Հայաստանի տեսարժան վայրերը

Հայաստանի տեսարժան վայրերը

Ազոխ

 Ախթալա

 Աղավնավանք

 Աղիտու

 Աղջկաբերդ

 Աղցք

 Աճարկուտ

 Ամարաս

 Ամբերդ

 Առաքելոց

 Առինջ

 Առինջ (Լևոնի քարանձավ)

 Աստվածընկալ

 Ավանի Կաթողիկե

 Ավետարանոց

 Արենի

 Արթիկ

 Արկազի

 Արուճ

 Արջերի քարանձավ

 Արտաշատ

 Արտավազիկ

 Բարձրաքաշ

 Բերդավան

 Բյուրական

 Բովուրխանավանք

 Բջնի

 Գայանե

 Գանձասար

 Գառնի

 Գավառ

 Գեղարդ

 Գետարգել

 Գլաձորի համալսարան

 Գնդեվանք

 Գոշավանք

 Գոշի լիճ

 Գտչավանք

 Գրիգոր Լուսավորիչ

 Դադիվանք

 Դաշտադեմ

 Դեղձնուտ

 Դորբանդ

 Դվին

 Եղեգիս

 Եղվարդ

 Զորավար

 Զորավոր

 Զորաց

 Զորաց Քարեր

 Զվարթնոց

 Էջմիածին

 Էրեբունի

 Թալինի Կաթողիկե

 Թանադե

 Թեղենյաց

 Ժայռապատկերներ

 Լաստիվեր

 Լմբատավանք

 Լոռի Բերդ

 Լուսավորիչ

 Խնձորեսկ

 Խոր Վիրապ

 Խորակերտ

 Խուճապ

 Ծիծեռնավանք

 Ծիրանավոր

 Կայանբերդ

 Կանաչ Ժամ

 Կաչաղակաբերդ

 Կապտավանք

 Կարբի

 Կարմրավոր

 Կաքավաբերդ

 Կեչառիս

 Կիրանց

 Կոշ

 Կուրթան

 Հալիձոր

 Հաղարծին

 Հաղպատ

 Հայրավանք

 Հանդաբերդ

 Հանդաբերդ (վանք)

 Հառիճավանք

 Հավուց Թառ

 Հացառատ

 Հնեվանք

 Հոռոմայր

 Հովհաննավանք

 Հովհաննես-Կարապետ

 Հռիփսիմե

 Ղազանչեցոց

 Մագիլ

 Մաթոսավանք

 Մակարավանք

 Մայրաբերդ

 Մայրավանք

 Մանստև

 Մաստարա

 Մարինե

 Մարմաշեն

 Մաքրավանք

 Մշկավանք

 Մոզրով

 Մուղնի

 Յոթ Վերք

 Նավուր

 Նեղուց

 Ներսեհ Կամսարական

 Ննգի

 Ննգիջան

 Նոր Վարագավանք

 Նորավանք

 Նորատուս

 Շամիրամ

 Շատինվանք

 Շաքի

 Շխմուրադի

 Շնող

 Շողակաթ

 Շոշկա

 Շուշի

 Ոսկեպար

 Ոսկեվազ

 Որոտնաբերդ

 Որոտնավանք

 Ուշի

 Պեմզաշեն

 Պռոշաբերդ

 Պտղնի

 Ջգրաշեն

 Ջերմաջուր

 Ջերմուկի ջրվեժ

 Ջուխտակ

 Ս.Աստվածածին (Աբովյան փ.)

 Ս.Աստվածածին (Նորք)

 Ս.Աստվածածին (Վաղարշապատ)

 Ս.Սարգիս (Նորք)

 Սաղմոսավանք

 Սամսոն

 Սանահին

 Սատանի կամուրջ

 Սեդվի

 Սելիմի քարավանատուն

 Սիոն

 Սիսավան

 Սխտորաշենի չինարի

 Սմբատաբերդ

 Սուրբ Սարգիս

 Սպիտակավոր

 Ստեփանոս

 Սրբանես

 Սրվեղ

 Սևանավանք

 Վահանավանք

 Վանեվան

 Վիշապաքարեր

 Տաթև

 Տաթևի Մեծ Անապատ

 Տավուշ

 Տեղեր

 Տիգրանակերտ

 Տող

 Տորմակավանք

 Ցաղաց Քար

 Քառասնից Մանկանց

 Քարաբլիթ

 Քարի լիճ

 Քոբայր

 Օձուն

 Օշական

Հայաստանը, Երկրի երեսին պահպանված, ամենահին պետություններից է:

Այն անընդհատ հանդիսացել է խոշոր տերությունների շահերի բախման ասպարեզ: Դարեր շարունակվող գոյատևման պայքարն էլ ձևավորեց հայ ազգի ստեղծագործական տաղանդը, հնարամտությունը, ավանդապաշտությունը և նվիրվածությունը բարձր գաղափարներին: Առանց այդ գործոնների անհնար կլիներ ստեղծել այդպիսի հզոր մշակույթ, դարից դար զարգացնել այն  և փոխանցել ապագա սերունդներին:

Բազմաթիվ անառիկ ամրոցները, մեր նախնիների սխրանքների հպարտ վկաներն են: Ամեն մի բերդ ուներ իր յուրահատուկ հորինվածքը, որն առավելագույնս համապատասխանում էր տեղանքին: Ամեն մի ձոր, ամեն մի ժայռ ընդգրկվում էր միասնկան պաշտպանողական համակարգի մեջ: Շատ հնարամիտ լուծումներ կան նաև ջրամատակարարման հարցում, որը կարևորագույն խնդիր էր երկարատև պաշարման ժամանակ: Ամրոցները կառուցվում էին այնպես, որ նույնիսկ մի քանի տասնյակ հոգուց բաղկացած կայազորը անանցանելի արգելք էր դառնում բազմահազարանոց թշնամու համար:

Հայաստանը առաջինն է հռչակել Քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն: Երկար դարեր, պետականության բացակայության պայմաններում, եկեղեցին կարևոր դեր էր խաղում ազգապահպան գործում: Այդ պատճառով, շատ հաճախ, վանքային համալիրները հանդիսացել են նաև կրթության և մշակույթային հզոր օջախներ, իսկ նրանց շուրջ կառուցված ամրոցները, զավթիչների արշավանքների ժամանակ, ապաստան են տվել բնակչությանը: Դրանցից շատերը գտնվում են դժվարամատչելի տեղերում, կան նույնիսկ ժայռափոր համալիրներ: Հայաստանի վանքերում են պահվել համաշխարհային նշանակություն ունեցող բազմաթիվ մասունքներ, նրանց շարքում`Պետրոս Առաքյալի ծիծեռնը, Հովհաննես Մկրտչի գլուխը, Հիսուս Քրիստոսին խոցած նիզակը:

Վերածննդի դարաշրջանը Հայաստանում սկսվել է դեռևս X դարում, երկու դար ավելի վաղ քան Եվրոպայում, և պատահական չէ, որ Աստծո առաջին քանդակը գտնվում Նորավանքում:

Հայաստանը հարուստ է նաև բնական տեսարժան վայրերով: Ազոխի քարանձավում հայտնաբերվել են, նույնիսկ, նեանդերթալյան ժամանակաշրջանի մարդկանց հետքեր: Բազմաթիվ ջրվեժները, սարերը ու ձորերը, անտառները, քարանձավները ամբողջացնում են ընդհանուր պատկերը և ներկայացնում են մի ինքնատիպ աշխարհ, որը միշտ բաց է բարի մարդկանց առջև: