"Галогендер. Хлор" 9 сынып

ХЛОР

1. Хлордың ашылу тарихы

2. Периодтық жүйедегі орналасуы

3. Химиялық қасиеттері

4. Қолданылуы

5.Білімін тексеру

6 Қорытындылау

Хлордың ашылу тарихы

Хлор

Хлордың ашылу тарихы

1774 жылы Швед ғалымы К. Шееле хлорды алғаш рет алды. Ол бұл затты күрделі затқа санап, «флогистиндірілмеген» тұз қышқылы деп атады.

1807 жылы ағылшын химигі Гемфри Дэви дәл осы газды алды. Ол бұл элементті «хлорин» деп атады. Мағынасы «хлорос» - сары-жасыл деген мағынаны білдіреді.

1812 жылы Гей-Люссак газға хлор деген атау берді.

Карл Вильгельм Шееле

(1742 – 1786)

Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі

Периоды

Қатар

Элементтердің топтары

VI

V

IV

VIII

II

III

I

VII

H

He

1

2

1

I

1.00797

4,003

Гелий

Водород

N

O

Li

Ne

C

Be

В

F

4

7

1 0

9

6

3

8

5

2

II

12,011

15 .996

10 .811

14.0 067

20,18

18.9984

6,9 39

9 ,012

Кислород

• Кислород

Литий

Бор

Углерод

Азот

Неон

фтор

Вериллий

Mg

Al

Cl

S

Ar

Na

Si

P

11

1 5

1 2

1 4

1 6

13

1 8

1 7

3

III

39,948

30,9738

28,086

32,064

35,453

22,9898

26,9815

24,312

Натрий

Кремний

Фосфор

Магний

Аргон

Хлор

Сера

Алюминий

Fe

Mn

Ca

Cr

Co

S с

V

Ni

Ti

K

28

27

21

25

19

26

24

2 3

20

22

IV

4

40,08

55.847

39.102

54.938

58.933

51.996

58.71

44.956

50.942

47.90

Никель

Марганец

Хром

Титан

Калий

Кальций

Скандий

Ванадий

Железо

Кобальт

Ga

Kr

As

Zn

Br

Cu

Se

Ge

29

34

30

36

33

35

31

32

5

78.96

79.904

83,8

74.9216

72.59

65 . 37

63.54 6

69.72

Цинк

Галлий

Медь

Мышьяк

Бром

Криптон

Селен

Германий

Rh

Y

Pd

Nb

Ru

Mo

Zr

Rb

Sr

T с

37

41

46

44

45

38

40

42

4 3

39

V

6

91.224

92.906

106.4

85.47

99

88.9059

101.07

95.94

87.62

102.905

Родий

Стронций

Технеций

Рутений

Рубидий

Молибден

Цирконий

Ниобий

Иттрий

Палладий

Sn

Te

In

I

Ag

Xe

Sb

Cd

53

47

50

51

48

49

54

52

7

126.904

131,3

127.60

114 .82

107.868

112.41

121.75

118.71

Иод

Олово

Сурьма

Теллур

Индий

Ксенон

Серебро

Кадмий

Ta

Pt

W

Os

Ir

Re

Cs

Hf

La

Ba

57

76

78

75

74

56

77

73

72

55

VI

8

178.49

186.2

190.2

138.81

195.09

180.9479

192.2

137.34

183.85

132.905

Барий

Иридий

Рений

Цезий

Гафний

Тантал

Лантан

Вольфрам

Осмий

Платина

Bi

Au

Pb

Po

Hg

At

Rn

Tl

81

8 6

82

84

80

83

85

79

9

[22 2 ]

210

208.98

207.2

204.383

208.982

196.966

200.59

Ртуть

Золото

Астат

Таллий

Полоний

Радон

Свинец

Висмут

Db

Fr

Bh

Ac

Mt

Rf

Ra

Sg

Hs

107

87

88

106

109

105

104

108

89

VII

10

[ 265 ]

[ 261 ]

[ 226 ]

[ 262 ]

227.028

[ 266 ]

[ 223 ]

[ 263 ]

[ 262 ]

Актиний

Радий

Сиборгий

Резерфордий

Франций

Хассий

Борий

Мейтнерий

Дубний

Хлордың сипаттамасы

Периоды

Қатары

Элементтер топтары

VI

VII

V

IV

VIII

II

III

I

I

1

Хлор / Chlorum (Cl)

Заттың сыртқы сипаты

Электрондық конфигурациясы

Өткір иісті сары-жасыл түсті газ. улы

Электртерістігі

(Полинг бойынша)

[С l ] 3s 2 3p 5

Тотығу дәрежесі

3.16

Тығыздығы

7, 6, 5, 4, 3, 1, −1

Балқу температурасы

(−33.6 °C-та)

1,56 г/см ³

Қайнау температурасы

172.2 К

238.6 К

2

II

III

3

4

IV

5

6

V

7

VI

8

9

10

VII

Химиялық қасиеттері Cl 2 - реакцияға белсенді түрде қатысады ( C , O 2 , N 2 және т.б басқа)

• Металдармен: Na + Cl 2 =

Fe + Cl 2 =

• Сутекпен: H 2 +Cl 2 =
• C умен: H 2 O + Cl 2 =
• Сілтімен: NaOH + Cl 2 =

Темірдің хлорда жануы

Тексеру

Металдармен: 2Na + Cl 2 = 2NaCl

Fe + Cl 2 = FeCl 2

Сутекпен: H 2 +Cl 2 = 2HCl

C умен: H 2 O + Cl 2 = HOCl + HCl

Сілтімен: 2 K OH + Cl 2 = K Cl + КClO + H 2 O(салқында)

K OH + Cl 2 = 5К Cl + KClO 3 + 3H 2 O

(Жоғары температурада)

С l

Ол сілекейде, қарын сөлінде,

өтте және лимфада болады.

Биологиялық

маңызы

Суды залалсыздандыру

Органикалық еріткіш

Ағартқыш

Дәрілік

препараттар

органикалық заттарды хлорлау

Хлордың

қолданылуы

Бейорганикалық

хлоридтерді алу

Хлорсутекті

өндіру

Бром мен

йодты алу

Хлордың организмдегі ролі:

• Асқазанда тұз қышқылын өндіреді.
• Қан, лимфа, ұлпалардың жұмысын реттеуге қатысады.
• Зат алмасу процесіне қатысады, оранизмнің су балансын сақтайды.
• Дененің иілгіштігін;;
• Тәбеттің болуы;
• Бауыр жұмысын жақсартады;
• Организмнен көмірқышқыл газын шығаруға септігін тигізеді;
• Эритроциттердің құрамын қалыптастырады;
• Организмнен шлак пен токсиндерді шығарады.

• Организмге хлор жетіспегенде пайда болады:
• Әлсіздік,
• Тәбеттің жоқтығы;
• Ұйқышылдық;
• Ұмытшақтық,
• Бұлшықеттің әлсіздігі,
• Ауыздың құрғауы,
• Дәм сезбеу.
• Ауыр жағдайда шаш пен тіс түседі
• Егер орга низ мде хлор артып кетсе:
• Көз жасаурайды,
• Құрғақ жөтел,
• Кеуденің ауыруы,
• Бас ауруы,
• Температураның көтерілуі,
• Өкпенің ісуі. .

Бүгінгі сабақта мен . . . үйрендім.

Бүгінгі сабақта мен . . . білдім.

Бүгінгі сабақтан кейін мен қоршаған ортаға . . . .