СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Географияны оқытуда заманауи әдіс-тәсілдерді қолдану

Категория: География

Нажмите, чтобы узнать подробности

Географияны оқытуда заманауи әдіс-тәсілдерді қолдану

Просмотр содержимого документа
«Географияны оқытуда заманауи әдіс-тәсілдерді қолдану»

Екібастұз қаласының №11 жалпы орта білім беретін мектебі –

мемлекеттік мекемесі





Бекітемін

Мектеп директоры

_____________Н.М. Мұсабекова

«____»______________2016 жыл







6-7 сыныптарға арналған географиялық диктанттар жинағы


Құрастырған: география пәнінің мұғалімі

Мусина Э.К.












2016 жыл


Мазмұны

 

Түсінік хат


Жер туралы географиялық білімінің дамуы


План және карта


Жер қабықтары


Биосфера. Географиялық қабық


Жер бетіндегі адамзат


Материктер мен мұхиттардың зерттелу кезеңдері.                                             Материктер мен мұхиттардың  карталары


Жер планетасы табиғатының басты ерекшеліктері.

Литосфера және жер бедері


Атмосфера және климат


Дүниежүзілік мұхит


Материктер мен мұхиттар. Солтүстік жарты шар материктері. 

Еуразия


Солтүстік Америка


Оңтүстік  жарты шар материктері.                                                       

Оңтүстік Америка


Африка


Аустралия

Тынық мұхит, мұхиттық аралдар


Антарктида


Жер – біздің ортақ үйіміз


Пайдаланған әдебиеттер



 

Түсінік хат


Ұсынылып отырған географиялық диктант жұмыстары оқушылардың білімдерін тексерудің тиімді әдістерінің бірі болып табылады. 

Жұмыстың мақсаты: оқушылардың география пәнінен білімдерін тексере отырып, жүйелі білім алуға бағыттайды.

Географиялық диктант жұмыстарын тарауды, тақырыптарды бекітуде пайдаланған тиімді. Диктант сұрақтары оқушының қабылдауына жеңіл, түсінікті. Географиялық диктант жұмыстары оқушылардың ойлау қабілетін дамытып, өздігінен жұмыс жасауға баулиды, пәнге деген қызығушылығын арттырады. Мұғалім диктанттың сұрақтарын нөмірі бойынша оқиды. Оқушы әрбір сұрақтың  нөміріне сәйкес  жауапты нөмірлеп, жазып отырады, сұрақты жазбайды немесе   интерактивтік тақтаға  сұрақтарды алдын- ала жазып қоюға болады. Соңынан  тақтада алдын- ала жазылып қойылған  диктанттың  жауаптары ашылып, оқушылар өзін - өзі, немесе  жолдасының жауабын тексеріп  бағалайды.

Бұл жұмыс түрі аз уақыттың ішінде  бір тарауды  қамтитын   жауап  алуға, тарау көлемін сынып оқушылары   қалай   меңгере  алғанын   байқауға , жеке  оқушының   білім  сапасын   анықтауға  жол  ашады,  әр оқушының жеке  жұмыс   істеу  мүмкіндігін  көрсетеді.  Бұл  жұмыс  түрінде   баланың  алаңдап,  бос  отыруға мүмкіндігі  жоқ, оның назары   сұраққа  дұрыс  әрі  тез  жауап  жазуға, уақытында  толық  үлгеруге  ауады.

Оқушылардың   білімін тексеру мен бағалауда   көбіне берілген тапсырманы  оқушылардың   өздері орындайды,  сәтті шыққан тапсырмалар  оларды қуантып, оқуға ынтасын  арттырады,   географиялық диктанттың  сұрақтарына  нақты жауап бере  алады,  оқушы өзін- өзі  және  жолдасының білімін  тексеріп бағалап, біліміндегі  кемшіліктерді жоюға  мүмкіндік  туады. Оқуға  берілетін  мерзім  шектеліп   отырса,  нәтижелі  жауап  алуға   болады. Тарау  көлемі  сұрақтар  саны  ескеріліп,  жауап  беру сапасы   бойынша   бағаланады.

Күтілетін нәтиже: оқушылардың география пәнінен  білімдерін жүйелейді,  пәнге қызығушылықтарын арттырады, өз бетімен жұмыс жасауға баулиды. 

 



















Кіріспе

Жер туралы географиялық білімінің дамуы


 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Географияның ежелгі дамыған елдері.

Васко да Гама (1469-1524 жж.)

«География ғылымының атасы».

Френсис Дрейк 

Ұлы географиялық ашулар заманы.

Грекия, Рим

XV ғ. алғашқы глобусты  ойлап тапқан  неміс картографы.

Эратосфен (б.з.б. 276-194 жж.)

Америка жағалауларында тұңғыш жеткен, Орталық Американың  аралдарын зерттеген теңіз саяхатшы

XV ғасыр соңы мен  XVII ғасыр ортасы 

Үндістанға баратын теңіз жолын ашқан португалдық теңіз саяхатшысы.

1911 ж. Руал Амундсен

Жаңа дүние Американы ашқан итальяндық теңіз саяхатшысы.

Мартин Бехайм

1577 жылы Отты жер аралын, Тынық және Атлант мұхиттарының арасын қосатын бұғазды ашқан.

П. П. Семенов (1827-1914жж.)

Тұңғыш рет жер шарын айналып шыққан испандық теңіз  саяхатшысы.

1492ж. Христофор Колумб (1451-1506 жж.)

Аустралия, Жаңа Зеландия жағалауын зерттеген ағылшын теңіз саяхатшысы.  

Фернан Магеллан (1480-1521жж.)

Солтүстік полюсті ашқан саяхатшы.

Америго Веспучи (1451-1512 жж.)

Оңтүстік полюсті ашқан норвег саяхатшыcы.

Ф.Белинсгаузен, М. Лазарев 

Антарктида материгін ашқан орыс саяхатшылары. 

Шоқан Уәлиханов (1835-1865 жж.)

Қазақтың тұңғыш географ-ғалымы.

Джеймс Кук (1728-1779 жж.)

Орта Азиядағы Тянь- Шань  тауларын  зерттеген  экспедицияны басқарған орыс саяхатшысы.

1909 ж. Роберт Пири 


  

Дұрыс жауаптары: 1-3; 2- 4; 3-5; 4- 7; 5-9; 6-1; 7-11; 8-2;  9- 10 ; 10- 14; 11- 15 ; 12-6; 13- 12; 14-13;  15- 8

 

 

План және карта

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Жергілікті  жерде  көкжиек  тұстарын  ажырату.

Солтүстік

Белгілі бір затқа қарай жүргізілген бағыт пен солтүстік бағыттың арасындағы бұрыш.

Батыс 

00 азимут қандай көкжиек тұсы. 

Бағдарлау

2700 азимут қандай көкжиек тұсы.

Масштаб

Жер бетіндегі  өлшенген қашықтықты  қағазға түсіргенде қанша  рет кішірейтілгендігін  көрсететін  бөлшек сан.

Азимут

Жер бетінің  қағазға кішірейтіліп  түсірілген  нұсқасы.

Салыстырмалы биіктік 

Жер бетіндегі нүктенің мұхит немесе теңіз деңгейінен бастап есептелінетін биіктігі.

План

Жер бетіндегі кез-келген нүктенің  басқа нүктеден айырмасы.

Абсолюттік биіктік

Жер бетіндегі салыстырмалы биіктікті өлшейтін құрал.

Горизонтальдар

Картадағы абсолюттік  биіктіктері бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар.

Деңгейлегіш

Ең ұзын параллель.

Географиялық карта

Жер бетіндегі солтүстік пен оңтүстік полюстерді бастыра жүргізілген шеңберлер.

Экватор

Меридиандарға  кесе -  көлденең жүргізілген  шеңберлер.

Географиялық координаталар

Жер бетіндегі географиялық ендік пен бойлықтан тұратын нүкте.

Параллельдер

Жер бетінің  белгілі бір масштабқа сәйкес  кішірейтіліп, шартты белгілермен  жазықтықтағы  сызбасы.

Меридиандар


  

 

Дұрыс жауаптары: 1-3; 2-5; 3-1; 4-2; 5-4; 6-7; 7-8; 8-6; 9-10; 10-9; 11-12; 12-15; 13-14; 14-13; 15-11.

 

 


Жер қабықтары

Литосфера

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Жердің ең сыртқы қабаты.

Мұхит ортасы жоталары

Жер қыртысы  және мантияның  жоғарғы  кристалдық тау жыныстарынан  тұратын   қабаты. 

Минерал

Жер қыртысынан  шамамен  2900 км  тереңдікке дейінгі қабат.

Литосфера

Жердің ең орталық өзегі.

Жер қыртысы

Тау жыныстарын құрайтын заттар.

Мантия

Мұхиттардың  түбінде ұзыннан- ұзақ созылып  жататын су асты тау  жоталары.

Ядро

Жердің терең  қойнауында   жоғарғы температура   мен үлкен қысым жағдайында  түзілетін, газға  бай, балқыған   отты қоймалжың   зат

Үгілу

Жер  қойнауындағы  ығысулар мен  ыдыраулардың әсерінен туатын  жер асты  дүмпулері  мен  жер бетінің тербеле қозғалысы.

Магма

Жер сілкіну  ошағының  дәл  үстінде   жатқан  жер бетіндегі нүкте.

Кратер

Жердің терең қойнауындағы  жер сілкіну пайда болатын жер.

Жер сілкінісі

Жанартау атқылағанда жер бетіне шығып, төгілген  отты қоймалжың зат.

Гейзер

Жанартау атылғаннан кейін  төбесінде пайда болатын ұңғы.

Жер сілкінудің эпицентрі

Мезгіл- мезгіл ыстық су мен бу  шапшып тұратын қайнар.

Тау

Жер бетінің жазықтардан оқшау көтеріліп жатқан биік бөлігі.

Лава 

Жалғаса тізіліп жатқан таулар.

Ойпат

Тау жыныстарының ауа, ылғал  және  тірі организмдер әсерінен  бұзылуы . 

Жер  сілкіну ошағы

Абсолюттік  биіктігі    200  м- ден аспайтын  жазық.

Тау жотасы

Абсолюттік   биіктігі   200 м – ден 500 м – ге  дейінгі  жазықтар. 

Эхолот 

500м – ден  астам  биіктіктегі  жазықтар.

Қырат 

Мұхиттағы тереңдікті тез және үздіксіз өлшейтін  құрал.

Таулы үстірт


Дұрыс жауаптары: 1-4; 2-3; 3-5; 4-6; 5-2; 6-1; 7-8; 8-10; 9-12; 10-16; 11-14; 12-9; 13-11; 14-13; 15-17; 16-7; 17-15; 18-19; 19-20; 20-18.

 


Атмосфера

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Жер шарын жан- жағынан қоршаған ауа қабығы. 

Температураның  тәуліктік  амплитудасы

Атмосфера құрамында ең көп мөлшерде кездесетін газ.

Барометр

Атмосфера қабаттары.

Конденсация

Ауаның жер бетіне түсіретін салмағы.

Атмосфера

Атмосфералық қысымды өлшейтін  құрал.

Атмосфералық қысым

Тәулік  ішінде  ең жоғарғы ең төменгі температуралар айырмашылығы.

Азот

1 м3  ауадағы су буының  нақты  мөлшері.

Бұлт

Белгілі бір жағдайда  су буларының сұйық күйге айналуы.

Тропосфера, стратосфера,  атмосфераның  жоғарғы қабаты

Ауаның  жер бетіне іргелес қабатында өте майда су  тамшыларының жинақталуы.

Абсолюттік ылғалдылық

Жер бетінен біраз биікте  атмосферада жинақталған   ұсақ су тамшылары мен мұз түйіршіктерінің шоғыры.

Тұман

Ауаның ылғалдығын  өлшейтін құрал.

Тропиктер

Атмосферадағы   50- 55 км  биіктіктегі қабат.

Муссон

Ауаның жер бетінде горизонталь  бағытта қозғалуы.

Гигрометр

Тәулігіне бағытын 2 рет  ауыстыратын  жел.

Климат

Жылына бағытын  2 рет  ауыстыратын  жел.

Стратосфера

Атмосфераның  қысқа мерзімдегі жай- күйі.

Бриз

Тропосфераның  бір – бірінен  температурасы, мөлдірлігі, ылғалдығы  жөнінен  ерекшелік  жасайтын  үлкен бөліктері .

Метеорология

Белгілі бір жердегі  ауа райының  көп   жылдық   орташа  жай- күйі.

Ауа - райы

Жер шарындағы 23,5  солтүстік пен оңтүстік   ендіктер арқылы  жүргізілген  параллельдер.

Жел

Атмосфералық  құбылыстар жайындағы  ғылым.

Ауа массалары


 

Дұрыс жауаптары: 1-4; 2-6; 3-8; 4-5; 5-2; 6-1; 7-9; 8-3; 9-10; 10-7; 11-13; 12-15; 13-19; 14-16; 15-12; 16-18; 17-20; 18-14; 19-11; 20-17.

 





Гидросфера

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Жердің су қабығы.

Тынық мұхиты 

Дүние жүзіндегі ең үлкен  мұхит.

Саға 

Дүниежүзілік мұхит бөліктері.

Гидросфера

Мұхит суының тұздылығының өлшем  бірлігі.

Цунами 

Теңіздің түбіндегі  жер  сілкінуден  пайда  болатын толқын.

Мұхит ағысы

Мұхит пен теңіз суының  зор  көлемде  бір  жерден екінші  жерге ауысып   тұруы.

Өзен аңғары

Дүниежүзілік мұхиттағы ең  терең  шұңғыма.

Промилле

Өзеннің  бастауынан  сағасына дейінгі кең, ұзын ойыс .

Мариан шұңғымасы

Өзеннің өзенге, көлге теңізге, құятын жері.

Анхель сарқырамасы 1054 м

Өзеннің барлық салаларымен жиынтығы.

Көл

Жер бетінің  өзенге су жиналатын  бөлігі.

Тасқын

Жер  шарындағы ең биік  сарқырама.

Өзен жүйесі 

Өзендегі су деңгейінің кенет көтерілуі.

Теңіздер, шығанақтар, бұғаздар

Жер бетіндегі суға толған табиғи  ойыс.

Минералды су

Дүние  жүзіндегі ең ірі көл.

Артезиан суы

Жер қыртысының жоғарғы  бөлігіндегі сулар.

Бөген 

Жердің терең  қабатындағы  қысымды су.

Айсберг

Құрамында еріген   заттар мен газдар  кездесетін жер асты суы.

Өзен алабы

Мұхиттар мен теңіздерде  қалқып  жүретін мұзтаулар.

Каспий теңізі

Жасанды су қоймасы.

Жер асты сулары 

      

 

Дұрыс жауаптары: 1-3; 2-1; 3-13; 4-7; 5-4; 6-5; 7-8; 8-6; 9-2; 10-12; 11-18; 12-9; 13- 11; 14-10; 15-19; 16-20; 17-15; 18-14; 19-17; 20-16.

 















Биосфера

Географиялық  қабық

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Тіршілік қабығы.

Географиялық қабық

Жер бетіндегі  табиғат жағдайлары  бірдей  ортаны мекендейтін организмдер  жиынтығы.

Тайга

Атмосфера, гидросфера және  литосфераның  тоғысып, бір – біріне әсер етуінің  нәтижесінде түзілген  жердің  ерекше  қабығы.

Биосфера

Географиялық  қабықтың  құрамдас  бөлігі.

Географиялық зона

Географиялық  қабықтың  ендік бойымен созылып  жататын  ірі бөлігі.

Экваторлық, тропиктік, қоңыржай, поляр белдеулер        

Климат жағдайлары, топырақ  пен өсімдік  жамылғысы, жануарлар  дүниесі  бірдей ендік.

Табиғат компоненті

Негізгі географиялық белдеулер.

Экваторлық белдеу

Жазда да, қыстада температура үнемі жоғары , жыл мезгілдері байқалмайтын  табиғат  белдеуі.

Биоценоз

Дала мен шөлдің  аралығындағы  өтпелі зона.

Тундра

Қоңыржай  белдеудің  қылқан  жапырақты орманы.

Географиялық белдеу

Әр жерінде шоқ- шоқ  немесе  жеке  ағаш  пен  бұта кездесетін  шөп басқан  алқап.

Табиғат кешені

Мүк пен  қына, бұта өсетін, мұз басып жатқан  зона.

Шөлейт зонасы

Таулардағы табиғат кешенінің алмасуы.

Экология

Бір- бірімен   өзара  тығыз байланысты   табиғат  компоненттерінің  біртұтас жүйесі.

Саванна

Организм мен қоршаған ортаның  қарым – қатынасын  зерттейтін  ғылым.

Биіктік белдеу

     

   

 

Дұрыс жауаптары: 1-3; 2-8; 3-1; 4-6; 5-10; 6-4; 7-5; 8-7; 9-12; 10-2; 11-14; 12-9; 13-15; 14-11; 15-13.

 

 









Жер  бетіндегі адамзат

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Халықтың санының   өсуі  туралы  ғылым.

Демографиялық саясат

Жер бетіндегі халық саны.

2,7 млн км 2

Халық санын  реттеу мақсатында жүргізілетін шаралар  жиынтығы. 

Антарктида

Тұрғылықты халқы жоқ материк.

17  млн  адам

Ең халқы көп мемлекет.

Канада

Жер бетіндегі нәсілдер  саны.

Демография

Мемлекеттердің Жер шарындағы   орны мен шекарасын  көрсететін  карта.

14 облыс 

Жер көлемі жөнінен  дүние жүзінде 1 орын алатын мемлекет.

Саяси  карта

Жер көлемі  жөнінен  дүние  жүзінде  2 орын  алатын  мемлекет.

7 млрд

Қазақстан Республикасы орналасқан материк.

1998 ж. 6 мамыр

Қазақстанның жер көлемі.

Ресей  Федерациясы

Қазастан  Республикасының   халқының саны. 

1997 ж. 10 желтоқсан

Елдің  астанасы  Алматыдан  Астана  қаласына  көшірілген  жылы.

Еуразия

Ақмола қаласының  Елбасының жарлығымен  Астана қаласы болып аталған жылы.

Қытай ( 1 млрд. 300 млн .)

Қазақстандағы облыс саны.

Еуропоидтық, монғолоидтық, негроидтық


 

   

Дұрыс жауаптары: 1-6; 2-9; 3-1; 4-3; 5-14; 6-15; 7- 8; 8-11; 9-5; 10-13; 11-2; 12- 4; 13-12; 14-10; 15-7.

 

 

Жер шарының материктері, аралдары мен мұхиттары.

Материктер мен мұхиттардың зерттелу кезеңдері

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Жер шарының жалпы ауданы. 

361, 1 млн. км 2

Материктік арал. 

Үлкен Тосқауыл рифі

Маржандық арал.

Александр Македонский (б.з.б 324- 329 жж.)

Дүниежүзілік мұхиттың  жалпы ауданы.

510,2млн км 2

“География ғылымының атасы”.

Мадагаскар 

Каспий теңізі мен сол аймақты мекендейтін сақтар туралы жазған. 

Викингтер

Исландияны ашып, Гренландия мен Солтүстік Америка жағалауына жеткен Солтүстік  Еуропа тұрғындары. 

Давид Ливинстон

«Үш теңіздің аржағына саяхат» еңбегін жазған.  

Эратосфен

1909 ж. Солтүстік полюсті  ашқан. 

Христофор Колумб

XIX ғ. ортасында  Африканы зерттеген  ағылшын  саяхатшысы.

Афанасий Никитин

Америка жағалауларына тұңғыш жеткен, Орталық Американың  аралдарын зерттеген теңіз саяхатшыcы.

Н. Н Миклухо-Маклай

Жаңа дүние Американы ашқан итальяндық теңіз саяхатшысы.

Роберт  Пири 

Жаңа Гвинея  аралын зерттеген орыс ғалымы. 

Генри Стэнли

Оңтүстік  полюсті зерттеген норвег саяхатшысы.

Америго Веспуччи 

Африка материгінің Конго өзенін зерттеген. 

Руал Амундсен 


 

Дұрыс жауаптары: 1-4; 2- 5; 3- 2; 4-1; 5- 8; 6-3;7- 6; 8-10; 9-12; 10-7; 11-9 ; 12-14; 13- 11; 14-15; 15-13. 

 

 


Жер планетасы табиғатының басты ерекшеліктері

Литосфера және жер бедері


 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Геохронологиялық кесте арқылы жүргізіледі.

Геосинклиналь

Литосфералық тақталар теориясын ұсынған ғалым.

Күн сәулесі

Жер бедерін өзгертетін сыртқы күштерге жатады.

А. Вегенер

Ежелгі платформаларда  қатты кристалды  жыныстардың жер бетіне шығып жатқан бөлігі.

Рифт

Жер қыртысының түрлері.

Пангея

Жер қыртысының қозғалмалы белдеулері. 

Геологиялық жыл санау

Жер қыртысының тұрақты бөлігі. 

Протерезой

Жер бетінің терең   жарықтар жиынтығы.

Қалқан 

Ежелгі біртұтас материк.

Платформа

Көк – жасыл балдырлар кең  таралған  эра.

Материктік және мұхиттық 

Герцин қатпарлығы болған эра.

Шығыс Еуропа, Сібір, Аустралия 

Жас платформалар.

Еуразия, Солтүстік Америка

Лавразияның құрамына кіретін материктер. 

Африка, Аустралия, Антарктида

Гондвананың  құрамына кіретін материктер 

Тұран, Батыс Сібір

Ежелгі платформалар



 

 Дұрыс жауаптары: 1- 6; 2- 3; 3-2; 4- 8; 5-10; 6- 1; 7- 9; 8-4; 9-5; 10-7; 11- 15; 12- 14; 13- 12; 14-13; 15-11 .

 

 

 

 

 

 

 


Атмосфера және климат

 

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Ауа райы “жасалынатын” орын.

Изобарлар

Климаттық элементтердің таралауы картада бейнеленеді.

Пасаттар

Ауа массаларының горизонталь бағытта қозғалуын атайды.

Тропосфера

Жер бетін он үш климаттық белдеулерге бөлген ғалым.

Климат

Экваторға қарай 30-шы ендіктердегі жоғарғы қысым белдеуінен соғатын желдер.

Изотермалар

Картада қысымы бірдей нүктелерді қосатын сызықтар

Б. Алисов

Белгілі бір жерге тән ауа райының ұзақ жылдар бойы қайталанатын құбылысы.

Изосызықтар

Картада температуралары бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар.

Арктикалық, қоңыржай, тропиктік, экваторлық

Тұрақты желдердің қалыптасуы ... байланысты.

Жел

Ауа массаларының негізгі түрлері.

Қысым белдеулерге

Салмағы ауыр, төмен қарай өрлеген ауа қысымы.

Төменгі қысым

Салмағы жеңіл, жоғары қарай  өрлеген ауа қысымы.

Солтүстік полярлық белдеу

Жер шарының 30 о с .е пен 30 о о.е  белдеу. 

Жоғары қысым 

66,5 с.е - 90 о.с.е  аралығындағы белдеу.  

Қоңыржай белдеуі

Қысы суық, жазы ыстық жыл мезгілдері жақсы байқалатын белдеу.

Тропиктік белдеу


 

 

Дұрыс жауаптары: 1-3; 2-7; 3-9; 4-6; 5-2; 6-1; 7-4; 8-5; 9-10; 10-8; 11- 13; 12-11; 13- 15; 14-12; 15-14.

Дүниежүзілік мұхит

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Дүниежүзілік мұхиттың ауданы

Промилле

Мұхит суының қасиеттері.

Қызыл теңіз 

Мұхит суының тұздылығының көрсеткіші.

15 %

Мұхит суының орташа тұздылығы.

361 млн.км 2

Тұздылықтың мөлшері ... байланысты өзгереді.

Су массалары

Ең тұздылығы жоғары теңіз.

Температурасы мен тұздылығы

Тропиктерге таяу аудандардағы тұздылық мөлшері.

Батыс желдер

Мұз суының неше пайызын  мұз алып жатыр?  

35 % о

Мұхиттың белгілі бір бөліктерін алып жатқан су. 

Планктон

Ең ірі жылы ағыс.

Жауын- шашын мен буланушылықтың арақатынасы

Ең ірі  суық ағыс.

Бентос

Мұхиттағы тіршілік дүниесі.

36 %0

Мұхит суының беткі бөлігінде еркін жүзетін тіршілік дүниесі. 

Бенгел

Африканың шығысындағы суық ағыс. 

Нектон

Мұхит түбіндегі тіршілік дүниесі.

Гольфстрим


 

  

Дұрыс жауаптары: 1-4; 2- 6; 3-1; 4-8; 5- 10; 6-2; 7-12; 8-; 9-5; 10-15; 11-7 ; 12- 9; 13-14 ; 14-13; 15-11.

Материктер мен мұхиттар

Солтүстік жарты шар материктері

Еуразия


 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Еуразияның жер көлемі.

4 млрд. астам 

Орталық Азия табиғатын зерттеген орыс саяхатшысы.

Дежнев

Еуразияның теңіз деңгейінен ең төмен жатқан жері.

Гольстрим

Еуразиядағы ең аумақты климаттық белдеу.

54 млн. км 2

Еуразияның шығыс шеткі нүктесі.

Н.М. Пржевальский.

Жер көлемі жағынан Еуразиядағы ең үлкен мемлекет.

Өлі теңіз (-403 м)

Атлант мұхитындағы жылы ағыс.

Қоңыржай белдеуі 

Еуразияның оңтүстік шеткі нүктесі.

Памир

Жоғарғы температура тіркелген ыстық жері. 

Пиай

Суыққа төзімді қодас мекендейтін тау.

Ресей Федерациясы 

Суматра, Ява аралдарын ашқан.

Тар шөлі  (+ 53о с) 

Батысты «эреб», шығысты «асу» деген  Жерорта теңізінің шығыс жағалауын мекендеген тұрғындар

Үндістан түбегі мен Шри- Ланка аралы 

Еуразиядағы халық саны.

Уссурий жолбарысы

Асыл тастар сапфир мен рубин өндіріледі.

Финикиялықтар

Тайгада мекен ететін қорғауға алынған жануар.

Үнділер 


 

 

Дұрыс жауаптары: 1-4; 2-5; 3-6; 4-7; 5-2; 6-10; 7-3; 8-9; 9-11; 10-8; 11- 15; 12-14; 13- 1; 14-12; 15-13 .

 

 

Солтүстік  Америка

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Испан тілінде «тау жотасы, тау тізбегі» деген мағынаны білдіретін тау.                                                            

Мексика

Жердің солтүстік магниттік полюсінің орнын анықтаған саяхатшы.  

Эри және Онтарио

Солтүстік Американың ең биік нүктесі.                                          

Кордильер

Солтүстік Американың  ірі, суы мол өзені.                                  

Р. Амундсен

Жергілікті  үндістер “Үлкен өзен”  деп атау берген

Прерий 

Әлемдегі ең үлкен, ең терең шатқал. (каньон)                          

Йеллоустоун

Солтүстік Америкада биік шөптерден тұратын дала.                      

Ұлы жазық пен Орталық жазық

Солтүстік Американың оңтүстік жағалауындағы ең ірі шығанақ.                        

Мак- Кинли (6193м)

Ниагара сарқырамасы ... көлдерінің аралығында орналасқан.       

Колорадо каньоны

АҚШ аумағында 1872 жылы ұйымдастырылған дүние жүзіндегі алғашқы ұлттық саябақ.                                                                      

Миссисипи

Солтүстік шеткі нүктесі.  

Джон Кабот

XV ғасырда Ньюфаундленд аралын, Лабрадор түбегін ашқан итальян саяхатшысы.                                      

Өлім аңғары (+ 57 о С)

Тас көмір, мұнай, газ көп кездесетін жері.

Маккензи

Материктің ең ыстық жері.  

Сиэтл қаласы 

«Боинг» ұшағын жасау орталығы

Мерчисон


 

Дұрыс жауаптары: 1-3; 2-4; 3-8; 4-10; 5-13; 6-9; 7-5; 8-1; 9-2; 10-6; 11- 15; 12-11; 13-7 ; 14-12; 15- 14.

 

 

Оңтүстік  жарты шар материктері

Оңтүстік Америка

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Оңтүстік Американың Анд тауындағы көл.

Пиранья

Материктің ең биік сарқырамасы.

Атакама

Материктегі ең биік сөнбеген жанартау.

Анхель (1054 м)

Оңтүстік Американың оңтүстігінде арал.

Фолкленд

Материктің  оңтүстік шығысындағы суық ағыс.

Титикака 

Материктің батысындағы шөл.

Охос-дель-Саладо  (6880 м)

Оңтүстік Американың геологиялық картасын жасаған неміс ғалымы.

А. И. Воейков 

1874 ж. материктің климатын зерттеген орыс климатологы.

Амазонка 

Ең суы мол өзен. 

Отты Жер аралы

Ежелгі инктер тілімен аударғанда «мыс тау».

Ла-Плата

Боливия  жеріндегі  пайдалы қазба.

Александр Гумбольдт

Оңтүстігіндегі жазықтық.

Кампос

Амазонка өзендегі ең жыртқыш балық.

Анды

Бразилия саваннасы.

Пампа

Жергілікті халық  субтропиктік дала зонасын қалай атаған?

Қалайы 

 

 

 

Дұрыс жауаптары: 1-5; 2-3; 3-6; 4-9; 5-4; 6-2; 7-11; 8-7; 9-8; 10-13; 11- 15; 12-10; 13- 1; 14-12; 15- 14.

Африка

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Африканың ең ірі аралы.

Эфиопия

Солтүстігіндегі суық ағыс.

Ахаггар, Тибести

Виктория сарқырамасын ашқан  зерттеуші.

Мадагаскар

Африканың ең терең көлі.

Самум

Орталық  Шығыс Африканы зерттеген орыс саяхатшы ғалымы.

Канар 

Қатты бидайдың отаны.

Давид  Ливингстон

Тік жарлы әрі жақпарлы  таулы  қыраттар.

Танганьика

Мұнай мен газ қорының мол жері.

Субэкваторлық белдеу

Тропиктік белдеудегі құмды дауыл.

Ассаль көлі (-153 м)

20  о с.е пен  о.е аралығымен  Мадагаскар аралын алып жатқан белдеу.

В. В Юнкер

Африканың  ең биік нүктесі.

Саванналар мен сирек ормандар

Материктің ең төмен орналасқан нүктесі. 

Гвинея шығанағы, Жерорта теңізі  жағалаулары

Материк аумағының  40 % алып жатқан зона.

Оңтүстік Африка Республикасы (ОАР)

Материктің экваторлық орманындағы ең аласа халық.

Килиманджаро  жанартауы (5895м)

Экономикасы жоғары дамыған мемлекет. 

Пигмейлер 


 

Дұрыс жауаптары: 1-3; 2-5; 3-6; 4-7; 5-10; 6-1; 7-2; 8-12; 9-4; 10-8; 11-14 ; 12-9; 13- 11; 14-15; 15- 13

 

 


Аустралия

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Материктің ең биік нүктесі.

Үлкен Тосқауыл  рифі

Ең аласа нүктесі.

Стерт Чарльз

Шығысындағы маржандық құрылым.

Косцюшко 

Материктің солтүстік- батыс жағалауы мен белгісіз аралды ашқан голландиялық теңізші.

Криктер

Макуори, Лахлан, Маррамбиджи өзен жүйелерін эерттеген ағылшын зерттеушісі.

Эйр көлі (- 16 м)

Материктің шығысындағы аласа тау.

Муррей

Уақытша кеуіп қалған өзендер.

Кенгуру

Аустралияны кесіп өтетін шеңбер.

Абель Тасман

Материктің ең ірі көлі.

Налларбор 

Аустралияның  ірі  жануары.

Тасман қалталы құбыжығы

Аустралияның  ең үлкен өзені.

Үлкен Суайрық жотасы

Материктің оңтүстігіндегі  Джон Эйр  атаған  шөл.

Оңтүстік тропик

Тасман аралындағы жыртқыш аң. 

Эйр

Аустралияның байырғы халқы.

Аустралиялық - ағылшындар

Қоныс аударушы халықтардың ұрпақтары.

Аборигендер


 

 

Дұрыс жауаптары: 1-3; 2- 5; 3-1; 4- 8; 5-2; 6-11; 7-4;  8-12; 9-13; 10-7; 11-6;12-9; 13- 10; 14-15; 15-14.

Тынық мұхит, мұхиттық аралдар


Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Тынық мұхитына жер шарындағы барлық ... сыйғызуға болады. 

Т. Хейердал

Тынық мұхитымен шектеспейтін материк .

Орыстар

Тынық мұхит пен Мұхит аралдарының табиғатының құпияларын зерттеген саяхатшы.  

Материктерді

Мариан  шұңғымасын ашқан саяхатшылары. 

Қарағайлар

Француз әскери теңізшісі Жак Ив Кусто басшылығымен жасап шығарды. 

Полярлық

Жаңа Зеландияның эндемиктері.

Африка

Тынық мұхитынан өтпейтін климаттық белдеу. 

Акваланг

Тынық мұхитында басқа мұхиттарда кездеспейтін теңіз жануары.

Су сиырлары

Тынық мұхитында  жойылып кеткен теңіз жануары.

Сүт қоректілер

Жаңа Зеландияда мүлдем жоқ.

Теңіз құндызы

Жаңа Гвинея  тұрғындарын зерттеген.

