1. Төмөнкү сүйлөмдөрдөгү асты сызылган сөздөргө маанилеш сөздөрдү жазгыла.
Уңгулаш сөздөрдү колдонбогула! (Жоопторду асты сызылган сөздөрдөн кийинки
кашаалардын ичине жазгыла. Ар бир кашаанын ичине бир гана жооп жазгыла)
А) Көч үстүндө беш көкүл кыз менен боз уландын үзөңгү кагыштырып катар бастырышы
эрен эмес ( ).
Б) Дүйнөгө мас болуп чиренбеген ( ) токтоо жигит.
В) Атка бергис кунан бар, кызга бергис жубан ( ) бар.
Г) Колуна кат тиери менен Жамийланын бети албыра ( ) түшүп,
шашылып окуй баштайт.
Д) Биз жаңыдан жол тоомуна ( ) келгенде, шыңгыр обон сөздү
бөлдү, каратты.
2. Төмөнкү сүйлөмдөгү асты сызылган сөзгө карама-каршы маанидеги сөздү жазгыла.
“Эмес” деген сыяктуу терс формаларды колдонбогула! (Жоопту асты сызылган
сөздөн кийинки кашаанын ичине жазгыла. Кашаанын ичине бир гана жооп жазгыла)
Шыңга ( ) теректер желге акырын ыргалышат.
3. Төмөнкү фразеологизмдердин маанилерин бир сөз же бир сүйлөм менен чечмелеп
бергиле.
А) Каш карайганда – ___________________________________________________
Б) Көзүн тазалоо – ____________________________________________________
В) Жаалы бетине чыгуу – _______________________________________________
4. Төмөнкү сүйлөмдө кайсы сөз айкашы өтмө мааниде колдонулган?
Эскертүү: Ар бир туура эмес жооп үчүн тийиштүү балл кемитилет!
Эрте турган адамдар көп өтпөй эле бутуна турат деген сөз ага жагып турду.
__________________________________________________________________
Катышуучунун коду
Код участника
Упай
Баллы
2
5. Төмөнкү тексттин тийиштүү жерлерине пунктуациялык жана орфографиялык
белгилерди койгула.
Эскертүү: Баш тамга жана кичине тамгаларды өзгөртпөгүлө!
Ар бир туура эмес коюлган тыныш белги үчүн тийиштүү балл кемитилет!
Жолборс экөөбүз жакшы эле ынак жүрүп кыш ортосунан бири бирибизге
болгон алакабыз сууй баштады жаз алды менен алакабыз такыр эле бузулуп кетти.
Көрсө иттин бала чагы кышкы күндөн да кыска экен ал бат эле чоңоюп кадыресе
ит болуп алды. А мен тескерисинче дагы эле бала бойдон элем. Андыктан Жолборс
мени баласынтып тоотпойт баштагыдай ары бери ээрчитейин десем анча көңүлсүнбөйт.
Жиним келгенден таяк менен капталга сайгылап көчүккө тээп тийишип көрөм.
Ошондо ал мени жаман көзү менен карайт тааныш болбосоң көрсөтөт элем го
дегендей дүгдүйүп өз ордунан турат тоотпогон түр менен басып кетет. Шыйпаңдап
атамдын бутуна үч бүгүлө жыгылат атама кошомат кылганы. Таенем өлгөндөн бери
аныкында жүргөн Түмөн кайра биздикине келди эле аны менден улуусунткан ит
ошого көбүрөөк жойпуланат. Кыскасы Жолборстун мага болгон ымаласы такыр
өзгөрдү.
6. Жогорку тексттеги тыбыш менен тамганын саны дал келбеген сөздөрдү тапкыла.
Эскертүү: Ар бир туура эмес жооп үчүн тийиштүү балл кемитилет!
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
________________________________________________________________
__________________________________________________________________
7. Жогорку тексттеги үндөштүктүн бузулушу орун алган сөздөрдү тапкыла.
Эскертүү: Ар бир туура эмес жооп үчүн тийиштүү балл кемитилет!
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
8. Жогорку тексттеги атоочтон этиш жасоочу мүчө катышкан сөздөрдү тапкыла.
Эскертүү: Ар бир туура эмес жооп үчүн тийиштүү балл кемитилет!
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
3
9. Жогорку тексттеги илик жөндөмөсүнүн түшүп калышы аркылуу уюшулган таандык
байланыштагы сөз айкаштарын тапкыла (өз алдынча жаңы сөз айкаштарын
түзбөстөн, текстте колдонулган сөз айкаштарын гана көрсөткүлө).
Эскертүү: Ар бир туура эмес жооп үчүн тийиштүү балл кемитилет!
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
10. Жогорку тексттеги грамматикалык жактан сүйлөм мүчөлөрү менен байланышпаган
сөздөрдү тапкыла.
Эскертүү: Ар бир туура эмес жооп үчүн тийиштүү балл кемитилет!
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
11. Жогорку тексттеги жардамчы атоочторду тапкыла.
Эскертүү: Ар бир туура эмес жооп үчүн тийиштүү балл кемитилет!
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
12. Жогорку тексттеги ыкташуу байланышы аркылуу түзүлгөн жана түгөйлөрү атооч
сөз түркүмдөрүнөн турган сөз айкаштарын тапкыла (өз алдынча жаңы сөз
айкаштарын түзбөстөн, текстте колдонулган сөз айкаштарын гана көрсөткүлө).
Эскертүү: Ар бир туура эмес жооп үчүн тийиштүү балл кемитилет!
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
4
13. Төмөнкү сөздөрдүн кайсылары ТУУРА, кайсылары ТУУРА ЭМЕС жазылганын
аныктап, аларды ОҢДОБОСТОН тийиштүү мамычага жайгаштыргыла:
жылан, көрүк, келер, обьективдүү, ооз эки, тууралу, арабча, таята, сөссүз, тарыхий,
Киевке, оюнчук, көбүрөөк, жыңалач, күлкүнүчтүү, баш аламан, ден соолук, бираз, бетме
бет, буюрса
Туура жазылган сөздөр Туура эмес жазылган сөздөр
14. Төмөнкү текстте кайсы сөздөрдөн кийин тыныш белгилери ТУУРА ЭМЕС
коюлган (сөздөрдү тексттен кийинки бош жерлерге жазгыла)?
Эскертүү: Ар бир туура эмес жооп үчүн тийиштүү балл кемитилет!
Даркан – өмүр
Бул үйгө дайыма чын дили менен келген кишиге эшик ачык. Жазуучуга, устат
катары, жаштар өксүбөй келип турат. Т.Сыдыкбеков менен жүздөшүү, маектешүү,
чыгармачылык окуу – жаштарга дайыма майрам. Анын кыргыз адабиятында өзгөчө
чоң мектеби бар. Т.Сыдыкбеков көптөгөн жаштарга илкипат кылып, кол
жазмаларын окуду. Далайына ак жол каалап, басмаларга сунуш кылды. Ачык айтып,
ак сүйлөп, кемчиликтерин жаш калемгердин бетине айтты. “Мезгил сабактары”
деген китебинде жазуучу булар жөнүндө кең-кесири баяндайт.
...Кийинки муун өткөн мезгилди, заманды, тарыхты, адамдарды
Т.Сыдыкбеков сыяктуу алдыңкы муундагы жазуучулардын чыгармаларынан
окушту, көркөм-эстетикалык асеминен таалим алышты. Акыл-насаатын угуп,
чыгармачылыгын үйрөнүштү, өсүштү. Агалардын эки ооз жылуу сөздөрү алардын
чыгармачылыгына, жашоосуна демөөр берди. Улуу муундун ийгилигинен да,
мүчүлүштүгүнөн да сабак алышты. Ал эми Т.Сыдыкбековдун чыгармачылыктагы
эрдиги, көркөм чеберчилиги – кийинки муунга суктанарлык үлгү экендиги
талашсыз.
