Презентазия онлайн сабак

Баткен мамлекеттик университети Кызыл-Кыя педагогикалык институту Педагогика факультети Педагогикалык билим берүү кафедрасы

Математикалык маселелерди чыгаруунун практикуму предмети

Педагогикалык билим берүү кафедрасынын

улук окутуучусу,

Урайымова Гулгакы Мурзалиевна

Тема : Пропорцияларга карата маселелер чыгаруу

Сабактын максаттары :

1. Пропорция жөнүндөгү түшүнүктөрүн бекемдөө. жана пропорциянын жардамында маселелерди өз алдынча чыгаруу.

2.

• Сабакта калыптануучу компетенциялар

• Окутуунун интерактивдүү методдорун жана формаларын колдонуу менен, педагогикалык ишмердигин жүргүзүүгө жөндөмдүү ( КК-8) ;
• түзүлгөн жаңы кырдаалды, анын натыйжасын туура баалай билет жана ага ыңгайлаша алат ( ИК -5);

Сабактын структурасы жана убакытты пландоо

№

Сабактын структурасы

1

Убакыт

Уюштуруу моменти (5 мин.).

2

Мурдагы билимдерди актуалдаштыруу

3

11-00 – 11-05

(10 мин.).

Жаңы теманын материалдарын түшүндүрүү жана бышыктоо (20мин.).

11-05 – 11-15

4

Өтүлгөн теманы өздөштүрүү деңгээлин аныктоо (5 мин.).

11-15 – 11-35

5

11-35 – 11-40

Өз алдынча ишке берилүүчү мисалдар

6

(5 мин.).

Баалоо жана сабакты жыйынтыктоо (5 мин)

11-40 – 11-45

11-45 – 11-50

Мурдагы сабакта өтүлгөн түшүнүктөрдү кайталоо (суроо-жооп)

1. Эки тело кандай кыймылдарда болушу мумкун?

2. Кыймылга карата маселелерде кандай чоңдуктар колдонулат?

3. Эгер эки тело бири бирин көздөй кыймылда болсо, анда алардын жолугушуу ылдамдыгы эмнеге барабар?

4. Эгер телолордун ылдамдыктары V 1 жана V 2 ал эми аралыгы S болсо, анда алардын жолугушуу убактысын кантип табабыз?

5. Суунун агымы менен кыймылдаган телонун ылдамдыгы, эмнеге барабар?

6. Суунун агымына каршы кыймылдаган телонун ылдамдыгы, эмнеге барабар?

Пропорция түшүнүгүн берүү

Практикада бир сан экичисинен канча эсе чоң экендигин, же болбосо бир сан экинчисинин кандай бөлүгүн түзөөрүн билүү зарыл болгон учурлар кездешет. Ал үчүн эмне кылуу керек? Албетте сандын катышын табуу керек.

Эки сандын тийиндисин катыш деп аташат.

Пропорция деп эки катыштын барабарадыгын айтабыз. Пропорцияны т ү зг ө н санда рды пропорциянын м ү ч ө л ө р ү деп аташат .

Пропорциянын жалпы т үрү:

a : b=c : d же a/b =c/d

a жана d – четки мүчөлөрү, b ≠ 0, d≠ 0;

  b жана c – ортонку мүчөлөрү

Пропорцияны негизги касиети:

Туура пропорцияда четки мүчөлөрүнүн көбөйтүндүсү, ортонку мүчөлөрүнүн көбөйтүндүсүнө барабар .

Эгерде a/b =c/d болсо,

анда ad=bc болот.

Түз жана тескери пропорциялуулук

Эгерде эки чоңдуктун бири кандайдыр бир эсе чоңойгондо (кичирейгенде), экинчиси да ошончо эсе чоңойсо (кичирейсе) анда алар

түз пропорциялаш чоңдуктар деп аталышат.

Эгерде эки чоңдуктун бири кандайдыр бир эсе чоңойгондо (кичирейгенде), экинчиси да ошончо эсе кичирейсе (чоңойсо) анда алар тескери пропорциялаш чоңдуктар деп аталышат.

1-маселе. Автобустун орточо ылдамдыгы 70 км/саат. Ал 1 саатта, 2 саатта, 3 саатта, 4 саатта,5 саатта кандай жолду өтөт?

Маселенин чыгарылышын таблица түрүндө көрсөтөлү:

Убакыт (cаат менен)

Өтүлгөн жол (км менен)

1

2

70

3

140

210

4

280

5

350

2-маселе. 60 км жолду өтүү керек. Эгерде ылдамдык 4 км/саат, 5 км/саат, 6 км/саат, 12 км/саат, 30 км/саат болсо, анда ал аралыкты өтүү үчүн канча убакыт талап кылынат?

Ылдамдык (км/cаат менен)

4

Убакыт

(cаат менен)

15

5

6

12

10

12

30

5

2