11 Modelirleme(2sag) (6yash) 4-nji Çärýek

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______ Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Amatly algoritmi saýlamak üçin gurmagyň algoritmlerini öwrenmek we seljermek.
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Amatly algoritmi saýlamak üçin gurmagyň algoritmlerini öwrenmek we seljermek barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak.

2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek.

4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Kompýuter eksperimenti: berlen algoritm boýunça gurlan modeliň başlangyç kesim we burç bilen ylalaşyklylygyny barlamak – testirlemek

3. Geçilen temany jemlemek:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak: 1. Model işläp düzmegiň algoritminiň dogrulygyny barlamak. 2. Eksperimental maglumatlaryň hakyky ýagdaýy kesgitleýşi. 3. Kompýuter eksperimenti taýýarlamak we geçirmek shemasy. 4. Modelirlemek prosesiniň basgançaklaryny beýan etmeli. 5. Modelirlemede obýekt we subýekt düşünjeleriň kesgitlenişi.

4. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Amatly algoritmi saýlamak üçin gurmagyň algoritmlerini öwrenmek

2. Amatly algoritmi saýlamak üçin gurmagyň algoritmlerini seljermek.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- amatly algoritmi saýlamak üçin gurmagyň algoritmlerini öwrenip;

- amatly algoritmi saýlamak üçin gurmagyň algoritmlerini seljermegi;

- berlenler boýunça tema degişli meseleleri çözüp.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- Amatly algoritmi saýlamak üçin gurmagyň algoritmlerini öwrenmegi we seljermegi;

- dogry üçburçlygyň berlenleri boýunça onuň meýdanyy hasaplap bilmegi;

- berlenler boýunça tema degişli meseleleri çözüp.

GeoGebra programmasynyň kömegi bilen diňe bir burçlary, deňtaraply köpburçluklary gurmak bilen çäklenmän, köpburçluklaryň meýdanlaryny hem hasaplamak mümkin. Şeýle hasaplamalary häzirki zaman sanly ulgamlaryň esasynda amala aşyrmak adaty çemeleşmelere garanda has amatly. Şu nukdaý nazardan, meýdan hasaplamak meseläniň grafiki ulgamda amala aşyrylyşyny beýan ederis:

- grafiki ulgamy işe taýýar etmeli;

- serişdeleriň panelindäki 8-nji düwmäni basyp “Площадь” menýunyň aşakdaky görnüşini almaly (96-njy surat):

96-njy surat. “Площадь“ menýunyň saýlanan görnüşi.

- 96-njy suratdaky “Площадь“ menýunyň dialog penjiresine köpburçlugyň depeleriniň sanyny girizmeli – “4”;

- dialog penjirä köpburçlugyň depeleriniň sanyny girizilenden soňra, meýdany hasaplanan köpburçlugymyzy görkezýän panel aşakdaky görnüş bilen ekranda peýda bolýar (97-nji surat):

97-nji surat. Köpburçlugyň görnüsi we onuň meýdanynyň bahasy.

5. Täze temany berkitmek:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak: 1. Taraplary berlen dogry üçburçlugyň meýdanyny hasaplap bilmeli. 2. Dogry altyburçlugyň taraplary berlende onuň meýdanyny hasaplamaly

6. Öý işini tabşyrmak: Amatly algoritmi saýlamak üçin gurmagyň algoritmlerini öwrenmek we seljermek.

7. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Grafiki gurşawda gurmagyň algoritmlerini modelirlemegiň mysallary.
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Grafiki gurşawda gurmagyň algoritmlerini modelirlemegiň mysallary barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Garyşyk sapak
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öýe berlen ýazuw işleriň ýerine ýetirilişini barlamak:

Amatly algoritmi saýlamak üçin gurmagyň algoritmlerini öwrenmek we seljermek.

3. Okuwçylaryň bilimini dilden soramak arkaly barlamak:

Sorag-jogap alyşmak: 1. Taraplary berlen dogry üçburçlugyň meýdanyny hasaplap bilmeli. 2. Dogry altyburçlugyň taraplary berlende onuň meýdanyny hasaplamaly

4. Geçilen temany jemlemek: Geçilen tema boýunça esasy düşünjeleri gaýtalap, berkitmeli we täze temany düşündirmeklige sazlaşykly geçmeli.

5. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Grafiki gurşawda gurmagyň algoritmlerini modelirlemegiň mysallary.

2. Adamyň durmuşynda maglumatlary alyş-çalyş, saklamak we işlemek bilen baglanyşykly prosesler

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- algoritmik modelleriň görnüşlerini we obýektara alamatlaryny;

- obýektleriň geometrik parametrlerini modelirlemegi;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- söz we gurluş modelleri üçin informasion tehnologiýalary saýlamagy;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi başarmak;

- biologiki obýektleriň görnüşlerini we olaryň menýusyny peýdalanmagy;

Grafiki gurşawda a esasy we h beýikligi berlen deňtaraply üçburçlugy gurmagyň algoritmini modelirlemek meselesine seredeliň.

Meseläniň obýekti bolan deňtaraply üçburçlugyň beýikligi şol bir wagtda mediana bolup hyzmat edýär. Bu üçburçlugy gurmak beýiklik bolup hyzmat edýän kesimi 900-a öwürmäge we esasy bolan kesimi ýarpa bölmäge getirilýär.

Mesele. Depeleri A(-4,-1), B(-1,1) we C(1,-1) bolan üçburçlugyň meýdanyny hasaplamaly.

Çözülişi.

- grafiki ulgamy işe taýýar etmeli;

- üçburçlugyň depeleriniň koordinatasyny girizmeli;

- ekranda üçburçluk peýda bolýar;

- “Площадь” bölümine girip, üçburçlugyň üstüne syçanyň görkezijisini basýarys;

- ekranda ABC üçburçlugyň meýdany we onuň hasaplanan netijesi peýda bolýar (98-nji surat).

98-nji surat. Üçburçluk we onuň meýdanynyň bahasy.

6. Täze temany berkitmek:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. a esasy we h beýikligi berlen deňtaraply üçburçlugy gurmagyň algoritmini grafiki sanly ulgamda amal etmeli we üçburçlugyň grafiki gurşawda alnan netijäniň çyzgy görnüşini ekranda ýa-da çap ediji gurluşda almaly.

7. Öý işini tabşyrmak:

Grafiki gurşawda gurmagyň algoritmlerini modelirlemegiň mysallary.

8. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Grafiki gurşawda gurmagyň algoritmlerini modelirlemegiň mysallary.
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Grafiki gurşawda gurmagyň algoritmlerini modelirlemegiň mysallary barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Garyşyk sapak
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öýe berlen ýazuw işleriň ýerine ýetirilişini barlamak:

Amatly algoritmi saýlamak üçin gurmagyň algoritmlerini öwrenmek we seljermek.

3. Okuwçylaryň bilimini dilden soramak arkaly barlamak:

Sorag-jogap alyşmak: 1. a esasy we h beýikligi berlen deňtaraply üçburçlugy gurmagyň algoritmini grafiki sanly ulgamda amal etmeli we üçburçlugyň grafiki gurşawda alnan netijäniň çyzgy görnüşini ekranda ýa-da çap ediji gurluşda almaly.

4. Geçilen temany jemlemek: Geçilen tema boýunça esasy düşünjeleri gaýtalap, berkitmeli we täze temany düşündirmeklige sazlaşykly geçmeli.

5. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Grafiki gurşawda gurmagyň algoritmlerini modelirlemegiň mysallary.

2. Adamyň durmuşynda maglumatlary alyş-çalyş, saklamak we işlemek bilen baglanyşykly prosesler

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- algoritmik modelleriň görnüşlerini we obýektara alamatlaryny;

- obýektleriň geometrik parametrlerini modelirlemegi;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- söz we gurluş modelleri üçin informasion tehnologiýalary saýlamagy;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi başarmak;

- biologiki obýektleriň görnüşlerini we olaryň menýusyny peýdalanmagy;

Grafiki gurşawda a esasy we h beýikligi berlen deňtaraply üçburçlugy gurmagyň algoritmini modelirlemek meselesine seredeliň.

Meseläniň obýekti bolan deňtaraply üçburçlugyň beýikligi şol bir wagtda mediana bolup hyzmat edýär. Bu üçburçlugy gurmak beýiklik bolup hyzmat edýän kesimi 900-a öwürmäge we esasy bolan kesimi ýarpa bölmäge getirilýär.

Meseläniň obýekti bolan deňtaraply üçburçlugyň beýikligi şol bir wagtda mediana bolup hyzmat edýär. Bu üçburçlugy gurmak beýiklik bolup hyzmat edýän kesimi 900-a öwürmäge we esasy bolan kesimi ýarpa bölmäge getirilýär.

B u maglumatlary hasaba almak bilen, gurmagyň algoritmini modelirlemegiň ädimlerini aşakdaky tertipde beýan ederis:

- a esasy emele getirýän kesimi we h beýikligi saýlap almaly:

- h beýikligi emele getirýän kesimi işçi tekizlige perpendikulýar ýagdaýda ýerleşdirmeli:

- a esasy gurmaly we oňa perpendikulýar çyzyk geçirmeli:

- geçirilen perpendikulýar çyzygyň üstünde h beýikligi goýmaly we onuň esas bilen birleşmeýän ujuny esasyň ahyrlary bilen birleşdirmeli:

Beýan edilen amalyň netijesinde, a esasy we h beýikligi berlen deňtaraply üçburçluk guruldy.

Netijede, grafiki gurşawda a esasy we h beýikligi berlen deňtaraply üçburçlugy gurmagyň algoritmini modelirlemegiň ädimleri beýan edildi we jemleýji model döredildi.

.

6. Täze temany berkitmek:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Kateti we gipotenuzasy berlen gönüburçly üçburçlugy gurmaly hem-de grafiki ulgamda geometrik modeli ýerine ýetirmeli

7. Öý işini tabşyrmak:

Grafiki gurşawda gurmagyň algoritmlerini modelirlemegiň mysallary.

8. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Düzme düşünjesi we onuň obýektleri; şaýlar (деталь); düzme prosesi; taýýar görnüsler we olaryň menýusy; görnüşleriň menýüsynyň mysallary.
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Düzme düşünjesi we onuň obýektleri; şaýlar (деталь); düzme prosesi; taýýar görnüsler we olaryň menýusy; görnüşleriň menýüsynyň mysallary barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Grafiki gurşawda gurmagyň algoritmlerini modelirlemegiň mysallary.

3. Geçilen temany jemlemek:

Sorag-jogap alyşmak: 1. Kateti we gipotenuzasy berlen gönüburçly üçburçlugy gurmaly hem-de grafiki ulgamda geometrik modeli ýerine ýetirmeli

4. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Düzme düşünjesi we onuň obýektleri

2. Düzme prosesi; taýýar görnüsler we olaryň menýusy; görnüşleriň menýüsynyň mysallary.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- düzme düşünjesi we onuň obýektleri;

- obýektleriň geometrik parametrlerini modelirlemegi;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

- biologiki prosesleriň modelleriniň görnüşlerini.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- düzme prosesi; taýýar görnüsler we olaryň menýusy; görnüşleriň menýüsynyň mysallary barada ;

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi başarmak;

Düzme – bu pikire laýyklykda obýekti döretmäge niýetlenilen işiň görnüsidir. Düzmäniň esasy tehniki meseleden ybarat bolup, okuwçyda tehniki pikir ýöredişi ösdürmäge mümkinçilik berýär. Häzirki döwürde düzmegi öwrenmegiň dört görnüşli bolup, olar çylşyrymlylygy boýunça indikilerden ybarat: nusga görä düzme, model boýunça düzme, şert boýunça düzme, pikire görä düzme.

Nusga görä düzme. Okuwçynyň wezipesi nusagny döredip başarmakdan ybarat bolup, onuň düzme işine öwrülmegi üçin işjeň akyl zähmeti, maksat edilýän meseläni çözmegiň meýilnamasyny kesgitlemek, nusgany seljermek (bölekleri we elementleri ýüze çykarmak, olaryň görnüşiniň ölçeglerini we özara ýerleşişini hem-de birleşdirmegiň usullaryny kesgitlemek) zerurdyr. Nusgany hakyky önüm, şeýle hem shema (metal düzmelerinden durýan önümi ýygnamak boýunça ugrukdyrma) bilen beýan edip bolýar.

Bu görnüşiň başga biri - nusga özgertme girizmek bilen ýerine ýetirilýän düzmedir. Oňa mysal edip öňki bar bolan galtakdan çäge daşamak üçin niýetlenilen galtagyň düzülmesini görkezmek bolar.

Model boýunça düzme. Nusga edil model ýaly zat (predmet) bolup, anyk düzümde bolýar we öwrenmek üçin ugrukdyryjy bolup hyzmat edýär. Ýöne model nusgadan tapawutlylykda önümiň gurluşyna degişli anyk we görnükli düşünje bermezden, özbaşdak kesgitlemeli bolýar.

