Nikolay Baboglu - gagauz yazıcısı

Nikolay Baboglu- anılmış hem saygılı gagauz yazıcısı

Nikolay Baboglu - anılmış hem saygılı gagauz yazıcısı

Duudu Taraklı rayonun Tatar-Kıpçak küüyündä

Bobası – İgnat Panteleeviç, (sokakça – Rusinin Mitinin Miyalın Panayudun Nati. Anası – Fedora Nikolaevna da çeker bir eski kıpçaklı soyundan –Kazancılardan, ama sokakça ona deyärmişlär Tudora bulü.

Nikolay BABOGLU 1940 yılda başarêr Kıpçakta başlankı şkolasını, da ertesi yılın, güzün, onu vererlär ileri dooru üürenmää İsmayıl kasabasında bir klisä şkolasına. Burada sekiz klas başardıktan sora, Nikolay olaceydı klisä izmetçisi.

NİKOLAY BABOGLU da 1944-dä, açan taa yokmuş bütün 16 yaşında, olêr Kıpçakta üüredici 1-ci klasta.

Nikolay BABOGLU olêr diil sade bir käämil üüredici , etişer Kıpçakta şkolada zavuç, sora da direktor , işleer Kıpçakta hem Kongazda, taa sora etişer bütün Moldova respublikanın şkolalar üstünä ministr yardımcısı .

Üürediciliklän barabar çok çalışkan NİKOLAY BABOGLU hiç bir da gün brakılmêêr yazıcılıktan. O yazêr ana dilindä gagauzça peet, poema, annatmalar, pyesa.

• Üüretmäk işleri için 1961 yılda Nikolay BABOGLUya devlet verer medali “Za trudovuyu doblest”. Taa sora 1996 yılda yazıcılık işleri için Moldova devletindän kableder medali “Pentru meritul civik”. N. BABOGLU verildi titul “Gagauziyanın saygılı vatandaşı”.

Moldova yazarlar Birlii 1984 yılda teklif eder onu Kişinöva işä gagauz dilindä literaturaya konsultant. Burada o çok yardım eder genç gagauz yazıcılarına literaturaya girmää, isteer, ki gagauzların arasından çıksın nekadar taa çok talantlı poetlar, prozacılar.

Kimnär çalıştı benimnän, Yaratmak tarlasında. İhlam baaşladı teninnän, Var yıldız annısında…

Nikolay Baboglu çok yardım eder genç gagauz yazıcılarına literaturaya girmää, isteer, ki gagauzların arasından çıksın nekadar taa çok talantlı poetlar, prozacılar

Nikolay BABOGLU publiţistika janrasında da gösterdi kendisini nicä bir büük usta. Onun yazıları tiparlandılar “Ana sözü” gazetasında .

N.Baboglu “Gagauz sesi” gazetasının 5-ci yıldonümü için sergisindä .

Bir ecel iki cana, peet olmaa Bucakta…

Küçükleri da unutmêêr, maasuz uşak başçaları için bir kiyat “Literatura sabaalıkları uşak başçalarında” tiparladı.

Yıllarlan Nikolay BABOGLUnun kendisinin da yazıcılık vergisi açılêr taa geniş, taa käämil.

Düüler urääm bollu-bollu, Darsık canım sevda dolu Senin için, cet-ecelim! Benim topraam, benim evim! Senin bän dä basçacıında, Bir filizçikim yapracık, Günä dooru gözüm açık Benim Bucaam hem ecelim!...

Nikolay BABOGLU, gagauz pedagoglarınnan barabar, bulunêr ilk erdä ana dilindä skolaları düzmektä. Taa 1961 yılda o hazırlêêr gagauz dilindä okumak hem gramatika kiyadını VII-VIII klaslar için. Sora da, çekedip 1988-ci yıldan, Nikolay BABOGLU gagauz şkolalasına deyni enidän hazırlanan sintaksis, gramatika, sözlük, üürenmäk hem literatura okumakları kiyatlarını hazırlêêr.

Gagauz literaturasında Nikolay BABOGLU geçilmedik bir annadıcı. Kendi yaratmalarında gösterer may elli yılın içindä gagauzluun yaşamasını. Onun annatmalarında durmamayaca iiliklän körlük arasında ölüsüyä danışmaklar gider – pak can pazarı.

Nikolay BABOGLU dener kendisini dramaturgiyada da. Onun biricik pyesası “Mumnar saalık için” kaldırêr ölä büük problemalar, ani çıkêrlar dar gagauz halkın yaşamasından.

N. BABOGLUnun publiţistika yazıları, statyaları, nasaatları, neredä o açıklêêr istoriya, literatura, folklor, etnografiya, üüredicilik temalarını, toplu “Publiţistika yazılarından ” kiyatta, çıktı 2000 yılda.

Taa pek eşkin o verecek,

Olup bana kanat.

Geldim, nicä geler dünnää,

Kimin borcu bir can,

Bän dä borçlu kalmayacam –

Topraa karışacam...

Sevdim, severim, sevecäm,

Bu masallı topraa,

Näändan kalktım da çekettim,

Seftä adımnamaa.

Näänı gidärsäm, gidecäm,

Bu masaldan aybat.

K ıpçaklı dostlarınnan karşıgelmeklär.

Nikolay BABOGLU bütün yaşamasını gagauz dili hem gagauz literaturasına baaşladı. O 24 literatura hem 27 üüretmäk kiyadı hazırladı, gagauzça radio hem televideniya kolverimneri yaptı, gagauzça gazeta çıkardı.

Kendi 80-ci yıldönümü için o hazırladı son kiyadını “ UZAK YOLLARIM. Seçmä yaratmalar”. Bu kiyatta toplu peetlär, poemalar, pyesa hem annatmalar. Yazık, ani o kiyat tipardan çıkamadı.

Bir şüpesiz, Nikolay BABOGLU  gagauz hem dünnä kulturasında, literaturasında büük bir er kaplêêr. Zerä  literaturada hem kulturada o haliz bir büük ustaydı.

Bitki yol

Harman ayın (avgust) 26-da 2008 yılda gagauz halkı kaybetti kendi en büük literatura klasiini, aydınnadıcıyı, yazıcıyı, poetı, folklorcuyu, dramaturgu, kultura insanını, üürediciyi hem publiţistı Nikolay BABOGLUyu.

Canda ama biriz biz, Dildä hem topraamızda... Kalacek salt izlerimiz Bu Kıpçak yollarında .