Erkin Vohidov (28-dekabr 1936 – 30-may 2016) — taniqli oʻzbek shoiri, dramaturgi, adabiy tarjimoni va davlat arbobi.[1] Vohidov oʻz sheʼrlarini yozish bilan bir qatorda taniqli xorij ijodkorlari, jumladan, Aleksandr Tvardovskiy, Johann Wolfgang von Goethe, Muhammad Iqbol, Rasul Hamzatov hamda Sergey Yesenin asarlarini yuksak mahorat bilan oʻzbek tiliga tarjima qilgan. Ayniqsa, shoirning Yesenen asarlaridan hamda Goethening „Faust“ asarini qilgan tarjimalari eʼtiborga loyiqdir.
Vohidovning sheʼrlari oʻzbeklar orasida yaxshi tanilgan va tez-tez toʻplamlarda chop etiladi. Shoirning bir necha sheʼriga kuy bastalangan, jumladan, Sherali Joʻrayev tomonidan. 2020-yilning oktabrida Birlashgan Millatlar Tashkiloti tuzilganligining 75 yilligi munosabati bilan Vohidovning „Inson“ sheʼri asosida yozilgan „Human“ (Inson) ashulasi arab, ingliz, italyan, qozoq, rus, tojik, turk va oʻzbek tillarida taqdim etildi.
Просмотр содержимого документа
«Erkin Vohidov (28-dekabr 1936 – 30-may 2016)»
ERKIN VOHIDOV
Darsning shiori: Agar fanni ulkan bir daraxt tasavvur qilsak,tadqiqotlar uning ildizini tashkil etadi. Zero, ildiz qanchalik baquvvat bo’lsa, daraxt shunchalik barq urib yashnaydi, ko’p hosil beradi
O‘zbekiston xalq shoiri Erkin Vohidov 1936-yil28-dekabrda Farg‘ona viloyatining Oltiariq tumanida muallim oilasida tug‘ilgan.
Oilasi haqida
Oyisining ismi: Roziyaxon Vohidova, geografiya o`qituvchisi
Otasining ismi: Chuyanboy Vohidov, muallim
“… bizning oilada birinchi farzand qiz boʻlib, u goʻdakligida zotiljamdan oʻlgan ekan. Ukam Elbursni eslayman. Mendan uch yosh kichik edi. Qizamiq bilan ogʻrib ikki yasharligida vafot etgan”.
Toshkentga - tog‘asinikiga kelgan bo‘lajak shoir o‘qishlarini qunt bilan davom ettiradi.
O‘n yoshga yetar-yetmas ham ota, ham onadan ajrab qolgan yosh Erkinni tog‘asi o‘z tarbiyasiga oladi.
Shoir G‘ayratiy tomonidan O‘quvchilar saroyida tashkil etilgan adabiy to‘garak uning bu havasini yanada alangalatib yubordi.
Maktabni oltin medal bilan bitirgan E. Vohidov Toshkent davlat universiteti (hozirgi Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti) filologiya fakultetiga o‘qishga kiradi.
Ilk to`plam
E. Vohidovning ilk to’plami 1961-yilda “Tong nafasi” nomi bilan chop etilgan edi.
asarlari
SHE’RIY TO`PLAMLARI
“Qo`shiqlarim sizga”(1962)
“Yurak va aql” (1963)
“Mening yulduzim”(1964)
“Lirika”(1965)
“Yoshlik devoni”(1969)
“Quyosh maskani” (1972)
“Tirik sayyoralar” (1978)
“Sharqiy qirg`oq”(1981)
“Kelajakka maktub” (1983)
“Muhabbat”(1984)
“Hozirgi yoshlar” (1986)
“Iztirob”(1991)
“Yaxshidir achchiq haqiqat” (1992) kabi…
“Nido” (1964)
“Palatkada yozilgan doston” (1966)
“Charog’bon” (1970)
“Ruhlar isyoni”(1980),
“Ko`hinur” (1982) kabi dostonlar yozgan.
“Oltin devor”, “Istambul fojeasi”, “Ikkinchi tumor” kabi dramalar muallifi.
Shoir - tarjimon
S. Yesenin, A. Tvardovskiy, M. Iqbol, G. Emin she’rlarini;
Gyotening “Faust”;
R. Hamzatovning “Dog’istonim”
ASARLARINI O’ZBEK TILIGA TARJIMA QILGAN.
“Oltin devor” spektaklidan lavha
devon
E. Vohidov ellik yildan ko‘proq davr mobaynida ijod etgan to‘rt jildlik saylanmasini o‘quvchilarga taqdim etdi:
«Umr daryosi»
«Ishq savdosi»
«She’r dunyosi»
«Ko‘ngil nidosi»
Erkin Vohidovning el-yurt va adabiyot oldidagi xizmatlari inobatga olinib,«Buyuk xizmatlari uchun» ordeniva 1999-yil«O‘zbekiston Qahramoni»unvoni bilan taqdirlandi.
“Oltin Yulduz” medali
Erkin Vohidov 2016-yil 30-may kuni vafot etdi. Qabri Chig`atoy qabristonida.
Erkin Vohidov xotirasiga
Rosa tortishdilar yer bilan osmon,Shafaqqa aylandi yanoqlar chunon.
Shoirni meniki der edi samo,Meniki der edi ona yer ammo.
Shoir-chi, kuyladi ikkalasin ham,Zamindan kuch oldi, samoga hamdam.
Sakson yil chorlashdi o’rtaga olib,Oxir tortishuvda Yer chiqdi g’olib.
Abdulla Oripov
02-iyun 2016-yil
Davom ettiring
………
Erkin
……… .
Vohidov
Ustoz Mirtemir bilan
“Nido” dostoni
Uning ilk dostoni - «Nido»da insoniyatga og‘ir judoliklar, bitmas jarohatlar keltiradigan urush qattiq qoralanadi.
1964-yil yozilgan.
Urushlar Qadim-qadimdan insoniyat boshiga katta kulfatlar solib kelgan urushlar tufayli qanchadan qancha odamlar qurbon bo‘lgan, ayollar tul, bolalar yetim qolgan, gullab-yashnab yotgan shahar-u qishloqlar kultepaga aylangan.
Mas’um go`dak nolasi
Doston yigirma yil avval urushda halok bo‘lgan otasini xotirlayotgan farzandning xayollari, iztiroblari bilan boshlanadi. Oradan yigirma yil o‘tib ketgan bo‘lsa-da, hamon uning jarohatlari bitgani yo‘q.
Hayqiraman,
Tog‘lar bag‘ridan
Gumburlagan sado keladi,
Ona-Yerning otash qa’ridan
«O‘g‘lim!» degan nido keladi.
Cho‘chib uyg‘onaman,
Onam qoshimda.
Mehribon qo‘llari
Otash boshimda:
- Nega yig‘layapsan,
Yolg‘izim, qo‘zim?
Tun uzoq, uxlay qol,
Ko‘zlaringni yum.
Orom ol, men senga
Allalar aytay.
Tongda peshonangdan
O‘pib uyg‘otay.
Kel, Yerga
qilaylik
qasamyod:
Bo‘lurmiz
gal kelsa
har birimizga
Tinchlik janggohining
fidosi.
Bu senga,
bu menga,
bu bizga
YIGIRMANCHI ASR NIDOSI!
xulosa
Tinchlik uchun, insoniyatning baxtli kelajagi uchun kurash nidosi XXI asrda ham, undan keyin ham, to Yer yuzida abadiy tinchlik o‘rnatilgunga qadar har bir insonning qalbida jaranglab turmog‘i kerak.
Bilimingizni sinang!
Erkin Vohidov qalamiga mansub dostonlar?
E. Vohidovning “Nido” dostonida nima qoralanadi?
E. Vohidovning 4 jildlik saylanma asarlarini sanang?
E. Vohidovning xalqlar, millatlar, dinlar o’rtasidagi nizolar bashariyatga naqadar katta falokatlar olib kelishi teran tasvirlangan dostoni?
O`ylab ko`ring!
«Nido» dostonida qaysi urush tasvirlangan va bu urush insoniyat boshiga qanday falokatlar olib kelgan?
Urush jangda halok bo‘lgan qurbonlardan tashqari yana qanday kulfatlar olib kelgan?
Doston orqali shoir aytmoqchi bo‘lgan eng asosiy muddao nima?
Bugungi kunda tinchlikka tahdid solib turgan qanday yovuz kuchlar borligini va ularga qarshi nima qilish kerakligini so‘zlab bering.