Қыз бала- сүйікті жар, болашақ ана.

Қыз бала -жолдасының жары, келін, ана

Қыз бала -жолдасының жары, келін, ана

Мақсаты:  қыздар қауымымен сырласа отырып,

олардың тәрбиесіне көңіл бөлу,

эстетикалық тәрбие беру, оларға салт – дәстүрді

үйрету, олармен пікірлесе отырып,

өздерін мазалап жүрген сұрақтары болса,

соған жауап табу, еркін өз ойларын ашып айтуға баулу.

Тәрбиелік:  оқушыларды адамгершілікке, сыйластыққа,

қамқор болуға, ізгілікке, достықты қастерлеу

білуге тәрбиелеу.

Қыз бала -жолдасының жары, келін, ана

Мен қазақ қыздарына қайран қалам,

                   Жанары жаны жаздай жайраңдаған.

                     «Қыз өссе – елдің көркі» деген сөзді

                  Қапысыз қалай айтқан қайран бабам?!

қазақ халқы қыз баланы ертеден сыйлап, қызды гүлге теңеп,

«Қыз өссе – елдің көркі» дегендей, қыз баланың әр отбасына

ерекше сән беріп отыратыны белгілі. Өзіне тән табиғи

ерекшелігімен бірге оларға тәрбие беретін ортаның да

айтарлықтай әсерінің бар екені рас.

Қыз баланың алғашқы қалыптасуы, оның көпшілік ортасында өзін – өзі ұстай білуінен, достарымен тіл табысып, сондай – ақ мектеп табалдырығын аттап, алғаш рет көптің ортасынан түсуінен байқалып жатады. Мектеп – білім берумен қатар тағылымды тәлім – тәрбие түрлерін ұйымдастыратын өнеге ордасы. Қыз баланы құрметтеп, олардың алдында дөрекі сөйлемей, ізетті болуды, ер тұрманы әшекейленген сұлу жорғаларды қыздарына, қарындастарына мінгізуді, киімнің сәндісін, алтынды бұйымдардың жақсысын қыздарына тарту етуді дәстүрге айналдырды.

Жас ару – жас ғұмырдың талғамысың,

     Қуантқан әрбір үйді арманысың.

     Дәл қазір алдымызда сыналарда

    Сан сұрақтан сүрінбей самғап ұшқын, - дей келе сұрақ  - жауап бөліміне шақырамын .

1. Халық арасына бойжеткен қыз ажарына қарай алтыға бөлінген. Соларды атап өтсеңіз?

2.Қазақ халқында халықтың құрметіне бөлінген, ақылына көркі сай ару қыздарды атаңыз?

3. Қыз балаларға арналған атауларды атаңыз?

4. Қазақ қыздарының әшекей бұйымдарын атаңыз?

5. Қыздың бойына тән қылықтарын атап көрсетіңіз?

6. Анасы қыз баланы жастайынан қандай міндеттерге үйретеді?

7. Қазақ қызының ұлттық киімін атаңыз?

Сәулетті ана болғанда даналық ұрпақ болады. Олар бүгінгі мектеп қабырғасында оқып жүрген қыздар. Болашақтың тамыры, қоғамның негізі, тарихтың көзі – жайнаған осы жауқазындар. Қыз – өмірдің қызғалдағы, қыздар – болашақ ана, бақыт – байлық ошағы, адамзаттың ойы өркендеп, тәлім – тәрбие алатын қасиеттің ұясы. Ал әйел – сол қасиетті ұяның алтын тірегі, отбасының ұйтқысы. Халық аузында қыздар туралы мақал – мәтелдер аз емес. Сол мақал – мәтелдерді атаңыздар

1. Ақылды қыз білімге жүгірер,……………

2. Қыздың қырық …….. бар.

3. Жақсы қыз – ……………..

4. Қыздың қабағында …………

5. Қыздың …………..– құт келеді.

6. Қыз өссе елдің көркі, …………….

7. Қыздың көзі ……..

8. Қыздың жолы …………

9. Қызым саған айтам, ……….

Сәйкестендір

жастар «бастаңғы» деп аталатын тамақ істеп бас қосады. Үйдің үлкендері жол жүріп кеткенде ауыл жастары сол үйге жиналып, жолаушылардың жолда басы ауырмасын, бастаңғы жаса дейді. Оның мәні – жастардың сол үйде ойын – сауық жасап бас қосуы.

Ұрын бару

күйеудің қалыңдығына ұрын бару «жол ашары» - орамал – шаршы, тиын – тебен, сақина – жүзікпен өтеле береді. «Жол ашарға» жіберген жібек орамал қыз жеңгесін күйеуді арнайы шақыруға міндеттейді.

Бастаңғы

қазақ ұғымында жеғге атаулы қыз бен жігіт сырының қолсандығы. Жігіт жеңгесі де, қыз жеңгесі де бірінің өтініші мен бірінің тілегін жағызбалатып жеткізуші.

Бауырына салу

баласы жоқ адамдар біреудің баласын асырап алуы, яғни бауырына салуы ежелден бар қағида.

Жеңгетайлық

қалыңсыз қыз болса да, кәдесіз күйеу болмайды деген сөз бар. Салт бойынша құда түскеннен кейін, күйеу тарапынан ырым – жырым, жол – жораның орындалуы талап етіледі. Сол жораның ең мықтысы – киіт.

Көрімдік

жаңа туған балаға, жас келінге, ботаға, т.б. үйге келушілердің әлгілерді  алғаш көрген сәтінде көрімдік сұрау дәстүрі.

Кәде

Қыз қылығымен» дейді ата қазақ. Қыздарымыздың ақылды, үлгілі, мейірімді, инабатты болуы алдымен ата – анасынан, екіншіден, білім ордасынан басталады. «Болмасаң да ұқсап бақ» деп, ұлы Абай айтқандай, қыз балалар осындай қасиеттерді меңгеруге талпынуы керек. Арамызда ару да әсем, сұлу да көрікті, әдемі де ажарлы қыздар көп болсын! Сондықтан да қыздарды аялай білейік!

Қыз, бозбала, бойжеткен, келін, ана,

Бәрі де кезінде дара тұлға.

Ұрпағымыздың ойласаң болашағын

Қызды сыйла, жамағат, қызды сыйла!, - дей отыра бүгінгі тәрбие сағатымызды аяқтаймыз.