СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Հանրահաշիվ 7-*9

Категория: Алгебра

Нажмите, чтобы узнать подробности

Просмотр содержимого документа
«Հանրահաշիվ 7-*9»

ՄԻՋԱԿԱՅՔԵՐԻ ՊԱՏԿԵՐՈՒՄԸ ԹՎԱՅԻՆ ՈՒՂՂԻ ՎՐԱ Անահիտ Ալեքյան Չարենցավանի թիվ 6 հիմնական դպրոց

ՄԻՋԱԿԱՅՔԵՐԻ ՊԱՏԿԵՐՈՒՄԸ ԹՎԱՅԻՆ ՈՒՂՂԻ ՎՐԱ

Անահիտ Ալեքյան

Չարենցավանի թիվ 6 հիմնական դպրոց

Դիցուք՝ տրված են կոորդինատային X առանցքը և a  a և b կետեր x b a

Դիցուք՝ տրված են կոորդինատային X առանցքը և a

a և b կետեր

x

b

a

X առանցքի a և b կետերից և նրանց միջև գտնվող բոլոր կետերից բաղկացած բազմությունը անվանում են a-ից b հատված և նշանակում ՝[a;b]:  Այսպիսով, [a;b] հատվածը բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունն է, որոնք բավարարում են  a x b  կրկնակի անհավասարությանը։    

X առանցքի a և b կետերից և նրանց միջև գտնվող բոլոր կետերից բաղկացած բազմությունը անվանում են a-ից b հատված և նշանակում ՝[a;b]: Այսպիսով, [a;b] հատվածը բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունն է, որոնք բավարարում են a x b կրկնակի անհավասարությանը։

 

a և b կետերն անվանում են [a;b] հատվածի ծայրակետեր։ , [a;b] հատվածի ծայրակետերը պատկանում են այդ հատվածին։   Եթե  [a;b] հատվածից հեռացնենք նրա երկու ծայրակետերը,ապա մնացած բոլոր կետերի բազմությունը նշանակում են (a;b)-ով և անվանում՝ a-ից b բաց միջակայք։

a և b կետերն անվանում են [a;b] հատվածի ծայրակետեր։ , [a;b] հատվածի ծայրակետերը պատկանում են այդ հատվածին։ Եթե [a;b] հատվածից հեռացնենք նրա երկու ծայրակետերը,ապա մնացած բոլոր կետերի բազմությունը նշանակում են (a;b)-ով և անվանում՝ a-ից b բաց միջակայք։

Այսպիսով, (a;b) բաց միջակայքը բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունն է, որոնք բավարարում են  a x b  կրկնակի անհավասարությանը ։   Եթե  [a;b] հատվածից հեռացնենք միայն b կետը,ապա մնացած բոլոր կետերի բազմությունը նշանակում են [a;b)-ով և անվանում a-ից b կիսաբաց միջակայք կամ աջից բաց միջակայք։

Այսպիսով, (a;b) բաց միջակայքը բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունն է, որոնք բավարարում են a x b կրկնակի անհավասարությանը ։ Եթե [a;b] հատվածից հեռացնենք միայն b կետը,ապա մնացած բոլոր կետերի բազմությունը նշանակում են [a;b)-ով և անվանում a-ից b կիսաբաց միջակայք կամ աջից բաց միջակայք։

 Այսպիսով, [a;b) կիսաբաց միջակայքը բոլոր այն իրական թվերի բազմությունն է, որոնք բավարարում են  a x b  կրկնակի անհավասարությանը։  Բոլոր այն իրական թվերի բազմությունը, որոնք բավարարում են  a x b  կրկնակի անհավասարությանը, կոչվում է ձախից բաց միջակայք կամ կիսաբաց միջակայք։    

Այսպիսով, [a;b) կիսաբաց միջակայքը բոլոր այն իրական թվերի բազմությունն է, որոնք բավարարում են a x b կրկնակի անհավասարությանը։ Բոլոր այն իրական թվերի բազմությունը, որոնք բավարարում են a x b կրկնակի անհավասարությանը, կոչվում է ձախից բաց միջակայք կամ կիսաբաց միջակայք։

 

Օրինակ1․ [-1;3] հատվածը -13 կրկնակի անհավասարությանը բավարարող բոլոր իրական թվերի բազմությունն է․      3 -1

Օրինակ1․ [-1;3] հատվածը -13 կրկնակի անհավասարությանը բավարարող բոլոր իրական թվերի բազմությունն է․

 

3

-1

Օրինակ 2․ (0;1) բաց միջակայքը  կրկնակի անհավասարությանը բավարարող բոլոր իրական թվերի բազմությունն է․      0 0 1 0

