Орфография

Орфография тыбыштык-тамгалык жазууда колдонулуучу жазма системасы катары графикалык жана алфавиттик системадан, бир канча майда-майда эреже-талаптардын жыйындысынан жана ошол эреже-талаптар үчүн негиз болуучу принциптердин биримдигинен турган бөлүмдөргө жиктелет.

Орфографиялык принциптер тигил же бул сөздүн кандай жазылышын, эмне үчүн ошондой жазылышын аныктап, орфограмма, варианттар болгон жерде аларды тандап жазуу негизин шарттайт. Ошондуктан ушул принциптердин негизинде Орфографиялык эрежелер иштелип чыгып, жалпылаштырылган талаптар белгиленет.

Орфографиянын эң негизги борбордук проблемасы болуп тыбыштык жазмада ошол тыбышты кандай графикалык белги - тамга менен белгилөө, кандай алфавит түзүү маселеси эсептелет. Тилдеги графикалык системага жараша Орфографиянын айрым маселелери аныкталса, тилдин Орфографиялык системасы толугу менен жазуунун принциптерине ылайык аныкталат. Бирок баардык тил үчүн бирдей принциптер колдонула бербейт, ар бир жазма тил өзүнүн типологиялык структурасына жараша ар кыл принципти колдонот жана негизги принциби да ар башка болушу мүмкүн.

Тил илиминде бүгүнкү күндө фонетикалык (фонематикалык), морфологиялык, салттуу, символикалык (айырмалоочу, дифференциялоочу) принциптер жетекчиликке алынуу менен, Орфографиялык эреже-талаптар иштелип чыгат. Бул Орфография норма деп аталат да, жазууда тыбыштардагы ар кандай өзгөрүүлөрдү, сөздөрдү, морфемаларды, алардын тизмектешүүсүн, тыныш белгилер системасын бир кылкалыкка келтирип, бир түрдүү жазууну камсыз кылуу максатында атайын иштелип, мамлекеттик маанидеги документ жана милдеттүү түрдө аткарылууга тийиш болгон эреже-талап катары бекитилет.