Æз хæсджын дæн иæ Ирыстонæн (Эссе на родном языке)

Атайты Алан Эдуарды фырт 15 азы 11 Скъола. 9 къл.

89280739915

ÆЗ ХÆСДЖЫН ДÆН МÆ ИРЫСТОНЫ РАЗ.

Дæ сабидуг кæм арвыстай,

Уым райдыдта Фыдыбæстæ,

Фыды уæзæгæй дардзынæ

Цæрæнбонты фырты хæстæ.

Дзасохты Музафер.

Цалдæр азы размæ, иу сæрд, мæ мадимæ Сау денджызмæ ацыдыстæм уылæфынмæ. Дыууæ къуырийы еддæмæ нæ афæстиат стæм, фæлæ мæнмæ фæкасти æнус. Иу райсом, денджызы был мæ хъустыл ауад ирон ныхас. Мæнæй хистæр чызг йæ мадимæ, Хуссар Ирæй, бадтысты тæвд хуырыл. Мæ бон æй радзурын нæу мæ циндзинад. Æхсызгонæй сæм базгъорстон æмæ сыл бацин дæн « Æз дæр ирон дæн!» . Уæды хуызæн æхсызгон мын ирон ныхас фехъусын никуы уыд. Мах дæр семæ æрбадтыстæм æмæ нæ мадæлтæ иумæ ныхас кодтой, мах та Алинæимæ иумæ иронау дзырдтам. Хорз нæм касти, адæм нæ кæй не мбарынц уый. Уæд фыццаг хатт ныхъхъуыды дæн, æз ирон кæй дæн, æмæ иронау кæй зонын уый стыр хæзна кæй у. Æвæццæгæн æндæр адæмы хаттæй куы уаин, уæд хæлæг кæнин ирæттæм. Мах хуызæн фыдæлтæй, ничи рацыд. хъæбатырдзинадæй, лæгдзинадæй, ныфсхастæй сæхицæн æмбал нæ уыд. Цы нын ныууагътой стыр хæзнайæн уый не взаг, ирон æгъдау, æфсарм, фарн. Хъыгагæн абоны бон цудын райдыдта, цæсты гагуыйау нын бахъахъхъæнинаг чи у, уыцы мадæлон æвзаджы хабар.

Цы у нæ бон махæн? Тынг бирæ. Алчидæр йæ хæсыл куы нымайа иронау дзурын, уæд тас нæу йæ фесафынæн. Нæ буц хистæр, Дзасохты Музаферы загъдау, «Мæ фырты хæс Фыдыбæстæн» , мæ Райгуырæн бæстæн, фиддзынæн Хуыцау мæ куыдæй сфæлдысты, афтæмæй. Дыууæ къах мын уымæн радта цæмæй дунейыл æрзилон æмæ мæхи дыууæ цæстæй фенон, куыд рæсугъд у дуне, фæлæ æппæты рæсугъддæр мæ Иры къуым кæй у. Мæ дыууæ хъусæй хъуамæ хъусон ирон ныхас, сæймæрайсомы сатæджы æрдз куы райхъал вæййы, уæд цъиутæ цы зæрин хъæлæстæй мыртæ кæнынц уыдон , царды мелодитæ. Дыууæ къухы мын уымæн сты лæвæрд, цæмæй сæ кусон, архайон, фæлындзон, бæрзонд рæсугъд уæладзыг хæдзæрттæ, мæ уарзон горæт фестырдæр кæнынæн. Иу зæрдæ мын уымæн ис цæмæй дзы уарзон мæ адæмы, мæ иунæг ФЫДЫБÆСТÆ- РАЙГУЫРÆН къуым æмæ æнæхъæн дуне.

Мæ дзыхы æвзаг мын уымæн ис, цæмæй дзы дзурон фыццаджыдæр иронау, мæ мадæлон æвзагыл, стæй та иннæ адæмы æвзæгтыл .