Ачык сабак 8-класс Тема:Мээ

Предмет:Биология Класс: 8 Тема:Коруу анализатору

Сабактын жабдылышы Презентация темага карата корсотмолор Ар турдуу суроттор Китеп карточкалар

Сабактын максаты: 1)Окуучулар коруу анализатору,коруунун гигиенасы боюнча маалымат алышат.Теманын устунон топтордо чыгармачылык менен иштешет.Таблица толтурушат.Суроолорго жооп беришет. 2.Коруу органдары боюнча тушунугун ,оз оюн эркин айтуу менен кабыл алуусу, таанып билуусун,эске сактоосу логикалык ой жугуртуу аркылуу чыгармачылыгы калптанат. 3.Биология сабагын суйууго,алган билимдерин турмушта пайдалана билууго,эмгекчилдикке,козду зыяндуу нерселерден сактоого,бири.биринин оюн сыйлоого жана угу билууго тарбияланышат.

Сабактын ыкмасы: Тушундуруу ,айтып беруу,ангемелешуу, суроо-жооп Сабактын тиби: Жаны билим

Сабактын журушу 1.Уюштуруу (5мин) топторго болуу 2.Алтын эреже тузуу(2 мин) жагымдуу маанай тузуу 3.Уй тапшырма суроо (10 мин) сезуу органдарынын мааниси кандай? Анализаторлордун тузулушу кандай? 3.Мээ чабуул оюну(3) 4.физминутка(1мин) 5.Жаны тема :Коруу анализатору(15) 6.Теманы бышыктоо (10мин) 7.Баалоо (3мин)

Мээ чабул оюну 1.Асмандын тусу кандай экенин таап, анын аталышынын акыркы «К» тамганы алыр «З» тамгасын койсок сезууорганын аты келип чыгат. 2.Адамдын бир организми ,бир мамлекеттин атына кошсо кыздын аты келип чыгат.

Мугалимдин иш аракети: Сабактын темасын,максатын айтат жана тушундурот; Окуучунун иш аракети : Окуучулар сабактын темасын ,максатын угат жана тушунушот.Мугалим окуучуларга отулгон темалар боюнча суроо беруу мененкыскача ангеме жургузот. Окуучулар берилген суроолорго жооп беруу менен оздору билгендерин ортого талкуулашат .

Жаны тема: Коруу анализатору

Коруунун мааниси

• Айлана –чойродогу кубулуштардын кобун коз аркылуу кабыл алабыз.Коруу анализаторунун жардамы менен курчап турган жандуу жана жансыз нерселердин формасын , тузулушун,кыймылын,тусун коро алабыз.

Айнек чел

Тустуу чел

Коздун жардамчылары

ирмооч

карек

кирпиктр

Коздун жардамчыларыны аткарган кызматтар : 1.Каш:мандайдан аккан терди башкка жакка буруу. 2.Ирмоочтор жана кирпиктер _ козду чандан жана ,жаандан корнойт. 3.Ак чел- механикалык жана химиялык таасирлерден ,ар кандай майда нерселердин козго киришинен коргойт.Ак чел алды жагынан тунук айнек челине отуп кетет. 4.Айнек чел –жарык нурларын жакшы откорот. 5.Тамырлуу чел- коздун кан менен камсыз кылган коптогон кан тамырлар жайгашкан. 6.Тустуу чел-тустуу челдин ону ар кандай когуштон,кара –куронго чейин,тустуу челдин ортосунда карек жайгашкан. 7.Карек- коздун ичине жарык нурларынын киришин жондойт.Каректин артында эки каптаоы домпок тунук чечекей жайгашкан

Коздун тузулушу

Килкилдек зат

Тордомо чел

Ак чел

Сары так

Сокур так

Тустуу чел

Корогуч нерв

чечекей

тамырлуучел

Кирпик булчуну

Чечекей

• Чечекейдин тегерегинде коп кирпик сымал булчундар орун алган .Чечекей абдан серпилгич ,ал кирпиктуу булчундун жыйрылышына карата озунун формасын озгортуп тупат.Айлана-чойродогу нерселерден чагылган жарык нурлар тунук челден, чечекейден жана айнек сымал заттан сынып отот.Биз бир эле убакта алыстыда жакынды да коро алабыз,ошого жараша чечекейдие формасы озгорулуп турат.Алыстагы нерсени коргондо чечекейдин формасы жалпак, ал эми жакында домпок болот.

Коздун тордомо чели :

• Тордомо челдинкалындыгы 0,15-0,20мм.Анда жарыкка ото сезгич клеткалар,коруу рецепторлору –таяучалар жана еолбачалар жайгашкан.Куугум мезгилдин рецепторлору болгон таякчалар,абдан тез дуулугот,ал эми колбачалар ачык жарыкта гана акрындык менен дуулугот.

Каректин сары тагы

Каректин каршысында тордомо челде коздун сары тагы орун алган .Бул жерде жалан колбачалар жайгашат,арасында таякчалар жок.Тордомо челден чыккан нерв талчалары бир жерге чогулуп,корогуч нервди тузот.

Коруу анализатору

Кыртыштын коргозгуч аймагы

• Коргозгуч нервдин курамында миллиондон ашык нерв талчалары бар. Алталчалар аркылуу маалымат чон жарым шарлардын кыртышына нерв импулустар турдо берилет.Коргозгуч нерв чыккан жерде рецепторло жок, бул жержарыкты сезбейт,ошондуктан сокур так деп аталат.

Корогуч нерв

Коздун тордомо чели

Дальтонизм: Адам кээ бир тусторду ажырата албоо майыбы.Биринчи болуп англиянын физиги Дальтон баяндап чыккан ,ал озу ошол оору менен ооруган .Бул тукум кууган оорулардын бири ,ал энеден отот.

Теманы бышыктоо учун суроолор: 1.Козду эмнелер коргойт? 2.Каректин кандай мааниси бар? 3.Жарыктын кучуно жараша карек кандай озгорот? 4.Сары так дегенди кандай тушуносунор? 5.Сокур так деген эмне?

Уйго тапшырма

Коздун тузулуштору

Алардын аткарган кызматтары