Lesson Study т?сілі ар?ылы тарих п?нін о?ытуды инновациялау
№4 облысты? дарынды балалар?а арнал?ан мектеп – интернатыны? жо?ары санатты, бірінші(ілгері) де?гейлі тарих п?ніні? м??алімі
Ж?ма??лова Тол?ын Т?ра??ызы
?ызылорда ?аласы
Саналы ?рпа? т?рбиелеу - ?рбір азаматты? мойнына ж?ктелген жауапкершілігі десек, кез келген елді? болаша?ы, даму м?мкіндігі хал?ыны? білім де?гейімен тікелей байланысты. Сонды?тан да ?азіргі та?да жастар?а ?лемдік ?ылым мен прогресс де?гейіне с?йкес білім беру, оны? рухани байлы?ы мен м?дениеттілігін, ойлай білу м?мкіндігін жетілдіру м??алімні? басты міндеті болып отыр. ?аза?стан Республикасыны? 2020 жыл?а дейінгі Стратегиялы? даму жоспарыны? ?зінде ерекше атап к?рсеткендей 2020жыл?а ?арай жалпы білім беретін мектеп білімді, жо?ары ?негелі, сыншыл ойлайтын денесі де, рухани жа?ынан да дамы?ан, ?зін-?зі дамыту?а ж?не шы?армашылы???а ?абілетті азаматты ?алыптастыру екені атап ?тілген болатын. ?аза?стан Республикасыны? білім беруді дамытуды? 2011-2020 жылдар?а арнал?ан мемлекеттік ба?дарламасында жалпы білім беретін мектептерде ?аза?стан Республикасыны? зияткерлік, дене бітімі ж?не рухани дамы?ан азаматын ?алыптастыру, тез ?згеретін ?лемде оны? табысты болуын ?амтамасыз ететін білім алуда?ы ?ажеттілігін ?ана?аттандыру, елімізді? экономикалы? ?л-ау?аты ?шін б?секеге ?абілетті адами капиталды дамыту, 12 жылды? о?ыту моделіне к?шу негізгі ма?саттарды? бірі болып отыр. ?аза?стан Республикасыны? «Білім туралы» за?ыны? 8-бабында «Білім беру ж?йесіні? басты міндеті – ?лтты? ж?не жалпы адамзатты? ??ндылы?тар, ?ылым мен мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды ?алыптастыру?а, дамыту?а ж?не к?сіби шы?дау?а ба?ыттал?ан білім алу ?шін ?ажетті жа?дайлар жасау, о?ыту ж?не т?рбие берудегі жа?а технологиясын енгізу» деп ерекше атап ?тілген. Білім беру жа?дайында м??алім де?гейі мемлекеттік де?гейде болу ?шін педагогикалы? ?ызметкерлерді теориялы? білімді т?жірибемен байланыстыра отырып, жан-жа?ты к?сіби ?суіне, т?л?алы? м?мкіндіктерді ашып, дамыту?а ы?пал етіп отыр?ан педагогикалы? шеберлік орталы?ыны? Кембридж университетіні? ба?дарламасы бойынша ?зірленген м??алімдерді? біліктілігін арттыру курстары ?йымдастырылды. Де?гейлі ба?дарлама барлы? м??алімдерді о?у т?жірибесін ?згерту ?шін, осы ?згерістерді ?алай енгізу керектігі туралы идеяларымен таныстырады. Соны? бірі ретінде Lesson Study т?сілі мектептегі барлы? п?н м??алімдері ?олдану?а тиімді о?ытуда ж?не оларды? т?жірибесін дамытуда?ы ынтыма?тасты? т?сілі болып табылады ж?не к?сіби желілік ?ауымдасты?ты дамытуда ерекше орын алады.
1. Lesson Study – ді ж?ргізудегі негізгі ма?саты :
? Балаларды? білім да?дыларыны? ана??рлым аны?, ?рт?рлі ?ырларыны? ж?не егжей-тегжейлі д?лелен к?руге;
? М??алімні? пікірі бойынша балаларды о?ыту барысында не болу?а тиіс, ал шынды?ында жа?дай ?андай екендігі арасында?ы айырмашылы?ты к?руге,;
? О?ытуды? н?тижесінде о?ушыларды? ?ажеттіліктерін барынша ?ана?аттандыратындай етіп, ?алай жоспарлау керектігін т?сінуге;
? Lesson Study –ді басты ма?саты о?ушылар?а білім алу?а к?мектесу ж?не топ м?шелеріні? к?сіби дамуына ы?пал ету болып табылатын м??алімдерді? желілік ?ауымдасты?ы аясында іске асыру?а.
? Lesson Study м?мкіндіктерін ?зіні? педагогикалы? т?жірибесінде ?олдану?а к?мектеседі.
