10-класс
Кыргыз тили
Вариант I
1.Создордун оз ара байланышынын болунушу:
а) байламталар аркылуу,болукчолор аркылуу б) тен байланышы,багынынкы байланышы
в) мучолор аркылуу г) жонокой,татаал
2.Багынынкы суйлом баш суйломго карата алган орду:
а) такай баш суйломдон мурда б) такай баш суйломдон кийин в) такай баш суйлормдун ортосуна
г) баш суйломдон мурда да,кийин да,анын ортосунда да келе берет
3.Тол соз боло алган создор:
а) башка тилдерден кабыл алынган создор б) тектеш тилдердин ортосунда мааниси окшош,бирок тыбыштык жагынан айырмасы бар создор в) оз ара тектеш эмес бир канча тилдерде бирдей мааниде колдонулуучу создор г) элге кенири тарап,коптогон мезгилден бери колдонулуп келе жаткан создор
4.Ботон создун жазылышы:
а) такай тырмакчага алынат б) диолог турундо жазылат в) тырмакчага алынбай эле жазылат
г) тырмакчага алынып да,алынбай да жазылат
5.Элде мындай соз бар: «Асыл- таштан,акыл-жаштан».Суйломдун мунозу:
а) тол соз б) ботон соз в) тике соз г) кыйыр соз
6.Грамматикалык жактан суйломго мучо боло албаган создор:
а) кызматчы создор б) мани бербеген создор в) фразеологизм создор г) каратма,киринди,сырдык создор
7.Суйломдогу айтылып жаткан ойго карата суйлоочунун ар кандай мамилесин билдирген соз же соз айкашынын аталышы:
а) кызматчы соз б) киринди соз в) ботон соз г) сырдык соз
8.Тушундурмо мучолордун турлору:
а) тушундурмо ээ жана баяндооч б) тушундурмо ээ,баяндооч жана айкындоочтор
в) тушундурмо аныктооч,толуктооч жана бышыктооч г) обочолонгон тушундурмо мучолор
9.Бир ончой мучолордун байланыш жолдору:
а) интонация,байламталар аркылуу б) кызматчы создор,жандоочтор аркылуу
в) интонация,тыныш белгилери аркылуу г) тууранды создор,интонация аркылуу
10.Бир ончой мучолорду байланыштыруучу каражаттар:
а) утур белгиси б) байламталар в) мучолор жана интонациялар г) интонация,байламта
11.Жонокой суйломдордун ортосундагы маанилик карым-катышкан жана байланыш озгочолугуно карай татаал суйломдун болунушу:
а) багынынкы ж-а байламтасыз б) тен байланыштагы,багынынкы байланыштагы
в) тен байланыштагы ж-а байламталуу г) багынынкы байланыштагы ж-а байламталуу
12.Тутумундагы тугойлору маанилик жактан бирдей даражадагы суйломдор:
а) татаал суйлом б) тен байланыштагы татаал суйлом в) байламтасыз татаал суйлом г) багынынкы таатал суй
13.Баш суйлом деген …….
а) багынычсыз татаал суйлом б) суйломдун баяндоочу ойду так бутуро албайт
в) багынынкы суйломду башкарып,ойдун натыйжасын берип турат г) ээ менен баяндоочтон турат
14.Баш мучолор….
а) суйломдун структуралык кенейишин шарттайт б) суйломдун грамматикалык негизин,борборун тузуп,суйломдун курулушун шарттайт в) суйломдун жалан,жайылма экендигин аныктайт г) суйломдун эки тутумдуу,бир тутумдуу ,толук экендигин аныктайт
15.Банынкы суйлом …..ар турдуу кырдаалын билдирет.
а) жонокой суйломдогу ойдун б) тен байланыштагы татаал суйломдогу ойдун
в) багынынкы байланыштагы суйломдун г) баш суйломдо айтылган ойдун
16. «Эмне учун», «Эмнеликтен» -деген суроого жооп берген суйлом…
а) себеп суйлом б) себеп баш суйлом в) себеп багынынкы суйлом г) себеп татаал суйлом
17.Ынтымак болбой,иш болбойт.багынынкы суйломдун туру:
а) орун багынынкы б) шарттуу багынынкы в) мезгил багынынкы г) себеп багынынкы
18.Суйлом мучолорунун суйломду уюштуруудагы мааниси,ролу боюнча болунушу:
а) учко б)экиге в) тортко г) бешке
19. «Кычан кош кубаныч журогун туйлатып,далайга чейин уктабады».Суйломдун мааниси б-ча туру:
а) жонокой б) татаал в) максат багыныкы г) сын-сыпаты багынынкы
20. «Кайда», «Каерде», «Кайдан» деген суроолорго жооп берген суйлом:
а) орун багынынкы суйлом б) орун баш суйлом в) орун жонокой суйлом г) орун татаал суйлом.
10-класс.
Кыргыз тили.
Вариант II
«Карымшак аттанар менен,Бозгунчу да келип кетти».Баш ж-а багынынкы суйломдорду байланыштырган каражаттар: а) утур б) менен байламтасы в) нагыз этишке менен байламтасы улануу аркылуу
г) атоочтукка менен жандоочу улануу аркылуу
2.Создордун оз ара байланышынын болунушу:
а) жонокой,татаал б) создор аркылуу в) кызматчы создор аркылуу г) тен багынынкы аркылуу
3.Ботон соз:
а) оз созубуз б) башка бироонун созу в) «»га алынып жазылган соз г) кепте колдонулган соз
4.Ботон создун тузулушуно,грамматикалык белгилерине карата болунушу:
а) толук,кемтик б) кемтик,туз в) тике,кыйыр г) отмо,тике
5.Тикесоздо…..берилет.
а) башка бироонун созу озгортулуп б) автордун созу озгортулбой
в) айтуучунун созу озгортулуп г) башка бироонун созу эч озгортулбой
6.Грамматикалык жактан суйломго мучо боло албаган создор:
а) каратма соз,киринди соз,тол соз б) сырдык соз,каратма соз,ботон соз
в) киринди соз,модалдык соз г) сырдык,киринди,каратма создор
7.Киринди соз суйломдун аягына келсе,озунон мурун…..коюлат.
а) утур б) илеп белгиси в) кош чекит г) коп чекит
8.Суйломдун бир ончой мучолору:
а) суйлом ичиндеги бир соз туркумуно тиешелуу болгон создор б) бирдей суроого жооп берген бир нече создор в) фразеологизмдер г) суйломдо бирдей милдетти аткарып,бирдей суроого жооп берген создор
9.Бир ончой мучо деп……создор аталат.
а) грамматикалык формасы бирдей б) бири-бирине бирдей болуп синтаксистик формасы бирдей
в) формасы ар башка функциясы бирдей г) формасы бирдей,бирдей милдет аткарган,оз ара тен байланышта туруп,суйломдун бир гана мучосу менен байланыштуу
10.Татаал суйломдун турлору:
а) баяндоочтору ойду тыянактуу бутургон туру б) татаал ойду билдирген туру
в) тен жана багынынкы байланыштагы г) баш суйлом ж-а багынынкы суйломдун турлору
11.Тен байланыштагы татаал суйлом:
а) мани жагынан бирдей,багынбаган суйломдор б) мани жагынан себеп натыйжалуу суйломдор
в) карама-каршы маанидеги коз каранды суйломдор г) мани жагынан байланышпаган суйломдор
12.Баш суйлом деп…аталат.
