Кылмыш жана жаза. презен.

Жалпы орто билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү стандарты.

Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн токтому

Бишкек ш,21-июль 2014-жыл № 403

Мамлекеттикстандарт билим берүү системасын компетенттүү негизде түзүүнү жана мектептик билим берүүнү коомдун социалдык

заказы менен макулдашууну камсыз кылуучу документтерди (же куррикулумдарды) регламенттөө системасы аркылуу жүзөгө ашырылат, алар:

1) предметтик стандарттар;

2) Окуу пландары;

3) окуу-усулдук комплекстер.

SMART – максаттарды түзүү үчүн критерийлер

SMART – максаттарды коюунун жана түзүүнүн белгилүү жана натыйжалуу технологиясы.

SMART акроними акыл-эстүү максатты билдирет жана чыныгы максат кандай болууга тийишэкендигин билдирген

англис сөздөрүнүн башкы тамгаларын бириктирет:

S pecific (конкреттүүлүк)

M easurable (өлчөнүү)

A achievable(жеткиликтүүлүк)

R elevant (релеванттуулук же окуудагы муктаждыктарга шайкештик, маанилүүлүк)

T ime-bounded (убакыт жагынан айкындык, мисалы, сабактын ичинде же чейректин ичинде).

• Окутуунун натыйжасы катары, Мамлекеттик стандарт негизги компетенттүүлүктөрдү калыптандыруунун тизмесин жана деңгээлдерин аныктайт.

• Негизги компетенттүүлүк конкреттүү предметтердин мазмунуна түзүлгөн жана ишке ашырылган жана окуучунун социалдык тажрыйбасына таянган билим берүү натыйжасы болуп саналат.

компетенттүүлүк - белгилүү бир кырдаалда (окуу, жеке жана кесиптик) билим, билгичтиктерди ар кандай элементтерин өз алдынча колдонууга адамдын интеграцияланган жөндөмү;

Маалыматтык компетенттүүлүк – өз ишин пландаштыруу жана ишке ашыруу, жүйөлүү тыянактарды калыптандыруу үчүн маалыматты пайдаланууга даяр болушу. Маалымат менен иштөө көндүмүн болжолдойт: жетишпеген маалыматты максатка багыттуу издөө, айрым үзүндүлөрдү салыштыруу, жалпылоочу талдоону жана болжолдой билүү көндүмдөрүнө ээ болуу. Адамга сындуу аңдап түшүнүлгөн маалыматын негизинде аң сезимдүү чечимдерди кабыл алуу;

Социалдык-коммуникативдик компетенттүүлүк – өз умтулууларын башка адамдардын жана социалдык топтордун кызыкчылыктары менен шайкеш келтирүүгө даяр болуу, көз караштардын ар түрдүүлүгүн таануу менен башка адамдардынбаалуулуктарын (диний, этностук, кесиптик, инсандык) сый-урмат менен мамиле кылуунун негизинде цивилизациялуу өз пикиринде туруу. Диалогдо зарыл маалыматты алууга даяр болуу жана жеке, социалдык жана кесиптик көйгөйлөрдү чечүүдө аны жазуу жүзүндө жана оозеки түрдө бере билүү. Милдеттерди чечүү үчүн башка адамдардын жана социалдык институттардын ресурстарын пайдаланууга мүмкүнчүлүк берет;

"Өзүн өзү уюштуруу жана көйгөйлөрдү чечүү" компетенттүүлүгү - маалыматтагы, окуу жана турмуштук кырдаалдагы карама-каршылыктарды табууга даяр болуусу жана ар кандай ыкмаларды пайдалануу менен, өз алдынча же башка адамдар менен өз ара аракеттенип чечүү, ошондой эле андан аркы аракеттер жөнүндө чечимдерди кабыл алуу .

Негизги компетенттүүлүктөр:

• а) маалыматтык – Ысык-Көл областы жөнүндө окуу китебинен жаңы маалымат алышат.Интернеттин билим издөө тутумдарынан, башка булактардан өз алдынча иргеп алып чыгууга көнүгүшөт.
• б) социалдык коммуникативдик - берилген үлгү боюнча оозеки,жазуу түрүндө стандарттарга ылайык өз оюн тастыктай алат.Алган маалыматы менен топтордо баарлашат.Баарлашуу учурунда өз оюн далилдүү берүүгө жана башкалардын оюн уга билүүгө көнүгүшөт.
• в) өз алдынча уюштуруу жана маселелерди чечүү - окуучулар өз алдынча Ысык-Көл тууралуу ырларды жазышат,айтышат,(сүрөт тартышат,эссе жазышат)

Предметтик компетенттүүлүк:

• 1.Таанып билүү жана илимий суроолорду коюу. К(1)
• 2. Кубулуштарды илимий түшүндүрүү К(2)
• 3.Илимий тыянактарды колдонуу К(3)

Классы: 3

Предмети: Мекен таануу

Сабактын темасы: Кыргызстандын Ысык-Көл облусу

• Сабактын тиби : жаңы билимди өздөштүрүү
• Сабактын методу : комбинацияланган (интерактивдүү ыкмалар,БББ,инсерт,)
• Сабактын ресурсу: скотч,таблица,карточкалар,сүрөттөр, слайд шоу, интерактивдүү доска,кластер,сүрөттөр

Башталгыч мектептин Стандарттарынын негизинде даярдалган сабактардын үлгүлөрү.

№

Сабактын максаттары

1.

Билим берүүчүлүк:

2.

Өнүктүрүүчүлүк:

Ысык-Көл облустундагы шаарлардын тарыхын кыскача билишет,элдердин эмгегин,жашоосун,өстүргөн өсүмдүктөрүн,баккан малдарын,Ысык-Көл аймагы тууралуу билишет.

3

Кепке жатыгуу жөндөмдүүлүктөрү артат,өз оюн далилдүү айта билүүгө,машыгышат.Сынчыл ой жүгүрүүгү көнүмү артат.

Тарбия берүүчүлүк:

бири-бирин уга билгенге,сыйлоого,жакшылык кылууга,өз эли жерин сүйүүгө үйрөнүшөт.

Сабактын жүрүшү

№

Сабактын баскычтары

(убактысы)

Мугалимдин ишмердиги

1

Окуучунун ишмердиги

Уюштуруу:

2

Мугалим окуучуларды сабакка даярдап, жагымдуу маанай түзөт.

(1 мүн.)

Компет-р

3

Үй тапшырманы суроо:

Негизги

Окуучулар жагымдуу маанай түзүүгө катышышат, ага жардам беришет.

4

Кыргызстандын Нарын областы жөнүндө “Мал киндиктүү аймагым”деген темада жасаган китепчелердин презентациялоого көзөмөл кылат. Мазмунуна, жасалгаланышына көңүл бурат.

(3мүн.)

Текст менен таанышуу (5мүн.)

Предм-к

НК2

Баалоо (калып. баалоо

(НК)

Кыргызстандын Нарын областы жөнүндө “Мал киндиктүү аймагым”деген темада жасаган китепчелерди топтон өзүлөрү каалоосу менен презентация кылышат. Портфолиолоруна салышат.

Практика-лык иш (7мүн.)

Кыргызстандын Ысык-Көл областы деген текстин окууга нускама берет.БББК графаларын толтуруу үчүн текст менен таанышуунун жолун түшүндүрөт.

техник-ы),

(ПК)

Китептерин ачып Кыргызстандын Ысык-Көл областы деген текстин окушат .

Жалпы класс менен иштөө (3 мүн.)

БББК графаларын өз алдынча дептерине толтурууга жалпы тапшырмасын аткарууга убактысын белгилеп берет.

НК1

эскертүү

НК2

НК2

Жалпы доскага жазылган БББК графаларын окуучулардын айтуусуна кезек берип жазып турат

ПК4

БББК графаларын өз алдынча дептерине толтурушат

Ыраазычылык билдирүү

ПК3

Өз идеяларын кезеги менен айтышат

1.билем 2.билдим 3.билгим келди

НК3

Смайлик чаптоо, мактоо

НК3

НК1

ПК1

ПК3

НК2

Смайликти бири-бирине берет.

ПК2

Атайын белгилерди берүү, мактоо

ПК2

НК2

Өзүн-өзү баалоо

ПК3

НК3

ПК2

Тууралыгы текшерилип баа коюлат.

5

Эс алуу мүнөтү (1мүн.)

Практика-лык иш (7мүн.)

6

“ Кичинекей ташбака” көнүгүүсүн айтып көрсөтөт

Презентация (7мүн.)

Мугалимди туурап кайталап, жасашат

Ысык-Көл областындагы үч шаар-Каракол, Чолпон-Ата, Балыкчы шаарлары туурасында Вендин диаграммасын түзүү үчүн тапшырманын нускамасын берет. Санак менен классты санына жараша топторго бөлөт.Топко жараша керектүү кагаз, ватман, маркер таратат.

Топтордун спикеринин презентациясын угат, окуучуларды баарын көңүлүн ишке топтоп маалымат угууга шарттайт.

