Ачык сабак "Мекеним Кыргызстан"

Мекеним Кыргызстан

Сабактын максаты:

Жалпы улуттук баалуулуктарды баалоого жана сактоого, атуулдук, толеранттуулук, Ата мекенин сүйүүчүлүк, мекени менен сыймыктануу, тынчтыкка умтулуу болгон инсандык негизги сапаттары калыптандырууга, башка этностор менен бирдикте биз кыргызстандыкпыз деген сезимге тарбиялоо.

И.Раззаков атындагы КМТУнин Политехникалык колледжи

окутуучу: Тынышова Айнура Медеркуловна

Мекен – деген эмне?

Мекен сөзү ар бирибиздин жүрөгүбүзгө жакын жана түшүнүктүү.

Мекен – бул биз төрөлгөн, биздин ата-энелерибиз жашаган жана ата-бабаларыбыз жашап өткөн жер.

Балалыгыбыздан бул жерде бизди курчап турган дүйнө, үй-бүлө, баары тааныш чѳйрѳ.

Менин МЕКЕНИМ– Кыргызстан.

«Мекен» жѳнүндѳ ыр

Сан жыргал берекеге чексиз батып, Саяңда мен жүрөмүн эркин басып. Карыгаяда эркеледим жаш баладай, Комуз чертип, ыр ырдап, көңүл ачып.

Жаштардай кайгы сезбей ойноп-күлүп, Жылдыздай жайнайм таттуу өмүр сүрүп. Өмүрүм кыйылганча алтын мекен, Өзүңдү кадырлаймын артык сүйүп.

Эгемендүү Кыргызстандын символдору. Символ деген эмне?

Азыркы кезде ар бир мамлекеттин герби, туусу жана гимни болот. Алар мамлекеттин башкы символдору. Кыргызстандын азыркы символикасы качан түзүлгөн? Кыргыз Республикасынын мамлекеттик символдорунун ар биринин өз тарыхы бар.

1991-жылы 31-августта көз карандысыздыкка ээ болгон жаңы мамлекетке – эгемендүү Кыргыз Республикасына жаңы символдорду кабыл алуу талап кылынды.

Кыргызстандын мамлекеттик символикасына Кыргыз Республикасынын Конституциясынын атайын бөлүмү арналган.

Мамлекеттик символика Кыргыз Республикасынын мамлекеттик көз карандысыздыгын жана эгемендүүлүгүн аныктап жана бекемдеп турат.

Мамлекеттин символдору: герб, туу, гимн. Символ – башкы белги.

Мамлекеттик символика – көз карандысыздыктын жана эгемендүүлүктүн белгиси.

Кыргыз Республикасынын мамлекеттик туусун кантип сүрөттөп берүүгө болот?

Кыргыз Республикасынын мамлекеттик туусу кызыл түстө, ал кыргыз элинин байыркы элдерден экенин билдирип турат. Улуу Кыргыз дөөлөтүнүн доорунда кыргыз кагандарынын ордосунун төбөсүндө кызыл туу желбиреп илинип туруучу. Айкөл Манас бабабыз өз элинин, ата журтунун эркиндиги үчүн кызыл асабанын астында күрөшкөн. Кыргыз Республикасынын мамлекеттик туусунун дал ортосунда алтын нурларын кырк бөлүнтүп чачыраткан күн алкагы тартылган. Кырк саны – кырк уруудан куралган кыргыз элинин эң байыркы эл экендигинин күбөсү. Күн алкагынын ортосунда – боз үйдүн түндүгү.

Кыргыз Республикасынын

мамлекеттик туусу

Символу

01

Кырк саны – кырк уруудан куралган кыргыз элинин эң байыркы эл экендигинин күбөсү.

Символу

02

Күн алкагынын ортосунда – боз үйдүн түндүгү.

Символу

03

Туунун кызыл түсү – акыйкаттыкты, нарк-дөөлөттү жана каармандыкты.  

Символу

04

Нурга бөлөнгөн алтын күн – бейкуттукту жана байлыкты билдирет.

Символу

05

Түндүк – ата конуштун, укум-тукум улоонун, Кыргызстандын бардык элдерине, кеңири мааниде айтканда, бүткүл дүйнөгө, ай-ааламга карата мээрмандыктын символу.

Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик символика боюнча маалымат:

Кыргыз Республикасынын мамлекеттик туусу 1992-жылы 5-мартта Кыргыз Республикасынын Президентинин резиденциясынын – Өкмөт Үйүнүн төбөсүнө орнотулган.

Кыргыз Республикасынын

мамлекеттик герби

03

04

Буудайдын машагы

жана чанактары ачылган

ак пахта – биздин

Республикабызда

өстүрүлгөн негизги

айыл чарба өсүмдүктөрү.

Ала Тоолорубуз

биздин Ата мекенибиздин

улуулугу 

02

05

Көл жана Күн –

жаратылыштын

сулуулугунун,

өмүр булагынын

жана күч-кубаттын

символдору. 

Буркут-мекенимди коргоо жана коопсуздукту калыптандыруу.

01

06

Ак шумкар –

жоомарттыктын

жана кыраакылыктын,

тоолуу өлкөнүн жалпы

жарандарынын мүдөө

-максаттарынын

бийиктигинин символу.

Алардын катарында

гербдин үстү жана

асты жагында

айланта “Кыргыз

Республикасы”

деп жазылган.

8

Ак мөңгүлүү  аска-зоолор, талаалар,

Элибиздин жаны менен барабар.

