Коммунальное государственное учреждение «Достыкская средняя школа с дошкольным миницентром»

Сілтеме

Сабақ № 22

Күні

21.11.2017 ж

Сынып

9 а, ә

Қатысқандар саны:______

Пән мұғалімі

Ж.С.Бейсебаева

Қатыспағандар саны:____

Сабақтың тақырыбы

Энергия. Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы. Ғылым және техникада практикалық есептерді шығаруда сақталу заңдарын қолдану.

Сабаққа негізделген оқу мақсаты

Оқушыларға энергияның түрлері, энергия түрлерінің физикалық шамаларға тәуелділігі, энергияның бір түрден екінші түрге айналу заңы туралы түсіндіру, оқушылардың танымдық деңгейлерін кеңейту, ойлау қабілеттерін дамыту, энергия түрлерінің түрленуін талдай білуге дағдыландыру, оқушыларды жаңа материалды оқу барысында белгілі бір нәтиже көрсетуге тәрбиелеу.

Оқу нәтижелері

Барлық оқушылар

Алған білімдерін, дағдыларын өмірлік жағдайларда пайдаланады

Оқушылардың басым бөлігі

Өз біліміне қорытынды жасау, іздену, жеке, топпен жұмыс біліктілігі дамиды

Кейбір оқушылар

Практикалық есептер шығара біледі. Эксперименттік тапсырмаларды жасауға ұмтылады

Алдыңғы оқу

Дене импульсі. Материялық нүктеде ипульстің өзгеруі. Денелер жүйесі. Импульстің сақталу заңы. Реактивті қозғалыс. К.Э.Циолковскийдің ғылыми еңбектерінің маңызы. Зымыран. Ғарыш саласының қазіргі жетістігі.

Көрнекілік

« Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы» - бетшесі плакаттар, тірек сызбалар,карточкалар.

Ресурстар

Оқулық, презентация

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығулар

Әдіс - тәсілдер

Мұғалімнің іс - әрекеті

Оқушының іс - әрекеті

Басталуы 8 минут

2 минут

1.Ұйымдастыру

1. Сәлемдесу;

2. Оқушыларды түгендеу;

3. Сынып бөлмесінің тазалығын тексеру;

4. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру (жұмыс орны, отырыстары, сыртқы түрлері);

5. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

Мұғаліммен амандасу

Сабаққа дайындалу

6 минут

2. Үй тапсырмасын тексеру, қайталау

Қызығушылығын ояту.

1. Механикалық энергия дегеніміз не?

2. Механикалық энергияның қандай түрлері бар?

3. Кинетикалық энергия туралы айтып бер.

4. Потенциалдық энергияның қандай белгілері бар?

5. Жұмыс пен энергияның арасында қандай байланыс бар?

Білімді тексеруге арналған есептер:

1. Жалпы массасы 50 кг реактивті ұшақты ұшқыш Жермен салыстырғанда 300 м\с жылдамдықпен басқарып келеді. . Ұшақтың кинетикалық энергиясын анықтаңыз.

2. Массасы 9кг оқ винтовка ұңғысынан 800 м\с жылдамдықпен шығады, оның кинетикалық энергиясы неге тең ?

3. Қатаңдығы 10 ⁴ Н/м серіппе 8 см-ге сығылғанда оның потенциалдық энергиясы қалай өзгереді ?

1)Оқушылар слайдта көрсетілген сұрақтарға жауап жазады және есептер шығарады. Өткен сабақтағы білімдерін нақтылайды.

Сұрақ - жауап

Есеп шығару

Ортасы 17 минут

10 минут

3. Жаңа материалды қабылдауға әзірлік, мақсат қою.

Бүгінгі негізгі мақсатымыз энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңымен танысамыз.

1. Зымыран қалай қозғалады?

2. Реактивті қозғалыс дегеніміз не?

3. Қандай мақсатпен зымырандар көпсатылы болып жасалады?

4. Реактивті қозғалыс жылдамдығы қандай шамаларға байланысты?

5. Ғарышты зерттеудегі қандай жетістіктерді білесіңдер?

3.Жаңа материалды меңгерту:

1. Энергия-скалярлық, механикалық жұмыс жасай алу қабілеті бар физикалық шама.

2. Кинетикалық энергия-қозғалып келе жатқан дене энергиясы.

3. Потенциялық энергия-денелердің өзара әрекеттесуіне немесе дене бөлшектерінің өзара орналасуына байланысты болатын энергия.

4. Жұмыс пен энергия арасындағы байланыс.

5. Дененің толық механикалық энергиясы.

6. Толық механикалық энергияның сақталу заңы.

7. Энергияның сақталу және айналу заңына сүйеніп жұмыстың физикалық мәнін түсіну.

• Оқушылар кітаппен және интерактивті тақтамен жұмыс істейді.

• Сұрақтарға жауап жазады.

• Энергияның сақталу және айналу заңы туралы тереңірек білім алады.

• Формуланы түрлендіруді үйренеді

Оқулықпен жұмыс

Мағына тану

7 минут

2. ВЕНН диаграммасымен жұмыс: энергия және жұмыс

Оқушылар бүгінгі тақырып бойынша жұмыс және энергия ұғымдарына венн диаграммасын құрады.

жұмыс энергия

энергия физикалық қозғалыстың

өзгерісінің скаляр, сандық

өлшемі өзара өлшеуіші

Джоуль, әсердің Джоуль

механикалық өлшемі, физикалық,

жұмыс Джоуль скаляр

Өздік жұмыс

Аяқталуы 15 минут

10 минут

4.Сабақты бекіту.

1.Білімді бекітуге арналған тапсырмалар:

1. Дененің толық механикалық энергиясы дегеніміз не ?

2. Толық механикалық энергияның сақталу заңы қалай

тұжырымдалады?

2.Анықтама кестесін толтыру

3.Есептер шығарту

Оқушылар орындарында отырып сұрақтарға жауап береді және әр оқушыға тапсырмалар орындайды. Анықтама кестесін толтырады.

№1 есеп

Массасы 4 т су шашқыш автомашинасының цлетернасында 2м³ су бар.Машинаның су шашатын жерге 18 км/сағ жылдамдықпен келе жатқандағы импульсі қандай?

№2 есеп

А. Байтұрсынұлы аударған «Аққу,шортан мен шаян »өлеңдеріндегі жүктің,бар күштерімен тартсадағы әлі күнге дейін орынынан қозғалмау себебін механикалық тұрғысынан түсіндір.

№3 есеп

Импульстері бірдей алюмини мен қорғасыннан жасалған денелердің өлшемдері бірдей,олардың массаларын салыстыр.

№4 есеп

Массасы 50000 кг ғарыш кемесі двигателінің тарту күші 105н,двигателдің 6 с уақыт жұмысы кезіндегі ғарыш кемесі жылдамдығының өзгерісі.

№5 есеп

Массасы 10 т бірінші вагон 2м/с жылдамдықпен козғалады,оны 3 м/с жылдамдықпен келе жатқан массасы 10 т екінші вагон қуып жетеді,егер соқтығысу серпімсіз болса,соқтығысқаннан кейінгі бұл вагондардың жылдамдығы?

Ой- қозғау

Есеп шығару

3 минут

5.Үйге тапсырма

Шығармашылық жұмыс

Энергия адам өмірінің өлшеуіші /Ой-толғау/

Күнделікті өмірден мысал келтіру «Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы»

4 минут

6.Сабақты қорытындылау

Бағалау

Рефлексия. БҮҮ кестесін толтыру

Оқушылар жекелей алдарындағы БҮҮ кестесін толтырады.