Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ
Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ լուծելիս հիմնականում առնչվում ենք մարմնի շարժմանարագության (v), անցած ճանապարհի (s), և ժամանակի (t) հետ, որենց միջև տեղի ունեն հետևյալառնչությունները.
s= vt ; v = s:t; t= s:v :
Շարժման վերաբերյալ խնդիրներում սովորաբար հիշյալ մեծություններից մեկը տրված է լինում, մյուսը պահանջվում է գտնել:Վերջինը նշանակելով որևէ տառով(փոփոխականով), ընդունում ենք, որ դա էլ է մեզ հայտնի և տրված մեծության հետ միասին կապ են ստեղծում երրորդ մեծությանմիջոցով՝ օգտվելով վերը նշված բանաձևերից:
Որպեսզի այդ կապն ավելի պարզ և տեսանելի լինի նպատակահարմար է կատարելգծանկար հետևյալ սկզբուքով: Դիցուք մարմինը t ժամում v կմ/ժ արագությամբ հավասարաչափշարժվում է A վայրից դեպի B վսյրը, որոնց հեռավորությունը s կմ է (նկ. 1) :
v կմ/ժ
A B
s կմ
նկ.1
Գծագրից պարզ երևում է , որ հիշյալ մեծություններից ցանկացածը կարելի է որոշել մյուս երկումեծությունների միջոցով:
Խնդիր 5. A վայրից միաժամանակ հակառակ ուղղություններով դուրս եկան երկու հետիոտն, որոնցից մեկի արագությունը 4 կմ/ժ է, մյուսինը՝ 5 կմ/ժ: Հետիոտները ի՞նչ հեռավորության վրակգտնվեն A վայրից դուրս գալուց 3 ժամ անց:
5 կմ/ժ


3ժ
C 4 կմ/ժ A B
3ժ
Նկ. 2
Լուծում. Գտնենք յուրաքանչյուր հետիոտնի անցած ճանապարհը 3 ժամում: Օգտվելով s= vt բանաձևից գտնում ենք, որ մի հետիոտնը t=3 ժամում v=5կմ/ժ արագությամբ կանցնի A-ից B ճանապարհը (նկ.2) , որը հավասար կլինի 5
3 =15(կմ), իսկ մյուս հետիոտնը t=3 ժամում v=4կմ/ժարագությամբ կանցնի C-ից B ճանապարհը (նկ.2) , որը հավասար կլինի 4
3 =12(կմ),հետևաբարնրանց միչև եղած հեռավորությունը կլինի՝15կմ+12 կմ=18կմ: Խնդիրը լուծելու համար կարելի էնախապես կազմել արտահայտություն, որի արժեքը կլինի խնդրի պատասխանը՝
:
Խնդիրը կարելի է լուծել նաև այլ եղանակով՝1 ժամում հետիոտները իրարից կհեռանան 5 կմ+4կմ =9 կմ, իսկ 3 ժամում նրանց միջև եղած հեռավորությունը կլինի 9
3=18, կամ արտահայտությամբ՝
Պատ՝18 կմ:
Խնդիր 6. 18 կմ հեռավորության վրա գտնվող A և B վայրերից միաժամանակ իրար ընդառաջ դուրսեկան երկու հետիոտն, որոնցից մեկի արագությունը 4կմ/ժ է, իսկ մյուսինը՝ 5 կմ/ժ: Հետիոտներըքանի՞ ժամ հետո կհանդիպեն:

5 կմ/ժ 4 կմ/ժ
X ժ x ժ
A C B
18 կմ
Նկ. 3
Լուծում. Ընդունենք, որ հետիոտները կհանդիպեն x ժամ հետո: Օգտվելով s= vt բանաձևից գտնում ենք , որ մի հետիոտնը t=x ժամում v= 5 կմ/ժ արագությամբ կանցնի A-ից C ճանապարհը (նկ.3), որը հավասար կլինի 5
կմ, իսկ մյուս հետիոտնը t=x ժամում v=4 կմ/ժ արագությամբ B-ից C ճանապարհը (նկ.3), որը հավասար կլինի 4
կմ: Խնդրի պայմանի համաձայն՝
5x+4x=18,
Որտեղից կստանանք՝
(5+4)x=18
9x=18
x = 18: 9
x=2
Ստացանք, որ հետիոտները կհանդիպեն 2 ժամ հետո:
Խնդիրը կարելի է լուծել նաև այլ եղանակով՝ 1 ժամում հետիոտները իրար կմոտենան 5 կմ + 4 կմ = 9 կմ, հետևաբար քանի որ նրանց միջև եղած հեռավորությունը 18 կմ էր, ապա կհանդիպեն ՝18:9=2 ժամհետո, կամ արտահայտությամբ՝ 18: (5+4)= 2
Պատ.՝2 ժամ:
:
Просмотр содержимого документа
«Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ»
Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ
Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ լուծելիս հիմնականում առնչվում ենք մարմնի շարժման արագության (v), անցած ճանապարհի (s), և ժամանակի (t) հետ, որենց միջև տեղի ունեն հետևյալ առնչությունները.
