Курчак театры өчен сценарий.

Алиш аланы

(курчак театры өчен сценарий)

Гөлүсә Кабирова Ачасыр төп гомуми белем бирү мәктәбенең татар теле һәм әдәбияты укытучысы Яшел Үзән районы

Дәресләрдә, класстан тыш эшләрдә, төрле алымнар кулланып, укучыларның сәнгатьле сөйләм күнекмәләре белән бергә театраль сәләтләрен дә үстерү зур әһәмияткә ия. Укучы бала монда һәрьяклап ачыла. Аның күзаллавы киңәя, тирә-юнь белән кызыксынуы арта.

Максат: Абдулла Алиш китаплары аша матур әдәбият белән кызыксынуларын арттыру; әдәби хәзинәләребез үрнәгендә укучыларның күңел байлыгын үстерү һәм балаларда хезмәт сөючәнлек, үзара дуслык, җаваплылык тәрбияләү. Туган телгә мәхәббәт тәрбияләү.

Катнашалар: укучы кыз – Мәрьям, автор, әтәчләр, бал корты, сертотмас үрдәк.

Ерактан “Туган авыл” көе ( татар халык көе, Г.Тукай сүзләре) ишетелә.Сәхнәдә алан рәсеме һәм еракта авыл күренә, әсәрнең геройлары сәхнә костюмнарыннан, Мәрьям керә.

Автор сүзләре: укучы кыз урман аланында Абдулла Алишның әкиятләр җыентыгын укып утыра. Җәй уртасы. Иртәнге кояш җылы нурлары белән табигатьне иркәли. Тирә – юньдә аллы-гөлле күбәләкләр оча. Агачларда берсен – берсе уздырып кошлар сайрый. Мәрьям шул хозурлыкка сокланып утырды да, кулына Алишның әкиятләр китабын алып укый башлады. Табигать кочагында әкиятләр укуның үз тылсымы, үз сере бар шул. Менә шул вакыт чәчәккә кунып бал корты очып йөри. Ул хуш исле ал, зәңгәр чәчәкләрдән бал җыеп, Мәрьямне күреп алды һәм янына очып килде.

Мәрьям: син әкиятләрдәге Нечкәбилме әллә ?

Бал корты: әйе, минем исемем – Нечкәбил, сүзең булса якын кил.

Мәрьям: иртә таңнан кичке караңгыга кадәр ничек армыйсың?

Бал корты: алып кайткан балымны кәрәз күзәнәгенә салу һәм хезмәтем белән кешеләрне сөендерү – үзе зур бәхет.

Мәрьям: әйе шул, Нечкәбил. Тир түгеп итсәң хезмәт,

Күңелгә рәхәт.

Бал корты: хуш, Мәрьям. Мине күрше аландагы чәчәкләр көтә.

( Мәрьям китап укуын дәвам итте. Шул арада аның укуын әтәч тавышы бүлдерде. Мәрьям як-ягына каранып алды һәм ак әтәчкә күзе төште.

Мәрьям: син Алиш әкиятендәге әтәчләрнең берсе түгелдер бит ?

Ак әтәч –Чукмар: әйе шул, Чукмар мин,

чукырга бик остамын.

Мәрьям: син монда нишләп йөрисең?

Ак әтәч –Чукмар: без әбидә икәү үстек

Һаман сугышып беттек,

Әби бездән тәмам туйды,

Мине күршегә куды.

Күршеләрдән качып чыктым

Аланга кадәр очтым.

( шул вакытта аланга кара әтәч очып килә. Ак әтәч аны ерактан күреп ала. Бу – Тукмар була.)

Тукмар: сагындым, бик сагындым сине Чукмар.

Чукмар: Мин дә сагындым сине, Тукмар

Әйдә башка сугышмыйк,

Тату яшик, дус булыйк.

Мәрьям: сезнең татулыкны күреп,

Күңелләр үсеп китә.

Кайтыгыз әби йортына-

Татулыкка ни җитә.

( Мәрьям аларны озатып калганнан соң, чәчәкләрдән такыя үрде һәм сукмактан ашыга-ашыга килүче үрдәкне күрде)

Мәрьям: кая барасың болай ашыгып?

Үрдәк: урманда утын кисүче хуҗабызны эзлим. Этебез дә аңа ияреп киткән иде. Йорт – җирне

саклаучы берәү дә юк. Аларны чакырып кайтырга иптәшләрем җибәрде. Бу сукмак безнең өйгә илтә.

Барыр юлымда очраттым: куян, бүре,аюны

Аларга серемне сөйләп,

Күрсәттем өйгә юлны.

Мәрьям: эчеңдәге серләреңне

Сөйләмә син, бакылдык.

Бу киңәшемне тотсаң,

Йорт- җирләрең булыр нык.

Үрдәк: керпе дә әйтте бу сүзне,

Тик мин колак салмадым.

Аның акыллы киңәшен

Бер дә чынга алмадым.

Мәрьям: моннан ары син , үрдәккәй,

Киңәшләргә колак сал!

Серләреңне эчеңдә тот,

Булган хәлдән гыйбрәт ал.

( Мәрьям А.Алиш китабын кулына тотып, кайтыр юлга чыкты. Ул зур тәэсирләр белән кайтып китте. Балаларга да аның әйтер сүзе бар.)

Алиш абый аланы

Безне үзенә дәшә.

Әкиятләре аша гүя,

Балаларга эндәшә.

Сертотмас үрдәген укып,

Өйрәник сер сакларга!

Җаваплылык хисе тоеп,

Ышанычны акларга.

Чукмар – Тукмар мисалында

Дуслык кадерен белергә.

Нечкәбиле өндәп тора

Яшьтән хезмәт сөяргә.

Бу китапларны укып мин

Үземә үрнәк алам.

Алиш абый аланына

Сезне дә көтеп калам.

( сәхнәләштерүдә I-IV класс укучылары катнаша)