Просмотр содержимого документа
«Гидросферы презентацию»
Гидросфера деген эмне?
- Гидросфера – бул жердин суулу катмары.
Суу үч агрегаттык абалдан турат. Газ, суюк жана катуу.
Гидросферанын курамы
Гидросферанын курамы
Кургактыктагы суулар
Дүйнөлүк океан
Жер астындагы суулар
Суунун үстүнкү катмары
Дениздин бөлүкчөлөөрү
4 о кеан
Океандар
Размерлери
терендиги
Суунун туздуулугу
Суунун температурасынан
Жаныбарлары жана
Өсүмдүктөү менен айрымаланышат.
муздар
көлдөр
Дарыялар.
саздар
Дүйнөлүк суунун айланышы
Гидросфера – бул жердин кыймылдуу бөлүгү
Суу ар дайым кыймылда болуп , аралашып турат
Күндүн энергиясынын таасири астында суунун кыймылы бул жаратылыштагы суунун айлануу прцесси деп аталат
Суу жер бетинин 71%ин каптап турат. Ошондуктан кээде биздип планетабызды жер планетасы деп атабастан, океан плонетасы деп да атап койушат.
Суу- биздин планетанын касметикалык өзгөчөлүгү.
Суунун туздуулугу.
Суунун туздуулугу Океандын баардык жеринде бирдей эмес. Суунун туздуулугу Кызыл денизде 42% ти түзөт. Ага бир дагы дарыя кошулбайт! Атмосфералык өзгөрүүлөр болбойт, суунун буулануусу көп болот. Суу денизден бууланып, ал эми туздуулук кала берет. Эгерде Кызыл денизге Инди океанынан суу келип кошулбаса , анда ал тез эле соолуп калмак.
Дүйнөлүк океандардын суу астындагы температурасы.
Эн жогорку температура Тынч океанда — 19,4 °С; Инди океанында 17,3 °С; Атлантикалык океанда — 16,5 °С.мындай орточо температуаларда Персид куймасында суу дайыма 35 °С ысыйт. Суунун терендеши менен температура томондойт.
Океандагы толкундар.
Океандагы суулар дайыма үзгүтуксүз кыймылда болушат.
Шамал токундары
Суунун кыймылынын эн негизги себеби — бул шамал . Жада калса эн жай шамал дагы суунун бетине толкунду пайда кылат.
Шамал толкунунун бийиктиги 4 м ден жогору. Дениздерде шамал толкунунун бийиктиги океандыкынан томон.эн жогорку толкундун бийиктиги —30 м ге жакын.бул он кабаттуу уйдун бийиктигине барабар .толкундун узундугу — 250 м ге жетет.
Цунами
Цунами-суу астындагы жер титироолорунун натыйжасында дениз тубунун айрым болукторунун абдан бат которулуусунан пайда болгон узун дениз же океан толкуну.
Цунами
Океан мейкиндиги боюнча цунами 700-1000 км/саат ылдамдык менен таралганы менен ачык денизде ал байкалбайт. Бирок, цунами дениз же океан жээктерине жеткен учурда бир далай кырсыктарды жаратат.
Цунаминин пайда болушун байкоо мүмкүн эмес. Мындай учурда алдын ала эскертүү гана болот. Мындай коопту деген жерлерде жайгашкан элдерди, алджын ала эскертүү телефон радио аркылуу жүргүзүлөт. Жыйынтыгында цунамиден жабыр тарткандардын саны төмөнөөдө.
Океандык агымдар жана алардын келип чыгуу себептери
Деңиз агымдары - океан агымдары – океан менен деңиздерде суунун түрдүү күчтөрдүн таасири астында бир тарапты багыттап жылышы. Деңиз агымдары шамалдын таасиринен, суунун тыгыздыгы менен деңгээлинин айырмачылыгынан пайда болгон, байкалган мөөнөтү боюнча – туруктуу, убактылуу, мезгил-мезгили менен байкалуучу, жылына багытын эки жолу өзгөртүүчү байкалган орду боюнча – үстүнкү, астынкы, тереңдиктеги жана түпкү агым, физика-химиялык касиеттери боюнча – жылуу муздак бейтарап, туздуу жана мала туздуу, кыймылга келүү мүнөзү боюнча – түз сызыктуу, циклондук жана антициклондук жана башка агымдарга бөлүнөт .
. Деңиз агымдарынын багытына Жердин өз огунда айлануу күчү (Кариолис күчү) да таасирин тийгизет, түндүк жарым шарда оң тарапка, түштүктө сол тарапка ооп агат. Ошондой эле деңиз агымдарына жээк тилкесинин орун алышы жана суу түбүндөгү рельефтин түзүлүшү да таасир этет. Көп учурда деңиз агымдары океандарда жогоруда аталган факторлордун биринен гана эмес, көпчүлүгүнүн айкалышынан пайда болот.
Океандык агымдар жана анын түрлөрү.