НК2

Ысык-Көл областындагы үч шаар-Каракол, Чолпон-Ата, Балыкчы шаарлары туурасында Вендин үчилтик диаграммасын ватманга топтордо түзүшөт.

Суроолорго жооп берүүнү уюштурат.Жооп издөөгө ылайыктуу маалымат булактары менен иштөөгө багыттайт.

Топтордун спикеринин презентациясын угушат.Суроолорун беришет.

НК1

НК2

ПК3

ПК3

ПК2

Белги берүү. Тууралыгын текшеришет

ПК2

Белги берүү

ПК1

ПК1

7

Бышыктоо:

(3 мүн.)

Окуучулардын ой жүгүртүүсүн өнүктүрүүчү суроолорун карточка берүү менен бышыктайт. Суроолорду таратып берет.

2-карточканын суроосу: Дыйканчылык кайсы аймакта жакшы өнүккөн, эмне себептен?

1-карточканын суроосу: Эмне себептен Ысык-Көлдүн тескейине кар аз жаайт?

Суроолорго жооп беришет

3- карточканын суроосу:

Суроолорго жооп беришет.

НК2

4- карточканын суроосу: Мал чарбачылыгыкайсы аймакта жакшы өнүккөн, эмне себептен?

Суроолорго жооп беришет.

Ысык-Көлдө жайгашкан шаарлар жөнүндө билгениңерди кайсы учурларда колдоно аларсыңар?

Суроолорго жооп беришет.

ПК3

НК3

Белги берүү тууралыгын текшеришет

ПК2

ПК1

8

Баалоо:

9

Тапшырма берүү:

(3 мүн.)

10

Баалоодо калыстык болуусуна көз салат

Жыйынтык-тоо:

(3 мүн.)

“ Ала – Тоо бермети Ысык-Көл” деген темада эссе жазып келүүгө тапшырма берет.Эссени баалоо критерийин доскага жазат.

Баалоого катышышат

(2 мүн.)

Окуучулар баалоо критерийине өз толуктоо,кошумча, алымчасын киргизишет.

Калыптандыруучу баалоонун техникасы “Кол менен белги берүү” ыкмасын аткарышат, “суроолорду берүү”

Калыптандыруучу баалоонун техникасы “Кол менен белги берүү” ыкмасын аткарышат

аркылуу жыйынтыктайт.

НК1

Сабактын башынан аягына чейин берилип жаткан баалоо белгилерин эсептеп, санап чыгып, андан соң болсо “5”, “4”, “3” деген баалар менен бааланат.

НК3

ПК3

ПК3

НК3

Баалоо критерийи берилет

ПК2

Кол менен белги берүү” ыкмасы,

ПК1

“ суроолорду берүү”

• Интерактивдүү окутуунун ыкмасы жана усулу.
• Мээ чабуулу — тема боюнча берилген суроолордун, жооптордун жана сунуштардын агымы, ал эми тууралыгы же туура эместигине чабуулдан кийин анализ берилет.
• Кластерлер, салыштырмалуу диаграммалар, пазлдар — белгиленген тема боюнча проблемаларды жана өзөктүү сөздөрдү издөө.
• ИКТ жана аудио-видео материалдарды пайдалуу менен өткөн интерактивдүү ыкма.(Он лайн, электрондук окууу каражаттары ж.б
• Тегерек стол (дискуссия, дебаттар) –окуучулардын проблеманы талкуулоодогу топтук иштөө ыкмасы. Биргелешкен идеялар, пикирлер жана бирдиктүү чечимдер талкууланат, сунушталат.
• Ишкердүүлүк оюндар (ролдук, моделдик, кайталоочулук)- бул абдан кеңири таралган ыкма жана башталгыч мектепте пайдаланса болот. Окуучулар сабактын жүрүшүндө ар кандай кырдаалдарда ролду аткарышат.
• Аквариум- реалити шоуга жакын ишкердүүлүк оюнунун бир түрү. Түзүлгөн кырдаалга 2-3 катышуучу болот. Калгандары окуяны байкоо, анализ гана жүргүзбөстөн ар кандай варианттарды жана сунуштарды билдиришет.
• Проект методу- окуучунун өз алдынча проект менен иштөөсү жана коргоосу.
• Ошондой эле ар кандай мастер класстарды, ПОПС формуласын, чечим дарагын дага окутуунун интерактивдүү ыкмасынын катарына кошсо болот.
• Бардык активдүү жана интерактивдүү ыкмалар бир гана максатты көздөшөт . Ал окуучунун билим алууда өз алдынчалыгын калыптандыруу жана билим алууга үйрөтүү.