Model boýunça düzme – bu akyl zähmetini talap edýän iş bolmak bilen kämil giňişlikleýin pikir ýöredişi, deňeşdirme ukyby, hyýalda böleklemegi we birleşdirmegi talap edýär. Mysal üçin, mekdepdäki oturgyç we parta, suraty çekilen sallançak model bolup hyzmat etmek bilen, olary böleklerden düzýärler.

Şert boýunça düzme. Şert boýunça düzmegiň berlen görnüsinde önümiň hemme görkezijileri we oňa bolan talaplar aýratyn ädimler boýunça dälde, daňylaýyn berilmeli. Ýerine ýetirmegiň barşynda umumy şertleri bellik etmek bilen çäklenilip, zerur bolan görkezijiler özbaşdak ýüze çykarylmaly. Bu çözgütler degişli şerti hasaba almak bilen önümi döretmäge müminçilik berer hem-de olary amala aşyrmagyň usullarynyň üstünde pikir ýöretmäge getirer.

5. Täze temany berkitmek:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Düzme düşünjäniň kesgitlemesi.

2. Düzmegi öwrenmegiň görnüşleri.

6. Öý işini tabşyrmak:

Düzme düşünjesi we onuň obýektleri; şaýlar (деталь); düzme prosesi; taýýar görnüsler we olaryň menýusy; görnüşleriň menýüsynyň mysallary.

7. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Meseläniň goýluşy: binanyň ýer düşeginiň parketi; parket bölekleri we olaryň daňysy.
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Meseläniň goýluşy: binanyň ýer düşeginiň parketi; parket bölekleri we olaryň daňysy barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Düzme düşünjesi we onuň obýektleri; şaýlar (деталь); düzme prosesi; taýýar görnüsler we olaryň menýusy; görnüşleriň menýüsynyň mysallary.

3. Geçilen temany jemlemek:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Düzme düşünjäniň kesgitlemesi.

2. Düzmegi öwrenmegiň görnüşleri.

4. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Meseläniň goýluşy: binanyň ýer düşeginiň parketi;

2. Parket bölekleri we olaryň daňysy.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- düzme düşünjesi we onuň obýektleri;

- obýektleriň geometrik parametrlerini modelirlemegi;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

- parket bölekleri we olaryň daňysy barada.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- binanyň ýer düşeginiň parketi; parket bölekleri we olaryň daňysy barada ;

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi başarmak;

Häzirki zaman şäherlerinde we olaryň töwreklerinde ajaýyp muzeýlerdir-köşkler ýerleşip, olar beýik şahsyýetleriň sungat eserlerini özlerinde jemleýär. Bu sungat eserleri bilen bir hatarda binalaryň bezeg işlerinde parket önümleriniň dürli görnüslerini giňden peýdalanylýar. Ol parketleriň eskizlerini ajaýyp ussalar tarapyndan döredipdirler.

Parket agajyň dürli görnüsli böleklerinden düzülýär. Parketiň bölekleri reňki we agajyň suratlary bilen tapawutlanýar.

Parketçiler biri-biri bilen yalaşykly bölekleri ulanyp daňylary ýygnaýarlar. Bu daňylary emele getiren parketleri jaýyň içine düşeýärler.

Parketleriň dürli görnüsleriniň biri hem dogry geometrik figuralardyr (üçburçluklar, kwatratlar, altyburçluklar ýa-da has çylşyrymly görnüsli figuralar . Dürli utgaşmada düzülen parket böleklerinden täsin nagyşlar döreýär.

Meseläniň anyk görnüşli beýany.

Modelirlemäniň obýekti geometrik parket bolup, ol dogry köpburçluklaryň standart daňysyndan düzülen. Parketiň bölekleri özara utgaşykly bolmaly: ölçegler ýeke täk kysymly, köpburçlugyň taraplary a deň.

Maglumat modeli.

Obýekt	Görkezjiler	Bahalar
Köpburçlyk	Taraplarynyň sany	3,4,6
	Tarapynyň uzynlygy	a
	Reňk	Agajyň dürli jynslarynyň öwüşgini
	Faktura	Kesigiň meňzetmesi

5. Täze temany berkitmek:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Düzme düşünjäniň kesgitlemesi.

2. Düzmegi öwrenmegiň görnüşleri.

6. Öý işini tabşyrmak:

Meseläniň goýluşy: binanyň ýer düşeginiň parketi; parket bölekleri we olaryň daňysy.

7. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Parketleriň eskizleriniň mysallary
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Parketleriň eskizleriniň mysallary barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Düzme düşünjesi we onuň obýektleri; şaýlar (деталь); düzme prosesi; taýýar görnüsler we olaryň menýusy; görnüşleriň menýüsynyň mysallary.

3. Okuwçylaryň bilimini dilden soramak arkaly barlamak:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Düzme düşünjäniň kesgitlemesi.

2. Düzmegi öwrenmegiň görnüşleri.

4. Geçilen temany jemlemek: Geçilen tema boýunça esasy düşünjeleri gaýtalap, berkitmeli we täze temany düşündirmeklige sazlaşykly geçmeli.

5. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Parket bölekleri we olaryň daňysy.

2. Parketleriň eskizleriniň mysallary.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- düzme düşünjesi we onuň obýektleri barada;

- parket bölekleri we olaryň daňysy barada;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- Parketleriň eskizleriniň mysallary tanamagy;

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi başarmak;

Häzirki zaman şäherlerinde we olaryň töwreklerinde ajaýyp muzeýlerdir-köşkler ýerleşip, olar beýik şahsyýetleriň sungat eserlerini özlerinde jemleýär. Bu sungat eserleri bilen bir hatarda binalaryň bezeg işlerinde parket önümleriniň dürli görnüslerini giňden peýdalanylýar. Ol parketleriň eskizlerini ajaýyp ussalar tarapyndan döredipdirler.

Parket agajyň dürli görnüsli böleklerinden düzülýär. Parketiň bölekleri reňki we agajyň suratlary bilen tapawutlanýar.

Parketçiler biri-biri bilen yalaşykly bölekleri ulanyp daňylary ýygnaýarlar. Bu daňylary emele getiren parketleri jaýyň içine düşeýärler.

P arketleriň dürli görnüsleriniň biri hem dogry geometrik figuralardyr (üçburçluklar, kwatratlar, altyburçluklar ýa-da has çylşyrymly görnüsli figuralar . Dürli utgaşmada düzülen parket böleklerinden täsin nagyşlar döreýär.

6. Täze temany berkitmek:

T ema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Düzme düşünjäniň kesgitlemesi.