Сансыз кылым Алоо-Тоосун мекендеп,

Сактап келди биздин ата-бабалар.

Кайырма:

Алгалай бер, кыргыз эл,

Азаттыктын жолунда.

Өркүндөй бер, өсө бер,

Өз тагдырың  колуңда.

Байыртадан бүткөн мүнөз элиме,

Досторуна даяр дилин берүүгө.

Бул ынтымак эл бирдигин ширетип,

Бейкуттукту берет кыргыз жерине.

Кайырма:

Аткарылып элдин үмүт, тилеги,

Желбиреди эркиндиктин желеги.

Бизге жеткен ата-салтын, мурасын,

Ыйык сактап урпактарга берели.

Кайырма:

Гимн деген эмне?

Гимн – бул салтанаттуу ыр.

Кыргыз Республикасынын мамлекеттик гимни – биздин Ата мекенибиздин улуулугу жана ажайып кооз сулуулугу жөнүндө салтанаттуу ыр.

Кыргыз

Республикасынын Конституциясы

Биринчи жолу 1929-жылы 30-апрелде Кыргыз АССРинин II съездинде Кыргыз АССРинин Конституциясы кабыл алынган.1937-жылы

20-мартта республикалык Советтердин V съездинде Кыргыз ССРинин Конституциясы кабыл алынган.Ушул Конституциянын принциптерин сактап,айрым толуктоолор жана өзгөртүүлөр менен 1978-жылы 20-апрелде Кыргыз ССРинин Конституциясы кабыл алынган.

Кыргыз Республикасынын Конституциясы 1993-жылы 5-майда Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин XII сессиясында кабыл алынган. 8 главадан, 97-беренеден турат. Конституцияга өзгөртүүлөр жана толуктоолор референдум аркылуу киргизилет.

Конституция  -бул мамлкеттин түзүлүшүн,адамдардын жана жарандардын негизги укуктарын жана эркиндиктерин бекиткен жана жогорку юридикалык күчкө ээ болгон юридикалык документ болуп эсептелет.

Конституциялар формасы боюнча экиге бөлүнөт:

1)белгилүү бир схемага жараша түзүлгөн бирдиктүү документ турүндө;

2) ар түрдүү мыйзамдардын жыйындысы

Кыргызстан Республикасы боюнча кызыктуу фактылар

05 факт

01 факт

Тоолор штаттын төрттөн үчтөн көбүн ээлейт. Ошол эле учурда Кыргызстандын 4% ы эч качан ээрбеген муз менен капталган .

Кыргызстанда дүйнөдөгү экинчи чоң альп көлү - Ысык-Көл бар. Узундугу 182 чакырым, туурасы 60 чакырым. Көл 1606 метр бийиктикте жайгашкан.

06 факт

02 факт

Айгүл гүлү (же илимий терминологияда Эдуардонун фундуку) Кыргызстандын тоолорунда өсөт жана дүйнөнүн башка эч жеринде кездешпейт. "Ай гүлү" (бул ат ушундай которулат) ушул себептен, кайра 1978 -жылы Кызыл китепке кирген.

Бишкек шаары- ​​дүйнөдөгү жыгач тиричилик шайманынын атынан аталган жалгыз шаар (бул сөз "кымыз таяк" же "чурк" деп которулат).

07 факт

03 факт

Сарыжаз жана Теңири-Тоо кыркаларынын ортосунда Мерцбахера көлү жыл сайын пайда болуп, жок болуп кетет. Илимпоздор бул эмне үчүн жана кантип болуп жатканын дагы эле түшүнө алышпайт.

Кыргыз сому үчүн атайын пахта кагазы Франция менен Улуу Британияда, ал эми банкноттор Мальтада басылган.

04 факт

08 факт

Ош шаарынын борборунда Сулайман тоосу (библиялык падыша Сулайман) бар, анда уламыш боюнча пайгамбар Кудай менен сүйлөшүп, ташка тизесинин жана чекесинин изин калтырган.

Египет байыркы мумиялар менен мактана албайт, 7 -кылымга таандык бальзамдалган падышанын үй -бүлөсү да Кумтөрдөгү шахталарды бургулоо учурунда табылган.

13

Кыргызстандын өнүгүү концепциялары

Суроо

02

03

Ал үчүн эмне кылуу керек?

Коншулаш

мамлекеттер

Менен

Чек ара боюнча

чеч үү

Мамлекеттин

экосистемасын

сактоо

04

01

Республиканын

аймагында

жөндөмдүү

Туристтик

индустрияны

калыптандыруу

Билимди окутуунун

жаны

стратегиясын

ойлоп чыгуу

05

Экспортко

багытталган

саясатты

жүргүзүү

жакшы

06

03

Мамлекеттик көз

карандысыздыктын калыптанышынын жана чыңдалышынын

Энергия

өндүрүү үчүн

чийки заттын

альтернативалуу

эмес булактарын

колдонуу

Балдар силерге суроо берейин?

04

01

Мекен жөнүндө макал-лакаптарды эсине салып айтып бергиле.

Кайсы имаратта КР гербинин салтанатуу презентациясы өткөн?

05

02

Кыргызстандыктар эмнеси менен атактуу?

Адам Мекенин сүйөт, булбул гүлзарын сүйөт – дегенди кандай түшүнөсүӊөр?

03

06

Мекен жөнүндө жазган ырчыларды атап бергилечи?

Мекеним өнүгүүсүнө кандай салым кошо алам?

17

Сак саламматта болгула балдар.