Т.Сыдыкбеков – адабият майданында жеринен жөнөкөй жана татаал
чыгармачылык жолду тандап алып, элдик духтун зыйнатында, нугунда жүрүп, ошол
элдин ой жүргүзүүсүн, жосунун, тиричилигин көрсөтүүдө аша чаппай, чындыкты
чагылдырып, нукура элдик тил менен тамаша-азил аралаштырып, кейипкерлердин
кулк-мүнөзүн кашкайта ачып алган, бир калыпта аккан, соолбос булакка окшоп,
кесипти тунук сактап келаткан сырдана, сөз чебери.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
15. Жогорку текстте фразеологизмдер барбы? Эгер бар болсо, аларды көрсөтүп,
жанына чечмеленишин жазгыла.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Катышуучунун коду
Код участника
Упай
Баллы
3
16. Жогорку текстте диалектилик сөздөр барбы? Эгер бар болсо, ал сөздөрдү
көрсөтүп, жанына адабий тилдеги эквиваленттерин жазгыла.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
17. Төмөнкү сөздөргө маанилеш сөздөрдү жогоруда берилген тексттен тапкыла.
Эскертүү: Бирден гана жооп жазгыла!
А) Өрнөк – _____________________________________________________________
Б) Каарман – ____________________________________________________________
В) Кадырлуу – __________________________________________________________
18. Акыркы абзацтын биринчи сүйлөмүндөгү жеринен деген сөздү кайсы сөз менен
алмаштырууга болот?
Эскертүү: Бир гана жооп жазгыла!
_______________________________________________________________________
19. Текстте кездешкен төмөнкү сөздөрдүн маанилерин чечмелеп бергиле.
А) Асем – ______________________________________________________________
Б) Сырдана – ____________________________________________________________
20. Тексттеги биринчи жана акыркы сүйлөмдөрдөгү менен сөздөрүнүн ортосунда
кандай айырмачылык бар?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
21. Жогорку тексттен мейкиндик жөндөмөлөрүндө турган 5 (беш) сөздү көрсөтүп
бергиле.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
4
22. Жорук-...
Жогорудагы көп чекиттин ордуна тексттеги кайсы сөздү койсок, кош сөзгө
айланат?
_______________________________________________________________________
23. Жогорку текстте атама сүйлөм барбы? Эгер бар болсо, аны көрсөтүп, далилдеп
бергиле.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
24. Кайсы варианттагы сүйлөмдө асты сызылган сөз туура жазылган?
(А) Эшектин жүгү жеңил болсо, жаталаак болот.
(Б) Ал кыжаалат ишке кыйыктанбайт.
(В) Жетекчилик уруксаат берсе, эртең иштебейбиз.
(Г) Кызым кичинекейинде өтө уялчаак эле.
25. Бишкек шаарындагы Ж. Бөкөнбаев көчөсүндө жайгашкан №813 дарыкананын
эшигинин оң тарабында “Дарыкананын пункту”, ал эми сол тарабында
“Аптечный пункт” деп жазылып турат. Кыргызчага туура которулганбы?
А) Ооба, анткени
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Б) Жок, анткени
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
5
26. Ар бир тапшырма беш жуп сөздөн турат. Калың шрифт менен жазылган жуп
эки сөздүн ортосундагы байланыштын үлгүсүн көрсөтүп турат. Ушул жуптагы
сөздөрдүн ортосундагы байланышты аныктап, жооп варианттарынын ичинен
дал ошондой байланышта болгон жуп сөздөрдү тандагыла. Тандаган
жообуңардагы сөздөрдүн орун-тартиби үлгүдөгү сөздөрдүкүндөй болушу керек.
27. тездетүү : басаңдатуу
(А) шаштыруу : чакыруу
(Б) өркүндөтүү : өнүктүрүү
(В) кичирейтүү : чоңойтуу
(Г) бакыруу : шыбыроо
29 устукандоо : жиликтөө
(А) кошуу : көбөйтүү
(Б) ажыратуу : бөлүү
(В) талдоо : сыпаттоо
(Г) чакыруу : сыйлоо
30. Ар бир тапшырмада бош калтырылган жерлери бар сүйлөм(дөр) берилген.
Төмөнкү төрт жооп вариантынын ичинен сүйлөмдөгү бош жерлерге мааниси
жагынан көбүрөөк туура келгенин белгилегиле.
1) Сенин досуң – ак жүрөк, жылдызы ысык, _____, кыскасы, эң мыкты.
(А) ак кол
(Б) жоон көкүрөк
(В) колу ачык
(Г) кош көңүл
39
237 190 