Гавай 

«Қара аралдар».

Жаңа  Зеландия

Сөнбеген жанартау.

Н. Н. Миклухо-Маклай 

Мұхиттық аралдардағы ірі дамыған ел. 

Мауна-Лоа (4170 м)

Жанартаулық ең үлкен арал. 

Меланезия


Дұрыс жауаптары: 1- 3; 2-6; 3-1; 4-2; 5-7; 6-4; 7- 5;  8-10; 9-8; 10-9; 11-13; 12-15; 13- 14; 14-12; 15-11.

 

Антарктида

 

Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Антарктида жағалауындағы шартты түрдегі мұхит.

4300 м

Материктегі мұздың орташа қалындығы. 

Руаль Амундсен

Мұздың ең қалын жері. 

Оңтүстік мұхит

Оңтүстік поляр шеңберін 3 рет кесіп өткен ағылшын саяхатшысы.

Батыс және шығыс Антарктида 

Оңтүстік полюске жеткен норвег саяхатшысы.

1720 м

Сөнбеген жанартауы. 

-30 о С - 50 о С

Материктің мұз астында жатқан бөлігі.

Джеймс Кук

Жер бедерінің ерекшелігіне қарай материк бөлінеді? 

«Восток»

Жазғы орташа температура. 

Тасты Антарктида

Жер шарының ең төмен температурасы. 

Адели

Жер шарының суық полюсі тіркелген стансасы.

Эребус

Күн сәулесін кері шағылыстыратын мұз жамылғысының мөлшері.

Император

Антарктида пингвиндерінің  ең көп тарағаны. 

(-89,2 о С)

Салмағы 50 кг жететін пинвин.

Антарктидалық шұраттар

Жаз кезінде қардан босап, тез жылынатын жерлері.

90%


 

Дұрыс жауаптары: 1- 3; 2-5; 3-1; 4-7; 5-2; 6-11; 7- 9; 8-4; 9-6; 10-13; 11-8; 12-15 ; 13-10; 14- 12; 15-14.

Жер - біздің ортақ үйіміз


Сұрақтар

Жауаптың нұсқалары

Тіршілік қабығы.

Ноосфера

Ақыл-ой сана қабығы.

Топырақ

Сарқылатын табиғат байлықтары.

Биосфера

Жер бетінің құнарлы жұқа беткі қабаты

Күн сәулесі, климаттық ресурстар  

Бидай , арпа, сорго,тары , кофе , банан, мақтаның шыққан орталығы.

Батыс Африка

Сарқылмайтын  табиғат байлықтары

Цунами

Күріш, тары, ямс, май пальмасы, қарбыз, қауынның шыққан орталығы.

Минералды  ресурстар

(Жапонша «цу» -қойнау, «нами»-толқын) жанартаулық апаттан мұхитта пайда болатын толқын. 

Палеолит

Егіншілік пен мал шаруашылығы қай дәуірде пайда болды?

Этнос

Бастапқы тас  дәуірі. 

Эфиопия

Белгілі бір аумақта тұратын, ортақ тілі, мәдениеті, салт дәстүрі бар, тарихи дамудың ұзақ кезеңінен өткен адамдар тобы. 

Оңтүстік Азия, Шығыс Азия, Батыс Еуропа, Солтүстік Американың шығыс бөлігі

Қоршаған орта мен ағзалардың қарым-қатынасын зерттейтін ғылым.

Неолит

Жер шарындағы халық тығыздығы жоғары аймақ.

Экология

Табиғатты қорғаумен қатар ғылыми ағарту, мәдени эстетикалық бағытта пайдалануды  жүзеге асыратын жерлер.

Христиан, буддизм, ислам

Әлемдік діңдер.

Ұлттық саябақтар


 

Дұрыс жауаптары: 1-3 ; 2-1; 3-7; 4-2; 5-10; 6-4; 7- 5; 8-6; 9-12; 10-8; 11-9; 12- 13; 13- 11; 14-15 ; 15-14.

Пайдаланылған әдебиеттер:


1. Бірмағамбетов Ә., Мамырова К.  6 сынып. Физикалық география. Алматы  «Атамұра» 2011.

2. Карпеков Қ.Д., Айтақынова Ш., 7 сынып. Материктер мен мұхиттар географиясы. «Арман-ПВ» баспасы, 2011.

3. 6-10 сыныптар үшін оқушы анықтамасы. Алматы «Атамұра» 2005.

4. Сиротин В.И., Сиротин И.В. Школьная география в вопросах и ответах.  Москва издательство «Аркти», 2001.

5. Лобжанидзе А.А.,  Түсіпбекова Г.М. Физикалық география. Жер ғаламшары. Алматы «Просвещение -Казахстан» 2009.

6. Юрков П.М. Географические диктанты. – М.Просвещение, 1984.

7. Юрков П.М. Дидактический материал по физической географии из опыта работы. Москва «Просвещение» 1990.





Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!