Օրինակ 2․ (0;1) բաց միջակայքը կրկնակի անհավասարությանը բավարարող բոլոր իրական թվերի բազմությունն է․

 

0

0

1

0

Օրինակ 3 ․ [1;2) կիսաբաց միջակայքը  կրկնակի անհավասարությանը բավարարող բոլոր իրական թվերի բազմությունն է․      0 1 2

Օրինակ 3 ․ [1;2) կիսաբաց միջակայքը կրկնակի անհավասարությանը բավարարող բոլոր իրական թվերի բազմությունն է․

 

0

1

2

Օրինակ 4 ․ (-1;1] կիսաբաց միջակայքը  կրկնակի անհավասարությանը բավարարող բոլոր իրական թվերի բազմությունն է․     0 -1 1

Օրինակ 4 ․ (-1;1] կիսաբաց միջակայքը կրկնակի անհավասարությանը բավարարող բոլոր իրական թվերի բազմությունն է․

 

0

-1

1

a կոորդինատներ, կոչվում է բաց ճառագայթ a-ից +(a;)։   0 x a " width="640"

Բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունը, որոնք բավարարում են x անհավասարությանը, կամ x –երի առանցքի բոլոր այն կետերը, որոնք ունեն xa կոորդինատներ, կոչվում է բաց ճառագայթ a-ից +(a;)։

 

0

x

a

Բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունը, որոնք բավարարում են  x անհավասարությանը, կամ x –երի առանցքի բոլոր այն կետերը, որոնք ունեն  x    0 x a

Բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունը, որոնք բավարարում են x անհավասարությանը, կամ x –երի առանցքի բոլոր այն կետերը, որոնք ունեն x

 

0

x

a

Վերջապես,բոլոր իրական թվերի բազմությունը (կամ x-երի առանցքի բոլոր կետերի բազմությունը) նշանակում են () :   x

Վերջապես,բոլոր իրական թվերի բազմությունը (կամ x-երի առանցքի բոլոր կետերի բազմությունը) նշանակում են () :

 

x

Բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունը, որոնք բավարարում են  x անհավասարությանը, կամ x –երի առանցքի բոլոր այն կետերը, որոնք ունեն  x a կոորդինատը, կոչվում է a սկիզբով ճառագայթ և կարդացվում է ՝a-ից պլյուս անվերջ։   x a

Բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունը, որոնք բավարարում են x անհավասարությանը, կամ x –երի առանցքի բոլոր այն կետերը, որոնք ունեն x a կոորդինատը, կոչվում է a սկիզբով ճառագայթ և կարդացվում է ՝a-ից պլյուս անվերջ։

 

x

a

Բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունը, որոնք բավարարում են  x անհավասարությանը, կամ x –երի առանցքի բոլոր այն կետերը, որոնք ունեն  x կոորդինատը, կոչվում է թվային ճառագայթ և կարդացվում է մինուս անվերջից b։   x b

Բոլոր այն x իրական թվերի բազմությունը, որոնք բավարարում են x անհավասարությանը, կամ x –երի առանցքի բոլոր այն կետերը, որոնք ունեն x կոորդինատը, կոչվում է թվային ճառագայթ և կարդացվում է մինուս անվերջից b։

 

x

b

Հաճախ բոլոր տիպի միջակայքերի համար (փակ,բաց,կիսաբաց ճառագայթ) օգտագործում են ընդհանուր անվանում՝ թվային միջակայքեր։ Բացի վերոնշյալ միջակայքերից դիտարկում են նաև ուրիշ թվային բազմություններ,դրանք հաճախ նշանակում են A,B,C,…. տառերով։ Որոշ բազմություններ ունեն հատուկ նշանակումներ։ Օրինակ՝ N-ը բնական թվերի բազմությունն է, Z-ը՝ամբողջ թվերի, Q-ն՝ ռացիոնալ թվերի, R-ը՝ իրական թվերի, R+-ը՝բոլոր դրական իրական թվերի։

Հաճախ բոլոր տիպի միջակայքերի համար (փակ,բաց,կիսաբաց ճառագայթ) օգտագործում են ընդհանուր անվանում՝ թվային միջակայքեր։ Բացի վերոնշյալ միջակայքերից դիտարկում են նաև ուրիշ թվային բազմություններ,դրանք հաճախ նշանակում են A,B,C,…. տառերով։ Որոշ բազմություններ ունեն հատուկ նշանակումներ։ Օրինակ՝ N-ը բնական թվերի բազմությունն է, Z-ը՝ամբողջ թվերի, Q-ն՝ ռացիոնալ թվերի, R-ը՝ իրական թվերի, R+-ը՝բոլոր դրական իրական թվերի։

