Дененің салмағы.Салмақсыздық,

Дененің салмағы.Салмақсыздық

Дененің Жерге тартылуы салдарынан оның тірекке немесе аспаға әрекет ететін күші дененің салмағы деп аталады .

Ньютонның 3 заңы бойынша

→ →

P= - N N+F a =ma немесе N+mg=ma ал N=-P ескерсек -P+mg=ma [1]

Дене тіреу үстінде оған қатысты тыныштық қалпын сақтап немесе аспаға ілініп тұрса,онда

• a=0
• -P+mg=0 бұдан
• Р =mg
• Үдеу болмаған жағдайда горизонталь жазықтықтағы дененің салмағы ауырлық күшіне тең.

Дене тіреумен бірге үдей қозғалса

Онда [1] теңдік P=m(g-a) түрде жазылады.

Тіректің немесе аспаның үдемелі қозғалысынан туындайтын дене салмағының артуын асқын салмақ деп атайды.

a=  2 /r

• Ұшқыш салмағы P=m(g+  2 /r) болады.
• Асқын салмақ k=P/F a =m(g+a)/mg=1+a/g

Дененің салмағы нөлге тең болатын дененің күйі салмақсыздық деп аталады.

• P=m(g-a) [2]
• Салмақтың азаюын k=1-a/g қатысы боынша бағалай аламыз.
• Дене еркін түскен кезде a=g, сонда
• P=m(g-a)=0

Салмақсыздық салдары

• 1.Адамның бұлшық еттері босаңсиды.
• 2.А РХИМЕД КҮШІ БОЛМАЙДЫ.
• 3.Конвекция болмайды.
• 4.Тамақ ішу қиындайды.

Бақылау сұрақтары

• 1.Дененің салмағы дегеніміз не?
• 2.Ауырлық күші дегеніміз не? Бір-бірінен айырмашылығы неде?
• 3.Жоғары қарай үдемей қозғалған дененің салмағы қалай өзгереді?
• 4.Қандай жағдайда дене салмақсыздық күйін кешеді?Мысалдар

Есептер шығару. 1.Старт кезінде Жер бетінен 15 м/с 2 үдеумен тік жоғары қозғалған зымырандағымассасы 80 кг ғарышкердің салмағын табыңдар.

Бер: a=15 м/с 2 P=m(g+a) P=80 кг (10 м/с 2 + m=80 кг + 15м/с 2 )=2000 Н

g=10 м/с 2 Жауабы:2кН.

--------------

Т.к Р =?

• -------------- Т.к Р =?
• -------------- Т.к Р =?

2.Егер R=20 м,  =10 м/с болса , онда массасы 40 кг дененің салмағы қандай?

Бер: R=20 м P=m(g+  2 /R) P= 40кг (10 м/с 2 +

• m=40 кг +100/20 )=600 Н
•  =10 м/с Жауабы:600Н

g=10 м/с 2

• ------------------
• Т.к Р =?

3.Массасы 2т автомобиль қисықтық радиусы 40 м дөңес көпірден 36 км/сағ жылдамдықпен жүріп өтті. Автомобиль көпірдің ортасына қандай күшпен қысым түсіреді?

Бер: m=2 т =2000 кг P=m(g-  2 /R)

R=40 м

 =36 км/сағ = P= 2000кг (10-100/40)=

= 10м/с =15000 Н =15 кН

g=10 м/с 2

----------------------

Т.к Р =?

Үйге тапсырма

• § 18 .
• 15 жаттығу №2,
• № 3
• № 4
• Бейнетаспа қарау.
• 2тараудың түйінді мәселелері.