Ֆ. Վերֆել- Մուսա լեռան քառասուն օրը

Մենք՝ հայերս, ունենք ճակատագրական մի թերություն: Դա փոքրոգությունն է, որը մեզ հաճախ տանում է դեպի ինքնանվաստացում: Մոռանում ենք, որ եղել ենք աշխարհի ամենահին և ամենաքաղաքակիրթ ժողովուրդներից մեկը… Մենք  փառահեղ պետքություն ենք ունեցել, մայրաքաղաք Անի, որն իր հազար եկեղեցիներով համարվել է աշխարհի հրաշալիքներից մեկը: Հայ ազգի արքաներն են կառավել Բյուզանդիան: Այն ժամանակ, երբ Ֆրանսիան դեռևս նիրհում էր ծայրահեղ բարբարոսության գրկում, մենք դասական գրականություն ունեինք: Ես ինքս էլ նմուշներ ունեմ այնպիսի զորավոր հեղինակների գործերից, ինչպիսիք են Փարպեցին և Խորենացին: Բայց այսօր էլ հարկ չկա ամաչելու: Նույնիսկ այստեղ, այս խուլ գյուղում, որտեղ անգամ կարգին փողոց չկա, ժամանակի ընթացքում ստեղծվել է պատկառելի մի գրադարան: