Azərbaycanın “Dəmir qapı”- Dərbənd

P.S. Dərbənd (rus dilində Дербент/ləzgi dilində Kivevar, “kive” (iki), “var”(divar)- Dağıstan Respublikasında şəhər. Antik müəlliflərin əsərlərində Dərbənd adlı şəhəri barədə məlumatlar verilir. 68-ci ildən başlayaraq romalıların şərqə olan hücumları dövründən etibarən “pillae Caspiae”-“Kaspi darvazası” adı ilə bu şəhər haqqında məlumat verilir. I əsr müəlliflərindən olan İosif Flavi də bu yeri Kaspi darvazası adlandırır. Ümumiyyətlə, I-III əsrlərdə yunan və latın dilli müəlliflər Kaspi keçidindən danışarkən onu “qapı”, “darvaza”, “şəhər qalası”, “keçid” və “çıxış” sözləri ilə əvəz etmişlər. Dərbənd şəhəri lap qədimlərdən Dəmirqapı - Dərbənd və “Bab-əl-Əbvab” (“qapılar qapısı”) adları ilə də tanınır.