Сабактын иштелмеси

Сабактын максаты

Күтүлүүчү натыйжа

Билим берүүчүлүк

Кыргызстандагы улуттук боштондук кыймыл темасын карап чыгып, тема боюнча айрым болуп өткөн окуяларды, жоболорду өздөштүрүшөт.

Ѳнүктүрүүчүлүк: Негизги факторлор, окуялар, улуттук боштондук таасири ж.б жөнүндө маалымат алуу менен бирге ой жүгүртүү, анализдөө көндүмдөрүн өнүктүрүшөт.

____________________________________________

Тарбиялык:берүүчүлүк: Ата-бабалардын басып өткөн жолун билип, сабаттуу болууга тарбияланышат

Коомдун турмушундагы конститутциянын ролун карап чыгып, тема боюнча айрым ченемдик укуктук жоболорду өздөштурүшсө,

Конститутция жөнүндө маалымат алуу менен бирге ой жүгүртүү, көндүмдөрүн өнүктүрүшсө,

КР нын конститутцияларын билип, сабаттуу жоопкерчиликтүүлүккө тарбияланышса

Негизги компетенттүүлүктѳр:

Предметтик компетенттүүлүктөр

Маалыматтык: Окуучулар болуп өткөн тарыхты өз турмушунда билүү жөндөмдүүлүгү.

Социалдык-коммуникациялык :

- Болуп өткөн тарыхтан өзүнө натыйжа чыгаруу:

- өзүн башка адамдын ордуна коё билүү жана кыраалды анын көз карашынан көрө билүү

- өзүнүн тарыхын билүү жана башка адамдардын ойлорун уга билүү;

Ѳз ишин уюштуруу жана маселелерди чечүү компетенттүүлүгү:Ата-бабалардын басып өткөн жолун, кабылган кырдаалдарын түшүнө билүү жана кайра болтурбоого алдын алуу, потриоттук сезимдерин ойготуу жөндөмдүүлүгү,

иш-аракеттердин кырдаалына карай анализ жасай берүү керек экенин түшүнүү;

өзүнүн иш-аракеттеринин түз жана кыйыр натыйжаларын болжолдоо;

- Болуп өткөн ар бир күн бул келечекте тарых болуп жазылып калаарын түшүнөт.

- Өзүнүн жана башка адамдардын жүрүш-турушун жа-на кылык-жорук-тарын адептик баа-луулуктардын, жакшылык менен жамандыктын пози-циясынан баалайт.

Иш-аракет-терди мораль тара-бынан айыпталган-дарга жана мыйзам менен жазаланган-дарга бөлүштүрөт.

-Досторуна, коңшуларына, үй-бүлөсүнө, окуучу катары өзүнө карата алганда өзүнүн идентификациясын түзөт.

Адамдардын ортосундагы диний, социалдык, курактык айырмачылыктарды сыпаттайт, алар-дын улуттук өзгөчө-лүктөрүнүн белгиле-рин аныктайт.

Сабактын мазмуну

ресурстар

баалоо

усулдар

каражаттар

Уюштуруу: Саламдашуу. Окуучуларды журнал боюнча толуктоо.

Окуучулардын китептерин, окуу куралдарын, класстын тазалыгын кѳзѳмѳлдѳѳ .

Жагымдуу маанай түзүү

а) үй тапшырмасын текшерүү:

б) ѳтүлгѳн теманы кайталоо: анын жаңы тема менен

байланышы

Мээге чабуул.Сүрөттөн кайсы атактуу инсанды коруп турасынар? Жана эмне себептен бул сүрөттү көрсөтүп жатам деп ойлойсунар?

Бул сүрөттө кыргыздын улуу төкмө акыны Токтогул Сатылганов.

Эми келгиле балдар,сүрөттүн улуттук боштондукка кандай тиешеси бар экенин талдап көрөлү.

Ал дагы улуттук боштондук үчүн күрөшкөн, бай-манаптардын элге каршы иштерин катуу сынга алган патриот инсандардан болгон үчүн сүргүнгө айдалган адамдандын катарына кирген.

Жаңы теманы түшүндүрүү:

Үркүн — кыргыз элинин орус падышалыгынын колониялык саясатына каршы улуттук-боштондук күрөшү. Көтөрүлүштүн чыгышына төмөндөгү-

лөр себеп болгон:

Буга макулсуңарбы?

