2022-2023-nji okuw ýylynda V “A, B” synplarynda tebigaty öwreniş dersinden geçjek sapaklarynyň ýyllyk senanamalaýyn okuw çyzgydy.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

T/b

Sapaklaryň temasy.

Sagat sany.

Senesi.

Sapagyň görnüşi.

Sapakda ulanylýan okuw-gör-kezme esbaplar, sanly serişdeler (kompýuter, interaktiw tagta, telewizor, lingafon enjamy, la-boratoriýa, sport enjamlar, aý-dym-saz we zähmet gurallar we paýlama maglumatlar (barlag-nama, reňkli suratlar, tanyşdyr-malar, tablisalar, tema degişli soraglar, çyzgyç) hem-de goşma-ça maglumatlar (edebiýatlar) anyk görkezilmelidir.

Bellik.

A

B

I-çärýek (7 sagat).

GIRIŞ (1 sagat).

1.

1.

Ýeriň Günüň daşyndan aýlanmagy. Suwuň tebigatdaky aýlanyşygy.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Ýeriň Günüň daşyndan aýlanmagyna degişli reňkli suratlar we soraglar.

ÝER – GÜN ULGAMYNYŇ PLANETASY (4 sagat).

2.

1.

Başlangyç astronomiki düşünjeler: Kosmos. Ýyldyzly asaman, ýyldyzlar we ýyldyz to-parlary.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Kompýuter, başlangyç astronomiki düşünjelere degişli reňkli suratlar we soraglar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

3.

2.

Gün – Gün ulgamynyň ýyldyzy.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Gün ulgamynyň ýyldyzlaryna degişli reňkli suratlar we soraglar.

4.

3.

Ýer – togalak, şar şekilli kosmos jisimidir. Ýer planetasy.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Interaktiw tagta, ýer planetasyna degişli reňkli suratlar we soraglar.

5.

4.

Gün –Ýeriň üstünde janly organizmleriň ýa-şamagy üçin zerur bolan ýagtylygyň we ýy-lylygyň çeşmesidir.

“Paýhas çeşmesi” atly kitapda asman jisim-leri we olaryň gözelligi baradaky türkmen halk nakyllary we atalar sözi.

1.

__.__

__.__

Bilimleri, başarnyklary we endikleri berkitmek sapagy.

Güne degişli reňkli suratlar we soraglar.

ÝER – BIZIŇ UMUMY ÖÝÜMIZ (4 sagat).

6.

1.

Biziň planetamyzyň içki gurluşynyň nusga-sy ýa-da modeli (ýer gabygy, mantiýa, ýad-ro).

Görkezmeli: Ýeriň içki gurluşynyň nusga-syny.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Kompýuter, biziň planetamyzyň içki gurluşyna degişli reňkli suratlar we soraglar.

7.

2.

Ýeriň daşky gabygy (atmosfera, gidrosfera, litosfera).

Tejribe: Wertikal we gorizontal ugurlaryň kesgitlenişi.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Ýeriň daşky gabygyna degişli reňkli suratlar we soraglar.

II-çärýek (9 sagat).

8.

3.

Ýer planetasynyň wajyp ekologik mesele-leri.

Amaly iş: Geçirilen gözegçiliklere esasla-nyp Aýyň görünýän şekiliniň üýtgeýşini de-ňeşdirmek.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Interaktiw tagta, ýer planetasyna degişli reňkli suratlar we soraglar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

9.

4.

Atmosfera – Ýeriň howa gabygy.

Nusgalaşdyrmak (sadaja modelleri döret-mek): Ýeriň daşky gabygy.

1.

__.__

__.__

Bilimleri, başarnyklary we endikleri berkitmek sapagy.

Atmosfera degişli reňkli suratlar we soraglar.

HOWA (6 sagat).

10.

1.

Howa – gaz şekilli maddalaryň garyndy-sydyr.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Kompýuter, howa degişli reňkli suratlar we soraglar.

11.

2.

Howadaky garyndylar (suw buglary, tüsse, gurum, tozan).