а) жонокой суйломдорду байланыштырып турган б) буткон бир ойду билдирген
в) багынычтуу татаал суйломдо негизги ойду ээлеген г) татаал суйломду тузгон
13.Жаз келип кун жылыды да,кар эрий баштады.Баш суйлом:
а) жаз келип б) кар эрий баштады в) жаз келип кун г) кун жылыды
14.Багынынкы суйлом:
а) багынынкы татаал суйлом б) суйломдун баяндоочу ойду так бутуро албаган суйлом
в) баш суйломго багынып,анын турдуу кырдаалын билдирип турган суйлом г) ээге баш ийип турган суйлом
15.Жер тойбой,эл тойбойт.Багынынкы суйломдун туру:
а) максат б) карама-каршы в) шарттуу г) мезгил
16.Шарттуу багынынкы суйлом:
а) СА формасы аркылуу уюшулат б) суйлом ээсинин шартын билдирет в) баш суйломдогу ойдун ар кандай шартын билдирет
17.Карама-каршы багынынкы суйлом….карама-каршы айтылат.
а) татаал суйломго б) он маанидеги суйломго в) баш суйломго айтылган ойго г) баш суй-дун структурасына
18.Сын-сыпат багынынкы суйлом…..сын-сыпатын билдирет:
а) баяндоочтун б) ээнин в) багыныкы суйломдун г) баш суйломдун
19.Сингармонизмге ылайык тура жазылган создор:
а) дария,мийзам б) ыйман,карыя в) саясий,мыйзам г) шарият,иман
20.Бир тилдеги энчилуу аттардын системасын уйротуучу илим тармагы:
а) антропонизмдер б) топонимика в) ономастика г)филология
Кыргызстан тарыхы 11-класс
Вариант А
1.Кытай феодалдарынын кордугунан качкан дунгандар жана уйгурлар кайсы кылымда Кыргызстанга көчүп келишкен. А) XIX б) XX в) XVIII г ) XVI
2.Кыргыздардын жери бул документ боюнча мамлекеттик деп таанылган.
а) Талаа жобосу б) Токой жобосу в) Тоо жобосу г) мамлекеттик жерлер
3.Россиянын XIXк. 1860-80-жж көчүрүп келүү саясатынын негизги максаты.
а) Россиянын чет райондорунда мыкты агрардык аймактарды түзүү.
б) Туркистанда келгин дыйкандардан падышалыктын социалдык тирегин түзүү
в) Улуттук райондордо жер иштетүүнү жакшыртуу г) Түшүмдүүлүктү жакшыртуу
4.1207-жылы Энесай кыргыздары монголдорго.........
а) өз ыктыяры менен кошулган б) каршылык көрсөткөн в) женилип калган г) элчи жөнөткөн
5.1854-жылы күзүндө кайсы уруулардын ортосунда карама-каршылыктар күчөгөн?
а) бугу-саяк б) солто-саяк в) бугу-солто г) сарыбагыш-бугу
6.Акын-заманчылардын чыгармаларында камтылган кайсы кылым?
а) XVIIк б)XVIIIк в)XIXк г)XXк
7.Тарыхый окуяларды болгон мезгилдери менен дал келтир
| а) 50-ж СССРдин тышкы саясатында жаны концепция-«социалисттик өлкөлөргө карата катаал мамиледен баш тартуу» иштелип чыккан. | 1) 1962-жылы Кариб кризисинен |
| б) КПССтин XXIIсъезди кабыл алган программа…... | 2) 1956-ж КПССтин XX съездинде |
| в) Н.С.Хрущевдин бийликтен четтетилиши | 3) 1964-ж октябрда |
| г) СССР менен копиталисттик өлкөлөрдүн ортосундагы карама-каршылык 60-жж жогорку чекке жеткен | 4) 1961-ж СССРде коминизмди куруу |
а) А-2;Б-1;В-4;Г-3 б) А-1;Б-2;В-3;Г-4 в) А-3;Б-4;В-2;Г-1 г) А-2;Б-4;В-3;Г-1.
8.Азыркы кыргыз орфографиясынын негизин иштеп чыккан тилчи
а) Э.Арабаев б) А.Токомбаев в) К.Тыныстанов г) А.Шабданов
9.Кыргыздардын тарыхын изилдеген казак окумуштуусу Ч.Валихановдун качан Ысык-Көл аймагына келген? а) 1856-жылы б) 1845-ж в) 1865-ж г) 1850-ж
10.Туркистандын жергиликтүү калкын тыл жумуштарына тартуу жөнүндө падышанын указы качан чыккан?
а) май 1914-ж б) апрель 1915-ж в) июнь 1916-ж г) декабрь 1913-ж
11. «Букара» союзу кайсы аймакта совет бийлигин орнотууга активдүү катышкан?
а) Пишпек уезди б) Кара-Кол уезди в) ОШ уезди г) Нарын региону
12. 25-октябрь 1917-жылы В.И.Ленин баштаган большевиктер Петроградда куралдуу көтөрүлүш жасап, убактылуу өкмөттү кулатышкан.Бул окуя тарыхта ……..деп аталып калган.
а) Февраль буржуазиялык-демократиялык революция б) Улуу Октябрь социалисттик революциясы
в) Yркүн г) Улуу Ата Мекендик согуш
13.Заманизм-тарыхый адабий агым,ал үйрөткөн:
а) Жашоо жыргалын,бүгүнкү күн менен ыракаттанууну
б) Адамдын күч кубаттуулугун,анын жаныланууга,прогресске умтулуусун.
в) Ислам нормалары койгон талаптарды так аткарууга
г) Дүйнөнүн жалгандыгын,анын сөзсүз кайгылуу бүтүшүн,өткөнгө кусаланууну
14.Кыргызстанда агрардык маселени чечүүдө Совет бийлигинин алгачкы кадамдары
а)Колхоздорду түзүү б)Совхоздорду түзүү в)Жер-суу реформасын жүргүзүү
г) Жер боюнча жаны уюмдарды түзүү
15.1919-ж уюшулган кайсы фронттунбашкы командачылыгына М.В.Фрунзе дайындалган?
а) Туркстан фронтунун б) Жети-Сууу фронтунун в) Сталинград фронтунун г) Экинчи фронтунун
16.Египеттеги эн чон пирамида
а) Хефрен б) Микерина в) Гизе г) Хеопс
17. «Мен-мамлекетмин»-деп ушуладам айткан
а) Гипократ б) Людовик в) Наполеон г) Чынгыз хан
18.Кытай тарыхы боюнча сегиз жашында такка олтурган император.
а) Конфуций б) Дао Зди в) Ханси г) Цин
19.Нидерланд өлкөсүнүн желегинин өнүнө ушул гүл таасир эткен.
а) Жоогазын б) Роза в) Ромашка г) Фиалка
20.Франция королу Людовик XVIII биз кийип жүргөн бут кийимге бир жанылык киргизген.Ал жанылыкка биз азыр эч кандай көнүл бурбайбыз.Себеби кадимки эле көрүнүш катары сыяктанат.Бирок өз мезгилинде бул нерсе бут кийим кийгендер үчүн чон жанылык болгон.Бут кийимге ал кандай жанылык киргизиши мүмкүн. (Жообун жаз)__________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
Улуу Ата Мекндик согуштун 70 жылдыгына араналат.
Улуу Ата Мекендик согуш.
Мекенине мээрим берип эр жеткен,
Мээнет кылып мандайынды тердеткен.
Мемиреген мелүүн гана жел жортот,
Мындай заман тынчтыгына не жетсин.
1941-жыл 22-июнь.Карангы түн.Ааламдын бары уктап жаткандай,айланада тынчтык өз бийлигин жүргүзүп жатты.Болгону жердин кысымынан эркиндикти көздөй атырылып чыккан мөл булактын дабышы жана да арыктын башында суу топтолуп калган кичине көлмөктүн четиндеги беш алты камыштын арасынан чыккан баканын сайраганы.Саат жебеси да жанылбай өз нугунда баратты.Бирок бул мемиреген тынчтыктын күндө танга дейре жүргүзгөн бийлиги бул жолу узакка созулбады.
Сааттын жебелери үчтүн отузунчу мүнөтүн урганда фашистик Германия СССРге 930 двизия менен бастырып кирди.
Душман келди ,чыр чатакты чыгарып,
Дүйнө көргөн көздөр кетти тунарып.
Согуш келди жанган оттой күч алып,
Соккон желдей убакыт өттү уланып.
Эшик какпай келген бул каргашалуу согуш бейкуттукта жаткан дүйнөнү дүрбөлөнгө салды.Жашоонун жагдайы менен иши жок,кыялы мөлтүр суудай таптаза бешикте бейкапар уктап жаткан наристенин түн уйкусун бузду.Аскерге жөнөткөн уулун сагынып санааркап,кабарын күтүп кирпиги кирпигине тийбей ойлонуп отурганын элестеткен эненин уйкусун ого бетер качырды.
Ошол күндөн тартып асманды кара булут ,жерди кара туман басты.Элдин баарында бир тилек «Жениш.. болгону Жениш».Мына дал ушул жениш үчүн али көз ачалбай жаткан апасын тааный элек ымыркайдын атасы,кареги кайгыга баткан эненин уулу дагы кимдир бирөөнүн жандай көргөн агасы,ал эле эмес жаштыктын ажарын ачып,жүрөгүн жан дүйнөсүн ажайып сезимдерге байытып,кандай гана кыялдар менен жүргөн жаш сулуунун жигити, баары,баарынан кайыл болуп Мекен үчүн согушка аттанды.
Шынгыр булактай угулган бөбөктүн күлкүсү ыйга ,жаштардын таш жарган каткырыгы чырга,элдин бактылуу кубанычы мунга айланды.Балдардын бактылуу балалыгы:
Умүттөр бар женишке да жетербиз
Бул согушту басып өтүп кетербиз.
Суранарым жараткандан жалбарып,
Эх атаке өлбөй тирүү келсениз-деген жүрөк эзген суук сөздөр менен алмашты.
«Эмгек женет өлүмдү» бул ураан кыз келиндердин,тылда эмгектенген апалардын,кары –картандардын рухий дүйнөсүн көтөрүү урааны болду.Баарынын мандайынан сел-сел тер акты.Ар бир эмгекчинин жүзүндө үмүт чырагы жанып турду.Бул женишке болгон үмүт эле .
Майданда согуш жүрүп жатты.СССРдин аскерлеринин жүрөгүндө жанган оту жалындап көзүнөн нур чачып билинип турду.
Катюша да,замбирек да атып жаткан,
Канга толду каргашалуу кан майдан.
Кандай гана баатырлар өлүп жатты,
Кыйылды далай кайран өмүр,кайран жан.
Жамгырдай жааган октон,мөндүрдөй түшкөн бомбадан жаралангандар аябагандай көп болду.Катуу жарат алгандар айласыздан баш көтөрө албай өз рухунда асмандан учуп баратканын көрүп жатуудан башка чамасы калбады.Женил жараат алгандар болсо-эмне болсом болоюн-элим аман болсун-деп салгылашып жаты.Аскерлердин көбү бир өлүп бир тирилди.Ошентсе да эч ким эч бири багынган жок.Баары күрөштү,үмүттү тирөөч,ишенимди жандооч кылды.Мына ушул үмүт менен ишеним бизди жеништин туу чокусуна алып чыкты 5 жылдык согуш бизди алсыратып койду.Бирок жениш деген жениш экен.1945-жылы 8-май күнү фашисттик Германия женилгендиги жөнүндө актыга кол койду,бул биздин дүйнөбүздү дагы жандандырды,9-май жениш күнү деп белгиленди.Быйыл мына ушул жениш күнүнө 70 жыл болду.Бул согушта Кыргызстандан 400 000 адам катышкан.Чындыгында бул согуш адамзат тарыхындагы эн эле кандуу кыйраткыч согуш болду.Ушул согушту женилүүгө дуушар кылып ,женишке салым кошкон ар бир атуулдарга таазим кылуу биздин парзыбыз жана карызыбыз.
Олсүн согуш ,өлсүн элди кордогон,
Биз атуулбуз согуштан тек коркпогон.
Жашасын Жениш! Жашасын мында эркиндик….
Жүрөктөргө таза тилек орногон.
Кыргызстан тарыхы
11-класс (Б)
Вариант I
1 .Б.з.ч. 2 к. Батыш менен Чыгыш өлкөлөрүнүн байланыштары… аркулуу бекемделген .
а) Улуу Жибек Жолу б)Элчилик байланыштар в) согуштук союздар г) кемелер
2. Томирис- бул ……
а) Сактардын башкаруучусу б) Хань династиясынын императору в) Княгиня г) Хундардын ханышасы
3. Уйгур каганатынын кыйрашы. «Улуу Кыргыз дөөлөтүнүн» түзүлүшү:
а) 840-жыл б)877-жыл в) 865-жыл г) 850-жыл
4. Чыгыш Караханид кагандыгынын урандыларында …… мамлекети түзүлгөн.
а) Кара кытай б) Найман в) Монгол г) Моголстан
5) Ашыкчасын тапкыла.
а) Касым б) Шабдан в) Байтик г) Балбай
6. XX к. 40-70-жылдарындагы белгилүү «Манас» айтуучуну белгиле .
а) Шаабай Азизов б) Калык Акиев в)Укаш Мамбеталиев г) Саякбай Каралаев
7. Кыргыз Республикасынын биринчи президенти. ….
а)А. Акаев б) Б.Аманбаев в) А. Жумагулов г) А. Масалиев
8. «Мажму ат-таварих» тарыхий эмгектин автору:
а) Алишер Навои б Али Аль-Беруни в) Махмуд Аль-Фараби г) Захреддин Бабур д) Сейф ад-Дин Аксыкенди
9. «Кыргыздар жана алардын этногенетикалык тарыхый-маданий байланыштары» деген тарыхый эмгектин авторун белгиле.
а) Батраков В б)Абрамзон С.М в) Кушнер П.И г) Погорельский П.
10.Кайсы кылымда «Орус» эли жөнүндө эн алгач эскерилет?
а) IXб)IVв)XIг)VIд) VII
11. «Кавалерлер» деп кимдин армиясын аташкан?
а) Феодалдардын б) Королдун в) Парламенттин г) Революциялык күчтүн д) Англичандык чиркөөнүн
12.Англияда башкаруу системасы канча партиялуу:
а) 2 б) 7 в) 5 г) 9 д) 10
13.Афинанын тагдыры чечилген дениздеги салгылашуу…….. болгон.
а) Б.з.ч 467-ж. б) Б.з.ч.499-ж в) Б.з.ч 446-ж г) Б.з.ч 480-ж
14. Самарканд шары XIVк. 2-жарымында кайсы өлкөнүн борбору болгон?
а) Тимурийлер мамлекетинин б) Бухара эмиратынын в) Моголистандын г) Караханийлер кагандыгынын
15.1993-жылы 10-майда Кыргызстанда…..
а) Конституция кабыл алынган б) Улуттук валюта-сом киргизилген в) Кыргыздардын дүйнөлүк 1-Курултайы өз ишин баштаган. Г) Гимн кабыл алынган
Кыргызстан тарыхы.
11-класс (б)
Вариант 2
1.Кыргызстандын аймагына Улуу Жибек жолу кандай пайда алып келген?
а) Кыргызстандын аймагындагы элдер кербендерди талап-тоноп, байышкан б) Жаны шаарлар, чептер пайда болуп сода өнүккөн в) Тянь-Шандын бардык элдери жибек кийим кийип баштаган
2. Кокон хандыгына каршы кыргыздардын алгачкы көтөрүлүшү ……. Башталган
а) XVI к.60-жж б) XVIII к.90-жж в)XIX к.30-жж г)XIV к. 45-жж
3. Кыргыздар түшүм жыйноо убагында кайсы ырды ырдашкан?