s= vt ; v = s:t; t= s:v :
Շարժման վերաբերյալ խնդիրներում սովորաբար հիշյալ մեծություններից մեկը տրված է լինում, մյուսը պահանջվում է գտնել:Վերջինը նշանակելով որևէ տառով(փոփոխականով), ընդունում ենք, որ դա էլ է մեզ հայտնի և տրված մեծության հետ միասին կապ են ստեղծում երրորդ մեծության միջոցով՝ օգտվելով վերը նշված բանաձևերից:
Որպեսզի այդ կապն ավելի պարզ և տեսանելի լինի նպատակահարմար է կատարել գծանկար հետևյալ սկզբուքով: Դիցուք մարմինը t ժամում v կմ/ժ արագությամբ հավասարաչափ շարժվում է A վայրից դեպի B վսյրը, որոնց հեռավորությունը s կմ է (նկ. 1) :
v կմ/ժ
A B
s կմ
նկ.1
Գծագրից պարզ երևում է , որ հիշյալ մեծություններից ցանկացածը կարելի է որոշել մյուս երկու մեծությունների միջոցով:
Խնդիր 5. A վայրից միաժամանակ հակառակ ուղղություններով դուրս եկան երկու հետիոտն, որոնցից մեկի արագությունը 4 կմ/ժ է, մյուսինը՝ 5 կմ/ժ: Հետիոտները ի՞նչ հեռավորության վրա կգտնվեն A վայրից դուրս գալուց 3 ժամ անց:
5 կմ/ժ
3ժ
C 4 կմ/ժ A B
3ժ
Նկ. 2
Լուծում. Գտնենք յուրաքանչյուր հետիոտնի անցած ճանապարհը 3 ժամում: Օգտվելով s= vt բանաձևից գտնում ենք, որ մի հետիոտնը t=3 ժամում v=5կմ/ժ արագությամբ կանցնի A-ից B ճանապարհը (նկ.2) , որը հավասար կլինի 5
3 =15(կմ), իսկ մյուս հետիոտնը t=3 ժամում v=4կմ/ժ արագությամբ կանցնի C-ից B ճանապարհը (նկ.2) , որը հավասար կլինի 4
3 =12(կմ),հետևաբար նրանց միչև եղած հեռավորությունը կլինի՝15կմ+12 կմ=18կմ: Խնդիրը լուծելու համար կարելի է նախապես կազմել արտահայտություն, որի արժեքը կլինի խնդրի պատասխանը՝
:
Խնդիրը կարելի է լուծել նաև այլ եղանակով՝1 ժամում հետիոտները իրարից կհեռանան 5 կմ+4կմ =9 կմ, իսկ 3 ժամում նրանց միջև եղած հեռավորությունը կլինի 9
3=18, կամ արտահայտությամբ՝
Պատ՝18 կմ:
Խնդիր 6. 18 կմ հեռավորության վրա գտնվող A և B վայրերից միաժամանակ իրար ընդառաջ դուրս եկան երկու հետիոտն, որոնցից մեկի արագությունը 4կմ/ժ է, իսկ մյուսինը՝ 5 կմ/ժ: Հետիոտները քանի՞ ժամ հետո կհանդիպեն:
5 կմ/ժ 4 կմ/ժ
X ժ x ժ
A C B
18 կմ
Նկ. 3
Լուծում. Ընդունենք, որ հետիոտները կհանդիպեն x ժամ հետո: Օգտվելով s= vt բանաձևից գտնում ենք , որ մի հետիոտնը t=x ժամում v= 5 կմ/ժ արագությամբ կանցնի A-ից C ճանապարհը (նկ.3), որը հավասար կլինի 5
կմ, իսկ մյուս հետիոտնը t=x ժամում v=4 կմ/ժ արագությամբ B-ից C ճանապարհը (նկ.3), որը հավասար կլինի 4
կմ: Խնդրի պայմանի համաձայն՝
5x+4x=18,
Որտեղից կստանանք՝
(5+4)x=18
9x=18
x = 18: 9
x=2
Ստացանք, որ հետիոտները կհանդիպեն 2 ժամ հետո:
Խնդիրը կարելի է լուծել նաև այլ եղանակով՝ 1 ժամում հետիոտները իրար կմոտենան 5 կմ + 4 կմ = 9 կմ, հետևաբար քանի որ նրանց միջև եղած հեռավորությունը 18 կմ էր, ապա կհանդիպեն ՝18:9=2 ժամ հետո, կամ արտահայտությամբ՝ 18: (5+4)= 2
Պատ.՝2 ժամ:
: