (Сваякі)
- А вось людзі, якія жывуць у адной мясціне (у вёсцы, у горадзе, у адной краіне), называюцца «землякі». (Вымавіць хорам)
- Сёння мы пагаворым пра нашых славутых, знакамітых землякоў, якія праславілі беларускую зямлю на ўвесь свет. Прачытайце подпісы пад фотаздымкамі. Што вы ведаеце пра гэтых людзей? (Настаўнік імітуе машыну часу і запрашае вярнуцца ў мінулае)
- Еўфрасіння Полацкая праславіла нашу зямлю тым, што заснавала манастыр, ініцыявала будаўніцтва царквы, перапісвала ад рукі рэлігійныя кнігі. (Настаўнік просіць дзяцей паўтарыць яе імя хорам)
- Францыска Скарыны адным з першых пачаў друкаваць кнігі, быў вельмі адукаваным чалавекам, вучыўся ва ўніверсітэце. (Настаўнік просіць дзяцей паўтарыць яго імя хорам)
- Хлопчык, якога звалі Марат Казей, разам з усім народам змагаўся з фашыстамі ў час Вялікай Айчыннай вайны. Ён здзейсніў подзвіг, абараняючы Радзіму. Калі яго акружылі фашысты, ён падпусціў іх бліжэй і ўзарваў гранату. Знішчыў ворагаў, але загінуў сам. Ён ратаваў усіх нас, каб мы жылі ў міры і захоўвалі яго. (Настаўнік просіць дзяцей паўтарыць яго імя хорам)
- Наш сучаснік Уладзімір Карват быў лётчыкам. Ён загінуў у мірны час, але выратаваў многа людзей. Калі яго самалёт выйшаў са строю, лётчык стаў адводзіць яго ад населеных пунктаў, на якія самалёт мог упасці. З-за гэтага лётчык не змог выкарыстаць парашут. Ён выратаваў людзей, але загінуў сам. (Настаўнік просіць дзяцей паўтарыць яго імя хорам)
- Наша ўдзячнасць славутым землякам за іх подзвігі. (Вучні яшчэ раз называюць імёны славутых землякоў, пра якіх даведаліся, называюць славутых землякоў са сваёй мясцовасці)
Работа па падручніку (с. 52, заданне 2)
- Разгледзьце малюнак. Што трымае літара Ч? Вымавіце хорам: шчыт, меч. Як вымаўляецца гук [ч] у беларускай мове? Якой літарай абазначаецца? Аднолькавыя літары абазначаюць у рускай і беларускай мовах розныя гукі: па-руску — [ч’], па-беларуску — [ч]. (Вымавіць некалькі разоў разам з вучнямі, каб кожны зразумеў адрозненне. Чытанне па падручніку складоў з гукам [ч] у блакітнай рамцы. Вымаўленне чыстагаворак на кожны склад: ча-ча-ча — ловім мы ляшча, чу-чу-чу — мячык я качу, чы-чы-чы — дружна елі калачы, чэ-чэ-чэ — сонейка пячэ. Чытанне слоў з ч, шч па падручніку на с. 52.)
- Прачытайце тэкст на старонке 53.
Работа у рабочых сшытках
- А яшчэ ў нас ёсць памятныя мясціны. Як вы думаеце, якія мясціны можна назваць памятнымі? Памятныя мясціны — гэта мясціны, звязаныя з нейкімі падзеямі, пра якія не забываюць. У кожнага чалавека ёсць свой такі куточак, часцей за ўсё гэта бацькоўская хата, дом, дзе прайшло дзяцінства. А ёсць месцы, памятныя для ўсіх жыхароў не толькі вёскі альбо горада, але і ўсёй краіны. Ці ведаеце вы такія памятныя мясціны?
Праца з малюнкамі на старонцы 54.
- Падчас ВАВ фашысты ўварваліся ў вёску Хатынь, сабралі ўсіх жыхароў у адным месцы і расстралялі іх.
- Памятнае месца ў гонар подзвігу народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Поруч манумента перамогі знаходзіцца вечны агонь. Гэты помнік тым людзям, якія ў гады вайны аддалі свае жыцці за тое, каб мы жылі мірна.
- У 40 км ад Брэста знаходзіцца абаронна-вартаўнічая вежа з рамантычнай назвай Белая Вежа. Вежа вырабляе магутнае ўражанне - можна адразу ўявіць, якія тут ішлі сутычкі ў Сярэднявечча. Сюды дабіраліся крыжакі, рваліся на Маскву польскія войскі, але вежа выстаяла і сёння служыць філіялам Брэсцкага гісторыка-краязнаўчага музея.
- Выбітны прыклад абароннага дойлідства XVI стагоддзя. Ён размешчаны ў пасёлку Мір у Гродзенскай вобласці Беларусі. Гэты замак пабудаваў князем Илиничем. Пасля вайны ў замку жылі тыя мясцовыя жыхары, дамы якіх былі разбураны ў час вайны. Потым тут размяшчаўся ваенны гарнізон. (Пажадана, каб дзеці прыгадалі іншыя мясціны, калі ведаюць)
Знаёмства з літарай ў
- Прачытаем склады, паўтарайце за мной (с. 54 падручніка, запісы ў блакітнай рамцы). Прачытайце назвы гарадоў Беларусі. Дапоўніце спіс. Што вы ведаеце пра гэтыя гарады?
4. Замацаванне вывучанага
Работа па падручніку (с. 55, заданне 1)
— Тэкст, які будзем зараз слухаць, называецца «Машына Радзіма». Што значыць Радзіма? Паслухайце тэкст і скажыце, як думала Маша.
— Што Маша лічыла сваёй Радзімай? У чым яе пераканаў дзядуля? У якую гульню яны пагулялі з дзядулем? У якіх гарадах пабывалі? (Вучні чытаюць словы і тлумачаць, пра якія падзеі тэксту яны нагадваюць. Знаходзяць словы з і, апострафам, г, называюць, дзе знаходзіцца літара (у пачатку слова, у сярэдзіне слова ці ў канцы слова)
5. Вынік урока
— Пра якія памятныя мясціны Беларусі вы даведаліся? Чаму трэба захоўваць у памяці важныя падзеі? Што значыць для кожнага чалавека Радзіма?
1
1 739
29 532 