а) Оп майда б) Кылоо-кылоо в) Бекбекей г) Шырылдан
4. XXк. Башында Кыргызстандын экономикасында пайда болгон жаны өзгөрүү- булл…..
а) кол өнөрчүлүк өндүрүшү б) Натуралдык чарба в) Айыл чарба азыктарынын товардык өндүрүшү г)Чет өлкөлүк соода
5.Учтүктор союзуна кайсы өлкө кирген эмес?
а) Италия б) Кытай в) Германия г) Австро-Венгрия
6. Батыш Сибирь Россияга качан кошулган?
а) 1576-ж б)1594-ж. в)1582-ж. г)1560-ж. д)1555-ж
7. Россияда биринчи дыйкандар көтөрүлүшү кимдин жетекчилигинде болгон?
а) Болотников И.И. б) Пугачев Е.И. в) Булавин К.А. г) Разин С.Т.
8. Эмне үчүн кыргыздар Россияга каршы күрөштө Кененсары-ханды колдобой коюшту. Себеби кыргыздар
а) Кытайлык баскынчыларга каршы күрөштө Россия жардам берет деп ойлогон.
б) Казактар менен мамиле түзгүсү келген эмес.
в)Россия менен достукта болуу, казактар менен болгон достуктан кымбатыраак деп эсептешкен
г) падышалык бийликтин колонизатордук тышкы саясатын өз башынан өткөруп көргөн эмес.
9.1937-жылы кыргыз Драма театры койгон «Алтын кыз» драмасынын автору ким?
а) Ж.Бөкөнбаев б) М.Элебаев в) А.Токомбаев г) Ж.Турусбеков
10. Кыргызстандын тарыхында 1961-,1985-,1990-ж.ж кандай мааниге ээ болгон?
а) кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн түзүлүш этаптары б) Кыргызстандын символдору кабыл алынган
в) кыргызстандын Конституциясы кабыл алынган. г) Кыргызстандын жетекчилери алмашкан.
11.XXк. башында Кыргызстанда орус-кыргыз мектептерин ачуунун башкы максаты кандай болгон?
а) Жер кыртышын изилдөө үчүн илимий адистерди даярдоо б) Жергиликтүү калктан дипломаттарды тарбиялоо в) Жергилүктүү калктан колониялык саясат жүргүзүү үчүн адистерди даярдоо г) Жергиликтүү калктан аскердик адистерди даярдоо.
12.Россия өкмөтү кыргыздардын жерин кошуп алгандан кийин алдыга койгон башкы максаты…..болгон.
а) крайды жеке казактык жана өкмөттүк колонизациялоосун жоюу б) Кыргызстандын мурдагы башкаруу системасын түп тамырынан бери өгөртүү в) Кыргызстандын элинин жашоо денгээлин көтөрүү
г) Кыргызстандын экономикасын көтөрүү үчүн бай сырье булагын пайдалануу
13.Б.з.ч 1мин жылдыкта Даван мамлекетинин борбору…шары болгон.
а) Баласагун б) Эрши в) Чигу г) Бурана
14. «Учунчү июнь монархиясы» Россияда…..бекемдеген.
а) Феодалдык абсолютизмди б) Граждандык коомду в) Конституциялык монархияны
г) Буржуазиялык монархияны д) Демократиялык республиканы
15.Кайсы кылымда «Орус» эли жөнүндө эн алгач эскерилет.
а) IX б)IV в)XI г) VI д)VII
Cабактынтемасы:Хайду мамлекети.
Сабактынмаксаты:а) Билимберүүчүлүк:Окуучулар хайду мамлекетинин түзүлүшү жана өнүгүшү боюнча
маалымат алышат.
б) Тарбиялык: Окуучулар бири-бирин сыйлоого үйрөнүшөт.Ата Мекенин суйүү
сезимдерин ойготушат.
в) Онуктуруучулук: Окуучулар берилген суроолорго өз алдынча жооп бере
алышат,тесттерди иштешет,класстерлерди тузө алышат.
Сабактын жабдылышы: «Кыргызстан тарыхы» окуу китеби,Кыргызстандын картасы,тест ,карточкалар.
Сабактын тиби: Жарыш сабак.
Сабактын журушу: а) Уюштуруу: классты эки топко болуу.
1.Чагатай
2.Угедей.
Сабактын планы: 1) Жаны теманы тушундуруу
2) Даталар менен иштоо.
3) Тесттик суроолорго жооп беруу.
4) Карточкаларга жооп беруу.
5) Класстер тузуу.
1.XIIIк 60-жылдарында Чынгыз хандын урпактарынын ортосундагы чыр-чатактын курчушу Монгол империясынын жиктелишине алып келди.Империянын ар кайсы болукторундо оз алдынча мамлекет тузуу аракети жанданды.Жаны мамлекетти тузуунун демилгечиси жана негиздоочусу Хайду хан болду.Ал Угедейдин небереси эле.1269-жылы Талас ороонундо анын демилгеси боюнча мурдагы Угедей жана Чагатай улустарынын төбөлдөру катышкан курултай өтөт.Курултайда Хайду хан көтөрүлүп, мамлекеттин түзүлгөндүгү жарыяланды.Хайду хан 1269-1301-жылдары бийлик жүргүзгөн.
2.Даталар: 1206-жылы,1276-жылы,1227-жылы,1269-жылы,1286-жылы,1155-жылы кандай окуялар
болгондугун окуучулар табышат.
3.Тест:1»Улуу Кыргыз доолотунун доору»тушунугун тарых илимине киргизген илимпоз:
а) В.В.Бартольд б) Ю.С.Худяков в) А.Н Бернштам
2.Караханийлер мамлекети качан жана ким тарабынан негизделген.
а) 920-жылы Сулуу каган б) 930-жылы Мукан Каган в) 940-жылы Сатук Карахан.
3.Чынгыз хан жалпы монголдордун ханы болуп качан жарыяланган.
а) 1200-ж б) 1206-ж в) 1210-ж
4. «Жабгу» сөзү эмнени түшүндүрөт.
а) Карлуктардын жол башчысы б) Огуздардын дин башчысы в) Огуздар мамлекетинин
негиздөөчүсү
Карточкадагы суроолор:
1.Чагатайдын энчисине канча аскер тийген?
2.Чагатайдын улусунда калктын басымдуу бөлүгүн кимдер түзгөн?
3.Темучин канчанчы жылы «Чынгыз хан» титулу налган?
4.Чынгыз хандын канча уулу болгон,аттарын ата?
5.Арык-Бука кимдин уулу болгон?
6.Кыргызстандын территориясы Чынгыз хандын кайсы уулуна тийген?
Биринчи топ Хайду ханга кластер түзүшөт.
Экинчи топ Чынгыз ханга кластер түзүшөт.
Окуучуларды баалоо:
Уй тапшырмасы: Берилген суроолорго жооп берип ,Хайду мамлекети жөнүндө эссе жазышат.
Тест 10-класс
Вариант
1.2-Дуйнолук согуш кайсы мамлекет тарабынан башталды.
а) Германия СССРге кол салган. б) Италия Албанияга кол салган. в) Германия Польшага кол салган.
2.У.А.М.Согуш мезгилинде душмандын 62 самалётун кыйраткан СССРдин 3 жолку батыр учкучу.
а) Покришкин б) Иванов в)Бегелдинов
3.Дуйнолук 2-согушта Тынч океан аймагында согуш арекетин кайсы мамлекет баштаган.
а) Корея б) Индия в)Филипин г) Япония
4.Кыйла корунуктуу аскер начальниктер кимиси оз аскерлерин Стольинградгя чейин жеткирген
Аны ийгиликсиз штурмалаган ж.абул шаардын жанында кыйраткыч сокку жеген
а) Браухиг б)Монштейн в) Паулюс
5.Эвакуациялык кенешти жетектеген.
а) Сталин б) Молотов в) Шверник
6.1945-жылы 24-июньда Москвада кандай чон окуя болгон .
а) Улуу Жениш парады болгон б) АКШ Японияга кол салган в) Экинчи дуйнолук согуш аяактаган.
7.2-дуйнолук согушта 2-фронт ачылган
а ) 1944-жылы 7декабрь б) 1942жылы 8-ноябрь в)1947жылы 6сентябр. г)1944жыл 6-июнь.
8.фашистик согуш кылмышкерлерин Сот жобуна тартуу учун эл аралык трибунал ...откорулгон
а) Мюмхинде б)штутгарта в) Берлинде г)Нюрнбекте.
А Б В Г
ЖТР ге даярдануу 11-класс. 4-кадам
1.Чжан-Цяндинь б.з.ч.127-жылы Усун-Годон Кытайга кайтып келиши Улуу Жибек жолунун башталышы болуп эсептелет.Васко де Гамма Индияга барчу деңиз жолун 1498-жылы ачкан.Ушул окуялардын аралыгында канча убакыт өткөн?
а)1371б)1471в)1625г)1725
2.Төмөн жакта келтирилген үзүндү тарыхый документтердин кайсы түрүнө кирет?
“Мен,князь Александр,жана уулум Дмитрий посадник Мхаил жана бардык новгороддуктар менен бирге немис элчисин Шиворд жана урматтуу Гидрик менен тынчтык келишимин түзөбүз.Мындан ары новгороддуктар немис жээгинде,немистер болсо новгород жээгинде эч жамандык кылбай конок болушат...”
а)Тиленүү арызыб)Мемуарларв)Келишим громатасыг)Жылбаян(жылнаама)
3.Эмне байыркы Индияда б.з.ч. 1мин жылдыкта каста деп аталган?
а)Адамдардын өз уруктары жана милдеттери менен айырмаланган чон жабык топтору
б)Жашоонун эн башкы мааниси жөнүндөгү филасофиялык ой жүгүртүүлөрдү камтыган тарыхый чыгармалар
в)Индия кудайлары менен башкаруучуларына арналган архитектуралык курулуштар
г)Калктын туткан дини боюнча бөлүнгөн чоң топтору
4.Рим жоокерлери”таш баака”тизилишин эмне үчүн колдонушкан?
а)Парад мезгилинде калкандарындагы гербдерди көрсөтүү үчүн
б)Өз жоокерлерин душмандын жаачыларынын огунан сактоо үчүн
в)Жарадар болгондорду коргоп,согуш майданынан алып чыгуу үчүн
г)Женилип бара жатканда артка чегинүү үчүн
5.Байыркы Афина мамлекети Байыркы Чыгыш мамлекеттеринен эмнеси менен айырмаланган?
а)Афинада бүт бийлик падышалардын колунда болчуб)Афинада мамлекетти башкарууга кулдар катышчуу в)Афинада бийлик мураска өткөрүлүп берилчү
г)Афинада шаар-мамлекетин башкаруугаэрктн тургундар катышчу
6.VII к.кайсы мамлекетти түзүүдө мусулман дини бириктирүүчү фактордун ролун ойногон?
а)Багдад халифатынын б)Араб халифатынынв)Дели халифатынынг)Кордов халифатынын
7.Киев Русунун княздарынын Хк.орто чениндеги тышкы саясатынын максаты эмнеде болгон?
а)Европа башкаруучулары менен сулалелик (династиялдык)никелерди түзүүдө
б)Багындырылган Хазар кагандыгынан алым чогултуп алууда
в)Бардык коңшу урууларга каршы баскынчылыкжортуулдарды жасоодо
г)Бардык чыгыш славян урууларын бирдиктүү мамлекетке бириктирүүдө
8.ХIк.аягында крест жортуулдарынын мезгилибашталып,феодалдар жана дин кызматчылар катышышкан.Эмне жортуулдардын бардык катышуучулары үчүн БАШКЫ бириктирүүчү фактор болгон?
а)Өзжерин таштап кетүү каалосу б)Жаңы жерлерди басып алуу
в)Жаңы соода жолдорун ачуу г)Жаңы жерлер жөнүндө билүүгө умтулуу
9.Орус кныздарынын 16кылымда бир мамлекетке бириккендигинин себеби эмне болгон?
а)Моңгол-татар эзүүсүнөн бошонуу зарылчылыгы б)Феодалдардын көз карандысыз болууга умтулуусу
в)Бийликке жаңы сулаленин(династиянын)келиши г)Бирдиктүү диндин кабыл алынышы
10.Эмне үчүн 1492 жылы Х.Колумб,Европадан Индияга деңиз жолун табууга аракеттенип,Испаниядан саякатка Африканы айланып түштүктү карай эмес,батышты карай жөнөгөн?
а)Океанга чыкканда катуу бороон башталып,Колумб багытынан адашкан
б)Жолду аныктаганды билген лоцман цинга оорусунан өлгөн
в)Батыш жакта аралдар көп болуп,бул багытта жол жүрүү коопсузраак эле
г)Колумб жерди тоголок,батышты карай жол жүрүүнү,түштүктөн көрө,кыскараак деп эсептеген
11.1653-1658-жылдары Англис революциясынан кийин орногон Кромвелдин протектораты өлкөнү башкаруунун кайсы формасына тийиштүү болгон?
а)Абсолюттук монархия б)Согуштук диктатура в)Республика г)Парламенттик монархия
12.XVII к.Нидерландыда дүйнөдөгү биринчи буржуазиялык революция болуп өткөн.Нидерландыда революциягаалып келген себептердин бышып жетилишине өбөлгө түзгөн тарыхый окуялар кандай тартипте орун алган:
1.Географиялык ачылыштар 2.Нидерланды порт шаарларынын соода айланышынын дүркүрөп өсүшү
3.Нидерланды эканомикасынын өнүгушүнүн ылдамдашы 4.Нидерландынын Испаниянын негизги киреше булагына айланышы. а) 4-3-2-1 б) 1-2-3-4 в) 2-1-4-3 г) 3-2-4-1
13.Кыйла корунуктуу аскер начальниктер кимиси оз аскерлерин Стольинградга чейин жеткирген
аны ийгиликсиз штурмалаган жана бул шаардын жанында кыйраткыч сокку жеген.
а) Браухиг б)Монштейн в) Паулюс
14. 1789-жылкы Улуу Француз революциясы “Адам жана жаран укуктарынын декларациясында” эмне жарыяланган?
а) Эң жогорку мамлекеттик бийликтин булагы болуп король эсептелгенин.
б) Бардык жеке менчик мамлекет пайдасына алынууга тийиш экенин.
в) Мыйзам тыюу салбаган нерсенин баарын жасоого уруксат экенин.
г) Сөз эркиндигине тыюу салынганын.
15. 1861-жылы Россиядагы крепосттук укукту жоюу реформасынын үстүндө помещик министрлер иштеген.Крепосттук укук жоюлганда дыйкандар жерди кандай шартта алышкан?
а) Дыйкандар жерди бекер алышкан б) Дыйкандар жерди сатып алуу төлөмдөрүн төлөп алышкан
в) Мамлекет дыйкандар үчун жерди сатып берген. г) Дыйкандар жерди дегеле алган эмес.
16. XIX-XX кылымдардын чегинде Орусиянын Жакынкы Чыгыш маселесин чечүүдөгү башкы милдети эмне болуп калган?
а) Палестинада еврей мамлекетин түзүү б) палестинадагы касиеттүү жерлерге болгон өзүнүн монополдук укуктарын камсыз кылуу в) Босфор жана Дарданелла кысыктарын көзөмөлдөө зарылчылыгы г) Туркиядагы революцияны тутандыруу
17.Дүйнөлүк согуштар убагында кээ бир катышуучу өлкөлөр сеператтык тынчтыкты түзүү жөнүндө сүйлөшүүлөрдү жүргүзө баштайт.Кандай келишим сепараттык деп аталат?