2. Düzmegi öwrenmegiň görnüşleri.

3. Parketleriň eskizleriniň mysallary degişli mysallary getirmeli

7. Öý işini tabşyrmak:

Parketleriň eskizleriniň mysallary

8. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Informasion model: obýekt, parametr, baha
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Informasion model: obýekt, parametr, baha barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Parketleriň eskizleriniň mysallary

3. Geçilen temany jemlemek:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Düzme düşünjäniň kesgitlemesi.

2. Düzmegi öwrenmegiň görnüşleri.

3. Parketleriň eskizleriniň mysallary degişli mysallary getirmeli

4. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Informasion model

2. Obýekt, parametr, baha.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- informasion model barada;

- algoritmik modelirleme bilen meseleleri çözmegi;

- obýektleriň geometrik parametrlerini modelirlemegi;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- Obýekt, parametr, baha barada bilmegi;

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmeg;

Ilki bilen öňden bilýän model kesgitlemämize gaýdyp geleliň

Model - hakyky obýektiň ornuny tutýan, köplenç hakyky barlygyň görnüşinden tapawutlanýan, ýöne käbir häsiýetlerini saklaýan görnüşde bar bolan obýektdir.

Bu kesgitlemeleriň hemmesi informatikada bar we manylary boýunça özara gabat gelýärler.

Netijede, olar umumy pursatlary görkezip bilýärler we ilkinji nobatda, model özbaşdak obýekt - hakyky nusganyň ornuny tutýar, ikinjiden - model hakyky nusganyň käbir häsiýetlerini özünde jemleýär.

Şeýlelikde, hakyky nusgasyz model bolup bilmeýär we modelleriň hakyky nusgalaryna aşakdakylary degişli etmek bolar:

- obýektler (raketa, adam, atom, ýüz, galaktika, planeta, haýwan, bina, kosmos jisimi).

- amallar (howanyň üýtgemegi, uruş, ykdysady çökgünlik, epidemiýa, gepleşikler, kazyýet işi).

- tebigy hadysalar (ýer titremesi, sunami, demirgazyk yşyklary, gar ýagmagy, doňaklyk, wulkan atylmasy, ýyldyrym, tupan).

Bu pikirleriň hemmesi: "Modeller nämä gerek ?" diýen soraga getirýär. Oňa jogap bermek üçin öň tanyş modellere gaýdyp geleliň.

Elbetde, meýilnamalary ulanyp, modelsiz şäher gurmak bolar. Emma, käbir parametrlere laýyk gelmän biler we täzeden gurulmaly bolar. Şonuň üçin umumy düşünjäniň nukdaýnazaryndan ilki düzülenini täzeden däl-de, ilki maketi düzmeli we zerur bolsa ony üýtgetmek maksadalaýyk bolar.

Täze görnüşde gurnalan uçary hem dessine uçurmak bolar, ýöne ýetmežçilik bolsa, ýykylyp biler. Synag ýagdaýynda, aerodinamiki turbada heläkçiligiň alamaty ýüze çykanda uçuş şertine laýyk gelýän güýçlendiriji gurluşy togtadylýar. Diýmek, has ygtybarly we arzan synaglary geçirmek üçin ýel tunelindäki model uçaryň zerurdygyny görkezýär.

5. Täze temany berkitmek:

1. Informasion model barada sorag –jogap alyşmak

2. Obýekt, parametr, baha düşünjeler barada sorag-jogap alyşmak

6. Öý işini tabşyrmak:

Informasion model: obýekt, parametr, baha

7. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

• Sapakda nämeler öwrendiňiz? Sapak gyzykly geçdimi?

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Berlen häsiýetli geometrik obýektleri modelirlemek: üçburçluk, dörtburçluk, altyburçluk.
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Berlen häsiýetli geometrik obýektleri modelirlemek: üçburçluk, dörtburçluk, altyburçluk barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Informasion model: obýekt, parametr, baha.

3. Geçilen temany jemlemek:

Sorag-jogap alyşmak: :

4. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Berlen häsiýetli geometrik obýektleri modelirlemek

2. Üçburçluk, dörtburçluk, altyburçluk.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- berlen häsiýetli geometrik obýektleri modelirlemek barada;

- algoritmik modelirleme bilen meseleleri çözmegi;

- obýektleriň geometrik parametrlerini modelirlemegi;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- üçburçluk, dörtburçluk, altyburçluk figuralar bilen işlemegi;

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi başarmak;

Modelleri gurmak amaly gadymy döwürlerde amaly zerurlyklaryň netijesinde ýüze çykandyr. Taryhy maglumatlara ser salanymyzda ölçeg gurallary bolmasada takyk netijeleri alyp bolupdyr. Edil ölçeg gurallary bolmasada, kömekçi gurallardan peýdalanylypdyr: taýagyň bölegi, göni taýak we ş.m.

Şonuň üçin geometriki modelleri berlen häsiýetleri bolan deň taraply üçburçluk, altyburçluk, deňýanly üçburçluk we ş.m. figuralar bilen öwrenmeli.

Sirkulyň we çyzgyjyň kömegi bilen üc tarapy berlin üçburçlugyň gurluş usulyna seredeliň.

Mesele. a, b, c taraplary bilen berlen üçburçlugy gurmaly.

Bu üçburçlugy gurmagyň algoritmini GeoGebra sanly ulgamdan peýdalanyp ýerine ýetireliň:

1. Uzynlyklary a, b, c bolan süýşürgüçleri döretmeli (0 we 5 aralykda); 2. AB = c kesimi gurmaly;

3. Merkezi A nokatda we radiusy b bolan töweregi gurmaly; 4. B merkezli a radiusly töweregi gurmaly.

Bu ädimleri sanly ulgamda ýerine ýetireliň:

. GeoGebra sanly ulgamda algoritmiň 1-4 ädimleriniň amal edilen görnüşi.

5. Töwerekleriň kesişmesini C harpy bilen belgilemeli; 6. A, B we C nokatlary kesimler bilen birleşdirmeli.

Netijede ABC üçburçluk emele gelýär.

GeoGebra sanly ulgamda algoritmiň 5, 6 ädimleriniň amal edilen görnüşi.

5. Täze temany berkitmek:

1. Sanly ulgamda üç tarapy boýunça üçburçluk gurmaly:

1) a = 4 sm, b = 4,5 sm, c = 3 sm;

2) a = 5,5 sm, b = 5 sm, c = 7 sm.

2. Erkin iki sany kesim we berlen ölçegde burç çyzmaly we şol berlenler boýunça üçburçlugy gurmaly.

6. Öý işini tabşyrmak:

Berlen häsiýetli geometrik obýektleri modelirlemek: üçburçluk, dörtburçluk, altyburçluk.

7. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

• Sapakda nämeler öwrendiňiz? Sapak gyzykly geçdimi?

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Daňydaky şaýlaryň mukdary
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Daňydaky şaýlaryň mukdary barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Berlen häsiýetli geometrik obýektleri modelirlemek: üçburçluk, dörtburçluk, altyburçluk

3. Geçilen temany jemlemek: Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Sanly ulgamda üç tarapy boýunça üçburçluk gurmaly:

1) a = 4 sm, b = 4,5 sm, c = 3 sm;

2) a = 5,5 sm, b = 5 sm, c = 7 sm.

2. Erkin iki sany kesim we berlen ölçegde burç çyzmaly we şol berlenler boýunça üçburçlugy gurmaly.

4. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Parket bölekleri we olaryň daňysy.

2. Daňydaky şaýlaryň mukdary.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- düzme düşünjesi we onuň obýektleri barada;

- parket bölekleri we olaryň daňysy barada;

- daňydaky şaýlaryň mukdary barada;

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- daňydaky şaýlaryň mukdary barada bilmegi;

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi başarmak;

Häzirki zaman şäherlerinde we olaryň töwreklerinde ajaýyp muzeýlerdir-köşkler ýerleşip, olar beýik şahsyýetleriň sungat eserlerini özlerinde jemleýär. Bu sungat eserleri bilen bir hatarda binalaryň bezeg işlerinde parket önümleriniň dürli görnüslerini giňden peýdalanylýar. Ol parketleriň eskizlerini ajaýyp ussalar tarapyndan döredipdirler.

Parket agajyň dürli görnüsli böleklerinden düzülýär. Parketiň bölekleri reňki we agajyň suratlary bilen tapawutlanýar.

Parketçiler biri-biri bilen yalaşykly bölekleri ulanyp daňylary ýygnaýarlar. Bu daňylary emele getiren parketleri jaýyň içine düşeýärler.

Parketleriň dürli görnüsleriniň biri hem dogry geometrik figuralardyr (üçburçluklar, kwatratlar, altyburçluklar ýa-da has çylşyrymly görnüsli figuralar . Dürli utgaşmada düzülen parket böleklerinden täsin nagyşlar döreýär.

Parketli daňyylaryň modeli

5. Täze temany berkitmek:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Düzme düşünjäniň kesgitlemesi.

2. Düzmegi öwrenmegiň görnüşleri.

3. Daňydaky şaýlaryň mukdary barada sorag-jogap alyşmaly

6. Öý işini tabşyrmak:

Daňydaky şaýlaryň mukdary

7. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

• Sapakda nämeler öwrendiňiz? Sapak gyzykly geçdimi?

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Şaýlaryň mukdary we olaryň meýdanyň taraplaryna baglylygy
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Şaýlaryň mukdary we olaryň meýdanyň taraplaryna baglylygy barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Daňydaky şaýlaryň mukdary

3. Geçilen temany jemlemek: Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Düzme düşünjäniň kesgitlemesi.

2. Düzmegi öwrenmegiň görnüşleri.

3. Daňydaky şaýlaryň mukdary barada sorag-jogap alyşmaly

4. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Şaýlaryň mukdary we olaryň meýdanyň taraplaryna baglylygy.

2. Daňydaky şaýlaryň mukdary.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- düzme düşünjesi we onuň obýektleri barada;

- parket bölekleri we olaryň daňysy barada;

- şaýlaryň mukdary we olaryň meýdanyň taraplaryna baglylygy barada;

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- şaýlaryň mukdary we olaryň meýdanyň taraplaryna baglylygy barada bilmegi;

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi başarmak;

Häzirki zaman şäherlerinde we olaryň töwreklerinde ajaýyp muzeýlerdir-köşkler ýerleşip, olar beýik şahsyýetleriň sungat eserlerini özlerinde jemleýär. Bu sungat eserleri bilen bir hatarda binalaryň bezeg işlerinde parket önümleriniň dürli görnüslerini giňden peýdalanylýar. Ol parketleriň eskizlerini ajaýyp ussalar tarapyndan döredipdirler.

Parket agajyň dürli görnüsli böleklerinden düzülýär. Parketiň bölekleri reňki we agajyň suratlary bilen tapawutlanýar.

Parketçiler biri-biri bilen yalaşykly bölekleri ulanyp daňylary ýygnaýarlar. Bu daňylary emele getiren parketleri jaýyň içine düşeýärler.

P arketleriň dürli görnüsleriniň biri hem dogry geometrik figuralardyr (üçburçluklar, kwatratlar, altyburçluklar ýa-da has çylşyrymly görnüsli figuralar . Dürli utgaşmada düzülen parket böleklerinden täsin nagyşlar döreýär.

Parketli daňyylaryň nusgasy

5. Täze temany berkitmek:

Tema degişli sorag-jogap alyşmak:

1. Düzme düşünjäniň kesgitlemesi.

2. Düzmegi öwrenmegiň görnüşleri.

3. Şaýlaryň mukdary we olaryň meýdanyň taraplaryna baglylygy

6. Öý işini tabşyrmak:

Şaýlaryň mukdary we olaryň meýdanyň taraplaryna baglylygy

7. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

• Sapakda nämeler öwrendiňiz? Sapak gyzykly geçdimi?

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Göwrüm konstruksiýalary; kerpijiň görnüşi we ondaky gatnaşyklar; kerpiçleriň menýusy
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Göwrüm konstruksiýalary; kerpijiň görnüşi we ondaky gatnaşyklar; kerpiçleriň menýusy barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Şaýlaryň mukdary we olaryň meýdanyň taraplaryna baglylygy

3. Geçilen temany jemlemek:

Sorag-jogap alyşmak: 1. Düzme düşünjäniň kesgitlemesi.

2. Düzmegi öwrenmegiň görnüşleri.

3. Şaýlaryň mukdary we olaryň meýdanyň taraplaryna baglylygy

4. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Göwrüm konstruksiýalary;

2. Kerpijiň görnüşi we ondaky gatnaşyklar; kerpiçleriň menýusy

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- obýektleriň geometrik parametrlerini modelirlemegi;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

- göwrüm konstruksiýalary barada.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi;

- kerpijiň görnüşi we ondaky gatnaşyklar; kerpiçleriň menýusy barada bilmegi;

Parketi modelirlemek amallarynda tekiz kompozisiýalar bilen iş salşylýar. Olara göwrüm görnüşini bermekde üç ölçegli grafika üçin niýetlenilen ýörite programmany ulanmazdan, ýönekeý grafiki redaktorda ýerine ýetirmek bolýar.

