СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Açık urok N.Baboglu "Ayva çiçekleri"

Нажмите, чтобы узнать подробности

Tema:  Okuyucu – te o, kim kableder literatura yaratmasını hem interpretaţiya ona yapêr.

Duuma erindän paalı yoktur (Nikolay Baboglunun „Ayva çiçekleri“annatmasına görä).   

Uroon tipi: bilgilerä analiz-sintez yapmak becermekleri oluşturmak uroo;

 

Просмотр содержимого документа
«Açık urok N.Baboglu "Ayva çiçekleri"»

Uroon didaktika proekti

Data: 02.12.2024 Klas: 10”a” kl

Disţiplina: Gagauz dili hem literatura

Tema: Okuyucu – te o, kim kableder literatura yaratmasını hem interpretaţiya ona yapêr.

Duuma erindän paalı yoktur (Nikolay Baboglunun „Ayva çiçekleri“annatmasına görä).

Uroon tipi: bilgilerä analiz-sintez yapmak becermekleri oluşturmak uroo;

Kompetenţiya (subkompetenţiya)birimneri:

1.2. Kendi bakışını personajların yaptıklarına, türlü olaylara gösterip, onnarı biri-birinnän yaraştırp, kendi poziţiyasını argumentlemää, inandırmaa.

2.5. Artistik yaratmasına interpretaţiya yaparkan, literatura teoriyasından terminneri kullanmaa.

3.1. Aazdan hem yazılı tekstlerdä gagauz dilinin orfografiya kurallarını, literatura dilini, gramatika hem punktuaţiya normalarını korumaa, kullanmaa.

4.3. Kendi yaratmalarında bütüncümnä problemalarını, konfliktlerini geneldän aynalamaa.

Uroon neetleri:

Uroon sonunda üürenici gösterecek, ani o becerer:

  • baş personajların har-nı vermӓӓ;

  • ayırmaklı cuvaplarına yaratmadan örnek getirmӓӓ;

  • duuma erin paalılıı için argumentlemää, açıklamaa kendi düşünmeklerini;

  • orfogramaların dooru yazılmasını praktika işindӓ kullanmaa;

  • bakışını personajların yaptıklarına bütünneştirmӓӓ.

Didaktika strategiyaları:

- formalar: frontal, individual işi, grupalarda;

- metodlar hem çalımnar Triada, soruş-cuvap konuşması, diskusiya, Diagrama Ven, yazılı sınış, Beendii personajı ayır, argument getir, Popuri

- araçlar: tafta, yazal, yazmak tefteri, kompyuter, interaktiv taftası, prezentaţiyalar, kantarlamak listesi, ţitatalar.

Kantarlamak strategiyaları: interaktiv formativ kantarlaması, üüredicinin kantarlaması.

Bibliografiya:

  1. . Gagauz dili hem literatura clasele X –ХII. Curriculum. Ghid. / Anna Stoletneaia, Anna Sucman, Lidia İusiumbeli, Oxana Constantinova, Chișinău, 2019

  2. Gagauz dili hem literatura” 10 klas. Üürenmäk kiyadı./ Anna Stoletnaya, Ekaterin Kılçik, Lidiya Yusümbeli h.b. Komrat, 2018y.

  3. Gagauzça-rusça-romınca sözlük. Hazırlayannar: Çebotar Petri, Dron İon. Pontos. Kişinêu, 2002y.

  4. Şiirlär. Vasilisa Tukan. Chişinău 2010

  5. internet resurslar.

Uroon teması:

Uroon gidimi/örüyüşü:

Uroon etapları

Üüredicilerin/üürenicilerin çalışması

Vakıt

Kantarlamak strategiyaları

Didaktika strategiyaları

1. DİKKATINI ÇEKMӒK

Dikkatın çekilmesi

- Zaman hayır olsun! Pek sevinerim, ani buluştuk sizinnän da çalışacez barabar. (grupalar için söz)

Düşünerim, ani uroomuz geçecek ii, faydalı.

1 üürenici okuyêr V. Tukanın şiirini «Neredän çekeder Vatanım?»

Neredän çekeder Vatanım?

Ananın, bobanın evindän,

Oradan, neredä yaşadım,

Neredä çok dostlar var bendä

Neredän çekeder Vatanım?

Kapunun önündä fidandan,

Neredä yandı ilk yıldızım,

Sevdalık neredä canımdan.

Çekeder Vatanım oradan,

Neredä uşaklar kaçınêr,

Bir otçaazın kökündän,

Hem nedän topracıım yısınêr...

Ay, Bucaam, Bucaam,

Dannarın pembӓ!

Kısmetliyim bӓn,

Ki duudum burda… (G.Gaydarcı)



Üüredicinin sözü:








3 min

İnteraktiv formativ kantarlaması

üüredicinin sözü,

şiir okuması, individual işi (prezentaţiya)

2. ANNAMAYI GERÇEKLEŞTİRMӒK

2. Evdeki işӓ kontrol yapmak



  • Bu şiirlerin sıracıklarında nesoy tema öter? (Vatan)

  • Bu temaylan büünkü uroomuz baalı olacek.

  • Uroon teması: Duuma erindän paalı yoktur. (Nikolay Baboglunun „Ayva çiçekleri“ annatmasına görä).

Uroon epigrafı: “İnsan vatansız, nicӓ kuş kanatsız”

- Nicӓ annêêrsınız bu söleyişi?

Ardılalım epigrafın maanasına da aklımıza getirdelim annatmanın içindekiliini:

Annatmanın baş personajları kim? (Simu, Zena, Vasil, Lügorcuk)



Triada (aazdan):

Simu

çatal yol

gözäl kızlar

Vasil

yaşlıydı

kendibaşına adım

Lügorcuk

Yambulların sokaa

ayva aaçları

Zena

cürä ses

geniş meydan



Evdeki iş: Grupalarda iş:



I grupa

II grupa

III grupa

Simuya vermӓӓ har-ka tabliţaya görӓ


Zenaya vermӓӓ har-ka tabliţaya görӓ

Vasilӓ vermӓӓ har-ka tabliţaya görӓ

dirliktä yaşamak -

l/b maanasını açıklamaa, kendi cümlenizi kurmaa.


biri-birinä kanaattılar –

l/b maanasını açıklamaa

kendi cümlenizi kurmaa.

Gordievın düümüü –

l/b maanasını açıklamaa

kendi cümlenizi kurmaa.

Grupaların ekspertleri getirerlӓr argumentleri kendi personajına, ani lӓӓzım kalmaa yaşamaa duuma erindӓ.



Temel laflar:

Duuma er-vatan-yurtluk-ana taraf-ana toprak

dirliktä yaşamak – uslulukta

biri-birinä kanaattılar – saygılıydılar

Gordievın düümüü – çapraşık, dolaşık (görüm işi)

problemanın çözülmesi – açıklanması

kira - kiracı



Getirin cümlelerinizi evdeki iştӓn.

5 min

İnteraktiv formativ kantarlaması





















































lääzımnı materialın formativ kantarlaması





frontal iş



sözleşmӓk















































temel laflarlan iş

3. Üürenilimiş teoriya materialına analiz-sintez yapmak (sistematizaţiya, klasifikaţiya, bütünneştirmӓk).

İş annatmaylan:

  • Ne bozdu içerdä dirlii?

  • Nicä Zena savaşêr inandırmaa Vasili, ani taa ii geçmää Baurçuya yaşamaa?

  • Neçin Vasilin bobası istedi satın almaa ondan evi?

  • Nicä Vasil götürer kendini bu situaţiyada?

- Çeketmesindä annatmanın var mı verili ayledä problema?Nesoy?(Herbir personajın var duuma eri, ayırılmaa ondan zor).

Annatmanın probleması: Duuma erindän paalı yoktur.

  • Kim durêr karşı-karşıya bu problemanın çozülmesindä?

Grupa1. Simunun harakteristikası tabliţaya görä.

Personaj

Kalitelär

Argument


1

1

2

2

3

3

Grupa2. Zenanın harakteristikası tabliţaya görä.

Grupa3. Vasilin harakteristikası tabliţaya görä.



dartışmaklar



Simu

yaşlı, pensiyada

Zena

iki uşaan anası

gözäl

sever kocasını



Vasil

traktorist

sever karısını



Diagrama Ven











Ne birleştirer onnarı?

  • sevda ana tarafına

  • saygı biri-birinä, kanaattılar biri-birinnӓn

  • ii ürekli

  • çalışkan



7 min































biri-birini kantarlamak



lääzımnı materialın formativ kantarlaması













biri-birini kantarlamak















Grupalarda iş



İş tabliţaylan















Diagrama Ven

soruş-cuvap konuşması









3. REFLEKSİYA

4. Üürenilmiş kararlanmak metodlarına analiz-sintez yapmak:

a) produktiv uurunda,

































b) başka razgelişlerӓ geçirmӓklӓn;









c) yaradıcılık uurunda





- Açan gençlerin hem ihtiarların arasında var dartışmaklar, lӓӓzım getirmӓӓ argumentlӓr, angıları inandırabileceklär hepsini, ani lääzım duuma erindä kalmaa yaşamaa.



  • Nesoy argumentlӓr getirer bizim personajlar?

Grupaların ekspertleri: Getirmää argumentlär, angıları inandırabileceklär hepsini, ani lääzım orada kalmaa yaşamaa)

Argumentlär:

Simu

Zena

Vasil

Baurçuda ev düzmää taa zeedä para harcanacek

Gülüşlerimizdän maalä ötärdi

Eşillik taa az, ama meyva taa zeedä

Dedelerimizdän kalma yuva

Dayma düşümdä dä görerim o sokacıımızı

Bizim erlär taa düzlük, meydan taa çok

Üç ayva fidanı diktiydi kendi elinnän.

Orasının büülü avşamnarı

Küüdä hayvan taa zeedä

Brakmêêr buradan eski çökük tavannar, yan duvarlar

Orada sular da taa tatlı

Bizdä dä ne porezennär var


Baurçuda zor kiraylan oturucu

Derneklerdä birini haylak görmeyecän



Kos-koca aaçlar, sansın aul içindä bir daa kenarıydı

  • Var mı nicä demää, ani kiminsä argumentleri taa kaavi, çetin, nekadar öbürlerin?