а) Согушуп жаткан мамлекеттер коалициясына кирген өлкөлөрдүн бири өз союздаштарынын макулдугусуз түзгөн тынчтык келишим. б) Так аныкталган бир маселеге тийиштүүэл аралык документ в) Эки жана андан көп мамлекеттер тарабынан түзүлгөн убактылуу тынчтык келишими. г) Коалиция катышуучуларынын биринин башкаларынын үстүнөн артыкчылыгын жол-жоболоштурган келишим.
18. 1925-жылы СССР коммунистик партиясынын XIV съезди тарбынан кабыл алынган өлкөнү индустриалдаштыруу программасынын башкы максаты эмнеде болгон?
а) Көп сандаган жоокердүү,жакшы үйрөтүлгөн жана куралданган армияны түзүү
б) Айыл чарбаны өнүктүрүү үчүн жеңилдетилген шарттарды түзүү
в) Эл чарбасынын бардык тармактарында ири машина өндүрүш түзүү
г) Курулуш тармагын өнүктүрүү үчүн өнөр-жай ишканаларын түзүү
19.Экинчи дүйнөлүк согуштун алдында 1936-1937-жылдары “Берлин-Рим-Токио огу” деген ат менен аталган союз (бирлик) пайда болгон.Ошол бирликти түзгөн өлкөлөр эмне жөнүндө макулдашып алышкан?
а) Европадагы антифашисттик (фашизмге каршы) кыймылды колдоо жөнүндө
б) Европадагы коммунисттик кыймылга каршы биргелешип күрөшүү жөнүндө
в) Экономикалык каатчылыктын (кризистин) кесепеттери менен бирге аракеттенип күрөшүү жөнүндө г) Европада коллективдик коопсуздук системасын түзүү жөнүндө
20. 1985-жылы “Кайра куруу” башталаары менен СССР капиталисттик өлкөлөргө каршы туруу саясатынан “Жаңы саясий ой жүгүртүү” саясатына өткөн.Төмөн жакта саналгандардын кайсынысы “Жаңы саясий ой жүгүртүү” концепциясына КАРАМА-КАРШЫ келет.
а) Заманбап дүйнөнүн бир бүтүндүгүн таануу б) Таптык,идеалогиялык,улуттук баалуулуктарга караганда жалпы адамзат баалуулуктарынын артыкчылыгы в) Ядролук куралы жок дүйнөнү куруу г) Аймактык келишпестиктерди куралдуу жол менен чечүү
21.Кыргыз санжырасы уруктун,элдин,уруунун тарыхы жөнүндө баяндайт.Санжыра тарыхый булактардын кайсы түрүнө кирет?
а) Жазма тарыхый булактарга б) Мифтик тарыхый булактарга в) Оозеки тарыхый булактарга г) Буюмдук тарыхый булактарга
22.Эмне үчүн б.з.ч.II-I кк.Кытай менен Хундар (гунндар) өзүнүн тышкы саясатында Усун мамлекети менен эсептешүүгө аргасыз болушкан?
а) Усундардын атчан аскерлери күчтүү болушкан б) Усундар кытай кербендерин коргошкон в) Усун күнбагы (күнбийи) хунн жана кытай канбийкелерине үйлөнгөн
г) Усун мамлекети кытай жана хунн империялары менен чектеш болгон
23.Эмне үчүн Кытайдын Хань империясы б.з.ч.103-жылы Даван мамлекетине жасаган ийгиликсиз жортуулунан кийин,согуштук жоготуулар менен чоң чыгашаларга карабастан,б.з.ч. 101-жылы шашылыш түрдө 2-аскерди жабдып,Даванга каршы жаңы жоортуулду баштайт?
а) Хань империясы Даванда жибек жасай башташат деп кооптонгон
б) Даван Хань империясынын бүтүндүгүнө коркунуч туудурган
в) Хань империясынын солгундай түшкөн зоболосун калыпка келтирүү керек болгон
г) Давандын түшүмдү көп берүүчү жерлери Хань империясын кызыктырган.
24. “Кыргы” этноними жөнүндөгү маалыматтыбиринчи болуп кандай тарыхый булактар берет?
а) Б.з.ч.201-жылга таандык кытай тарыхый чыгармалары б) Батыш Монголиядагы археологиялык табылгалар в) Санжыра жана эпикалык чыгармалар г) Кыргыздардын келип чыгышы жөнүндөгү уламыштар (легендалар)
25.Эмне үчүн,көп жылдар бою арабдар менен каршылашканына карабай,Түргөш башкаруучусу Чабышчор Сулук ислам динин кабыл алууну каалаган?
а) Түргөштөр арабдар менен бирге Кытайга каршы согуштук бирлик (союз) түзүшкөн
б) Түргөштөр Араб халифатынын курамына кирүүгө умтулушкан
в) Исламды кабыл алуу Арабдардын Орто Азияга аскердик кол салуусун токтотмок
г) Чабышчор Сулукту Багдаддын халифи пара берип өзүнө тарткан
26.Төмөн жакта келтирилген окуялардын кайсынысынан кийин азыркы Кыргызстандын аймагына мусулман дини тарай баштаган?
а) Караханий кагандыгынын пайда болушу б) Талас салгылашуусу
в) Кокон хандыгынын пайда болушу г) Баткак салгылашуусу
27.Эмне үчүн энесайлык кыргыздар 1207-жылы Чыңгызхандын аскерлерине каршылык көрсөтүшкөн жок?
а) Кыргыздар бөлүнүп-жарылып,алардын бирдиктүү мамлекети жок болгон
б) Кыргыздар Энесайдан Теңир-Тоого кетип калышкан в) Кыргыздар моңолдорго алданып,туткунга түшүп калган г) Кыргыздар моңголдорду уйгур алымынан бошотуучулар катары кабыл алган
28. XVI кылымдын тарыхый булактары,кыргыздардын Теңир-Тоодо (Тянь-Шанда) пайда болгону жөнүндө айтканда,Мухаммед-кыргызды эскеришет.Кыргыздардын тарыхында Мухаммед-кыргыз кандай ролду ойногон?
а) Мухаммед-кыргыз кыргыз-казак бирлигине(союзуна) каршы чыккан
б) Мухаммед-кыргыз Темирландын союздашы болгон
в) Мухаммед-кыргыз кыргыздардын мамлекттик дин катары исламды кабыл алышын колдогон
г) Мухаммед-кыргыз кыргыздардын Теңир-Тоодо өз мамлекетин түптөөсү үчүн күрөш жүргүзгөн
29.XV кылымдын аягында Улуу Жибек жолу жок болуп кеткен.Улуу Жибек жолундагы сооданын начарлашына эмне себеп болгон?
а) Оорулардын жайылып кетиши б) Каракчылардын кербендерге кол салып,тоноолору
в) Борбордук Азияны моңголдордун басып алышы г)Индияга барчу деңиз жолдорунун ачылышы
30.Хайду-хан өткөрүп,төмөн жакта саналган реформалардын кайсынысы мамлекет экономикасынын бекемделишине өбөлгө түзгөн эмес?
а) Хан расмий салыктан башкасалыктардын чогултулушуна тыюу салган.
б) Хан акча реформасын өткөргөн в) Хан айдалып эгилген талааларга мал жаюуга уруксат берген
г) Хан кол өнөрчүлүктүн өнүгүшүн жана шаарлардын калыбына келишин колдогон
31.Эмне үчүн,Моголистан мамлекетин түптөгөндөн кийин,Пуладчы-эмир Тоглук-Темирди хан тактысына көтөрүүгө жана анын атынан бийлик жүргүзүүгө аргасыз болгон?
а) Пуладчы Чыңгыз хандын тукумунан болгон эмес б) Бул аны көчмөн элдин колдоосу менен камсыз кылган в) Тоглук-Темир Чыңгыз хандын чөбөрөсүнө үйлөнгөн болчу
г) Бул мусулман калкынын колдоосун камсыз кылган
32.XIX кылымда кыргыз поэзиясынын өнүгүшүнө Байымбет Абдырахманов чоң салым кошкон.Бул акын эл арасында кандай ат (псевдоним) менен белгилүү болгон?
а) Молдо Кылыч б) Тоголок Молдо в) Молдо Ныяз г) Байымбет Молдо
33.XIX кылымдын 60-жылдары Орусия империясы Түркстанды,анын ичинде Кыргызстанды кошуп алууга умтулган,анткени
а) анын Борбордук Азия элдеринин жашоо-турмушуна чоң кызыгуусу бар болгон
б) ал кыргыздардын Кокон хандыгына каршы улуттук-боштондук күрөшүн колдогон
в) ал Улуу британиянын ушул аймактагы позициясынын бекемделишине жигердүү каршылык көрсөткөн г) анын кыргыз уруу башчылары менен дипломатиялык алакаларды түзүүгө каалоосу бар болгон
34.XIX кылымдын 1-жарымында кыргыздарда уруулар аралык жана уруулар ичиндеги кагылышуулар келип чыгып,алар көп учурда барымта менен коштолгон.Барымта эмнени билдирген?
а) Душмандын конушуна кол салууну жана жайылып турган малды жайыттын туш-тушуна качырууну
б) Коншу уруунун же бири-бири менен касташкан уруулардын жылкы үйүрлөрүн жана отор койлорун тийип кетүүнү
в)Коңшу конушка барып, малчылык өнүмдөрүн беринүү
г)Бири-бири менен касташкан уруулардан кыз ала качууну
35. Түндүк Кыргызстандын кайсы шаары 1889-1920-жж.1939-1991-жж. мезгилдеринде XIX кылымдын Борбордук жана Орто Азиянын атактуу изилдөөчүсүнүн атын алып жүргөн?
а) Каракол б) Бишкек в) Талас г) Балыкчы
36. Орусиянын XX кылымдын башындагы Түркстандагы колониялык саясатынын негизинде көчүрүү саясаты жаткан. Бул эмнени билдирген?
а) Дыйкандарды Орусиядан Орусия империясынын чет-жакаларына көчүрүүнү
б) Орус букаралыгын жактырбаган кыргыздарды Туркистан крайынын чегинен сырткары көчүрүүнү в) Кыргыздарга айдоо жер тилкелерин берүүнү г) Кыргыздарды Кытайга көчүрүүнү
37. 1925-жылы Фрунзе шаарына “Интергельпо” улуттар аралык коопперативдик шериктигинин мүчөлөрү-Словакия жумушчулары кандай максат менен келишкен?
а) Алар революциячыл ишмердиги үчүн Словакиядан айдалган болчуу
б) Алар аймакты изилдөө үчүн тарыхый-этнографиялык экспедицияны уюштурууну каалашкан
в) Алар өнөр-жай ишканаларын курууда жардам бергиси келген
г) Алар колхозго мүчөлүккө өтүүнү каалашкан
38.Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн калыптануу процесси кандай тартипте өткөн?
1) Кара-Кыргыз автономиялуу областынын уюшулушу
2) Кыргыз республикасынын жарыяланышы
3)Кыргыз Автономиялуу Совет Социалисттик республикасынын уюшулушу
4)Кыргыз Совет Социалисттик Республикасынын өзгөртүлүп кайра курулушу
а) 1.2.3.4 б) 1.3.4.2 в) 2.1.3.4 г) 2.4.1.3
39. 1990-ж.март айында СССР эл депутаттарынын IIIсъезди өлкөдө президенттик башкарууну киргизген. Бул Президент кызмат ордунун жалпы СССРде гана эмес,союздук республикаларда да бекитилишине алып келген.
Төмөн жакта келтирген окуялардын кайсынысы калгандарынын өткорүлүшүнө мүмкүнчүлүк берген
а) Демократиялык реформалардын өткорүлүшү б) Көп партиялуулуктунжана плюрализмдин киргизилиши
в) КПСС буйрукчул партиялык системасынын жоюлушу
г) Базар (рынок) экономикасынын жайылтылышы
40.СССР курамында Кыргызстан бирдиктүү эл чарба комплексинин үзүрлүү бир бөлүгү болгон.
Эмне үчүн СССР ыдырап кеткенде Кыргызстандын экономикасы каатчылыкка (кризиске) туш болду?
а) Пландык экономиканын ордуна базар (рынок) мамилелери келди
б) Өнөр-жай ишканаларынын көбү менчиктештирилип кеткен
в) Башка аймактар менен болгон экономикалык байланыштар түзүлгөн
г) Ишканалардагы башкаруу аппараты кыскарып кеткен.
I.Cабактынтемасы:IVчейрекке карата чейректик тест 8-кл. Жаңы тарых.16-май 2019-жыл.
| II.Сабактын максаты | III.Көрсөткүчү |
| Билим берүүчүлүк: Окуучулар IV чейрек ичинде алган билимдерин текшеришет.Канчалык деңгээлде сабакты өздөштүргөндүгү боюнча маалымат алышат. | Окуучулар IV чейрек ичинде алган билимдерин текшеришсе.Канчалык деңгээлде сабакты өздөштүргөндүгү боюнча маалымат алышса. |
| өнүктүрүүчүлүк:Тест иштөө менен бирге ой жүгүртүүлөлүн өнүктүрүшөт | Тест иштөө менен бирге ой жүгүртүүлөлүн өнүктүрүшсө |
| Тарбиялык:Жоопкерчиликтүүгө тарбияланышат. Убакытты туура пайдалана билүү керек экендигин сезишет. | Жоопкерчиликтүүгө тарбияланышат. Убакытты туура пайдалана билүү керек экендигин сезишет. |
IV.Сабактын тиби:
V.Сабактын жабдылышы: Тест.окуу куралы,сүрөт
VI.Сабактынжурушу:Уюштуруу.Окуучуларды жоктоо.
Жагымдуу маанай жаратуу: -Акиташтан там ак болобу?-Кайсы жерде аттын буту болбойт? –Эки чымчык бири түндүктү,бири түштүктү карап отурат,экөө бири-бирин кантип көрүшөт? Эркек киши өмүрүндө бир жолу,аял киши күнүнө колдонот.-Өзү-өзү жейт. –Кайсыл суроого ооба деп жооп берүүгө болбойт?
VII Өтүлгөн тема: 1. XIX кылымдын ортосунда илимий техникалык өнүгүшкө эмне түрткү берген? 2.Транспортто жана байланыштын өнүгүүсүн эмне менен далилдесе болот? 3.Көркөм адабиятта жазуучулар абсолюттук монархияны кандай ашкерелешкен? 4.Жазуучу жана акындардын чыгармаларындагы сын реализми кандай көрсөтүлгөн? 5.Музыка жанры кандай өнүктү? 6.Живопись жана архитектурада XIX кылымдын ортосунда кандай жаңылыктар болду?
VIIIЖанытема: Чейректик тест.
Жаңы тарых 8-класс.4-чейрекке карата тест.
1.Алжир көтөрүлүшү качан болгон
а) 1847-ж б) 1848-жылы в) 1850-ж г) 1852-ж
2.Суец каналы канча жылда курулуп бүткөн?
а) 14 жылда б) 16-жылда в) 8 жылда г) 11 жылда
3.Суец каналына айдалган дыйкандардын канча миңи аёсуз эмгек азабынан өлгөн?
а) 87 миңи б) 120 миңи в) 121 миңи г) 33миңи
4.Суец каналы кайсы жылы ишке берилген?
а) 1860-ж б) 1869-ж в) 1896-ж г) 1890-ж
5.Үчтүктөр союзу качан түзүлгөн?
а) 1981-ж б) 1881-ж в) 1882-ж г) 1891-ж
6.Антанта союзу качан түзүлгөн?
а) 1907-ж б) 1908-ж в) 1910-ж г) 1912-ж
7.Англия.Франция,Россия кайсы союзга кирген?