Taraplarynyň gatnaşygy 4:2:1 bolan kiçijik kerpiçleriň görnüşi has ýaýran göwrümli düzmedir. Şeyle görnüşe gurluşyk daňylary, mebelli garnituralaryň elementleri eýedir. Bu elementleri otagda ýerleşdirmek işine başlamazdan öň, üç ölçegli eskizde kerpiçjikleriň utgaşdyrmalaryny geçirmek bilen amatly bezegi saýlamaga mümkinçilik bolýar

Kerpiçjiklerden düzme işini ýerine ýetirmek üçin olaryň diňe birini taslamak ýeterlik däl. Bu amallar üçin erkin öwürmäni ýönekeý grafiki redaktorda ýerine ýetirmek mümkinçiligi çäklidir. Kerpiçjikleriň mümkin bolan hemme ýagdaýyny barlap görmek üçin menýu döretmek zerurlygy ýüze çykyp, suratda olaryň üç ýagdaýynyň şekili görkezilendir. Bu ýagdaýlary 90° öwürme amallarynyň üsti bilen alynýar.

Ý umuş:

1. Obýektiň umumy görnüşi boýunça üç görnüşi gurmaly.

Kerpiçjikleriň ýagdaýlarynyň menýusyny döretmeli. Suratda menýu beýan edilendir.

2. Gurluşyk düzmesinden modelirleme.

Eger ekrandaky kubjagazy ýa-da kerpiji 106-njy suratdaky ýaly gurluşyk daňylarynyň has çylşyrymly ýygyndysyna çalşyrylsa, onda arhitekturaly gurluşy modelirlemek bolar.

5. Täze temany berkitmek:

Ýumuşlar:

1. Gurluşyň beýikliginiň hatar sanyny anyklamaly;

2. Gurluşy aşaky hatardan başlamaly;

6. Öý işini tabşyrmak:

Göwrüm konstruksiýalary; kerpijiň görnüşi we ondaky gatnaşyklar; kerpiçleriň menýusy

7. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Kerpiçleriň meýusyny düzmegiň mysallary
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Kerpiçleriň meýusyny düzmegiň mysallary barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Göwrüm konstruksiýalary; kerpijiň görnüşi we ondaky gatnaşyklar; kerpiçleriň menýusy

3. Geçilen temany jemlemek:

Sorag-jogap alyşmak:

1. Gurluşyň beýikliginiň hatar sanyny anyklamaly;

2. Gurluşy aşaky hatardan başlamay;

4. Geçilen temany jemlemek: Geçilen tema boýunça esasy düşünjeleri gaýtalap, berkitmeli we täze temany düşündirmeklige sazlaşykly geçmeli.

5. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Göwrüm konstruksiýalary;

2. Kerpiçleriň meýusyny düzmegiň mysallary

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- obýektleriň geometrik parametrlerini modelirlemegi;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

- kerpiçleriň meýusyny düzmegiň mysallary barada.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi;

Parketi modelirlemek amallarynda tekiz kompozisiýalar bilen iş salşylýar. Olara göwrüm görnüşini bermekde üç ölçegli grafika üçin niýetlenilen ýörite programmany ulanmazdan, ýönekeý grafiki redaktorda ýerine ýetirmek bolýar.

Taraplarynyň gatnaşygy 4:2:1 bolan kiçijik kerpiçleriň görnüşi has ýaýran göwrümli düzmedir. Şeyle görnüşe gurluşyk daňylary, mebelli garnituralaryň elementleri eýedir. Bu elementleri otagda ýerleşdirmek işine başlamazdan öň, üç ölçegli eskizde kerpiçjikleriň utgaşdyrmalaryny geçirmek bilen amatly bezegi saýlamaga mümkinçilik bolýar

Kerpiçjiklerden düzme işini ýerine ýetirmek üçin olaryň diňe birini taslamak ýeterlik däl. Bu amallar üçin erkin öwürmäni ýönekeý grafiki redaktorda ýerine ýetirmek mümkinçiligi çäklidir. Kerpiçjikleriň mümkin bolan hemme ýagdaýyny barlap görmek üçin menýu döretmek zerurlygy ýüze çykyp, suratda olaryň üç ýagdaýynyň şekili görkezilendir. Bu ýagdaýlary 90° öwürme amallarynyň üsti bilen alynýar.

Ýumuş:

1. Obýektiň umumy görnüşi boýunça üç görnüşi gurmaly.

Kerpiçjikleriň ýagdaýlarynyň menýusyny döretmeli.

2. Gurluşyk düzmesinden modelirleme.

Eger ekrandaky kubjagazy ýa-da kerpiji suratdaky ýaly gurluşyk daňylarynyň has çylşyrymly ýygyndysyna çalşyrylsa, onda arhitekturaly gurluşy modelirlemek bolar.

6. Täze temany berkitmek:

Ýumuşlar:

1. Gurluşyň beýikliginiň hatar sanyny anyklamaly;

7. Öý işini tabşyrmak:

Kerpiçleriň meýusyny düzmegiň mysallary

8. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Kerpiçlerden umumy görnüşleriň düzülişi; mebeli ýerleşdirmegi modelirlemek
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Kerpiçlerden umumy görnüşleriň düzülişi; mebeli ýerleşdirmegi modelirlemek barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Kerpiçleriň meýusyny düzmegiň mysallary

3. Geçilen temany jemlemek:

Sorag-jogap alyşmak:

1. Gurluşyň beýikliginiň hatar sanyny anyklamaly;

4. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Kerpiçlerden umumy görnüşleriň düzülişi;

2. Mebeli ýerleşdirmegi modelirlemek

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- obýektleriň geometrik parametrlerini modelirlemegi;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

- mebeli ýerleşdirmegi modelirlemek barada.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi;

- mebeli ýerleşdirmegi modelirlemek barada bilmegi.

Parketi modelirlemek amallarynda tekiz kompozisiýalar bilen iş salşylýar. Olara göwrüm görnüşini bermekde üç ölçegli grafika üçin niýetlenilen ýörite programmany ulanmazdan, ýönekeý grafiki redaktorda ýerine ýetirmek bolýar.

Taraplarynyň gatnaşygy 4:2:1 bolan kiçijik kerpiçleriň görnüşi has ýaýran göwrümli düzmedir. Şeyle görnüşe gurluşyk daňylary, mebelli garnituralaryň elementleri eýedir. Bu elementleri otagda ýerleşdirmek işine başlamazdan öň, üç ölçegli eskizde kerpiçjikleriň utgaşdyrmalaryny geçirmek bilen amatly bezegi saýlamaga mümkinçilik bolýar

Kerpiçjiklerden düzme işini ýerine ýetirmek üçin olaryň diňe birini taslamak ýeterlik däl. Bu amallar üçin erkin öwürmäni ýönekeý grafiki redaktorda ýerine ýetirmek mümkinçiligi çäklidir. Kerpiçjikleriň mümkin bolan hemme ýagdaýyny barlap görmek üçin menýu döretmek zerurlygy ýüze çykyp, suratda olaryň üç ýagdaýynyň şekili görkezilendir. Bu ýagdaýlary 90° öwürme amallarynyň üsti bilen alynýar. Otagda mebel ýerleşdirmek aşakdaky suratda görkezilendir.

Ýumuş:

1. Obýektiň umumy görnüşi boýunça üç görnüşi gurmaly.

Kerpiçjikleriň ýagdaýlarynyň menýusyny döretmeli.

2. Gurluşyk düzmesinden modelirleme.

Eger ekrandaky kubjagazy ýa-da kerpiji suratdaky ýaly gurluşyk daňylarynyň has çylşyrymly ýygyndysyna çalşyrylsa, onda arhitekturaly gurluşy modelirlemek bolar.

5. Täze temany berkitmek:

Ýumuşlar:

Düzmäni taýýarlamagyň ädimleri:

1. Gurluşyň beýikliginiň hatar sanyny anyklamaly;

2. Gurluşy aşaky hatardan başlamaly;

6. Öý işini tabşyrmak:

Kerpiçlerden umumy görnüşleriň düzülişi; mebeli ýerleşdirmegi modelirlemek

7. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Kerpiçleriň üç proýeksiýasy boýunça göwrümleri düzmek: öňünden, çepinden, ýokarsyndan.
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Kerpiçleriň üç proýeksiýasy boýunça göwrümleri düzmek: öňünden, çepinden, ýokarsyndan barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Täze maglumatlary öwretmek sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Kerpiçlerden umumy görnüşleriň düzülişi; mebeli ýerleşdirmegi modelirlemek

3. Geçilen temany jemlemek:

Sorag-jogap alyşmak:

Düzmäni taýýarlamagyň ädimleri:

1. Gurluşyň beýikliginiň hatar sanyny anyklamaly;

2. Gurluşy aşaky hatardan başlamaly;

4. Geçilen temany jemlemek: Geçilen tema boýunça esasy düşünjeleri gaýtalap, berkitmeli we täze temany düşündirmeklige sazlaşykly geçmeli.

5. Täze temany düşündirmek:

Temany düşündirmegiň meýilnamasy:

1. Kerpiçleriň üç proýeksiýasy boýunça göwrümleri düzmek;

2.Kerpiçleriň üç proýeksiýasy boýunça göwrümleri düzmek: öňünden, çepinden, ýokarsyndan.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar bilmeli:

- obýektleriň geometrik parametrlerini modelirlemegi;

- geometrik häsiýetleri berlen obýektleri modelirlemegi;

- kerpiçleriň meýusyny düzmegiň mysallary barada.

Temany öwrenmek bilen okuwçylar başarmaly:

- gurluş informasion modelleriň alamatlaryny kesgitlemegi;

- modelirlemegiň esaslary tapgyrlaryny amala etmegi;

Parketi modelirlemek amallarynda tekiz kompozisiýalar bilen iş salşylýar. Olara göwrüm görnüşini bermekde üç ölçegli grafika üçin niýetlenilen ýörite programmany ulanmazdan, ýönekeý grafiki redaktorda ýerine ýetirmek bolýar.

Taraplarynyň gatnaşygy 4:2:1 bolan kiçijik kerpiçleriň görnüşi has ýaýran göwrümli düzmedir. Şeyle görnüşe gurluşyk daňylary, mebelli garnituralaryň elementleri eýedir. Bu elementleri otagda ýerleşdirmek işine başlamazdan öň, üç ölçegli eskizde kerpiçjikleriň utgaşdyrmalaryny geçirmek bilen amatly bezegi saýlamaga mümkinçilik bolýar

Kerpiçjiklerden düzme işini ýerine ýetirmek üçin olaryň diňe birini taslamak ýeterlik däl. Bu amallar üçin erkin öwürmäni ýönekeý grafiki redaktorda ýerine ýetirmek mümkinçiligi çäklidir. Kerpiçjikleriň mümkin bolan hemme ýagdaýyny barlap görmek üçin menýu döretmek zerurlygy ýüze çykyp, suratda olaryň üç ýagdaýynyň şekili görkezilendir. Bu ýagdaýlary 90° öwürme amallarynyň üsti bilen alynýar.

Ýumuş:

1. Obýektiň umumy görnüşi boýunça üç görnüşi gurmaly.

Kerpiçjikleriň ýagdaýlarynyň menýusyny döretmeli.

2. Gurluşyk düzmesinden modelirleme.

Eger ekrandaky kubjagazy ýa-da kerpiji suratdaky ýaly gurluşyk daňylarynyň has çylşyrymly ýygyndysyna çalşyrylsa, onda arhitekturaly gurluşy modelirlemek bolar.

3. Kubjagazlaryň kompozisiýalaryny düzmeli:

6. Täze temany berkitmek:

Ýumuşlar:

Düzmäni taýýarlamagyň ädimleri:

- gurluşyň beýikliginiň hatar sanyny anyklamaly;

- gurluşy aşaky hatardan başlamaly;

- her bir hataryň gurluşyny çepden saga, yzdan öňe ýerine ýetirmeli.

7. Öý işini tabşyrmak:

Kerpiçleriň üç proýeksiýasy boýunça göwrümleri düzmek: öňünden, çepinden, ýokarsyndan.

8. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Gaýtalamak
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Kesimi bölemek: kesimi ikä bölmegiň algoritmi; gurmak amalynda deňýanly üçburçluga degişli tasyklamany peýdalanmak barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Gaýtalamak sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Kerpiçleriň üç proýeksiýasy boýunça göwrümleri düzmek: öňünden, çepinden, ýokarsyndan.

3. Geçilen temany jemlemek:

Informatikanyň matematika ýa-da fizika bilen baglanyşykly ýaş ylym bolandygy sebäpli köp düşünjeler, usullar, algoritmler ýüze çykýar. Netijede okuw kitaplaryň, gollanmalaryň we makalalaryň awtorlary olar bilen baglanyşykly köp düşünjeleri dürli görnüşlerde kesgitleýärler. Mysal üçin, aşakdaky kesgitlemeleri beýan edeliň:

Model - hakyky obýekti belli bir görnüşde - hakyky nusgada emeli usulda döredilen jisimdir.

