"Германия XI-XV кылымдарда" (7-класс)

28.02.19.

Германия XI-XV кылымдарда

Айыл чарбасындагы өндүргүч күчтөрдүн өнүгүшү

• Германияда XI к. Баштап токойлордун аянты азайып, айдоо жердин аянты көбөйө баштаган.
• Дыйкандардын темирден жасалган эмгек куралдары көбөйгөн. Жеңил соко менен катар дөңгөлөктүү оор соко колдонулган.
• Атка така кагыла баштаган.
• Дыйкандар кара буудай, зыгыр, кара куурай көбүрөөк эге баштаган.

Германиядагы кол өнөрчүлүк

• Кол өнөрчүлүк – дыйканчылыктан бөлүнүп чыккан.
• Кол өнөрчүлөрдүн жасаган буюмдарынын көпчүлүгүн феодал акысыз тартып алып турган. Алар сатып алуучуларды издеп, биринчи жерден экинчи жерге көчүп жүрүшкөн. Алар жолдордун кесилишине, сепилдердин жанына отурукташа башташкан.
• Бул көрүнүш шаардын пайда болушуна алып келген.

Германияда шаарлардын өсүшү

• Кол өнөрчүлөрдүн натыйжасында Германияда шаар пайда болгон.
• Шаарларды сеньор башкарган.
• Шаарлардын пайда болушу жана өсүшү Европанын маданий-техникалык өсүшүнө алып келген.
• Германияда шаарлардын көбү Дунай жана Рейн дарыялардын боюнда пайда болду.

Агрардык мамилелердин эволюциясы

• Эволюция - (лат. өөрчүү, өнүгүү) дегенди билдирет.

• XI-XV кк. Герман жерлеринде айыл чарбасында өзгөрүүлөр байкала баштады.
• Феодалдар кирешени көбөйтүш үчүн дыйкандарга оор милдеттерди жүктөөдөн баш тарта башташкан.
• Феодалдар өзүнө тиешелүү жерлерди тың дыйкандарга иштеткенге беришкен.
• Дыйкандар жердин акысын (рента) төлөшкөн.
• Кийинчерээк мындай экономикалык мамилелерди мейер деп аташкан.

Германиядагы XI-XV кк. саясий өнүгүү

• Xк. аягында Германияда бардык уруулар жалпысынан немец (дойче) деп атала баштаган.
• 1024-1125-жж. Франкон династиясы узак убакыт өкүм сүргөн.
• Ири немец феодалдары Рим папасы жана бир катар италиялык шаарлар менен союз түзүшкөн.
• Феодалдардын негизги саясаты борбордук императордук бийликти алсыратуу болгон.

Григорий VII

Генрих IV

• Рим папасы Григорий VII менен Герман императору Генрих IV нүн оротсунда епископторду дайындоо укугу үчүн күрөш көпкө созулган.
• Григорий VII Генрих IV нүн герман бийлигинен ажыраттым деп жарыялаган. Ошондуктан король Рим папасы менен элдешүүгө аргасыз болгон.
• Бирок аягында Генрих IV Рим папасына кол салган.

Германдаштыруу саясаты

• Немец калкы басып алган жерлерине германдаштыруу саясатын жүргүзүшкөн.
• «Чыгышка жортуул» саясатын немецтер XXк. 1-жарымына чейин улантышкан.

Германдардын Ганза соода союзу

• Герман жеринде жайгашкан шаарлар түндүк Ганда соода союзун түзүшкөн.
• Ганза союзу Лондон, Брюгге, Берген, Каунас, Стокгольм, Новгород шаарларында кеңселерин негиздешкен.
• Ганза (нем. Союз, шериктештик).

Алтын булла мыйзамы

• Карл I император болуп шайлангандан кийин Ыйык Рим империясынын негизги закону- «Алтын булла» басылып чыккан.
• Ал документ боюнча княздар сот бийлигин жүргүзүү, салык жыйноо, тыйын чыгаруу, кен байлыктарын иштетүү укуктарын алышкан.

§23 окуп келүү