а) Үчтүктөр союзуна б) Алаш союзуна в) Туран союзуна г) Антанта союзуна
8.Антанта француз тилинен которулганда бизче эмнени билдирет?
а) карама-каршылашуу б) биригүү в) мамилени токтотуу г) макулдашуу
9.Япония кайсы жылдагы согушта Тайванды ээлеп,өзүнүн 1-колониясын түзгөн?
а) 1895-ж б) 1894-ж в) 1897-ж г) 1899-ж
10. 1876-жылы 19-февралда падыша Александр II эмнени жарыялаган?
а) Орус падышасынын түзүлгөндүгүн б) Хива хандыгынын жоюлгандыгын
в) Кокон хандыгынын жоюлгандыгын г) Кокон хандыгынын түзүлгөндүгүн
11.Дүйнөдө 1830-1870-жылдар аралыгында канча миң чакырымдан ашык темир жолдор курулган?
а) 200 миң б) 100 миң в) 300 миң г) 50 миң
12.Жакырчылыкка жеткирилген жумушчулардын ыймансыз абалы жөнүндө “Ыйык союз поэмасы” деген чыгарманын автору ким?
а) Виктор Гюго б) Генрих Гейне в) Оноре де Бальзак г) Джорж Байрон
13. “Париждеги кудай эне собору” романыны автору ким?
а) Виктор Гюго б) Генрих Гейне в) Оноре де Бальзак г) Джорж Байрон
14. “Адам комедиясы” деген романдын автору ким?
а) Виктор Гюго б) Генрих Гейне в) Оноре де Бальзак г) Джорж Байрон
15.Англиялык ири реалист,элдин төмөнкү катмарынан чыккан,карапайым элине болгон сүйүүсүн бүт өмүр бою сактаган, “Маркум Пиквик клубунун каты” деген алгачкы юмордук романдын автору ким? а) Виктор Гюго б) Чарлз Диккенс в) Оноре де Бальзак г) Джорж Байрон
16.Он тогуз жашында “Ким эркин адам” деген ырын жазган композитор.
а) Л.Бетховен б) Генрих Гейне в) Оноре де Бальзак г) Джорж Байрон
17.Айрым адам,мамлекет ж.б менен кандайдыр бир мамилелерди токтотуп коючу күрөштүн куралы
а) Агрессия б) Доминион б) Диктатура г) Байкот
18.Колониялык империянын чегинде өзүн-өзү башкаруу укугун алган колония эмне деп аталат?
а) Агрессия б) Доминион б) Диктатура г) Байкот
19.Индиядагы бири-бирине өтүүгө мүмкүн болбогон адамдардын тобуна бөлүнүүсү:
а) Коалиция б) Креол в) Касталар г) Теократия
20.Мамлекеттик башкаруунун түрү: мамлекетти башкаруу көбүнчө дин кызматкерлери тарабынан жүргүзүлөт. а) Коалиция б) Креол в) Касталар г) Теократия
XIX Бышыктоо:
X Үйгө тапшырма: Жалпы жыл бою өтүлгөдөрдү кайталоо
XIБалоо
Жаңы тарых 8-класс.4-чейрекке карата тест.
1.Алжир көтөрүлүшү качан болгон
а) 1847-ж б) 1848-жылы в) 1850-ж г) 1852-ж
2.Суец каналы канча жылда курулуп бүткөн?
а) 14 жылда б) 16-жылда в) 8 жылда г) 11 жылда
3.Суец каналына айдалган дыйкандардын канча миңи аёсуз эмгек азабынан өлгөн?
а) 87 миңи б) 120 миңи в) 121 миңи г) 33миңи
4.Суец каналы кайсы жылы ишке берилген?
а) 1860-ж б) 1869-ж в) 1896-ж г) 1890-ж
5.Үчтүктөр союзу качан түзүлгөн?
а) 1981-ж б) 1881-ж в) 1882-ж г) 1891-ж
6.Антанта союзу качан түзүлгөн?
а) 1907-ж б) 1908-ж в) 1910-ж г) 1912-ж
7.Англия.Франция,Россия кайсы союзга кирген?
а) Үчтүктөр союзуна б) Алаш союзуна в) Туран союзуна г) Антанта союзуна
8.Антанта француз тилинен которулганда бизче эмнени билдирет?
а) карама-каршылашуу б) биригүү в) мамилени токтотуу г) макулдашуу
9.Япония кайсы жылдагы согушта Тайванды ээлеп,өзүнүн 1-колониясын түзгөн?
а) 1895-ж б) 1894-ж в) 1897-ж г) 1899-ж
10. 1876-жылы 19-февралда падыша Александр II эмнени жарыялаган?
а) Орус падышасынын түзүлгөндүгүн б) Хива хандыгынын жоюлгандыгын
в) Кокон хандыгынын жоюлгандыгын г) Кокон хандыгынын түзүлгөндүгүн
11.Дүйнөдө 1830-1870-жылдар аралыгында канча миң чакырымдан ашык темир жолдор курулган?
а) 200 миң б) 100 миң в) 300 миң г) 50 миң
12.Жакырчылыкка жеткирилген жумушчулардын ыймансыз абалы жөнүндө “Ыйык союз поэмасы” деген чыгарманын автору ким?
а) Виктор Гюго б) Генрих Гейне в) Оноре де Бальзак г) Джорж Байрон
13. “Париждеги кудай эне собору” романыны автору ким?
а) Виктор Гюго б) Генрих Гейне в) Оноре де Бальзак г) Джорж Байрон
14. “Адам комедиясы” деген романдын автору ким?
а) Виктор Гюго б) Генрих Гейне в) Оноре де Бальзак г) Джорж Байрон
15.Англиялык ири реалист,элдин төмөнкү катмарынан чыккан,карапайым элине болгон сүйүүсүн бүт өмүр бою сактаган, “Маркум Пиквик клубунун каты” деген алгачкы юмордук романдын автору ким? а) Виктор Гюго б) Чарлз Диккенс в) Оноре де Бальзак г) Джорж Байрон
16.Он тогуз жашында “Ким эркин адам” деген ырын жазган композитор.
а) Л.Бетховен б) Генрих Гейне в) Оноре де Бальзак г) Джорж Байрон
17.Айрым адам,мамлекет ж.б менен кандайдыр бир мамилелерди токтотуп коючу күрөштүн куралы
а) Агрессия б) Доминион б) Диктатура г) Байкот
18.Колониялык империянын чегинде өзүн-өзү башкаруу укугун алган колония эмне деп аталат?
а) Агрессия б) Доминион б) Диктатура г) Байкот
19.Индиядагы бири-бирине өтүүгө мүмкүн болбогон адамдардын тобуна бөлүнүүсү:
а) Коалиция б) Креол в) Касталар г) Теократия
20.Мамлекеттик башкаруунун түрү: мамлекетти башкаруу көбүнчө дин кызматкерлери тарабынан жүргүзүлөт. а) Коалиция б) Креол в) Касталар г) Теократия
21. “Улуу Кыргыз доолотунун доору»тушунугун тарых илимине киргизген илимпоз:
а) В.В.Бартольд б) Ю.С.Худяков в) А.Н Бернштам
22.Караханийлер мамлекети качан жана ким тарабынан негизделген.
а) 920-жылы Сулуу каган б) 930-жылы Мукан Каган в) 940-жылы Сатук Карахан.
23.Чынгыз хан жалпы монголдордун ханы болуп качан жарыяланган.
а) 1200-ж б) 1206-ж в) 1210-ж
24. «Жабгу» сөзү эмнени түшүндүрөт.
а) Карлуктардын жол башчысы б)Огуздардын дин башчысы в)Огуздар мамлекетинин негиздөөчүсү
25.Телескобду ким ойлоп тапкан?
а) Ньютон б) Шекспир в) Галилео Галилей г) Монтескье
7 950
4 509 
