Баяндама: "Сюжеттік рөлдік ойындардың баланың дамуына ықпалы"

МКҚК № 22 «Ақбұлақ» балабақшасы

Баяндама:

Тақырыбы: «Сюжетті –рөлдік ойындардың баланың дамуына ықпалы».

Әдіскер К К Лепесбаева.

2017 жыл

Ойын балалардың қимыл-қозғалысын, ойлау қабілетін, тілін дамытуда,ойынға деген қызығушылығын арттыру қажет .Соны мен қоса,ең бастысы балалар өздеріне лайықты рөлді өзі таңдап алған жөн. Сонда ғана олардың ойыны да ,тілі де нақты және сенімді шығады.

Рөлдік ойындарға топ болып қатысқан дұрыс .

Бала өзін рөлде неғұрлым еркін сезінетін болса,ол соғұрлым қызыға ойнайтын болады.

Осындай шарттар бойынша дайындалған материалдар қолданылса ойын соғұрлым жоғары тиімділік береді.

Ойын барысында тәрбиеші рөлі үнемі өзгеріп отырады.

1.Бастапқы кезде тәрбиеші балалардың ынта-жігерін бақылаған жөн.

2.Біртіндеп ол бақылаушы бола бастайды.

3.Кейде тәрбиешінің өзі де,басты рөлден басқа кез келген рөлде ойнауына болады,тек ол рөл топтағы тіл қатынасын дұрыс бағыттап отыратындай болсын.

4.Тәрбиеші көмек қажет ететін балаға жақындап ,жұмысына жәрдем беруіне болады.

5.Ойын барысында тәрбиеші баланың қатесін бірден түзетпейді,тек білдіртпей өзіне ғана түртіп алады да,келесі сабақта осындай қателермен жұмыс істейді.

6.Рөлдерді бөлу .Рөлдердің сипаттамасы түсіндіріліп айтылады.Адам туралы мәлімет берілсе :ақ көңіл,адал,мейірімді деп сипаттама берілді.

Бала өзінің ойнайтын бейнесін тез елестету үшін ойын шарты дұрыс және нақты түсіндірілуі қажет.Әдетте ойнайтын рөл туралы көп айтудың да қажеті жоқ,себебі бала өз рөлін шығару үшін жеке шығармашылық мүмкіншілігін көрсету керек,ол үшін уақыт беру керек.

Рөлдерді тәрбиеші бөледі,кейде балалардың қалауларына да ерік берген жөн, себебі қазақ тілін өзі қаншалықты біледі,соған орай өздеріде рөлді тез таңдайды .Өткізген ойынға қорытынды жасаған кезде тәрбиеші дұрыс тәсіл қолданып,әсіресе,алғашқы мадақтауда абай болғаны жөн.Өйткені,баланың ынтасын жоғалтады.Талдауда алдымен жақсы жақтарын айтып,содан кейін ғана кемшіліктерге тоқталу қажет.

Егер мүмкін болса,ойын барысын бейнетаспаға немесе магнитофон лентасына жазып алған жөн.Кейіннен балалармен бірге көріп,тыңдап отырып,барлық ойынды немесе кейбір тұстарын талдаған өте тиімді. Себебі,мұнда тәрбиеші ойынға дайындық кезіндегі жіберіп алған қателіктерін байқайды да,келесі жолға ойындарда осындай кемшіліктерге жол бермейді,есте сақтайды.

Тіл дамыту сабағында драматизацияланған ойындар балаларға керекті сөздер мен сөйлемдерді меңгеруді,интонацияны дұрыс пайдалануды,мәнерлеп және көркемдеп оқытуды дамытуда көп әсерін тигізеді.Актерлер ретінде көбінесе басқа ұлттық балалары ойнаса,ал сарапшылар,кеңес берушілер ретінде қазақ балалары ойнайды.

Драматизацияланған ойындардың түрі басқа ойындарға қарағанда күрделірек себебі,ол ертегілерден және әдеби шығармалардан құралады.

Рөлдік ойындарды меңгергеннен кейін балалар бұл ойынның түрін тез меңгереді.Мысалы:драматизациялық ойындарды екі түрлі дайындауға болады:

Шығарманы өзгертпей дәл түрінде сахнаға қою

Мәтінге шығармалық түрде өзгеріс жасап ,сахнаға қою.

Драматизацияланған ойындардың белгілі,айқын мақсаты болады.

Қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс айтуға жаттықтыру .Тілдік қарым қатынасқа түсу дағдыларын дамыту.

Балаларды сөйлеуге үйрету.

Өмірде кез келген оқиға туралы естігенін ұғуға және іс-әрекет жүзінде көрсете білуге үйрету.

Ойынды қолдануда оның күнделікті жаттығу жұмысына айналмауын ескеру керек,ондай жағдайда баланың қызығушылығы төмендейді.Қандайда болсын ойынды таңдауда баланың жеке психологиялық қабілетінде ескерген жөн.Осы ұсынылып отырған ойын түрлері қазақ тілін меңгеруде балалардың тілге деген қызығушылығын артырып,оқу-тәрбие үрдісін іске асыратын ұтымды бір жолы.Сонымен қатар ойын балалардың еркін,өзін ұстауға байланысты этика дағдыларын,сондай-ақ балаларды еңбекке,ұжымдық қызметке дайындайды.