Құрмалас сөйлем. Көрнекілік

САЛАЛАС ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМ

САБАҚТАС ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМ

АРАЛАС ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМ

ТҮР

ВИДЫ

ЫҢҒАЙ-

ЛАСТЫҚ

соединительное

ҚАРСЫЛЫҚТЫ

противительный

СЕБЕП – САЛДАР

причинно – следственное

КЕЗЕКТЕС

Чередующее

ТАЛҒАУЛЫ

выборочное

ТҮСІНДІРМЕЛІ

Обьяснение

ЖАЛҒАУЛЫҚТАР

СОЮЗЫ

ЖӘНЕ

ӘРІ

ДА

ДЕ

ТА

ТЕ

мен бен пен - и

БІРАҚ

ДЕГЕНМЕН

СОНДА ДА

СӨЙТСЕ ДЕ

АЛАЙДА

ӨЙТКЕНІ

СОНДЫҚТАН

СЕБЕБІ

СОЛ ҮШІН

СОЛ СЕБЕПТІ

БІРДЕ

БІРЕСЕ

КЕЙДЕ

НЕ

НЕМЕСЕ

Я

ЯКИ

ӘЛДЕ

ӘЙТПЕСЕ

ЖАЛҒАУЛЫҒЫ ЖОҚ

МЫСАЛ ДАР

ПРИМЕРЫ

Арман және Аслан екеуі мектепке келді

Оның даусы жоқ, бірақ ән айтуды ұнатады.

Биыл шөп қалың шықты, өйткені жаңбыр көп жауды.

Олар біресе тоқтап демалады, біресе көп жүріп алады

Сен не үйге кел, не мектепке бар.

Қорыққанынан ол орнынан тұра алмай қалды.

ТҮРІ

ВИДЫ

Шартты

С условными суффиксами

Қарсылықты

с противительными суффиксами

Себеп

Причинно – следственные

Мезгіл

Времени

Қимыл –сын

Образа действия

Мақсат

Цели

ЖАЛҒАУЛЫҚТАР

СОЮЗЫ

1. са, се,

2.-май

-мей

-бай

-бей

-пай

-пей

1.–са да, -се де

2. –ғанмен,

-генмен,

-қанмен,

-кенмен

3. – ғанына

- геніне

- қанына

- кеніне

1. -ғандықтан

-гендіктен

-қандықтан

-кендіктен

1. - ғанда

- генде

- қанда

- кенде

2.септік жалғау +

кейін,

соң,

сәтте,

уақытта

1. –ып

-іп,

-п

2. –а,-е,-й

3. –ғандай

- гендей

-қандай

-кендей

1. - мақ

- мек

-бақ

-бек

-пақ

-пек

2. - у үшін

3. – ғысы, -гісі,

-қысы, - кісі (қалау рай)

МЫСАЛ ДАР

ПРИМЕРЫ

Сабақ оқысаң, бес аласың.

Қыс келсе де, күн жылы тұр.

Күн жылы болғандықтан, біз серуенге шықтық.

Мен айтқанға дейін,ол сабақты оқыды.

Екі қолы дірілде+п, оспан ішке кірді.

Ол оқы + мақшы болып мектепке келді.