Lesson Study - м??алім т?жірибесі саласында?ы білімді жетілдіруге ба?ыттал?ан. Саба?та?ы іс-?рекетті зерттеуді? ерекше т?сілі болып табылатын педагогикалы? ?деріс. Осындай педагогикалы? т?сілді Lesson Studyге шараны бірлесе жоспарлап, ?ткізетін, ?ада?алайтын, о?ыту мен о?уды талдай отырып, ?з ?орытындыларын ?а?аз бетіне т?сіретін м??алімдер тобы ?атысады. Осы?ан орай, ?ызылорда облысында?ы №4 облысты? дарынды балалар?а арнал?ан мектеп-интернатында Lesson Study циклі ж?ргізілді. Циклді ж?ргізу барысында арнайы ?зірленетін немесе жетілдірілетін, белгіленген міндеттерге жауап беретін о?ыту ?дістемесін бірлесіп аны?тау ма?сатында мектеп-интернатта арнайы «саба?ты зерттеу тобы» ??рылды. Зерттеу ??рамы белгіленіп, топты? негізгі ма?саты ай?ындалды.
? Алда?ы уа?ытта ?зірленетін немесе жетілдірілетін, белгіленген міндеттерге жауап беретін о?ыту ?дістемесін бірлесіп аны?тайды.
? ?ш «ба?ылауда?ы о?ушыны» аны?тайды, олар ?р?айсысы сыныпта?ы белгілі бір топты? ?кілі болуы ?ажет, мысалы о?у ?лгеріміні? де?гейі жо?ары, орта, т?мен о?ушылардан.
? Lesson Study – ді бірлесе жоспарлап, саба?ты ?ткізу барысында зерттелетін ?ш о?ушыны ?немі назар?а ала отырып, о?у ?дістемесін пайдаланады ж?не оны? н?тижелерін м??ият зерттейді.
? Ба?ылауда?ы о?ушыларды? дамуы мен о?уына басты назар аудара отырып, Lesson Study ?ткізеді ж?не ?ада?алайды. Атал?ан ?дерістер бірнеше саба? бойы ?айталанып, жетілдіруі м?мкін.
? Ба?ылауда?ы о?ушыларды? Lesson Study туралы ойларын білу ?шін олармен с??баттасады.
? ?олданылатын ?діске ба?ылауда?ы о?ушыларды? ?алай ?арайтынын, оларды? жеткен жетістіктерін, о?уда к?рсететін н?тижелері мен кездесетін ?иынды?тарын білу, сонымен ?атар алын?ан т?жірибені келешекте о?ыту мен о?у ?дістемесін ?зірлеу ?шін пайдалану ма?сатында Lesson Study-ге талдау ж?ргізеді.
2. Lesson Study ж?ргізу.
Lesson Study т?сілі кем дегенде ?ш Lesson Study-ден т?ратын циклден ??ралды . Осы саба?тарды м??алімдер тобы бірлесіп о?ытып, ?ада?аланды ж?не талданылып, жоспар жасалынды.
3.4 Lesson Study-ді жоспарлау ж?не «ба?ылауда?ы » о?ушыларды аны?тау. О?у процесіне байланысты ??рыл?ан саба?ты зерттеу тобы Lesson Study –ді ?андай сыныпта ?ткізетіндігіміз туралы аны?тап алынды. Зерттеу сыныбы 7 «?» сыныбы етіп межеленді . Сынып?а ?ыс?аша то?талып ?тетін болсам: сыныпта 18 о?ушы бар. Сынып?а ?абылдан?ан о?ушыларды? к?пшілігі жан-жа?ты, барлы?ын білсем дейтін о?ушылар басым. Дегенмен, ?абылдан?ан о?ушыларды? ерекше ?абілетін тану, ?ай п?нге ерекше жа?ын екенін аны?тау ?шін , жан-жа?ты о?ушыны тани білу ма?сатында ж?ргізілді. Міне, осындай о?ушыларды? шынайы ?абілеттерін білу ма?сатында ж?не ?абілетті, дарынды о?ушыларды аны?тау ?шін осы сыныпта «саба?ты зерттеу тобы» ж?мысын ж?ргізді. Зерттеу тобы ??рыл?анда да осы жо?ары да атал?ан басымдылы?тарды ескере отырып, сынып?а саба? беретін п?н м??алімдерінен ??рал?ан «саба?ты зерттеу тобы» ж?мысын бастады. Саба? ?ткізу ?шін тарих п?н м??алімі: Ж?ма??лова Тол?ын Т?ра??ызы саба? беретін болып келісілді. Содан кейін ?рт?рлі білім алушы топты? шынайы ?кілі болып табылатын ?ш фокус о?ушыны та?дап алыну ?шін м??алімдерге диаграмма ?сынылды
?лгерімі жо?ары: Осы та?ырып бойынша о?у ?лгірімі, білімі бар о?ушылар
?лгерімі т?мен: Осы та?ырып бойынша білімі жо? о?ушылар
?ызы?ушылы?ы бар о?ушы ?ызы?ушылы?ы т?мен
? Осы ?сыныл?ан критерийі бойынша с?йкес т?рлі санатта?ы о?ушыларды? о?уыны? болжамды н?тижелерін ескере отырып, диграмма толтырылды.
? Сыныпта о?итын о?ушыларды? ішінен жо?ары, орта, т?мен к?рсеткіштері бар топтарды? ?ш ?кілі шынайы т?рде та?дап алынды.
? Диаграмма?а с?йкес т?рлі санатта?ы о?ушылар?а арнал?ан о?ыту ж?не о?у т?сілдерін тал?ыланылды.
Lesson Study ба?ытында ж?мыс істейтін о?ушыны? де?гейі аны?тап алынды. Осы Lesson Study-дегі о?у ма?саты ?андай:осы Lesson Study-де ?андай ?дістемені жетілдіруді ?зірлеуді ма?сат етіп ?ойды?ыз?
? сыныпта?ы о?ушыларды? ?абілеттерін аны?тау, жо?ары, орта,т?мен деп ж?рген о?ушыны? ?абілеттері ?аншалы?ты де?гейде екенін аны?тап білу;
? о?ушыларды? жан-жа?ты ?ырынан к?ріп, ба?ылау, та?дап отыр?ан ?діс, стратегиялар ар?ылы дарынды о?ушыны та?ы бір ?ырынан к?ре білу;
? п?н м??алімдері осы уа?ыт аралы?ында ашылмай, к?рінбей ж?рген ?ырларын ашып к?ре білу;
Осы т?сілдер ар?ылы та?дап алын?ан циклді? №1 саба?ы жоспарланылды.
5. Бірінші Lesson Study-ді ?ткізіліп, саба?ты жоспарлау, ба?ылау ж?не тал?ылау ж?ргізілді. П?н м??аліміні? іс-?рекеті мен о?ушы іс-?рекетін ба?ылаушы м??алім ба?ылап, ?а?аз беттеріне т?сіріп отырды.
6. Саба?тан кейін ба?ылауда?ы о?ушыларды? пікірі алынды.
7. Lesson Study н?тижелерін тал?ылау м?селелері. Саба? ?орытындысы бойынша тал?ылаулар ж?ргізілді.
Lesson Study т?сілі н?тижесінде:
8.?ріптестерді н?тижелермен ресми т?рде таныстырылды.
№4 облысты? дарынды балалар?а арнал?ан мектеп-интернатында 7«?» сыныбында «саба?ты зерттеу тобы» ?ткізген Lesson Study-ді бас?а ?ріптестерімізге таныстырылып ?тілді.
? Топ м?шелері ?здері енгізіп жат?ан о?ыту ?дістеріні? негіздеріне ?атысты ?андай ж?мыс ат?ар?анын;
? Ол туралы не білгенін, ?дісті? тиімді, тиімсіз жа?тарын ,нені пысы?та?анымыз ?ріптестерімізге к?рсетуге м?мкіндік берді;
? М??алімдер ?здеріні? істеген істері туралы пікірлерімен бас?аларымен б?лісетінін алдын-ала білсе, олар м?ны ?деріс бойында естерінде ?стайтын болатынны? д?лелі бола білді;
? Бірлескен жоспар о?ушыларды о?ыту ?дістемесін жетілдіруді? т?сілі екенін аны?тай т?сті;
? Lesson Study-ді? тиімділігі, о?ушыны? о?уына баса назар аудару екенін ай?ындалды;
? М??алімдерге арнал?ан педагогикалы? шеберлік кабинетте «о?ыту ?абыр?асы» ?йымдастырылды. Осы кабинетте «саба?ты зерттеу тобы» ?з ж?мыстарын (фотосуреттерін, ба?ылауларын, ?олданыл?ан диаграммаларын) ?сынылды.
Пайдаланыл?ан ?дебиеттер:
? ?аза?стан Республикасыны? 2020 жыл?а дейінгі Стратегиялы? даму жоспар;
? ?аза?стан Республикасында білім беруді дамытуды? 2011-2020 жылдар?а арнал?ан мемлекеттік ба?дарламасы;
? М??алімге арнал?ан н?с?аулы?.Бірінші (ілгері) де?гей.
? Бірінші (ілгері) де?гейге арнал?ан ?лестірме материалдар.
? Орта ?асырларда?ы ?азакстан тарихы .Жалпы білім беретін мектепті? 7 сыныбына арнал?ан о?улы?. Алматы «Атам?ра»-2012ж
Т?йіндеме:
Lesson Study т?сілін ?ткізу н?тижесінде : о?ушы, м??алім ж?не мектеп ?шін ма?ызы болды деп есептеймін. О?ушы жан-жа?ты ?ырынан к?ріне білсе, м??алімдер жа?а ?дістер енгізді ж?не оны жетілдірді. Зерттелген жекелеген о?ушыларды? о?уда?ы ?ажеттіліктері мен мінез-??лы?тарына назар аударып, сол ар?ылы к?бірек біле отырып, біз ?з о?ушыларымызды? ?рбіреуін ана??рлым жа?сы тани бастады?. Lesson study жа?сы мектеп м?дениетін «к?сіби о?у ортасын» ?алыптастырды. М??алімдерді? к?сіби дамуына ы?пал ете отырып, м??алімдерді? желілік ?ауымдасты?ыны? дамуына ?лесі тиді.
404
97 104 