 Այն փաստը,որ թիվը պատկանում է կամ չի պատկանում թվային բազմությանը ,գրառում են հատուկ նշանների միջոցով՝  պատկանում է) և (չի պատկանում):    Օրինակ՝-5 Z (-5-ը պատկանում է ամբողջ թվերի բազմությանը),  -5 N (-5-ը չի պատկանում բնական թվերի բազմությանը)։

Այն փաստը,որ թիվը պատկանում է կամ չի պատկանում թվային բազմությանը ,գրառում են հատուկ նշանների միջոցով՝

պատկանում է) և (չի պատկանում):

 

Օրինակ՝-5 Z (-5-ը պատկանում է ամբողջ թվերի բազմությանը),

-5 N (-5-ը չի պատկանում բնական թվերի բազմությանը)։

Կատարել հետևյալ առաջադրանքները․ Պատկերել նշված բազմությունները թվային ուղղի վրա Գրառել նշանակումը․ 5-ից ճառագայթի 5-ից բաց ճառագայթի  

Կատարել հետևյալ առաջադրանքները․

Պատկերել նշված բազմությունները թվային ուղղի վրա

Գրառել նշանակումը․

  • 5-ից ճառագայթի
  • 5-ից բաց ճառագայթի
  •  
Պատկանո՞ւմ է արդյոք -2 թիվը տրված թվային բազմությանը (գրառումը կատարել և նշանների օգնությամբ):   [-3; 0] [; -2] N Q (-3; ) Z R  

Պատկանո՞ւմ է արդյոք -2 թիվը տրված թվային բազմությանը (գրառումը կատարել և նշանների օգնությամբ):

 

  • [-3; 0]
  • [; -2]
  • N
  • Q
  • (-3; )
  • Z
  • R
  •  
 Գրառել պատկերված բազմությունները, այնուհետև թվային բազմությունները գրառել անհավասարությունների նշանների օգնությամբ   x 3 7 0 x 5 6 x 7

Գրառել պատկերված բազմությունները, այնուհետև թվային բազմությունները գրառել անհավասարությունների նշանների օգնությամբ

x

3

7

0

x

5

6

x

7

0 x 6 5 0 8 x 0 x 7

0

x

6

5

0

8

x

0

x

7

Նշված անհավասարությունները պատկերել բազմությունների տեսքով․ X  7 X 5 X 3 5 X 3  

Նշված անհավասարությունները պատկերել բազմությունների տեսքով․

  • X 7
  • X
  • 5
  • X
  • 3
  • 5
  • X
  • 3
  •  
 Կոորդինատային առանցքի վրա պատկերել այն թվերը,որոնք՝   3-ից փոքր են 2-ից մեծ չեն -5-ից մեծ են 0-ից փոքր չեն 7-ից մեծ են,բայց 10-ից փոքր -5-ից մեծ են ,բայց -1-ից փոքր։  Ստացված թվային բազմությունները գրառել անհավասարությունների տեսքով։

Կոորդինատային առանցքի վրա պատկերել այն թվերը,որոնք՝

  • 3-ից փոքր են
  • 2-ից մեծ չեն
  • -5-ից մեծ են
  • 0-ից փոքր չեն
  • 7-ից մեծ են,բայց 10-ից փոքր
  • -5-ից մեծ են ,բայց -1-ից փոքր։

Ստացված թվային բազմությունները գրառել անհավասարությունների տեսքով։

 Կոորդինատային առանցքի վրա պատկերել․   [2;5] hատվածը (-2;0) միջակայքը  Գրառել այն կրկնակի անհավասարության տեսքով։

Կոորդինատային առանցքի վրա պատկերել․

  • [2;5] hատվածը
  • (-2;0) միջակայքը

Գրառել այն կրկնակի անհավասարության տեսքով։

 Կոորդինատային առանցքի վրա պատկերել թվային միջակայքերը․   [-2;3] և [0;2] [-4; 0,29) և ( ) [ ; 3] և [-2; 0,3] (-0,44; ) և (- )    Նրանք ունե՞ն ընդհանուր կետեր։Եթե այո,ապա գրառել այդ բազմությունների ընդհանուր մասը (հատումը)։

Կոորդինատային առանցքի վրա պատկերել թվային միջակայքերը․

  • [-2;3] և [0;2]
  • [-4; 0,29) և ( )
  • [ ; 3] և [-2; 0,3]
  • (-0,44; ) և (- )
  •  

Նրանք ունե՞ն ընդհանուր կետեր։Եթե այո,ապա գրառել այդ բազմությունների ընդհանուր մասը (հատումը)։

Տնային առաջադրանք․Սովորել կետ 4․2-ը, լուծել 376բ,զ,ը, 377, 378բ,դ,380։

Տնային առաջադրանք․Սովորել կետ 4․2-ը,

լուծել 376բ,զ,ը, 377, 378բ,դ,380։


Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!