Фигуралардын аянттары боюнча көнүгүү иштөө ( сабак презентациясы)

Баткен областы Лейлек району Катран айылы

№ 5 мектеп –гимназиясы

8- класс

Геометрия

Мугалим: Сагыналы кызы Бактыгүл

Сиз кайсы фигураны жактырасыз???

• Сынык сызык же толкун сызык
• Үч бурчтук 
• Төрт бурчтук
• Айлана
• Тик бурчтук

1. Сынык сызык же толкун сызык ушул сыяктуу фигураларды жактыргандар: Идеячыл,чыгармачыл, жаңы нерсеге умтулган өзгөчө таланттуу адамдар эсептелинет.  2. Үч бурчтукту жактырган адамдар: Чыныгы лидерлер,башкаруучулук жөндөмү бар,айтканынан кайтпаган өжөр адамдар эсептелинет.  3. Төрт бурчтукту жактыргандар- Тактыкты,мээнетти катуу талап кылган адамдар. Эгер булар жетекчи болуп калышса,кол астындагы адамдарын майын чыгара эзген адамдар болушат 4. Айлананы жактыргандар- шайыр,ак көнүл,боорукер, адамгерчиликтүү жана кызыктуу келишет. 5. Ал эми Тик бурчтукту жактырган адамдар- Өз ою жок,ээрчиме, өзгөрмөлүү сапатка ээ болгон адамдар.

Геометрия падышачылыгы

Стреометрия

Планиметрия

Стреометрия

Планиметрия

Балдар, силер бул хандыкка кирүү үчүн биз берген суроолорго жооп берүүңөр керек?... Жооп берүүгө даярсыңарбы?

Планиметрия

хандыгы

1. Планиметрия бөлүгүндө биз кайсы фигураларга токтолобуз?

Бул бөлүмдө биз тегиздиктеги геометриялык фигуралар жана алардын касиеттерине токтолобуз.

2. Аянт деген эмне?

Аянт –бул жагы узундук бирдигинен турган квадрат менен туюнтулуучу жалпак фигуранын чени болуп эсептелет.

3. Тик бурчтуктун аянты?

S= a b

4. Параллелограммдын аянтынын формуласы?

туура

S= a h

Туура эмес

5. Үч бурчтуктун аянты кандай?

S= ah

6. Трапециянын аянты:

S= h

Туура эмес

туура

Азаматсыңар балдар,! Планиметрия хандыгына кош келипсиңер,,,,,

Шаарчалар

Үч бурчтук жана анын аянты

Тик бурчтук жана анын аянты

Квадрат жана анын аянты

Параллелограмм жана анын аянты

Мисалдар паркы

Көнүгүүлөр

1. ABCD квадраты берилген, анын Р=16 см. Аянтын тапкыла?

2. Квадраттын диагоналы 18 см болсо, аянтын тапкыла?

3. Квадраттын периметри 64cм болсо, анда анын диагоналын тапкыла?

Чыгаруу

Р=4а

• Берилди

а=

ABCD квадрат

S=

Р=16 см

S=(=16

Табуу керек? S-?

Жообу: 16

2=18

=9

S==9

Жообу: 9

2. Берилди

ABCD квадрат

d= 18 см

Табуу керек S-?

Р= 4а

3. Берилди:

64= 4а

ABCD

а= 64:4

а=16

P= 64 см

d=?

d= a

d= 16

Жообу:d= 16

Туура эмес

туура

Көнүгүүлөр

4. Чиймеде берилген ABCD параллелелограммынын периметри 40 болсо, аянты канчага барабар?

C

B

12

6

D

A

К

5. Трапеция берилген. Анын бир диагоналы 3 см ге, ал эми экинчиси анда эки эсе узун. Диаогналдарынын арасындагы бурч болсо, трапециянын аянтын тапкыла.

6. Чиймедеги квадраттардын аянттары алардын ичинде жазылган. х ти тапкыла.

16

9

х

Чыгаруу

4. (12+а)2=40

24+2а=40

2а=16

а=8

S=ah=68=48

5. S=

=3 cм

=2

S= =9

6. S=

S=16

a=4

S=9

a=3

4+3=7

Жообу: 7

Туура эмес

туура

Геометрия

музейи

Геометриялык фигуралар биздин доорго чейинки «Москва папирусунан», «Ахместин папирусунан» жана байыркы Вавилондун шынаа түрүндөгү жазууларынан кездешет.

«Параллель» грек сөзүнөн алынган, «катар жүрүүчүлөр», дегенди түшүндүрөт. Эң алгач геометриялык термин катары Пифагордун мектебинде колдонула баштаган. Евклиддин «Башталма» китебинде түз сызыктардын параллелдик белгиси берилет. «Параллелограмм» терминин биринчи жолу Евклид киргизген.

«Диагональ» термини грек сөзүнөн алынган, диа-аркылуу, гониос-бурч. Бурчтардын чокусу аркылуу өтүүчү кесинди.

«Ромб» термини грек сөзүнөң алынган. «Айлануучу тело» дегенди түшүндүрөт.

«Квадрат» термини латын тилинен алынган, «Төрт бурчтуу кылуу» дегенди түшүндүрөт.

«Трапеция» грек сөзү, «Тамак ичүүчү стол» дегенди түшүндүрөт экен.

1.Үч бурчтуктун каптал жактары 30см жана 25см. ге барабар. Негизи 11см, ушул жагына түшүрүлгөн үч бурчтуктун бийиктигин тапкыла.

Чыгаруу:

=33

P=33

S=

=

S=a

132=

132

h=24

Жообу: 24 см

Туура эмес

туура

2. ABCD ромб берилди. Анын кыска диагоналы BD= 13 см, бийиктиги ВН= 12 см. Аянтын тапкыла.

Чыгаруу:

, , AH=AD-HD=(AB-5) см,

=(+=-10AB+25+144

10AB=169

AB=16,9

AD=AB=16,9 см

Туура эмес

туура

3. Эгерде үч бурчтуктун жактары:

1)29 см, 25см, 6 см;

2) 5 м, 6м, 9 м болсо, аянтын эсептегиле.

Чыгаруу:

• =30 cм

S=

2) = 10 cм

S=

Бактылуу билет!!

Туура эмес

туура

Бышыктоо

Суроолор

• Параллелограммдын диагоналдары аны бирдей аянтка ээ болгон төрт үч бурчтукка бөлөбү?

(ООБА)

2.Квадраттын жактары 4,5 м болсо, аянты канчага барабар?

(S=20,25 )

3. Тик бурчтуктун бир жагы 6см, экинчи жагы 7 см ге узун, периметрин жана аянтын тапкыла.

(S=42 , Р= 84см)

4. Үч бурчтуктун аянтын табууда Герондун формуласын кайсы учурда колдонобуз?

Бардык жактары белгилүү болгон учурда

5. Эгерде фигура бөлүктөргө бөлүнгөн болсо, анда анын аянты.......

Бөлүктөргө бөлүнгөн фигуралардын аянттарынын суммасына барабар.

Тамагыңар даамдуу болсун!

8-M 2

Үй тапшырмасы

№ 15, 16, 17

160-бет

Үй тапшырмасы

Үй тапшырмасы

№ 15, 16, 17

160-бет

1. Сабак мага жакты, эң мыкты.

Сабак жакты, бирок мен үчүн пайдалуу деле эмес

3. Эч нерсе түшүнгөн жокмун, мен үчүн кызыксыз болду

Көңүл бурганыңыздар үчүн чоң рахмат!

Туура!

Туура эмес болуп калды..