Якташ драматург Нәҗип Асанбаевның “ Солдат анасы” пьесасында ватанпәрвәрлек идеяләренең чагылышы.

• Дәреснең темасы: Якташ драматург Нәҗип Асанбаевның “ Солдат анасы” пьесасында ватанпәрвәрлек

идеяләренең чагылышы. (8 нче сыйныф өчен сыйныфтан тыш уку дәресе ).

“ Тормышның бар куанычы –кеше өчен .

Тик җирдә тынычлык кына булсын иде!”

Нәҗип Асанбаев

Нәҗип Асанбаев,

Николай Васильевич Асанбаев

(7 ноябрь 1921 — 28 март 2013)

Башкортстанның халык язучысы (2006),

РСФСР-ның атказанган мәдәният хезмәткәре (1982),

Башкортстанның атказанган сәнгать эшмәкәре,

Салават Юлаев исемендәге дәүләт премиясе лауреаты,

Бөек Ватан сугышында катнашыучы.

Биографиясе

• Драматург 1921 елның 7 ноябрендә Бакалы районының Ахман авылында крестьян гаиләсендә туган. Мәктәпне тәмамлаганнан соң Башкорт финанс-икътисад техникумына, аннан соң Башкорт педагогия институтының башкорт теле һәм әдәбияты факультетына укырга керә.
• 1941 елның декабрендә Н.Асанбаев Рязань артиллерия училищесын тәмамлый һәм хәрәкәттәге армиягә җибәрелә. Сугыш тәмамланганнан соң Совет Армиясендә хезмәт итүен дәвам итә. Югары артиллерия мәктәбен читтән торып тәмамлый .

• Дәреснең максаты: 1. Башкортстан Республикасының халык язучысы-драматург Нәҗип Асанбаевның “Солдат анасы” әсәрен тикшереп, пьесада үткәрелгән фикерләрне анализлау;
• 2. Укучыларның фикерләү дәрәҗәсен һәм бәйләнешле сөйләм телен үстерү;
• 3. Драматург иҗатының мәктәп укучыларына патриотик тәрбия бирүдә тоткан урынын билгеләү, ватанпәрвәрлек идеяләренең чагылышын тикшерү; әсәрләрне укуга кызыксыну уяту, күтәрелгән проблемаларның бүгенге көндә актуаль икәнен ачыклау.

Белемнәрне камилләштерү.

Тест сорауларына җавап бирү.

• 1. Әсәрнең төп герое – солдат анасының исеме.
• 2. Бөек Ватан сугышы тәмамлануга ничә ел үткән?
• 3.Биктимеров Буранбай Әхмәт улына һәлак булганда ничә яшь була?
• 4.Ялгыз анага кемнәр ярдәмгә килә?
• 5. Яшь укытучының исеме ?

• 6. Укытучы нинди түгәрәк оештырырга тәкъдим итә?
• 7.”Батырлар китабы “кайсы авылга багышлап төзелә?
• 8. Ана улы турында истәлекләрне кайдан белә?
• 9. Яугир солдат Буранбай коткарган командирның исеме?
• 10. Буранбай Биктимеров кайда җирләнгән?

Җавапларны тикшерү.

• 1. Рәхимә
• 2. 27ел үткән
• 3. 18 яшь була
• 4. Мәктәп укучылары
• 5. Нияз Иргәлин
• 6. “Эзәрмәннәр” түгәрәге
• 7. Сакмар авылына
• 8. Хатлар аша
• 9. Носков Петр Ильич
• 10. Брянск өлкәсе Жиздры елгасы ярында

Укучыларның Рәхимә инәй янына килүенә автор нинди мәгънә сала?

Колхоз рәисе Гатаның яшь укытучы Нияз Иргәлинны Рәхимә инәйгә фатирга кертергә алып килү күренеше вакыйгаларга ничек бәйләнеп китә?

Пьеса нинди вакыйга белән башланып китә? Ананың нинди сорауларга җавап табасы килә?

Нәҗип Асанбаев

“ Солдат анасы” пьесасы

Носков Петр Ильич нинди хәбәр алып килә?

Укучылар яшь укытучының тәкъдимен ничек кабул итәләр һәм эшләрен нидән башлыйлар?

Эзәрмәннәрнең башлаган эшләре нәтиҗәле буламы?

Ана ялгыз түгел, аңа мәктәп укучылары һәр эшендә булышалар. Рәхимә инәй аларның килүен түземсезлек белән көтеп тора.

Рәхимә инәй өендәге күренештән. Ул сугышта һәлак булган улының фотосүрәте янында. Ананың күңелен борчыган сораулар...

Нияз Рәхимә инәйнең фатихасын ала, укучылар белән таныша. Мәктәптә “Эзәрмәннәр” түгәрәге эшен башлап җибәрүне тәкъдим итә

Нәҗип Асанбаев

“ Солдат анасы” пьесасы

Командир Носков Петр Ильич Рәхимә инәйгә улы Буранбайны үз куллары белән җирләвен әйтә һәм кабере өстенә мәрмәр һәйкәл куелуы турында хәбәр итә

Сакмар авылының “ Батырлар китабын” төзүдән башлыйлар. Башкорт атлылары дивизиясендә сугышкан элекке хәрбиләргә хат белән мөрәҗәгать итәләр. Биктимеров Буранбай белән сугыш юлын үткән яудашларын эзләргә керешәләр

Биктимиров Буранбайның яудашларыннан хатлар килә

Курск өлкәсе Сержант Муфаздалов Касторинск районы Әхмәтзәкир Янгир улы Озерки авылы (1923-1943) “Туганнар” каберлеге

Хөрмәтле Нәҗип агай! Сезгә XXI гасырның яшь буыны булган Камышлытамак урта мәктәбенең VIII сыйныф укучыларыннан кайнар сәламнәр тапшырабыз. Иҗатыгыз белән танышкач, бездә шундый фикерләр туды: әсәрләрегез бүгенге көн өчен актуаль, театр сәхнәләрендә куела, геройлары –җир кешеләре. Алар белән бергә кайгырасың, шатланасың, хәтта елыйсың. Гаделсезлек, югалтулар, табышлар, кешелек дөньсына янаган куркынычлар турында ачык итеп, яшермичә сөйлисез. Безгә, яшь буынга уйланыр һәм фикер алышу өчен урын бар, темалар җитәрлек. Ватанпәрвәрлек идеяләрен алга алып язылган әсәрләрегез үлемсез. Без Сезнең иҗат белән танышуны дәвам итәрбез. Туган илнең чын патриотлары булырбыз дип ышандырып калабыз. Сезнең иҗат та мәңгелек булачак, чөнки киләчәк ышанычлы кулларда!

• РЕФЛИКСИЯ

• Бүген дәрестә мин белдем ( нәрсәне?)
• Кызыклы булды ( нәрсә?)
• Авыррак булды ( нәрсә?)
• Мин шуны аңладым (нәрсәне?)

• Мин өйрәндем ( нәрсәгә ?)

• Мине кызыксындырды (нәрсә?)
• Миндә теләк туды ( нинди?)

Игътибарыгыз өчен рәхмәт!