Model - obýektiň fiziki ýa-da maglumat meňzetmesi bolup, käbir parametrlere görä işleýşi hakyky obýektiň işleýşine laýyk gelýär.

Model - modelirlemegiň maksatlary nukdaýnazaryndan düýpli öwrenilýän obýektiň, prosesiň ýa-da hadysanyň käbir taraplaryny görkezýän täze obýektdir.

Model - hakyky obýektiň ornuny tutýan, köplenç hakyky barlygyň görnüşinden tapawutlanýan, ýöne käbir häsiýetlerini saklaýan görnüşde bar bolan obýektdir.

Bu kesgitlemeleriň hemmesi informatikada bar we manylary boýunça özara gabat gelýärler.

Netijede, olar umumy pursatlary görkezip bilýärler we ilkinji nobatda, model özbaşdak obýekt - hakyky nusganyň ornuny tutýar, ikinjiden - model hakyky nusganyň käbir häsiýetlerini özünde jemleýär.

Şeýlelikde, hakyky nusgasyz model bolup bilmeýär we modelleriň hakyky nusgalaryna aşakdakylary degişli etmek bolar:

- obýektler (raketa, adam, atom, ýüz, galaktika, planeta, haýwan, bina, kosmos jisimi).

- amallar (howanyň üýtgemegi, uruş, ykdysady çökgünlik, epidemiýa, gepleşikler, kazyýet işi).

- tebigy hadysalar (ýer titremesi, sunami, demirgazyk yşyklary, gar ýagmagy, doňaklyk, wulkan atylmasy, ýyldyrym, tupan).

Bu pikirleriň hemmesi: "Modeller nämä gerek ?" diýen soraga getirýär. Oňa jogap bermek üçin öň tanyş modellere gaýdyp geleliň.

Elbetde, meýilnamalary ulanyp, modelsiz şäher gurmak bolar. Emma, käbir parametrlere laýyk gelmän biler we täzeden gurulmaly bolar. Şonuň üçin umumy düşünjäniň nukdaýnazaryndan ilki düzülenini täzeden däl-de, ilki maketi düzmeli we zerur bolsa ony üýtgetmek maksadalaýyk bolar.

Täze görnüşde gurnalan uçary hem dessine uçurmak bolar, ýöne ýetmežçilik bolsa, ýykylyp biler. Synag ýagdaýynda, aerodinamiki turbada heläkçiligiň alamaty ýüze çykanda uçuş şertine laýyk gelýän güýçlendiriji gurluşy togtadylýar. Diýmek, has ygtybarly we arzan synaglary geçirmek üçin ýel tunelindäki model uçaryň zerurdygyny görkezýär.

Wagtyň geçmegi bilen jisimiň geçen ýoluny bilmek üçin elmydama wagt, tizlik we aralyk ölçeglerini geçirmeli bolýar. Emma bu agyr iş we ölçegler takyk bolmaýar. Şonuň üçin has çalt hasaplamalar üçin model - deňleme ulanmak has takyk netije berer. Bu ýagdaýlaryň hemmesinde hakyky nusgasy barada maglumat almak üçin modelleriň ulanylmagy pul ýa-da wagt tygşytlamaga ýa-da has takyk we ýokary hilli maglumat almaga mümkinçilik berýär.

4. Öý işini tabşyrmak:

Geçilenleri gaýtalamak we berkitmek

5. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________

Mekdebi: _______ Senesi: _____ ______ ______

Dersiň ady: Modelirleme we grafika Synpy: XI _____ ______ ______

Sapagyň temasy:	Gaýtalamak
Sapagyň maksatlary:
1)Bilim berijilik maksady:	Kesimi bölemek: kesimi ikä bölmegiň algoritmi; gurmak amalynda deňýanly üçburçluga degişli tasyklamany peýdalanmak barada umumy düşünje bermek
2) Terbiýeçilik maksady:	Okuwçylarda watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, agzybirligi terbiýelemek, modelirleme we grafika dersine söýgi döretmek.
Sapagyň görnüşi:	Gaýtalamak sapagy
Sapakda ulanylýan okuw-görkezme esbaplar, sanly serişdeler, paýlama maglumatlar:	Tema degişli soraglar, reňkli suratlar, tablisalar, kompýuter

Sapagyň gidişi:

1. Sapagyň guramaçylyk döwri:

1. Salamlaşmak. Gatnaşygy hasaba almak. 2. Okuwçylaryň sapaga taýýarlygyny barlamak.

3. Okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek. 4. Syýasy wakalar bilen tanyşdyrmak.

2. Öý işiniň ýerine ýetirilişini barlamak:

Kerpiçleriň üç proýeksiýasy boýunça göwrümleri düzmek: öňünden, çepinden, ýokarsyndan.

3. Geçilen temany jemlemek:

Ylymdaky obýektleriň, ulgamlaryň, hadysalaryň klassifikasiýasy hemişe agyr we köplenç jedelli prosesdir. Sebäbi klassifikasiýa dürli ölçeglere we şertlere laýyklykda döreýär. Bu ähli ylymlara, aýratyn hem informatika ýaly ýaş ylymlara degişlidir.

Köp modelleriň klassifikasiýasyny kesgitlemekde dürli aýratynlyklaryň ulanylmagy tebigy zat. Informatika üçin kabul edilen modelleriň käbir klassifikasiýalaryna seredeliň.

Modelleriň ilkinji ýagdaýyna görä klassifikasiýasy:

Tebigaty boýunça modelleriň klassifikasiýa shemasy aşakda 4-nji suratda görkezilen.

1. Material (ýa-da tebigy) modeller öwrenilýän obýektiň ýa-da hadysanyň esasy geometrik, fiziki we funksional aýratynlyklaryna degişli häsiýetnamalary öz içine alýar. Bu sanalanlar hakyky ýagdaýyň modeli bolup, olary eşidip, görüp, elläp bolýar. Olar biziň ýaşaýan dünýämiziň fiziki kanunlaryna boýun bolýarlar.

Netijede, geometrik we fiziki modelleri esasy görnüşlere degişli edilýär.

4. Öý işini tabşyrmak:

Geçilenleri gaýtalamak we berkitmek

5. Sapagy jemlemek, umumylaşdyrmak, okuwçylary bahalandyrmak:

Soraglara takyk, dogry jogap beren, sapakda işjeňlik görkezip, temany gürrüň bermäge işjeň gatnaşan okuwçylar atlandyrylyp, olar bahalandyrylýar (bahalar synp žurnalyna, gündeliklere goýulýar).

Ýazan mugallym: ________________________________________________

Bellik:______________________________________________________________

Barlan: Müdiriň okuw işleri baradaky orunbasary __________________________