Անուն, ազգանուն___________________________________________________
Ամիս, ամսաթիվ___________________ 9-րդ դասարան
Թեմատիկ գրավոր աշխատանք
Էկոլոգիայի հիմունքներ: Բնության պահպանություն
Ի՞նչ է ուսումնասիրում էկոլոգիան:
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Ինչո՞վ է պայմանավորված կենսացենոզի կայունությունը:
Պատասխան՝ _______________________________________________
Որո՞նք են կենսաերկրացենոզի հիմնական բաղադրամասերը: Գրի՛ր դրանցից երեքը:
1.___________________________________________________________________
2.__________________________________________________________________
3.__________________________________________________________________
Ի՞նչ է կենսացենոզը:
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Ինչո՞վ է բացատրվում այն փաստը, որ օրգանական բնության պաշարները նյութերի անընդհատ հոսքի պայմաններում կարճ ժամանակում չեն սպառվում:
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Տրված էկոլոգիական գործոններից ո՞րն է ոչ կենսածին:
մրցակցությունը 3) խոնավությունը
փոշոտումը 4) մակաբույծը
Ո՞ր օրգանիզմներն են կազմում կենսոլորտի կենսազանգվածի հիմնական մասը:
սնկերը 3)թռչունները
բույսերը 4) կաթնասունները
Ո՞ր օրգանիզմներն են քայքայում մահացած բուսական և կենդանական օրգանիզմների մնացորդները մինչև հանքային միացություններ:
բույսերը
սնկերն ու բակտերիաները
թռչունները
կաթնասուններն ու գիշատիչները
Ի՞նչն է հանդիսանում էներգիայի հիմնական աղբյուրը Երկրի վրա:
Պատասխան՝ _______________________________________
Ո՞ր օրգանիզմներն են համարվում առաջին կարգի սպառողներ:
Պատասխան՝ _____________________________________________
Ստորին սննդային մակարդակներից դեպի վերին մակարդակներ անցնելիս յուրաքանչյուր օղակում էներգիայի ո՞ր մասն է ցրվում ջերմության ձևով:
1-5%-ը 3) 80-90%-ը
5-20%-ը 4) 50-60%-ը
Նկարագրի՛ր թվաքանակի բուրգը:
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Էկոլոգիական համակարգում սնման շղթան կազմված է հետևյալ օղակներից. բույսեր-բուսակեր, կենդանիներ-գիշատիչներ: Որքա՞ն սկզբնական կենսազանգված է անհրաժեշտ գիշատիչների զանգվածը 2կգ-ով ավելացնելու համար, եթե կենդանու զանգված է անցնուն կերած սննդի զանգվածի 10%-ը:
Պատասխան՝ ______________________________________
Օրգանիզմների միջև գոյություն ունեցող փոխհարաբերության ո՞ր ձևին ո՞ր բնորոշումն է համապատասխանում: Ճիշտ պատասխանները լրացրո՛ւ ստորև բերված աղյուսակում:
Փոխհարաբերության ձևեր
ա. սիմբիոզ
բ. չեզոքություն
գ. մրցակցություն
դ. գիշատչություն
մի տեսակի առանձնյակները սպանում և ուտում են մյուս տեսակի առանձնյակներին
միևնույն տարածքի վրա ապրող տեսակները միմյանց վրա անմիջականորեն չեն ազդում
համատեղ ապրող տեսակները հավակնում և օգտագործում են միևնույն պաշարները
տարբեր տեսակների պատկանող օրգանիզմների միջև ձևավորվում են փոխշահավետ հարաբերություններ
Ամիս, ամսաթիվ__________________________
ԿԻՍԱՄՅԱԿԱՅԻՆ ԱՄՓՈՓԻՉ ԱՇԽԱՏԱՆՔ
Ճիշտ պնդումներին համապատասխանող տառերը գրի՛ր ներքևում բերված վանդակներում:
ա. Գեներատիվ մուտացիաները չեն ազդում տվյալ օրգանիզմի հատկանիշների դրսևորման վրա և ի հայտ են գալիս հաջորդ սերունդներում:
բ. Ֆենոտիպը ձևավորվում է գենոտիպի և կենսամիջավայրի պայմանների փոխազդեցության արդյունքում:
գ. Գեներատիվ մուտացիաները առաջանում են սոմատիկ բջիջներում:
դ. Ժառանգվում է արտաքին պայմանների նկատմամբ օրգանիզմի ռեակցիայի նորման:
ե. Գենոտիպային համակցական փոփոխականության հիմքում ընկած են գեների, քրոմոսոմների կառուցվածքային փոփոխությունները:
զ. Սոմատիկ և գեներատիվ մուտացիաները դրսևորվում են տվյալ օրգանիզմում և չեն ժառանգվում սերունդներին:
է. Զարգացման արտաքին պայմանների հետևանքով առաջացած փոփոխությունները չեն փոխում գենոտիպը, և դրանք ընկած են ռեակցիայի նորմայի սահմաններում:
Ի՞նչը բնորոշ չէ մուտացիոն փոփոխականությանը:
առաջացած փոփոխությունները չեն փոխանցվում սերունդներին
առաջացած փոփոխությունները փոխանցվում են սերունդներին
փոփոխություններն առաջանում են հանկարծակի, թռիչքաձև, չունեն որոշակի ուղղություն
առաջացած փոփոխությունները մուտացիաների արդյունք են
Ո՞ր մուտացիաներն են դրսևորվում տվյալ օրգանիզմում և սեռական բազմացման ժամանակ սերունդներին չեն փոխանցվում:
Պատասխան՝ ___________________________________________
Փոփոխականության ո՞ր ձևն էր Դարվինը անվանել :
Պատասխան՝ __________________________________________
Ժառանգական փոփոխականության ո՞ր ձևի դեպքում են գեները, քրոմոսոմները մնում անփոփոխ, բայց փոխվում են ժառանգական սկզբնակների զուգակցությունները և գենոտիպում դրանց փոխներգործության բնույթը:
Պատասխան՝ _______________________________________________
Ի՞նչ է պոլիպլոիդան:
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Ի՞նչն է բնորոշ բնական ընտրությանը:
Բնական ընտրությունը փոփխության ենթարկված կենդանիների կողմից գիտակցական ընտրությունն է:
Բնական ընտրության ընթացքում պահպանվում են օգտակար ժառանգական փոփոխություններով առանձնյակները:
Միջավայրի տվյալ պայմաններում բնական ընտրությունը թուլացնում է առանձնյակի հարմարվելու հարմարանքները:
Բնական ընտրությունը հաջող է ընթանում պոպուլյացիաների թվաքանակի խիստ նվազման դեպքում:
Նկարագրի՛ր միմիկրիան:
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Նշվածներից ո՞րի առաջացումն է հանդիսանում իդիոադապտացիայի օրինակ:
թոքային շնչառություն
ֆոտոսինթեզի
քառախորշ սրտի
մողեսների մատների լայնացումների
Ո՞րն է էվոլուցիայի տարրական միավորը:
Պատասխան՝ _____________________________________________________
Ըստ Օպարինի տեսության Երկրի ձևավորման առաջին փուլերում ինչպիսի՞ ջերմաստիճան է եղել:
Պատասխան՝ ____________________________________________________
Ի՞նչն է հանդիսանում բոլոր կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային միավորը, անկախ նրանց կազմավորվածության մակարդակից:
Պատասխան՝ ________________________________________________
Ինչո՞վ է տարբերվում կենսացենոզը կենսաերկրացենոզից:
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Ի՞նչն է ապահովում Երկիր մոլորակի վրա կյանքի անընդհատ գոյությունը:
Պատասխան՝ ___________________________________________________
Ի՞նչ նշանակություն ունեն սննդային հարաբերությունները կենսացենոզի մեջ մտնող տեսակների համար:
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Էկոլոգիական ինչպիսի՞ գործոն է լույսը:
Պատասխան՝ _________________________________________________
Սննդային շղթաների հիմքում ընկած են ___________________________________:
Սննդի էներգիայի ո՞ր մասն է անցնում կենդանու մարմնի նոր կառուցված նյութի մեջ:
30-40%-ը 2) 5-20% -ը 3) 80-90%-ը 4) 60-70%-ը
Ի՞նչ է հողերի էրոզիան:
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Օրգանիզմների միջև գոյություն ունեցող փոխհարաբերության ո՞ր ձևին ո՞ր օրինակն է համապատասխանում: Ճիշտ պատասխանները լրացրո՛ւ ստորև բերված աղյուսակում:
Փոխհարաբերության ձևեր
ա. մրցակցություն
բ. սիմբիոզ
գ. մակաբուծություն
դ. չեզոքություն
Օրինակներ
ասկարիդի, ոջիլի և մարդու փոխհարաբերությունը
միևնույն տարածքի վրա ապրող սկյուռի և եղջերուի փոխհարաբերությունները
մորեխների թվաքանակի բռնկումների դեպքում ավելի քիչ սնունդ է հասնում գետնասկուռներին
ծաղկավոր բույսերի և փոշոտիչ միջատների միջև փոխհարաբերությունը
6