Ош каагалаңы 22$

XIX к. Кыргызстанда алтынды өнөр жайлык иштетүүгө жол ачкан Макмал алтын комбинаты качан ишке киргизилген?

1.70- жылдардын аягында

3.80-жылдардын ортосунда

2.80-жылдардын башында

4.90-жылдардын башында

“ Кайра куруу” этаптарынын ыраатуулугу, туура катарды белгилегиле?

1.Өлкөнүн социалдык экономикалык өнүгүшүн тездетүү,маалымдуулук, “демократиялык, гумандуу социализм” идеясы, көп партиялуулук

2.Маалымдуулук, “демократиялуу гумандуу социализм”, көп партиялуулук, тездетүү

3 “Демократиялуу гумандуу социализм”, көп партиялуулук, тездетүү, маалымдуулук

4.Көп партиялуулук, тездетүү, маалымдуулук, “демократиялуу гумандуу социализм” идеясы

Тема:

Социалдык маселелердин

курчушу.

Ош коогалаңы

Сабактын максаты:

• Коомдогу жат көрүнүштөр:аракечтик, наркомания,кылмыштуулуктун өсүшүнүн негизги себептерин талдайсыңар;
• Улуттар аралык жаңжалдын келип чыгышынын негизги себептерин аныктайсыңар;
• Улуттар аралык жаңжалдын, коомдук-саясий кырдаалга тийгизген таасирин жана аны болтурбоонун жолдорун белгилейсиңер;

Коомдогу жат көрүнүштөрдүн пайда

болушунун себептери:

• Социалисттик курулуштун жүрүшүндө кетирилген кемчиликтер;
• Жетилген проблемалардын өз убагында чечилбей калышы;
• Социалисттик чарба жүргүзүүнүн жана бөлүштүрүү принциптеринин бузулушу;
• Мыйзам бузуучулукка көңүл кош мамиле жасоо;

• 1985-жылы 17-майда “Аракечтикке жана алкоголизмге каршы” закон кабыл алынган

Адегенде айрым райондор, областтар, анан

бүтүндөй республика “Сергектик зонасы” деп жарыяланган

• 1983-ж. (60 бөтөлкө арак )
• 1980-ж. СССРде 40 млн алкоголик (ар бир 7 адам)
• Кыргызстанда 100 миң адамга 838 алкоголизм оорусу менен ооругандар туура келген

Наркомания менен токсикоманиянын жайылышына түрткү болгон себептер:

• Наркоманияга каршы түшүндүрүү, санитар- дык агартуу, үгүт насыят иштери жүргүзүлбөгөндүгү;
• Республиканын территориясында жапайы куурайдын көп өскөндүгү;

• Саламаттыкты сактоо мекемелеринде наркотик дарыларын оорулар үчүн пайдалануу аны сактоо ишинде контролдуктун начардыгы;

• Наркоманияга каршы

күрөштүн кеч

башталышы жана наркомандарды

айыктырууда адистердин

жоктугу;

Кыргыз ССРнин КГБ Ош окуясы боюнча документинен

Кабатыр кат

Адилеттик эмес

Өзбекстандын “Бирлик” коомунун активдүү мүчөлөрү эки үч жылдана бери Ошто өзбектердин башын бириктирүүчү иштерди жүргүзүп “Адалот” деп аталган бөлүгүн ачкан. Кыргызстанда бул уюмдун минтип аталышына себеп бар беле? А биз башка республикада эмес, өз республикабызда улутташтарды издөө баюнча уюмду жигердүү түзө албай ага акча таба албай олтурабыз. Ошол “Адалот” бейформал коому Оштогу кыргыздын жалгыз “тарыхый музейин бошоткула, ага медресе ачабыз” деп чуулгандуу талап коюп жатышат. Ошондой эле алардын айтуусу боюнча Ош областындагы 6 район өзбектердики, кыргыздар Ош шаарынана сүрүлүп чыгышы керек дешет. Кайра курууга жамынымыш болуп үч жылдан бери “Ош биздики” деп чуулдап келе жатышат. Мунун саясий жагын эске албаган айрым жетекчилер атайын алардын талабын орундатышууда. Ош шаарында жалпы 42 мектеп бар, анын 20 өзбек, 20 орусча мектеп бар, 232 миң эли бар кыргыздардын Ош шаарында болгону 2 кыргызча мектеби бар.

5-февралда шаардагы тарыхый музейине 13 тө Наманган, Ферганадан көптөгөн өзбектер келип Ошту бийлеп турган өзбек жетекчилер М.Ахмедов, А.Насыроваларга жолугуп музейди мечитке берүүнү катуу талап кылганда алар макул болушкан. 8-февралда шаарком А.Садыков, экинчи катчы М.Ахмедов, аткаруу комитетинин төрагасы А.Н.Будников, орун басары А.Насырова, обком С.Бахапова, музейди мечитке берүү жөнүндөгү чечимди беришкен. Кептин ток этер жери кыргызды кыргыз жеринде басынтып, өзбекстандын бийлиги бизде өкүм сүрүп баягы момун кыргызды экинчи сорттогу калк катары таназарга албай, намысына шек келтиргендигинде болуп жатат.

К.Сыдыкова , К.Масаков Ош шаары

Өзбек улутундагы 23 кишиден турган тобу 1990-ж. 2-мартта СССР Жогорку Советинин

Улуттар Советинин төрагасы:

Р.Нишановго,

ККП БК биринчи катчысы:

А.Масалиевге,

“ Известия ЦК КПСС жана

“ Советская Киргизия” газетасы-

нын редакторуна

Жалал-Абад

Ош

Арыз

“ ...Биздин терең ишенибиз боюнча улуттардын реалдуу тең укуктуулугун жана теңчилдик маселесин чечүү үчүн Кыргыз ССРинин чегинде Ош чөлкөмүнө өзүнчө автономия берүү керек.

Кыргыз ССРинин алкагында Ош автономиялык областын түзүү улут аралык маселелерди чечүүнүн эң туура жолу экендигин көрүп турабыз.

Мындай мамлекеттик түзүлүш биздин республикада улуттук тең укуктуулукту демократиялуу чечүүгө мүмкүндүк берет. Бул үчүн республикада бардык мүмкүнчүлүктөр бар.

Жогоруда айтылгандарга таянып, сизден СССРдин Жогорку Советинин Улуттар Советинин күн тартибине Кыргыз ССРинин курамында Ош автономиялуу советтик социалисттик областын түзүү жана СССРдин жана Кыргыз ССРинин Конституцияларына тийиштүү өзгөртүүлөрдү киргизүү маселесин коюшуңузду өтүнөбүз.

Биздин бул пикирибизди областын калкы, өзгөчө Ош, Кызыл-Кыя, шаарларынын, Сузак, Базар-Коргон, Ленин, Араван, Ала-Бука, Кара-Суу, Өзгөн райондорунун калкы колдойт.

Биз бул маселенин төмөнтөн жарылуусун күтпөстөн жогортодон чечүүнү акылга сыярлык иш деп эсептейбиз. ..”

Ош окуясы боюнча статистикалык маалымат

(1990-жыл 17-декабрь)

Каза болгондор:

282 адам

Таанылбаган

өлүктөр: 25

Ош областындагы

массалык баш

аламандыктан

Издөөдө жүргөндөр:

91 адам

Өрттөлгөн турак

жайлар: 572

Мамлекеттик

обьектилер: 54

Турак жайлар:

41

Өрттөлгөн-

дөрдүн

ичинен

Авторанспорттор:

89,

Уурдалганы:222

Жеке мүлктөрдү

уурдоо:215

Эл арасында жат көрүнүштөрдүн пайда болушунун негизги себептери?

1.Жетилген проблемалардын өз убагында чечилбеши, мыйзам бузуучулукка кош көңүл мамиле жасоо

2.Социалисттик турмуштагы кемчиликтер убактылуу, жаңы коомду курууда ал жоголот деген пикир

1985-жылы 17-майда кабыл алынган “Аракечтикке жана алкоголизмге каршы” токтом кандай жыйынтыктарды берди?

1.Эл “серегектик жашоо” образына өтө башташты

2.Наркомания, токсикомания күчөп кылмыштуулук өстү

Ош коогалаңынын келип чыгышына кайсы окуя түрткү болгон?

1.Республикада топтолгон социалдык маселелердин өз убагында чечилбей келиши

2.Өзбек улутунун Ата Мекендик согуштун жана эмгек ардагерлеринин Союздук жана республикалык бийлик органдарына жазган арызы

Үйгө тапшырма:

Окуу китеби

• § 22 окугула;
• 181-184-беттердеги документүү

материалдар менен таанышкыла;

• “ Улуттар аралык кагылышууну

болтурбаш үчүн эмне кылыш керек”

-деген темада эссе жазгыла;