Gözegçilik etmek: Howanyň arassalygynyň we onuň düzümindäki garyndylaryň kesgit-lenişi.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Howadaky garyndylara degişli reňkli suratlar we soraglar.

12.

3.

Howanyň dik (wertikal) ugur boýunça he-reketi, onuň temperaturasynyň üýtgemegi.

Görkezmeli: Howanyň gaty halyndaky ji-simlerden tapawudyny.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Interaktiw tagta, howanyň temperaturasynyň üýtgemegine degişli reňkli suratlar we soraglar.

13.

4.

Ýeliň döremegi. Ýeliň tebigatdaky işi.

Tejribe: Howadaky suw buglarynyň dü-zümi we suwuň (ygallaryň) emele gelme-gi.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Ýeliň döremegine degişli reňkli suratlar we soraglar.

14.

5.

Ýeliň howa edýän täsiri.

Amaly iş: Howanyň düzümi. Howanyň düzümine girýän gazlaryň häsiýetleri.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Kompýuter, ýeliň howa edýän täsirine degişli reňkli suratlar we soraglar.

15.

6.

Adamyň howadan peýdalanyşy. Howany hapalanmakdan goramak.

Nusgalaşdyrmak (sadaja modelleri döret-mek): “Howanyň düzümi”.

1.

__.__

__.__

Bilimleri, başarnyklary we endikleri berkitmek sapagy.

Adamyň howadan peýdalanyşyna degişli reňkli suratlar we soraglar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

SUW (4 sagat).

16.

1.

Tebigatdaky suw. Suwuň üç haly.

Gözegçilik etmek: Suw tebigatda we ada-myň ýaşaýyş-durmuşynda.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Interaktiw tagta, tebigatdaky suwa degişli reňkli suratlar we soraglar.

III-çärýek (10 sagat).

17.

2.

Tebigatdaky suw erginleri. Türkmenistanyň duzly we süýji suwly çeşmeleri.

Tejribe: Ösümliklerde we toprakda suwuň saklanmagy.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

tema degişli reňkli suratlar we soraglar.

18.

3.

Suwuň tebigata edýän täsiri.

Amaly iş: Buzuň eremek we suwuň gaýna-mak temperaturasy.

“Paýhas çeşmesi” kitabynda suw, onuň tebi-gatdaky we adamyň ýaşaýyş-durmuşyndaky ähmiýeti, baradaky türkmen halk nakyllary we atalar sözi, olaryň terbiýeçilik ähmiýeti.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Kompýuter, suwuň tebigata edýän täsirine degişli reňkli suratlar we soraglar.

19.

4.

Türkmenistandaky we öz ýaşaýan ýeriňiz-däki suw çeşmeleri (deňiz, köller, derýalar, suw howdanlary, suwaryş kanallary).

Nusgalaşdyrmak (sadaja modelleri döret-mek): “Suw özara baglanyşykly gaplarda”.

1.

__.__

__.__

Bilimleri, başarnyklary we endikleri berkitmek sapagy.

Tema degişli reňkli suratlar we soraglar.

DAG JYNSLARY (4 sagat).

20.

1.

Dag jynslary we minerallar barada düşünje.

Gözegçilik etmek: Ýaşaýanýeriňizde duş gelýän gazma baýlyklar.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Dag jynslaryna degişli reňkli suratlar we soraglar.

21.

2.

Gaty halyndaky dag jynslary. Gara we reňkli metallaryň magdanlary.

Görkezmeli: Dag jynslarynyň nusgalary-ny.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Kompýuter, gaty halyndaky dag jynslaryna degişli reňkli suratlar we soraglar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

22.

3.

Ýanyjy gazma baýlyklar: nebit, torf, daş kömür.

Tejribe: Gara we reňkli metallaryň (çoýun, demir, polat, alýuminiý, mis, gurşun) mag-danlarynyň häsiýetleri.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Ýanyjy gazma baýlyklara degişli reňkli suratlar we soraglar.

23.

4.

Türkmenistayň gazma baýlyklary, olaryň tebigy ýataklary.

