Կոմիտաս -Հայ երգի Մեսրոպ Մաշտոց

Ու, քանի կա հողը հայոց, պիտի հնչի երգը քո Որպես գարնան հրեղեն կանչ, մեր ե՛րգ-երգո՜ց Կոմիտաս։

Կոմիտասի մասին ասել են .

Կոմիտասը մարդկային բացառիկ առաքինություններու ծով էր: Չափազանց աշխատասեր, աննկուն կամքի տեր, անկեղծ, բարեհոգի, ընկերասեր, քաղցր և համեստ՝ ամենուն նկատմամբ: Մաքրակրոն էր ան և մեծ հայրենասեր մը: 

ՀՐԱՉՅԱ ԱՃԱՌՅԱՆ

...Կոմիտասը հայ երգով լույս աշխարհ հանեց դարերի խավարի մեջ կեղեքված ժողովրդի խուլ բողոքն ու ցասումը բռնության, ստրկության դեմ, նրա խեղդված վիշտը, իրավազուրկ կյանքը և պայծառ ապագայի հանդեպ տածած հավատը:

Ավետիք Իսահակյան

« Կոմիտասն ինքը հայ ժողովուրդն է: Մեղվի պես նա տուն էր բերում   մեր գեղջուկ երգերի նեկտարն ու անշոշափելի մանանան: Կար՞ղ է   մեղուն թղթե ծաղիկներից մեղր բերել, իհարկե, ոչ: Հայ ժողովրդի բազմադարյան երգերը թղթե վարդեր չէին, այլ իրական, և Կոմիտասը իր   հանճարով ոսկե մեղվի նման հանդիպեց նրանց: Իր հանճարեղ ոգու   հնոցում ձուլեց հայ մեղեդու նախանյութը, հանքանյութը և դուրս բերեց   այնպիսի քնքշություններ, երաժշտական ձևերի և խոսքի այնպիսի   հույզ ու թարմություն, որոնք հուզեցին ոչ միայն իրեն` հայ ժողովրդին,   այլև համաշխարհային երաժշտական աշխարհում աղոթքի արժանացավ Կոմիտասի անունով հայ ժողովրդի անունը »

Հովհաննես Շիրազ

« Ես Կոմիտասին համարում եմ հայկական երաժշտության հավերժական խորհրդանիշ, իսկ նրա ստեղծագործությունը` մեծագույն օրինակ և աղբյուր, որից ներշնչանք կստանան հետագա հայ բոլոր կոմպոզիտորները: Ինձ հատկապես հոգեհարազատ է լակոնիկությունը, պարզությունը, պարկեշտությունը երաժշտության մեջ և երաժշտական միջոցների խնայումը »

Առնո Բաբաջանյան

« Հայ ժողովուրդը կոմիտասյան երգին մեջ գտավ, ճանաչեց իր հոգին, իր հոգեկան ինքնությունը։ Կոմիտաս վարդապետը սկիզբ է, որ վախճան չունի։ Նա պիտի ապրի հայ ժողովրդով, հայ ժողովուրդը պիտի ապրի նրանով, ինչպես այսօր, այնպես էլ հավիտյան »

Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Վազգեն Առաջին 

« Կոմիտասն այդպիսի ծնունդ էր, և նրա պարգևած լույսը դեռ երկար պիտի անդրադառնա պարգևողի դեմքին և արտացոլվի նրա հոգու մեջ »

Պարույր Սևակ 

Կոմիտասի խորհուրդը հայ ժողովրդին:

«Հայ ժողովրդի զավակնե՛ր, դուք կարդացեք Մովսես Խորենացի, Եղիշե, Նարեկացի, Խաչատուր Աբովյան, Րաֆֆի, Ալիշան, Պեշիկթաշլյան և տեսեք, թե ով ենք մենք»

«Մահվան արժանի է այն ժողովուրդը, որ զուրկ է գեղարվեստե, որովհետև ժողովուրդ մը` որ գեղարվեստ չունի, կնշանակե թե զգալու կարողություն չունի: Եվ ի՞նչ է ժողովուրդ մը` որ չի զգար».

Կոմիտաս

«Սիրեցեք զիրար, շատ սիրեցեք, որպեսզի ապրեք».