СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ

Категория: Математика

Нажмите, чтобы узнать подробности

Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ

 

            Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ լուծելիս հիմնականում առնչվում ենք մարմնի շարժմանարագության (v), անցած ճանապարհի (s), և ժամանակի (t) հետ, որենց միջև տեղի ունեն հետևյալառնչությունները.

                                            s= vt ;                v = s:t;               t= s:v :

Շարժման վերաբերյալ խնդիրներում  սովորաբար հիշյալ մեծություններից մեկը տրված է լինում, մյուսը պահանջվում է գտնել:Վերջինը նշանակելով որևէ տառով(փոփոխականով), ընդունում ենք, որ դա էլ է մեզ հայտնի և տրված մեծության հետ միասին կապ են ստեղծում երրորդ մեծությանմիջոցով՝ օգտվելով վերը նշված բանաձևերից:

            Որպեսզի այդ կապն ավելի պարզ և տեսանելի լինի նպատակահարմար է կատարելգծանկար հետևյալ սկզբուքով: Դիցուք մարմինը t  ժամում v կմ/ժ արագությամբ  հավասարաչափշարժվում է  A  վայրից դեպի B վսյրը, որոնց հեռավորությունը  s  կմ է (նկ. 1) :

               v կմ/ժ

 

 

A                                                                                                                             B

                                                            s կմ

                                                                                                                        նկ.1

Գծագրից պարզ երևում է , որ հիշյալ մեծություններից ցանկացածը կարելի է որոշել մյուս երկումեծությունների միջոցով:

Խնդիր 5.   A վայրից միաժամանակ հակառակ ուղղություններով դուրս եկան երկու հետիոտն, որոնցից մեկի արագությունը 4 կմ/ժ է, մյուսինը՝ 5 կմ/ժ: Հետիոտները ի՞նչ  հեռավորության վրակգտնվեն  A վայրից դուրս գալուց 3 ժամ անց:

 

                                                                  5 կմ/ժ

                                                                    3ժ                                                                                                          

 C                                              4 կմ/ժ    A                                                                    B

                                                       3ժ      

                                                                                Նկ. 2                                                                                                          

ԼուծումԳտնենք յուրաքանչյուր հետիոտնի անցած ճանապարհը 3 ժամում: Օգտվելով  s= vt   բանաձևից գտնում ենք, որ մի հետիոտնը t=3 ժամում v=5կմ/ժ արագությամբ կանցնի  A-ից B ճանապարհը (նկ.2) , որը հավասար կլինի 53 =15(կմ), իսկ մյուս հետիոտնը t=3 ժամում v=4կմ/ժարագությամբ կանցնի  C-ից B ճանապարհը (նկ.2) , որը հավասար կլինի 43 =12(կմ),հետևաբարնրանց միչև եղած հեռավորությունը կլինի՝15կմ+12 կմ=18կմ: Խնդիրը լուծելու համար կարելի էնախապես կազմել արտահայտություն, որի արժեքը կլինի խնդրի պատասխանը՝

:

Խնդիրը կարելի է լուծել նաև այլ եղանակով՝1 ժամում հետիոտները իրարից կհեռանան 5 կմ+4կմ =9 կմ, իսկ 3 ժամում նրանց միջև եղած հեռավորությունը կլինի 93=18, կամ արտահայտությամբ՝

 

Պատ՝18 կմ:

Խնդիր 6.  18 կմ հեռավորության վրա գտնվող A և B վայրերից միաժամանակ իրար ընդառաջ դուրսեկան  երկու հետիոտն, որոնցից մեկի արագությունը 4կմ/ժ է, իսկ մյուսինը՝ 5 կմ/ժ: Հետիոտներըքանի՞ ժամ հետո կհանդիպեն:

 

         5 կմ/ժ                                                                                                               4 կմ/ժ

                X ժ                                                                                                               x ժ                                     

A                                                                   C                                                                      B

                                                                  18 կմ

                                                                                                                          Նկ. 3

Լուծում Ընդունենք, որ հետիոտները կհանդիպեն x ժամ հետո: Օգտվելով  s= vt  բանաձևից գտնում  ենք , որ մի հետիոտնը t=x ժամում  v= 5 կմ/ժ արագությամբ կանցնի A-ից  C ճանապարհը  (նկ.3), որը հավասար կլինի 5կմ, իսկ մյուս հետիոտնը t=x ժամում  v=4 կմ/ժ արագությամբ B-ից C ճանապարհը (նկ.3), որը հավասար կլինի 4 կմ: Խնդրի պայմանի համաձայն՝

5x+4x=18,

Որտեղից կստանանք՝

(5+4)x=18

9x=18

x = 18: 9

x=2

Ստացանք, որ հետիոտները կհանդիպեն 2 ժամ հետո:

Խնդիրը կարելի է լուծել նաև այլ եղանակով՝ 1 ժամում հետիոտները իրար կմոտենան 5 կմ + 4 կմ = 9 կմ, հետևաբար քանի որ նրանց միջև եղած հեռավորությունը 18 կմ էր, ապա կհանդիպեն ՝18:9=2 ժամհետո, կամ արտահայտությամբ՝ 18: (5+4)= 2