Amaly iş: Dag jynslarynyň kolleksiýala-ryndaky nusgalar boýunça gazma baýlykla-ryň dürli görnüşlerini tanamak.

1.

__.__

__.__

Bilimleri, başarnyklary we endikleri berkitmek sapagy.

Interaktiw tagta, Türkmenistayň gazma baýlyklaryna degişli reňkli suratlar we soraglar.

TOPRAK (3 sagat).

24.

1.

Toprak, onuň dag jynslaryndan tapawudy.

Gözegçilik etmek: Topragyň işlenip beje-rilişi we dökünlenişi.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Topraga degişli reňkli suratlar we soraglar.

25.

2.

Toprakda ýaşaýan janly organizmler. Topragyň hasyllylygy.

Tejribe: Topragyň häsiýetleri: yzgar geçiri-jiligi, yzgar sygymy, howa geçirijiligi.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Kompýuter, toprakda ýaşaýan janly organizmlere degişli reňkli suratlar we soraglar.

26.

3.

Çagesöw topraklar. Garagum çöli.

Amaly iş: Topragyň düzümi.

1.

__.__

__.__

Bilimleri, başarnyklary we endikleri berkitmek sapagy.

Çagesöw topraklara degişli reňkli suratlar we soraglar.

IV-çärýek (8 sagat).

ÖSÜMLIKLER, HAÝWANLAR WE DAŞKY GURŞAW (3 sagat).

27.

1.

Ösümlikleriň ýaşamagy üçin zerur bolan şertler: ýagtylyk, ýylylyk, howa, suw, top-rak, iýmit.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Interaktiw tagta, ösümlikleriň ýaşamagy üçin zerur bolan şertlere degişli reňkli suratlar we soraglar.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

28.

2.

Haýwanlaryň ýaşamaklary üçin zerur bolan şertler (howa, suw, ýylylyk, iýmit).

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Haýwanlaryň ýaşamaklary üçin zerur bolan şertlerine degişli reňkli suratlar we soraglar.

29.

3.

Tebigy toparlanmalar (çöl, tokaý, suw aýtymy) barada düşünje.

Nusgalaşdyrmak: (sadaja modelleri döret-mek): “Tebigy toparlanmalar”.

1.

__.__

__.__

Bilimleri, başarnyklary we endikleri berkitmek sapagy.

Tebigy toparlanmalara degişli reňkli suratlar we soraglar.

TÜRKMENISTANYŇ TÄSIN TEBIGATY (4 sagat).

30.

1.

Ösümlik we haýwanat dünýäsi barada umu-my maglumat. Tokaýlar (sazak we derýaýa-ka tokaýlary).

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Kompýuter, ösümlik we haýwanat dünýäsine degişli reňkli suratlar we soraglar.

31.

2.

Türkmenistanyň oazisleri: Amyderýa, Mur-gap, Tejen, Sumbar, Etrek.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Türkmenistanyň oazislerine degişli reňkli suratlar we soraglar.

32.

3.

Çölüň ösümlik we haýwanat dünýäsi. Gara-gum çöli – ýerasty baýlyklaryň hazynasy.

1.

__.__

__.__

Täze maglumatlary öwretmek sapagy.

Interaktiw tagta, çölüň ösümlik we haýwanat dünýäsine degişli reňkli suratlar we soraglar.

33.

4.

Goraghanalar, çäkli goraghanalar, tebigatyň ýadygärlikleri, seýilgähler, oalryň tebigaty goramakdaky ähmiýeti.

1.

__.__

__.__

Bilimleri, başarnyklary we endikleri berkitmek sapagy.

Goraghanalara degişli reňkli suratlar we soraglar.

JEMLEÝJI SAPAK: Geçilen temalar boýunça bilimleri berkitmek we umumylaşdyrmak (1 sagat)

34.

1.

Geçilenleri gaýtalamak.

1.

__.__

__.__

Gaýtalamak sapagy.

Tema degişli reňkli suratlar we soraglar.

JEMI:

34.