Вариативтік б?лімні? ережелері

Елімізді? білім беру ж?йесін жа??ырту мектепке дейінгі білім беруді? жалпы білім беру ж?йесіні? ал?аш?ы сатысы ретінде статусын ж?не орнын аны?тау?а ж?не мектепке дейінгі білім беру саласында?ы ?атынастарды реттейтін на?ты жа?а ??жаттарды? пайда болуына м?мкіндік ту?ызды.

Жа?а нормативтік ??жаттарды енгізу ?азіргі балаба?шаларда?ы білім беру ж?мыстарын ?йымдастыру?а, атап айт?анда мектепке дейінгі білім беруді? негізгі жалпы білім ба?дарламаларын ?зірлеу бойынша мекемені? ?зіндік ?ызметіндегі ма?ызды ?згерістерге себепші болды. Дегенмен ?ылыми ж?не ?дістемелік ?дебиетте мектепке дейінгі білім беруді? негізгі жалпы білім беру ба?дарламаларыны? міндетті б?лімдерін ?зірлеу ерекшеліктері барынша толы? ?сыныл?ан: оны? ??рылымы аны?тал?ан, ?рбір ??рылымды? бірлікті? ?ажетті мазм?ны жазыл?ан.

Сонымен бірге білім беру процесіне ?атысушылар ?алыптастыр?ан (мектепке дейінгі білім беру ?йымдарыны? білім беру ба?дарламаларыны? вариативтік б?лімі) б?лімді ?зірлеу м?селесі айтарлы?тай ?арастырылма?ан.

Осы б?лімді ?зірлеу – педагогты? шы?армашылы? ж?мысы ж?не т?рбиеші осы т?різді ??жаттар?а ?ойылатын талаптар?а с?йене отырып, ба?дарламада?ы ?з б?лігін мазм?нды толы?тырырады ж?не ??рылымын ерікті та?дайды.

?азіргі ?о?ам жас ?рпа??а білім беру ж?йесіне, оны? ішінде оны? бірінші сатысы – мектепке дейінгі білім беру ж?йесіне жа?а талаптар ?ояды.

Мектепке дейінгі білім беру вариативтігі ж?не ізгілік ?аидалары ?мірге енді. Балаба?шалар?а арнал?ан к?птеген жа?артыл?ан мазм?нда?ы білім беру ба?дарламалары пайда болды.

Кезекті ма?ызды міндет – мектепке дейінгі т?рбие мен о?ытуды? вариативтік б?лімін енгізу ж?не осы ?лгідегі білім беру процестерін нормативтік ж?не ?дістемелік ?амтамасыз ету негіздерін ?зірлеу.

?ылыми т?пн?с?аларда ?сыныл?ан ??ымдар талдауы педагогтарды? к?сіби шеберлігін, мектепке дейінгі ?йымдарда?ы т?рбиелік-білімдік ж?мыстарды? жо?ар?ы сапасын ?олдап арттыру?а ба?ыттал?ан ?дістемелік ж?мысты бірт?тас ?зара байланысты шаралар ж?йесі деп білуге м?мкіндік береді.

Ма?саты: мектепке дейінгі ?йымдар ?лгілік о?у жоспарыны? вариативтік б?лімі туралы Ережені ?зірлеу

Міндеттер:

- ережені? ма?саты, міндеті ж?не негізгі ?а?идаларын аны?тау;

- ереже мазм?нын ?зірлеу;

- ?йымдастырыл?ан о?у іс-?рекетіні? ?р саласы бойынша ме?геруге тиісті білім, білік ж?не да?дылар к?лемі мен мазм?нын аны?тау.

К?тілетін н?тиже:

- мектепке дейінгі ?йымдар педагогтарын ережемен ж?не балаларды? ?абілеттерін ашу, бос уа?ытын ?йымдастыру бойынша ?дістемеік ?сынымдармен ?амтамасыз ету.

ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

О?у жоспары – балаба?шаларда о?ытылатын тікелей білім беру ?ызметі т?рлеріні? саны ж?не ??рамы аны?тал?ан ??жат. О?у жоспары  екі б?лімнен т?рады: инвариантты? (міндетті) ж?не вариативтік.

