Դերբայական դարձվածի կետադրությունը

Դերբայական դարձվածի կետադրությունը

Չտրոհվող

Տրոհվող

Չտրոհվող դերբայական դարձված

Համակատար դերբայ

(բացի այն դեպքից,երբ մասնավորող պարագայական բացահայտիչ է)

Ենթակայական

դերբայ

(բացի այն դեպքից ,երբ բացահայտիչ է)

Օր.`

Առաջին պահին անհեթեթ հնչող այս լուրը ցնցեց աշխարհը:

Օր.`

Հայաստան ասելիս այտերս այրվում են:

Նա` իրեն միշտ գովողը ,այս անգամ լռեց:

Ամռանը` Ծաղկաձորում հանգստանալիս ,հանդիպեցի իմ հին ծանոթին:

Տրոհվող դերբայական դարձված

Տրոհվում են այն դերբայական դարձվածները,որոնց գերադաս անդամն արտահայտված է.

անորոշ դերբայի գործիական հոլով

անորոշ դերբայի տրական հոլով (հետադաս նպատակի պարագան)

հարակատար դերբայով (բացառությամբ նախադաս որոշչի)

Տրոհվող դերբայական դարձվածի դիրքը նախադասության մեջ

Նախադաս

`…

Միջադաս

Վերջադաս

,…,

`…

Հևիհև հետևելով Լիլիթին `Ադամը հասավ ոսկեվառ լճակին:

Ադամը, հևիհև հետևելով Լիլիթին ,հասավ ոսկեվառ լճակին:

Լուսաշող աչքերը խոնարհած ` Լիլիթը կանգնել էր Աստծու առաջ:

Լիլիթը, լուսաշող աչքերը խոնարհած ,կանգնել էր Աստծու առաջ:

Ադամը հասավ ոսկեվառ լճակին` հևիհև հետևելով Լիլիթին :

Լիլիթը կանգնել էր Աստծու առաջ` լուսաշող աչքերը խոնարհած :

Բարդ նախադասության կազմում դերբայական դարձվածի դիրքը որոշելու համար հաշվի է առնվում նրա տեղը տվյալ բաղադրիչ նախադասության մեջ, օրինակ` Ափին կանգնած մարդիկ աղաղակում էին` ձեռքերով դեպի աջ ցույց տալով , և եռանդագին շարժումներ անում:Այս նախադասության մեջ  ձեռքերով դեպի աջ ցույց տալով  դերբայական դարձվածը հետադաս է և տրոհվել է բութով, որովհետև գտնվում է առաջին բաղադրիչ նախադասության վերջում: Տրոհվող դարձվածից հետո դրվում է ստորակետ, եթե նույնիսկ ենթական չի փոխվում:

Դերբայական դարձվածը չի տրոհվում մի շարք դեպքերում

• Եթե նախադաս որոշիչ է,

օր.` Պարտեզում աճած ծաղիկները շատ գեղեցիկ էին:

• Եթե գտնվում է դիմավոր բայ + անորոշ դերբայ կամ ստորոգելի + հանգույց + անորոշ դերբայ կառույցների բաղադրիչների միջև,

օր.`Տղան սկսեց տարբեր ստեր հորինելով ներկայացնել դեպքը:

Աշակերտը մտադիր էր զանազան պատրվակներ հորինելով

ազատվել պատժից:

• Եթե գտնվում է հարկադրական եղանակի բայաձևերի միջև ,

օր.`Պիտի քրտնաջան աշխատելով հասնի մեծ բարձունքների:

• Եթե դարձվածին անմիջապես հաջորդում է օժանդակ բայ կամ էլ շաղկապը,

օր.`Նա այդ ամենը առավոտից մինչև երեկո աշխատելով է ստեղծել:

Նա տարբեր աշխատանքներ կատարելով էլ կարղացավ մի քանի արհեստ սովորել:

• Եթե դարձվածի գերադաս անդամ դերբայը գործածված է գոյականաբար ,

օր.`Մոտեցավ առաջին շարքում նստածին :

• Եթե դերբայական դարձվածին նախորդում կամ հաջորդում են սաստկական կամ սահմանափակման վերաբերականներ :

օր.`Գործը հենց նրա օգնելով գլուխ եկավ:

Նա ամբողջ օրն աշխատելով անգամ չէր հասցնի ավարտել աշխատանքը:

Բարդ նախադասության բաղադրիչները կապող շաղկապին հաջորդող

դերբայական դարձվածը կարող է տրոհվել և ՛ բութով,և ՛ստորակետներով,քանի

որ շաղկապը ո ՛չ դարձվածի անդամ է,ո ՛չ նախադասության,

օր.`Անձրևը սաստկանում էր,և, գյուղ հասնելով ,մենք գիշերեցինք այնտեղ:

Անձրևը սաստկանում էր,և գյուղ հասնելով `մենք գիշերեցինք այնտեղ:

Շնորհակալություն ուշադրության համար