• колониялык саясат;

• орус колонизаторлорунун эзүүсү;

• улуттук теңсиздик;

• социалдык теңсиздик;

Көтөрүлүштүн мүнөзү – улуттук эзүүгө, теңсиздикке каршы багытталып, элдик, улуттук боштондук мүнөздө болгон. Көтөрүлүш 1898-ж. 17-майда Тажик (Миң-Дөбө) кыштагында башталган Көтөрүлүштүн жыйынтыгы:

• Бардыгы болуп 777 киши камалган;

• 415 сот жообуна тартылган;

• 18 киши дарга асылган;

• 362 адам өлүм жазасынын ордуна узак убакытка сүргүнгө айдалган;

• 362 адамдын 106 кыргыз болгон.

“ Жергиликтүү эл бизди келечектеги орус дыйкандарынын ишин жасай турган материал катары кызыктырат, ошондуктан аларга бүт орустарды сыйлоону канына сиңирүү керек, эгерде кимде-ким баш ийгиси келбесе жеринен ажырап, жакырчылыктан өлөт же Россия менен алар кош айтышат”. Канат Убуке уулу (Канат хан)

• 2-3 миңдей аскери 30-40 тай барданке , бинтон, кош ооз түтөмө мылтык, шыргыйдан жасалган найза, айбалта менен куралданган;

• Кочкордон Шамшынын белин ашып Чүйгө түшкөн;

• Эски Токмокту каратып, Чоң Токмок шаарын 13-22-августка чейин 10 күн камоого алган;

• Анын аскери Алма-Ата менен Ташкенттен келген 1,6 миңге жакын падыша аскери менен беттешкен.

Көтөрүлүшчүлөрдү жазалоо

Беловодскиде

• 500дөн ашуун кыргыздарды сарайга камап мыкаачылык менен өлтүрүшкөн

• 500дөн ашуун кыргыздарды сарайга камап мыкаачылык менен өлтүрүшкөн

Теплоключенкодо

• 500дөй кишин өлтүрүлүп, 100дөн ашык адамдын сөөгү Ак-Сууга ыргытылган

• 500дөй кишин өлтүрүлүп, 100дөн ашык адамдын сөөгү Ак-Сууга ыргытылган

Пржевальск шаарында

• 700 дунгандан 6 гана киши тирүү калган

• 700 дунгандан 6 гана киши тирүү калган

Үркүн

• 39 болуштуктан

Кыргыздар,дунган-

дар,сарт-калмактар;

• 45 миң түтүн элдин

жалпы саны 160 миң адамдан ашып-мунун 130 миңи кыргыздар болгон;

• 1917-ж. карата областагы калктын жоготуусу 38 миң түтүндү же 150 миң адамды түзгөн.

• 1917-ж. Январына карата көчмөн калктын жоготуусу:

• 38 миң түтүн жэ 200 миң адам өлүп Түндүк Кыргызстан 41,4% азайган;

• Пишпек жана Пржевальск уездеринде -2227 си өлүп, 834 жарадар болуп, 1864 дайынсыз жоголгон, 6024 мүлкү таланган;

• Орустардан - Жети-Суу обл. боюнча -177 адам;

• 2млн.327472 баш мал дайынсыз жок болгон.

.

Мээге чабуул

ангемелешүү

Окуу китеби

Кезектшип бири бирин окутуу

Кайтарым байланыш

Акыл чабуулу

Оозеки

№1 тиркеме

Көрсөт

-мөлүү

Диагностикалы

Формативдик

Суммативдик

Бышыктоо:

Кыргыз элинин тарыхындагы трагедиялуу окуяларынын бири - 1916-жылы болуп өткөн “Улуу Үркүн” көз жаздымда калбаш үчүн көптөгөн иштер жасалып анын бири эстеликтер болуп саналат.

Топтордо

иштѳѳ

Жекече иштѳѳ

Жыйынтыктоо:

“Үркүн” кинотасмасын жана К.Баялиновдун “Ажар” чыгармасын силерге сунуштайм.

Үй тапшырма:

Үркүн” жөнүндө кыскача эссе жазгыла.

Жазуучу Төлөгөн Касымбековдун

“ Кыргын”