Жоспарды? міндетті б?лімі тікелей білім беру ?ызметіні? негізгі т?рлеріне б?лінетін е? аз са?ат санын реттейді. Жоспарды? б?л б?лімі ?згермейді.

Жоспарды? вариативтік б?лімі білім беруді? вариативтігін ?амтамасыз етеді, мектепке дейінгі ?йымдар ?ызметтеріні? басты ба?ыттарын ж?не т?рбиешілерге арнал?ан білім беру салаларын ке?ейтуді м?лімдейді. ?зіндік ?ызмет мектепке дейінгі ?йымдар ж?йесі ?ызметкерлеріне к?птеген м?селелер мен ?иынды?тар ту?ызады.

1. Педагогтар ?з ба?дарламаларыны? т?рлерін толы? жеткілікті білмейді.

2. Педагогтар?а ба?дарламада?ы ?з б?ліктеріні? ма?ыздылы?ын ж?не оны на?ты топтармен ж?мысты? т?жірибесіне енгізу ?ажеттігін негіздеу ?иынды? ту?ызады.

3. Педагогтар?а ба?дарламаларды ??рылымдау ?иынды? ту?ызады, олар ?осымша білім беру ба?дарламасына берілген ??рылым?а с?йене отырып ?здері ?зірлеген ??жат б?лігі болып есептелетін мектепке дейінгі білім беруді? негізгі жалпы білім беру ба?дарламасына ?ойылатын мемлекеттік стандарт талаптарын ескермейді.

4. Педагогтар?а ?здері ?зірлеген ба?дарламалар мазм?нында?ы «к?тілетін н?тиже» аны?тамасы ?иынды? ту?ызады.

Осы?ан байланысты білім беру процесіне ?атысушылар ?зірлеген негізгі жалпы білім беретін ба?дарламаны? б?лімін ??растыру бойынша ?дістемелік ?сынымдар мен ережелер ?зірлеу ?ажеттілігі пайда болды.

Вариативтік б?лім, мектеп жасына дейінгі баланы? жеке мінез-??л?ын ?алыптастырады ж?не оларды? т?л?алы? ерекшеліктерін, ?ызы?ушылы?тары мен бейімділіктерін ескереді.

Білім беруді? вариативтігі - ?аза?станда?ы ?азіргі заман?ы білім беру ж?йесін дамыту ба?ыттары мен негізін ?алаушы ?а?идаларыны? бірі.

Вариативтік б?лім т?рбие мен о?ытуды? кешенді бір ізді ж?йесі ретінде білік пен да?дылар, н?с?ама де?гейінде денсаулы??а деген жанашырлы?, ара?атынасты ??ру?а м?мкіндік береді:

• ?азіргі ?лемде ?зін барынша тиімді ж?не ?ауіпсіз к?рсетуге ?абілетті жеке т?л?аны ?алыптастастыру;

• Туында?ан м?селелерге шы?армашылы?пен ?арайтын, ?зін-?зі реттейтін да?дыларды ме?герген т?л?аны ?алыптастыру;

• Адамдармен тиімді ?зара іс-?имыл, ?ауіпсіз мінез-??лы? да?дыларын ?алыптастыру;

• Балаларды т?рбиелеу ж?не отбасылы? ?атынастарды ??ру?а ?ажетті білім мен да?дыларды алу;

• Нау?асты к?ту, ауруды? алдын алу ж?не гигиена да?дыларын, салауатты ?мір салтына с?ранысты ?алыптастыру;

• ?тымды тама?тану, дене шыны?тыру ж?не бас?а да жеке денсаулы?ын жетілдіру да?дыларын ?алыптастыру.

МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ?ЙЫМДАРДЫ? ?ЛГІЛІК О?У ЖОСПАРЫНЫ? ВАРИАТИВТІК Б?ЛІМІНЕ ?ОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР

Бірінші кезекте, білім беру ?дерісіні? ?атысушылары ?алыптастыр?ан Ба?дарламаны? б?лігі ?азіргі кездегі мектепке дейінгі білім беруді? вариативтігін ?амтамасыз етуге т?мендегілерді? ?сер ететініне назар аудару керек:

1. Мектепке дейінгі білім беру ж?йесіні? мекемелеріні? ?р т?рлілігі.