  • Kim yardım eder çözmää bu problemayı? Lügorcuk 1,5yaşında Ligorcuun yaşaması ön eri kaplamaa başlêêr. Kendi yaşamakları hem duyguları ikinci plana kalêr.

  • Tabiatın yazdırması bu annatmada angı eri kaplêêr? (tekstlӓn iş)

  • Ayva aaçların yazdırması teksttä nesoy gösterili? (Üürenici okuyêr demekli tekstin bir fragmentini).

Bu üürenicinin annatmasından, angı cümlӓ gösterer annatmnaın öz fikirini?



Verili teksttä noktaların erinä lääzımnı bukvaları koyunuz. Angı kurallara görä orfogramalar var, annadın.

Bu ilkyaz gü..erindä ayva ..çları başladıydılar çiçek açmaa. Zena hergün Lügorcuklan çıkardı aula taazä solukta gezmää, alırdı uşaa kolcaazından da bakardılar ..enez açılan çiçeklerä, sevinirdilär eşilliklerä. Dün çiçeklär aaçlarda sat-pat açmıştılar, ama büün salt bir gecä aşırı dallar ..klenmiştilär tepeli çiçeklän. Aaçlar dururdular, nicä kürtün yıvınnarı biyazlıı gözünü kesärdilär, pembelii da sansın sabaa danından gelmişti bu görülmedik göze..ii tamamnamaa... (Burada uşaklan gezinärkän, Zena çok işlär aklından geçirirdi: nekadar gözäl laf işittiydi o adamından te bu aaçlar için. Bu aaçların altında Zena ilk sefer sölediydi adamına, ani Lügorcuklan vakıtlı kaldı, aklından geçirirdi Baurçuyu da, ama ayva aaçları burasının ruhuydu. Ne gözäldilär, ne sıktı o süt-biyaz, azıcık pembeli çiçeklär!)





10 min

































3 min











4 min



3 min

















lääzımnı materialın formativ kantarlaması



























lääzımnı materialın formativ kantarlaması









aazdan cuvaplar













diskusiya









individual işi























demekli okumak

individual işi







yazılı iş

4. GENİŞLETMӒK

Feedback,ın gerçeklenmesi



Literatura yaratmasınnan avtor dialog götürer kendi okuyucusunnan.

Okuyucu – te o, kim kableder literatura yaratmasını hem interpretaţiya ona yapêr.



Beendii personajı ayır, epigraflan baaladın, argument getirin.



Simu - boba

Simu - kaynata

Simu - dӓdu

Zena – karı

Zena – gelin

Zena - ana

Vasil – boba

Vasil – ool

Vasil - boba



- 2-3 üürenici ayırêrlar sevdii personajı da getirerlӓr argument.

- Ne neetlӓn avtor yazmış bu annatmayı? Ne istedi o bizӓ etiştirmӓӓ?

6 min

üüredicinin kantarlaması



Beendii personajı ayır, argument getir





sözleşmӓk

Notalamak

Ekspertlӓr koyêr nota üürenicilerä, komentariya yapêr.

Kantarlamak listesinӓ



2 min

ekspertlerin kantarlaması



Evdeki işin verilmesi

  • “İnsan vatansız, nicӓ kuş kanatsız”/ “Uşaan mayıllıı aylenin kısmeti, düzülmesi”. Yazmaa ese, ardılarak annatmanın içindekiliinӓ. (8-10 cümlӓ)

  • İkinci abzaţtan bulup-çıkarın bir adlık küçüldek formasında, angısında var vokal dönmesi. Yapın o lafa fonetika analizi.

2 min





Refleksiya

Büünkü urokta nesoy çıkışa geldiniz? Herbir insanın kendi vatanı var, o onu koruyêr ne kuvedi varsa.

Dekabrinin 23-ndӓ Gagauziyanın 30-ncu yıldönümü. Kutlêêrız Gagauziyanın hepsi yaşayannarını, vatandaşları bu gercik yortuylan.

Popuri 1.33 min

Seviniz, koruyunuz duuma erinizi. Ondan paalı yok!

Urok için çok saa olasınız.

Kalın saalıcaklan!

2 min



Popuri

закладка – sayfa göstericisi

sayfa baalayıcısı

kiyat ayırıcısı

izleyici


Okuyucu – te o, kim kableder literatura yaratmasını hem interpretaţiya ona yapêr.

Literatura yaratmasınnan avtor dialog götürer kendi okuyucusunnan.

Artistik lafın geniş maanasının yardımınnan literatura yaratmaları herbir zamanda var nicä okunsunnar başka-başka. Bu kurêr literaturanın sonsuz paalılıını.

Lafın incäzanaatlıı herzaman  nesä saklêêr hem çeker insannarı iilää hem gözellää.



Vatandan paalı hiç yoktur,

      O senin duuma erin.

     Bucaktan yalpak taa  yoktur,

    O sana ana gibi. (G.Sirkeli)






4