Газдардағы электр тогы

Газдардағы электр тогы.Вакуумдегі электр тогы. Электронды сәулелік түтікше.

Қандай зарядталған бөлшектер газдарда ток тасымалдаушылары болып саналады?

Қыздырғанда газ атомдарының немесе молекулаларының жылдамдығы артады. Олардың кинетикалық энергиясы да артады. Мұндай атомдар немесе молекулалар соқтығысқанда, олардан жекелеген электрондар ажырап шығуы мүмкін. Сөйтіп газда бірқатар еркін электр зарядтар – электрондар және оң,теріс иондар пайда болады.

Керісінше , кейбір электрондар бейтарап атомдар мен молекулалармен қосылып, теріс иондарды түзуі мүмкін.

• Мұндай процесс газдың иондалуы деп аталады. Газдағы электрондар мен иондар электр өрісі жоқ кезде ретсіз қозғалады. Олар соқтығысқанда тағы да бейтарап молекулалар пайда болуы мүмкін. Бұл процесс рекомбинация деп аталады.

Егер иондалған газда электр өрісін тудырса, онда иондар мен электрондар реттелген қозғалысқа келеді де, тізбекте электр тогы пайда болады.

• Газдардағы электр тогы дегеніміз – электрондар мен оң және теріс зарядталған иондардың бағытталған қозғалысы болып табылады.

Егерде иондалған газда иондалу есебінен еркін электрондар мен электрондардың саны шұғыл өссе, онда мұндай газ плазма деп аталады.

• Плазмада электр тогы пайда болады.

• Вакуум – ауадан сиретілген орта. Онда электр тогы қалай пайда болады?

Жеткілікті жоғарғы температурада электрондардың металдан ұшып шығу құбылысы термоэлектрондық эмиссия деп аталады.

• Вакуумдегі электр тогы дегеніміз – термоэлектрондық эмиссия нәтижесінде алынған электрондардың бағытталған қозғалысы.

Термоэлектрондық эмиссия құбылысы қолданылатын ең қарапайым құралдарға электрондық шамдар жатады.

• Практикада кеңінен екі электродты (диод) және үш электродты (триод) электр шамдары қолданылады.

Электрнды сәулелік түтікше дегеніміз – электр сигналдарын көрінетін кескінге айналдыратын вакуумдегі электрондық құрал.

Үйге: § 48,49.