2. Мектеп жасына дейінгі балаларды? бірігу сапасын дамытуды ж?не балаларды одан ?рі жалпы білім беретін мекемелерде о?ытуды? бастап?ы те? м?мкіндіктерін ?амтамасыз ететін балаба?шалар ?ызметіні? басты ба?ыттарыны? болуы.

3. Санитарлы?-гигиеналы?, профилактикалы? ж?не сауы?тыру іс-шаралары мен ?йымны? еркіндегі жа?дайларды ескере отырып на?ты балаба?шаларында?ы процедураларды ?ткізу ерекшеліктері.

4. На?ты топтарда?ы балаларды? ж?не оларды? ?ызы?ушылы?тары, ынталары, с?раныстары мен ?абілеттері, сондай-а? ата-аналар ?ауымыны? с?раныстары ескерілген дене, ?леуметтік-т?л?алы?, танымды?-с?йлеу, к?ркемдік-эстетикалы? даму ерекшеліктері.

5. На?ты мектепке дейінгі ?йымны? білім беру ?дерісін ж?зеге асыратын ?лтты?-м?дени, демографиялы?, климатты? жа?дайларыны? ерекшеліктері.

Осылайша, ба?дарлама балаба?шаны? білім беру ?ызметіні? мазм?нын жа?арту на?ты жа?дайлары ескерілген жа?дайда ?алай болатынын к?рсетуі тиіс.

Ба?дарламада педагогикалы? технологияны? жа?артылуы к?рсетілуі тиіс.

?азіргі кезде мектеп жасына дейінгі балаларды? ?зіндік іс-?рекетін жандандыру?а к??іл б?лу ?сынылады. Сонды?тан ба?дарламада мектепке дейінгі ?йымдар т?рбиешілеріні? білімдік ?ызметтерін ынталандыру ?алай арттырылатыны к?рсетілуі тиіс.

Вариативтік б?лімде бір баланы? ?осымша ж?ктемесі т?мендегіден жо?ары болмауы тиіс:

? 1-2 кіші ж?не орта топтар: аптасына 1 саба?тан арты? болмауы; ? 5-7 жаста?ы балалар тобы: аптасына 2 саба?тан арты? болмауы;  ? Факультативтік топтар (?йірмелер) жас ерекшеліктертіне байланысты 10-30 минут аралы?ында айналысуы тиіс. ?  Саба?тар, ?йірмелер топ-топ?а б?лініп ?ткізіледі (12-15 бала).

Осылайша, вариативтік білім беру ?дерісі – мазм?нды (мемлекеттік стандарт аясында), ??ралдар мен т?сілдер та?дау ж?не ?арым-?атынас, жеке т?л?аны? ма?сат?а, мазм?н?а, білім процесіне деген ??нды ма?ыналы? ?арым-?атынасы жа?дайында ж?зеге асырылатын білім ма?саттарын іске асыру бойынша білім беру ?дерісі ?атысушыларыны? ?зара байланыста?ы ?ызметі.

Вариативтік б?лім – ?йымдастырыл?ан іс-?рекеттен тыс мектепке дейінгі ?йымдарды? та?ырыпты? ба?ыты бойынша ж?мыс, педагогтарды? шы?армашылы? ж?мысы, дарынды балалармен ж?мыс, балаларды? ?ызы?ушылы?ы бойынша ж?не шет тілін о?ыту.

Мектепке дейінгі т?рбие мен о?ытуды? ?лгілік о?у жоспарыны? вариативтік б?лімдері ЖМББС білім беру салалары: «Денсаулы?», «?атынас», «Шы?армашылы?», «Таным», «?леуметтік орта» бойынша балаларды? жас кезе?дерін ескере отырып, педагогикалы? процесін ?йымдастыруды ?амтамасыз етеді.

Мектепке дейінгі т?рбие мен о?ытуды? ?лгілік о?у жоспарыны? вариативтік б?лімін білім беру процесіне ?атысушылар ?алыптастырады.