                                                                                                            Պատ.՝ժամ:

 

:

 

Просмотр содержимого документа
«Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ»

Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ


Շարժման վերաբերյալ խնդիրներ լուծելիս հիմնականում առնչվում ենք մարմնի շարժման արագության (v), անցած ճանապարհի (s), և ժամանակի (t) հետ, որենց միջև տեղի ունեն հետևյալ առնչությունները.

s= vt ; v = s:t; t= s:v :

Շարժման վերաբերյալ խնդիրներում սովորաբար հիշյալ մեծություններից մեկը տրված է լինում, մյուսը պահանջվում է գտնել:Վերջինը նշանակելով որևէ տառով(փոփոխականով), ընդունում ենք, որ դա էլ է մեզ հայտնի և տրված մեծության հետ միասին կապ են ստեղծում երրորդ մեծության միջոցով՝ օգտվելով վերը նշված բանաձևերից:

Որպեսզի այդ կապն ավելի պարզ և տեսանելի լինի նպատակահարմար է կատարել գծանկար հետևյալ սկզբուքով: Դիցուք մարմինը t ժամում v կմ/ժ արագությամբ հավասարաչափ շարժվում է A վայրից դեպի B վսյրը, որոնց հեռավորությունը s կմ է (նկ. 1) :

v կմ/ժ


A B

s կմ

նկ.1

Գծագրից պարզ երևում է , որ հիշյալ մեծություններից ցանկացածը կարելի է որոշել մյուս երկու մեծությունների միջոցով:

Խնդիր 5. A վայրից միաժամանակ հակառակ ուղղություններով դուրս եկան երկու հետիոտն, որոնցից մեկի արագությունը 4 կմ/ժ է, մյուսինը՝ 5 կմ/ժ: Հետիոտները ի՞նչ հեռավորության վրա կգտնվեն A վայրից դուրս գալուց 3 ժամ անց:


5 կմ/ժ

3ժ

C 4 կմ/ժ A B

Նկ. 2

Լուծում. Գտնենք յուրաքանչյուր հետիոտնի անցած ճանապարհը 3 ժամում: Օգտվելով s= vt բանաձևից գտնում ենք, որ մի հետիոտնը t=3 ժամում v=5կմ/ժ արագությամբ կանցնի A-ից B ճանապարհը (նկ.2) , որը հավասար կլինի 5 3 =15(կմ), իսկ մյուս հետիոտնը t=3 ժամում v=4կմ/ժ արագությամբ կանցնի C-ից B ճանապարհը (նկ.2) , որը հավասար կլինի 4 3 =12(կմ),հետևաբար նրանց միչև եղած հեռավորությունը կլինի՝15կմ+12 կմ=18կմ: Խնդիրը լուծելու համար կարելի է նախապես կազմել արտահայտություն, որի արժեքը կլինի խնդրի պատասխանը՝

:

Խնդիրը կարելի է լուծել նաև այլ եղանակով՝1 ժամում հետիոտները իրարից կհեռանան 5 կմ+4կմ =9 կմ, իսկ 3 ժամում նրանց միջև եղած հեռավորությունը կլինի 9 3=18, կամ արտահայտությամբ՝


Պատ՝18 կմ:

Խնդիր 6. 18 կմ հեռավորության վրա գտնվող A և B վայրերից միաժամանակ իրար ընդառաջ դուրս եկան երկու հետիոտն, որոնցից մեկի արագությունը 4կմ/ժ է, իսկ մյուսինը՝ 5 կմ/ժ: Հետիոտները քանի՞ ժամ հետո կհանդիպեն:


5 կմ/ժ 4 կմ/ժ

X ժ x ժ

A C B

18 կմ

Նկ. 3

Լուծում. Ընդունենք, որ հետիոտները կհանդիպեն x ժամ հետո: Օգտվելով s= vt բանաձևից գտնում ենք , որ մի հետիոտնը t=x ժամում v= 5 կմ/ժ արագությամբ կանցնի A-ից C ճանապարհը (նկ.3), որը հավասար կլինի 5 կմ, իսկ մյուս հետիոտնը t=x ժամում v=4 կմ/ժ արագությամբ B-ից C ճանապարհը (նկ.3), որը հավասար կլինի 4 կմ: Խնդրի պայմանի համաձայն՝

5x+4x=18,

Որտեղից կստանանք՝

(5+4)x=18

9x=18

x = 18: 9

x=2

Ստացանք, որ հետիոտները կհանդիպեն 2 ժամ հետո:

Խնդիրը կարելի է լուծել նաև այլ եղանակով՝ 1 ժամում հետիոտները իրար կմոտենան 5 կմ + 4 կմ = 9 կմ, հետևաբար քանի որ նրանց միջև եղած հեռավորությունը 18 կմ էր, ապա կհանդիպեն ՝18:9=2 ժամ հետո, կամ արտահայտությամբ՝ 18: (5+4)= 2

Պատ.՝2 ժամ:


: