Происхождение фамилии Дзукаевых

Уæ бон хорз! Æз дæн Дзæуджыхъæуы 11 æм астæуккаг скъолайы, 9 æм къласы ахуырдзау Дзукьаты Ланæ Ильяйы чызг. Æз дæн хæхты чызг! Мæ фыдæлтæ сты Хуссар Ирыстоны, хæхты хъæбысы цы рæсугъд ком ис, уырдыгæй Ленингоры районæй, Дзукьаты хъæуæй . Æппын мын куы нæ зыдтаиккат мæхи уæддæр уе ппæтæн дæр зындгонд уыд мæ мыггаг. Уый мæ фыдæлтæй уыд Бесо Дзукьаты. Куыстуарзаг, цардаразæг, хорз хъомылгæнæг. Цæрæнбонты уыд афтæ, кæд ирон уæвгæйæ адæмы хсæн рацæуынмæ хъавыс, уæд гуырдзиаг мыггаг райс. Бесойæн дæр æндæр гæнæн нæ уыд æмæ Джугашвили ныффыста. Уе ппæт дæр зонут уæдæ йæ фырт Сосланы —Иосифы Джугашвили, Сталины. Уый мæ фыдæл къухдариуæг кодта 1941 -45 азты фашизмы ныххурх кæныныл. Уый мæ фыдæл къухдариуæг кодта, цæмæй Европæйы адæмтæ ссæрибар уыдаиккой æнæуынон Гитлерæй. Уый мæ фыдæл æмæ æнæхъæн советон адæмы хъазуатон тохæй, фæивта зæххы кьори.

Стыр Фыдыбæстæуон хæсты пырх æрцыдысты (1710) мин авд сæдæ дæс горæты, (700) авд сæдæ мин хъæуы, пырх æрцыд сæудæджерад æмæ хъæууон хæдзарад. Алырдыгæй уыд мæгуырдзинад æмæ гæвзыкк. Иосиф Сталин æппæт советон адæмы хъиамæтæй, слæууын кодта бæстæ йæ къахыл. Уый уыдис стыр хъæбатырдзинад нæ бæстæйы историйы.

Гуырдзы ирон адæмæн геноцид куы сарæзтой дыггаг хатт 1990 æм азты, уæд лидзинаг фесты мæ фыдæлтæ Цæгат Ирыстонмæ. Апырх сты быдираг хъæуты. Чидæртæ ма фæстæмæ аздæхти фыдæлты артдзæстмæ. Ахуыссын æй нæ бауагьтой. Æз ам райгуырдтæн.

Мах горæты цæрæм. Ирон хæдзары хорздзинадæй цыдæриддæр ис уыдонæй æххæст стæм. Нæ бинонтæ ртæ фæлтæрæй: нæ Стыр Дада æмæ Нана, нæ ныййарджытæ æмæ мах: мæ хистæр æфсымæр, æз æмæ мæ кæстæр æфсымæр. Нæ хистæртæ нын ныббастой, ирон æфсармæй æмæ æгъдауæй цыдæриддæр хорздзинæдтæ ис хъомылады уыдон.

Иу уысм дæр кæй нæ хъæуы рох кæнын ирæттæ кæй стæм æмæ ныл уæлдай хæс кæй ис уагахастæй, æхсæнады хи дарыны фæтктæ махæн уæлдай арфдæр кæнгæ кæй сты. Æфсармæн, æгъдауæн æмæ кадæн стыр нысаниуæг кæй хъæуы дæттын. Нæ хистæртæн сæ стырдæр фæдзæхст - адæймагуарзон, куыстуарзон, рæстылцæуын, хæлар æмæ рæдау цæмæй уæм.

Цардæн æмæ уæздандзинадæн кад æмæ аргъ кæнæм. «Гъе уыдон иууыл куы æххæст кæнат уæд иу рахонут уæхи ирæттæ»- фæзæгьы нын Стыр Дада.

Абон ме рвадæлтæ цæрынц, æппæт Ирыстоны къуымты, кæрæдзи фæрсынц æмæ алчидæр йæ хæсыл нымайы, цæмæй йæ номыл хорз хабæрттæ еддæмæ мацы айхъуыса, мацы къæм бахæсса мыггаджы номмæ.

Буц дæн, æз дæр кæй хæссын мæ хайбавæрд, хорзахуырæй æмæ хæрзæгъдауæй.

Стæй ма мæ иууыл стырдæр хæс! Мæнмæ кæсы ирон къона бахъахъхъæнын, ирон æвзаг мады хсыримæ нæ фидæны фæлтæры дадзинты ауадзын.