Ээнбаштык, адепсиздик жана кылмыштуулук азыркы замандын койгойу

1. Сабактын темасы: Ээнбаштык, адепсиздик жана кылмыштуулук азыркы замандын къйгъй\.

2. Сабактын максаты: а) окуучуларды кылмыштуулукка барбоого чакыруу жана кылмыштуулуктун алдын алуу боюнча т\ш\н\ктър\н кеёейт\\.

Б) окуучулардын аё сезиминин ъс\ш\нъ къмъктъш\\, коомдогу жат кър\н\штърд\ айырмалай бил\\ жъндъм\н ъркундът\\.

В) Адепт\\л\ккъ, ыймандуулукка тарбиялоо.

1. Сабактын жабдылышы: техникалык каражаттар, плакат ж.б.

1. Сабактын ж\р\ш\.

1. уюштуруу: Саламатсыёарбы балдар жана Ата-энелер! Б\г\нк\ сабагыбыздын темасы: «Ээнбаштык, адепсиздик жана кылмыштуулук азыркы замандын къйгъй\». Сабагыбызды жагымдуу жагдай т\з\\ менен баштасак. Мисалы: Самара таза, тыкан, аракетчил жана \лг\л\\ кыз.

Тарбиясыздык, алепсиздик, ээнбаштык дегенди кандай т\ш\нъс\ёор? (окуучулар ъздър\ талкуулашат, ата-энелер да талкууга катыша алат)

Туура айтасыёар балдар, тарбиясыздыктын, адепсиздиктин, ыймансыздыктын акыры оор кылмыштуулук менен аяктайт. Буга мисал эки жыл алдыё айылыбызда болуп ъткън Эпкин орто мектеби менен Гимназия мектебинин жана Базар-Коргон районуна караштуу Кызыл-/ёк\р айылындагы Ташиев атындагы мектепте 10-класстын окуучулары менен 11-класстын окуучуларынын арасындагы мушташта 10-класстын окуучусу каза тапты. Булл мектепте болуп ъткън оор кылмыш болуп саналат.

1-тапшырма: Кандай жакшы сапаттар кылмыштын алдын алат жана адабият жаатында кылмыштуулук боюнча кайсы чыгармаларды билесиёер? М: Ч. Айтматовдун «Ак кеме» повестиндеги Орозкулдун образы, «Эрте келген турналар» повестиндеги эл душмандары, «Биринчи мугалим» повестиндеги Д\йшънгъ карата зомбулук.

Жусуп Баласагындын «Кут алчу билим» чыгармасынан сабырдуулукту, акылдуулукту билдирген саптардан мисал келтирип ътъй\н.

Жакшылык кыл, алыс бол жамандыктан,

Анда отурган орунуё болот кутман.

Жаман иштен сактаса абийир сактайт,

Жакшы ишке баштаса абийир баштайт.

Кыёыр иш кырк жылда билинет,

Капка шибеге ката албайсыё.

2-тапшырма: Макал-лакаптардын тарбиялык маанисин талкуулоо.

1) Мышыкка канат б\тсъ, канаттуунун тукуму \з\лмък,

Эшекке м\й\з б\тсъ, эч жанды койбой с\змък.

2) Жаш кезиёде сыйлап ж\рг\н аксакалды карыны,

Картайганда кайра ъз\ёъ, сыйдын тиет жарыгы.

3) Тура съз къё\лгъ ачуу тиет, бирок аны сиёире билсеё пайдасы ълчъмс\з зор.

4) Тереё дайра тынч агат.

3-тапшырма: Кылмыш жана кылмышты болтурбай коюуу деген темада кластер т\з\\.

ыймансыздык

бейбаштык

ээнбаштык

адепсиздик

бекерчилик

тарбиясыздык

уурулук

эмгекчилдик

ынтымакта болуу

спорт менен алек болуу

/й-б\лъдъг\ ьарбия

Адепт\\л\к

Бош убактысын тура пайдалан.

Сабырдуулук

4-тапшырма: Азыркы к\ндъг\ терс кър\н\штърд\ кърсът\\ \ч\н инцинировка «Дени сак - \ч булак»

Катышуучулар:

• Ден соолук-аппак кийинген, колунда «ден соолук» деген плакат бар.

• Кемчонтой-азыркы кемчонтой-футболка шым кепкачан.

• Шок-факт-дикторчо кийинген, колунда микрофон;

• Асанкайгы-башында топу жонокой узун кийим.

Мындан сырткары окуучулар да катышат.

Хор: Жашоо,жашоо, жашоо керемет,

Бул жашоого адам, адам бир келет.

Ъм\р\ёд\ узартууга замандаш,

Туура жашоо, туура жашоо эё керек.

Ъз\б\зд\ ъз\б\з,

Башкаралы жаштар ай!

Зыяны бар адаттан,

Сактаналы, эй жаштар ай!

Ден соолук: Денни сактык-\ч булакка ээ. Биринчи булак-дененин саламаттыгы. Бул жън\ндъ маалымат алгыё келеби?

1-окуучу: Адам алты саны аман, он эки м\чъс\ кемтиксиз търъл\п, ыёгайлуу шартта ъс\ш\ керек.

2-окуучу: Кундолук режим: уйку жана кыймыл, эмгек жана эс алуу, спорт жана гигиена денени чыёдайт.

3-окуучу: Тура тамактануу, витаминд\\ азыктар саламаттык \ч\н баалуу.

4-окуучу: Зыяндуу заттарды колдонуу, ичкилик ич\\ ъм\рд\ коркунучка салуу.

Кемчонтой: Ой! Койсоёорчу, кантип?! Арак, вино, коньяк, шампан-жыргал эмеспи къё\лд\ ачкан. Ден соолук \ч\н ичсек жагат го абдан!

Шок-факт: Фактыга кайрылабыз! Кыргызстанда чоё адамдардын 70%ти ичкилик ичет. 10-12% ичкендер алкоголизм менен ооругандар. Анын 4,8% алкоголдон майып болгондор. Кокустуктардын ар бир \ч\нч\с\нъ ичкилик ич\\ себепчи. Ичкилик ичкендер \ч жактуу жоготууга ээ. Биринчиден алар ден соолугун, экинчиден акчасын, \ч\нч\дън адамдык кадырын жоготот. Ичкиликтен жеке ъз\ гана эмес, \й-б\лъс\, балдары, жакындары кошо жапа чегишет. Ичкилик ичкендердин арасында 10-14 жаштагылар да жок эмес. Балдар арсында ичкилик ич\\ к\н сайын ъс\\дъ.

Асанкайгы: Сактай кър, эй!...

Ичкиликке ууланган,

Ъпкъ ж\рък кантти экен.

Масчылыкка ык алган,

Ъм\р чиркин кантти экен.

Жакындарын кыйнаган,

Коомго такыр сыйбаган,

Кутуларга балээден,

Деги бир жолу бар бекен?!

Ден соолук: Бар ооба! Б\г\н сергек жашоо мода! Ичкилик ичпеш \ч\н коога:

Ден соолук: Жок деп айтабыз, баарыбыз баш тартабыз!

1-окуучу: Ичкилик ордуна-минерал суу, кока кола куябыз!

2-окуучу: Тост с\йлъбъй, бата тилеп, баба салтын улайбыз!

3-окуучу: Майрамдарда соп-соо бойдон кубанып,

4-окуучу: Ден соолуктун к\ч-кубатын туябыз!

Кемчонтой: Эмне? Эмне мода? Мас кылабы кока-кола!

Хор: Б\г\н сергек жашоо мода!

Ден соолук: Спирти жок-каалоо айтканды \йронг\н Кемчонтой дос!

Кемчонтой: Тостсуз кантип болсун каалоо-тилек айтканга?

Хор: (К\лк\ аралаш) Кемчонтой гана т\ш\нбъйт баба салтын, баба наркын эзелки!

Ден соолук: Саламаттыктын экинчи булагы-психологиялык дени сактык, булл жън\ндъ маалымат айттык.

1-окуучу: Адамдагы мээ, нерв борбору сезимдик ишти болтурат.

2-окуучу:

Акырында: Баланын укуктары конвенциядан кээ бир беренесин окуп берейин. Окуучу социалдык абалына, улутуна, динине, рассасына, жынысына, тилине карабастан билим алууга милдетт\\. Балага тарбия бер\\ \ч\н негизги жоопкерчиликти ата-энелер тартышат, ал эми мамлекет баланы тарбиялоодо ата-энелерге тиешел\\ жардам кърсътът (18-бъл\м)

/йгъ тапшырма: «Кылмыштуулукту болтурбай коюуга болобу» -деген темада дил баян жазып кел\\.