Билгеле үткән заман хикәя фигыль(дәрес эшкәртмәсе)

Ачык дәрес эшкәртмәсе

Билгеле үткән заман хикәя фигыль.

(2 Б сыйныфы, рус төркеме)

ДӘРЕС ТЕМАСЫ : Билгеле үткән заман хикәя фигыль.

ДӘРЕС ТИБЫ : лексик – грамматик күнекмәләрне камилләштерү .

МАКСАТ : 1. Билгеле үткән заман хикәя фигыль темасын кабатлау,ныгыту.

2. Билгеле үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын дөрес

ялгау, билгеле заман хикәя фигыльләрне дөрес куллану һәм тәрҗемә итү.

3. Укучыларны пөхтәлеккә, тәртипкә өйрәтү.

МЕТОД – АЛЫМНАР : аңлату – күрсәтү ,сүзлек белән эш ,тәрҗемә эше , сорау – җавап , әңгәмә .

ДӘРЕС ТИБЫ : катнаш .

МАТЕРИАЛ : Күңелле татар теле. Дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 2 нче сыйныф рус балалары өчен татар теле hәм уку дәреслеге./ Р.З. Хәйдарова, Н.Г. Галиева, Г.М. Әхмәтҗанова. – Казан: «Татармульфильм» нәшрияты, 2013. –78б.

ҖИҺАЗЛАУ : тема буенча презентация, интерактив такта ( яки экран ), тестлар язылган карточкалар, магнитофон һ. б.

Дәрес барышы:

I . Оештыру.

1. Исәнләшү .

2. Дежур укучы белән әңгәмә.

II . Актуальләштерү.

1. Фонетик зарядка.

2. Сүзләрне (лексика) тикшерү.

Делай! Он делает.

Выходи! Он выходит

Сиди! Он сидит.

3. Өй эше тикшерү.

Нишли? Нишләде?

чыга китте

килә җырлады

ашый бирде

шатлана

III . Яңа материал өстендә эш.

Слайдлар белән эшләү.

1. Нишләде? соравын искә төшерү. (2 нче слайд)

Укытучы: Өй эшендә икенче баганадагы сүзләр нинди сорауга җавап бирәләр?

Укучы: Нишләде?

Укытучы: Нишләде? соравы русчага ничек тәрҗемә ителә?

Укучы: Что делал? Что сделал?

Укытучы: Без бүген дәрестә үткән заман хикәя фигыль турында сөйләшербез. (Мы сегодня будем говорить о словах – действиях, которые уже произошли). Үткән заман хикәя фигыль кушымчалары нинди? (Какие аффиксы мы прибавляем, когда говорим о действиях, которые уже произошли?)

Укучы: -ды /-де, -ты/ -те

2. Кагыйдәне искә төшерү. (3 нче слайд)

Укытучы: Скажите: когда прибавляем -ды /-де, а когда -ты/ -те?

Укучы:

-ды;-ты к твердым словам

-де;-те к мягким словам

-ты;-те после глухих согласных

-ды;-де после звонких согласных и гласных

3. Нинди сүз кайсы йортта яши? (4 нче слайд)

Укытучы: К чему прибавляются эти окончания?

Укучы: К приказу.

Укытучы: Дүрт йорт рәсеменә кушымчалар язылган. Бирелгән фигыльләргә тиешле кушымчаларны ялгап , йортларга урнаштырырга кирәк . (Мы видим четыре домика с окончаниями. В домиках живут слова. Нужно определить: какое слово в каком домике живёт.

Утыр! Бас!

Яз! Тәрҗемә ит!

Кил! Кайт!

Кабатла! Укы!

Сөйлә ! Йокла!

Булыш! Әйт!

4. Уен. Кул чабабыз, кул чапмыйбыз. (5 нче слайд)

Укытучы: Я вам буду говорить слова. Когда скажу слово, которое отвечает на вопрос Нишләде? – хлопаете, а когда скажу слово, которое отвечает на вопрос Нишли? – не хлопаете.

Кабатлады, уйлады, шуды, ала, тәрҗемә итте, килде, җырлый, карады, белде, сөртте, текте, үсә, елады, очты, бетте, сала.

5. Сүзләрне хәзерге заман хикәя фигыльдән үткән заман хикәя фигыльгә үзгәртү.

Укытучы: Даны слова в настоящем времени. Их нужно сказать в прошедшем времени, т. е. сказать, что эти действия уже произошли.

үсә җырлый

булыша яши

белә эшли

бара чыга

бирә тегә

ала сикерә

эчә әйтә

6. Физкультминут “Бакалар”. (7 нче слайд)

Сазлыктагы бакалар

Бик иртә уяндылар.

Бата-калка, бата-калка

Битләрен дә юдылар.

Зарядкага бастылар:

Уңга-сулга, уңга-сулга

Алга-артка, алга-артка

Утырдылар, тордылар.

Сузылдылар, киерелделәр,

Дәрескә тотындылар.

7. Рәсемнәр буенча җөмләләр төзү. (9 нчы слайд)

Даны рисунки. По рисункам составляем предложения. И предложения скажем в прошедшем времени.

8. Фигыльләргә үткән заман хикәя фигыль кушымчалары ялгау.

Укытучы: Хәзер тактага чыгабыз һәм бирелгән фигыльләрне үткән заманда язабыз.

әйт сана

кайт җавап бир

күр яшә

йөгер тыңла

укы шу

IV . Яңа материалны ныгыту. Күнекмәләр формалаштыру.

1. “Тауда” тексты өстендә эш.

- Сүзлек эше.( 12 нче слайд)

Уян! [уйан] Проснись!

Ул уяна. [ул уйана] Он просыпается

тәртипле [тәртиплэ] воспитанный

файдалы [фа^ойдалы] полезный

- “Тауда” тексты өстендә эш. ( Текстны уку, тәрҗемә итү). (13 нче слайд)

Вәли һәм Нәсим тау ясадылар.Ә Сәлим урамга чыкмады,өйдә утырды,чөнки ул авырды.Тау биек,зур булды.Вәли чана шуды,Нәсим чаңгы шуды.Малайларга бик күңелле булды.

Икенче көнне Сәлим дә тауга килде.

-Шума,бу синең тавың түгел!-диде Вәли.

-Шу,Сәлим,син дә шу,-диде Нәсим.

- Сорауларга җавап бирү.

Укытучы: Вәли һәм Нәсим нәрсә ясадылар?

Укытучы:Кем урамга чыкмады?

Укытучы: Сәлим ни өчен урамга чыкмады?

Укытучы: .Малайларга ни өчен күңелле булды ?

Укытучы: Икенче көнне кем тауга килде ?

Укытучы:Кем чын дус?

2. Эш дәфтәрләрендә эшләү. Тест. (14 нче слайд)

1. На какой вопрос отвечает слово?

Кабатлады 1) Нишли?

2) Нишләде?

3) Нинди?

2. Найди правильный перевод слова.

Рисовал 1) Рәсем ясады

2) Рәсем ясый

3) Рәсем яса!

3. Поставь вместо точек нужное окончание.

Кайт... 1) -ды

2) -де

3) -ты

V. Дәресне йомгаклау.

1. Үткән заман хикәя фигыль кушымчалары нинди?

К чему прибавляем окончание прошедшего времени?

2. Укучылар эшчәнлеген бәяләү, билгеләр кую.

3. Өйгә эш. Яңа сүзләр белән 4 җөмлә язып килергә.