Домна Фёдоровна Каликова

Домна Фёдоровна Каликова – гражданскöй войнавывса героиня

Домна Каликова чужис 1896 вося тöв шöр медводдза лунö Вӧлӧгда губернияын Усть-Сысольск уездса Выльгорт сиктын (ӧні Сыктывдін районса Выльгорт сикт).Челядь дырйиыс батрачитӧма озыръяс дорын, уджалӧма кирпич вӧчан заводын.

Домна Каликова (веськыдвылын) чойыскöд да вокыскöд. Кардор (Архангельск). 1911-öд во

Том дырйиыс уджалӧма Кардорса, Вӧлӧгдаса да Петроградса заводъясын. Петавлӧма демонстрацияяс вылӧ Временнӧй правительстволы паныд, венласьӧма полициякӧд

Энгельс Козлов «Домна Каликова Петроградын»

1918 вося ода-кора тӧлысьӧ бергӧдчӧма Выльгорт сиктӧ, зільӧма Выльгортса гӧльяслӧн комитетын (комбед).

• 1919 вося вӧльгым тӧлысьӧ пырӧма Усть-Сысольскса партизанъяслӧн котырӧ. Унаысь ветлӧма враглӧн тылӧ да вайӧма колана юӧръяс.

Василий Игнатов «Гöрд Армияö пырöм»

Шӧркодь тушаа, гӧгрӧсỉник сӧстӧм чужӧма, пемыдлӧз синъяса, аслыспӧлӧс «арся» рӧма юрсиа (некутшӧм кӧса эз вӧв). Нюмъялỉгас артмылỉсны неыджыд гӧпторъяс.

Журналист Михаил Ползуновлӧн казьтылӧмысь:

«Салдатскӧй ременясьӧм шинеля, шапка-ушанкаа. …мелỉ синъяса весиг пинясигас. Збой, тэрыб вӧраса. Сёрниас ни ӧти «чорыд» кыв. Пытшкӧсса культураыс вӧлỉ ыджыд…»

Ӧшым тӧлысьӧ Домна Каликоваӧс еджыдъяс кыйисны Кулöмдiн районса Аныб сикт дорын разведка дырйи да ёна нӧйтісны.

Николай Жилинлöн серпас

Сійӧс вӧлі лыйлӧма ӧшым тӧлысь 22-ӧд лунӧ Помӧсдін сиктсянь неылын Эжва ю вылын.

Энгельс Козловлöн серпас

Василий Игнатов «Домнаöс лыйлöм»

Василий Игнатов «Домнаöс бöрдöдöм»

• 1920 вося рака тӧлысьӧ гуалӧма Сыктывкарын Кырув вичкоса шойнаын.

1920-ӧд вося март 26 лунӧ петӧм «Зырянская жизнь» газет ставнас сиӧма коми героиня Д.Ф.Каликовалы. Танỉ жӧ йӧзӧдӧма В.А.Савинлӧн «Дона гу вылын» кывбур. Тайӧ кывбурсӧ поэт лыддис Домнаӧс гуалỉгӧн.

Скульпторыс Владимир Рохин

Пуысь вöчöм бюст. Авторыс Владислав Мамченко

Сыктывкарын барельефа обелиск

1984 воӧ Помӧсдỉн сиктын восьтӧма Домна Каликовалы обелиск. Митинг вылӧ волỉсны уна йӧз.

Уличаяс

Выльгортын

Сыктывкарын

Сухогрузнöй теплоход-толкач. Вöчöма Щельяюрын

Опера Фёдор Щербаковлöн кывбура драма серти

«Домна Каликова» балет. Шыладыс Яков Перепелицалӧн

«Домна Каликова» телеспектакль. Артистъяс: И.Аврамов, Ф.Мысов, Г.Лыткина

Д.Ф.Каликовалӧн подвигыс ышӧдỉс уна енбиа гижысьӧс босьтчыны перӧӧ, ловзьӧдны сылысь куслытӧм югыд оласногсӧ.

1936 воын Н.А.Фроловлӧн петỉс «Домна» поэма, 1944 воын Н.Дьяконовлӧн да С. Ермолинлӧн «Домна Каликова» 4 действиеа драма да с.в. Гижисны рочӧн и комиӧн.

Коми литератураын медыджыд памятникӧн Домналы лоӧ «Кыа петỉгӧн» роман. Тайӧ романсьыс Г.А.Фёдоровлы сетỉсны И.А.Куратов нима Государсвеннӧй премия.

Атть ӧ видзӧдӧмысь

Л ӧсьӧдỉс Мокчой шӧр школаын коми кыв да литература велӧдысь Терентьева Любовь Филипповна