HTML-беттерімен тізім құру.

Дәріс №5

Курс тақырыбы: 4.4 тақырып HTML-беттерімен тізім құру.

Сабақ тақырыбы: №5 Жалпы дескрепторлардың тізімі. Тізімдердің мағынасы. Реттелмеген тізімдер. Номерленген тізімдер. Тізімдер арқылы беттер құру.

Тізімдердің (lіsts) НТМL тіліне енгізілуінің басты себебі – мәтіндік редакторлардың тізімдермен жұмыс істеу мүмкіндіктерінің мол болуы әсерінен деп айтуға болады. Тізім құрғанда оның жолдарын нөмірлеу немесе белгілеуді біртіндеп орындау қажет етілмей, бұл жұмысты программа өз міндетіне алады. Егер тізім жаңа жолмен толықтырылатын немесе оның бірі қысқартылатын болса, онда  нөмірлеу реттілігі де автоматты түрде түзетіледі. Тізім нөмірленбей, тек белгіленетін кездерде әрбір жол алдына маркерлеу белгілері: сызықшалар, дөңгелекшелер, тіктөртбұрыштылар, ромбылар және де басқа да таңбалар қойылады. Осының нәтижесінде тізім оқуға ыңғайлы түрдегі «фирмалық» сипатқа ие болады.

Тізім жасау үшін қолданылатын тэгтерді шартты түрде екі топқа бөлуге болады: олардың біріншісі – тізімнің жалпы көрінісін анықтайтын атрибуттық сыртқы белгілер, ал екіншісі – оның құрылымын қалыптастыратын ішкі белгілер. Соңғы ішкі белгілер үшін тек бір ғана ашылу тэгі қолданылады.

Нөмірленген тізімдер

Нөмірленген тізімдер алды­на нөмір қойылады. және сыртқы тэгтерінің арасында орналасқан мәтін жолдары белгіленген тізім ретінде қабылданады. Мұнда әрбір белгіленетін мәтін жолын ішкі тэгімен бастап отыру керек.

Маркерленгентізімдер.

Тізімтэгтерініңеңқарапайымтүрі – нөмірленбегенбелгілеутізімі

(unorderedlіst). Нөмірленбегентізімдер:
...
 Мұндаәрбірбелгіленетінмәтінжолынішкітэгіменбастапотырукерек.

    Мысалымынадайтізімқұрукерекболса:

Иван; Данила; Игорь

Иван; Данила; Игорь

 Нөмірленгентізімніңәрбіржолыреттелгентәртіпбойынша араб немесеримсандарымен, әйтпеселатыналфавитініңәріптеріментаңбаланады. Олтаңбалардыөзгертуtype= “…” атрибутыменкөрсетіледі.

Нөмірлеутаңбаларынанықтайтын type атрибутыныңмүмкінмәндерікестедекөрсетілген.

Атрибут мәні	Нөмірлену таңбалары
A -	Үлкенлатынәріптері (А, В, С, D, ...)
a -	Кішілатынәріптері (а, b, с, d, ...)
I -	Үлкенримцифрлері (І, ІІ, ІІІ, ІV,…)
i -	Кішіримцифрлері (і, іі, ііі, іv, ...)
1 -	Кәдімгіцифрлер (1, 2, 3, 4,...)

START - параметрісанаққайсаннанбасталатынынанықтайды.

Келесімысалдатізімүлкенримсаныныңсегізіншіцифріненбасталыпнөмерленген:

Сегіз Тоғыз Он Он бір Он екі

Сегіз Тоғыз Он Он бір Он екі

 

параметрлерініңтэгі

Маркерленгентізімтэгі:
Нөмірленбегентізімүшінәдеттетізімдегіэлементтібелгілеугемаркердіқолданады. Ал маркердіңтүрін, заңбойынша, қолданушытаңдайды.

тэгіөзіне TYPE және COMPACT. параметрінқосаалады. Оныңdisc, circle, squareдегенбелгілері бар.

Атрибут	Атқаратын қызметі
	disc
	circle
	square

Бұлбелгілермаркердіңтүрінбереді. Жазбағанжағдайдаавтоматтытүрде disc жазылады.

Анықтамалартізімі:

Анықтамалары бар тізімдер (defіnіtіonlіsts) жоғарыдағыларданөзгешелеутәсілмен  жасалады. Мұндатэгіорнына (defіnіtіonterm — анықталатын термин) термин тэгіжәнеоғанқосымша (defіnіtіondefіnіtіon — анықтаманыанықтау) терминдітүсіндірубелгісіжазылады.

Мұндағыжәнетэгтерітәріздіжабылмай, жалқытүрдежазылады. Егеранықталатын термин түсінігібіржолғасиятындайқысқаболса, ондасыртқытэгінқолдануғаболады.
Анықтамалартізімібылайжазылады:

Термин Термингеанықтама Термингеанықтама Термингеанықтама Термингеанықтама

Термин Термингеанықтама Термингеанықтама Термингеанықтама             Термингеанықтама

DL элементіменбірге COMPACT атрибутынқолдануғаболады, солкездетізімніңпункттарыжинақыорналасады. Бұл атрибут тура осылайқолданылады, ешқандай да сан қойылмайды.

Мысал 2.

         

                Мысал 2

         

    

1. Информатика

2. Электрондыүкімет

3. Delphi программалаутілі

1. Наркология

2. Психология

3. Психиатрия

1. Философия

2. Социология

3. Құқық