Մանկավարժություն

ԺԳ.00.01 – ՄԱՆԿԱՎԱՐԺՈՒԹՅԱՆ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ

1. ՄԱՆԿԱՎԱՐԺՈՒԹՅԱՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅԱՆ ՕԲՅԵԿՏԸ, ԱՌԱՐԿԱՆ, ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԸ, ՆՊԱՏԱԿՆԵՐՆ ՈՒ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

Մանկավարժությունը որպես հումանիտար գիտություն: Մանկավար­ժու­թյան տեսության ձևավոր­ման ու զարգացման սոցիալ-տնտեսական նա­խադրյալները: Մանկավարժությունը մարդուն ուսումնասիրող գիտու­թյուն­ների շարքում: Մանկավարժության ուսումնասիրության օբյեկտն ու առարկան:

Մանկավարժության նպատակը, խնդիրները և գործառույթները:

Մանկավարժության հիմնական հասկացությունները:

Մանկավարժական գիտությունների համակարգը. ընդհանուր մանկա­վար­ժություն, տարիքային մանկավարժություն, դիդակտիկա /ուսուցման տեսություն/, մանկավարժության պատմություն, մասնավոր մեթոդիկա­ներ, սոցիալական մանկավարժություն, համեմատական մանկավարժու­թյուն, մանկավարժական աքսեոլոգիա, մանկավարժական անթրոպո­լ­ոգիա, մանկավարժական վալեոլոգիա, համագործակցության մանկա­վար­ժություն, էթնոմանկավարժություն, արվեստի մանկավարժություն, երջանկության մանկավարժություն, մանկավարժական ֆուտուրոլոգիա /կանխատեսում/, մանկավարժական ռիսկաբանություն, կրթության կա­ռա­վարում, շտկողական մանկավարժություն. շտկողական մանկավար­ժության 4 ենթաճյուղերը՝ տիֆլոմանկավարժություն, սուրդոմանկա­վարժություն, օլիգոֆրենո-մանկավարժություն, լոգոպեդիա: Շտկողական մանկա­վար­ժության նպատակը և խնդիրները: Ճյուղային. սպորտի ման­կա­վարժություն, բժշկական մանկավարժություն, ռազմական/ զինվորա­կան/ մանկավարժություն:

Մանկավարժության կապն այլ գիտությունների հետ: Ժողովրդավա­րա­կան և հումանիստական միտումները ժամանակակից մանկավարժության մեջ:

2. ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ

ՄԵԹՈԴԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՄԵԹՈԴՆԵՐԸ

Հասկացություն մանկավարժության մեթոդաբանության և նրա մակար­դակ­ների մասին` փիլիսոփայական (էկզիստենցիալիզմ, նեոթոմիզմ, պոզի­տիվիզմ, պրագմատիզմ, դիալեկտիկա­կան մատերիալիզմ), համա­գիտա­կան (արժեբանական, մարդաբանական, գործունային, մշակութա­բանական, էթնոմանկավարժական մոտեցումներ), տեխնոլոգիական (հետազոտության մեթոդիկան և տեխնիկան, մեթոդները, հնարները):

Գիտամանկավարժական հետազոտությունների տրամաբանությունը: Ման­­կա­վարժական իրականության հետազոտման մեթոդները և մեթո­դիկաները: Մանկավարժության գիտահետա­զոտական մեթոդները. Դի­տում, զրույց, հարցազրույց, անկետավորում, թեստավորում, մոդելա­վո­րում, մանկավարժական գիտափորձ, մանկավարժական փաստա­թղթերի ուսումնա­սիրում, տվյալների մշակման մաթեմատիկական և վիճակագրա­կան մեթոդներ:

3. ԱՆՁԻ ՁԵՎԱՎՈՐՈՒՄ ԵՎ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄ

Անձի զարգացումը որպես մանկավարժական հիմնախնդիր: Անձի ձևավորման գործոնները և պայմանները: Անձի դաստիարակության և ձևավորման առանձնահատկությունները: Սոցիալա­կա­նացման էությունը: Սոցիալականացման գործոնները: Սոցիալականացման փուլերը:

4. ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԸ ՈՐՊԵՍ ՀԱՄԱԿԱՐԳ ԵՎ

ԱՄԲՈՂՋԱԿԱՆ ԵՐԵՎՈՒՅԹ

ՙՄանկավարժական համակարգ՚ հասկացությունը: Մանկավարժական գործընթացը որպես ամբողջական երևույթ: Մանկավարժական համա­գոր­ծակցություն. ուսուցման և դաստիարա­կության գործընթացի յուրա­հատ­կությունները: Մանկավարժական գործընթացի բաղադրամա­սերը: Մանկավարժական գործընթացի նախագծման և իրականացման տեխ­նոլո­գիաները: Մանկավարժական գործընթացը որպես նրա մասնակից­ների երկխոսություն, համագործակ­ցություն, համաստեղծագործություն:

5. ԴԻԴԱԿՏԻԿԱՆ ՈՐՊԵՍ ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

Դիդակտիկան որպես ուսուցման և կրթության տեսություն: Դիդակ­տի­կայի զարգացման պատմական նախադրյալները: Ուսուցման տեսության մեթոդաբանական հիմքերը: Ուսուցման տեսության օրինաչափություն­ները: Ուսուցման տեսության զարգացման աղբյուրները և մեխանիզմ­ները: Դիդակտիկայի օբյեկտը, առարկան և խնդիրները: Դիդակտիկայի հիմնական հասկացությունները: Կրթության բովանդակության գիտական հիմունքները, ձևավորման աղբյուրները և ընտրության սկզբունքները: Կրթության բովանդակությունն արտահայտող հիմնական փաստա­թղթերը: Միջնակարգ հանրակրթական դպրոցի ուսումնական պլան, ծրագրեր, դասագրքեր, ձեռնարկներ:

Կրթության մասին ՀՀ օրենքը: Հանրակրթության մասին ՀՀ օրենքը: Բուհական և հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին ՀՀ օրենքը: ՀՀ հանրակրթության պետական կրթակարգը: Կրթական չափորոշիչներ:

6. ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԸ: ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԱՅԻՆ ԲԱՂԱԴՐԱՄԱՍԵՐԸ

Ուսուցման գործընթացի էությունը: Ուսուցումը որպես ամբողջական համա­կարգ: Ուսուցման գործընթացի հիմնական բաղադրամասերը` նպատա­կային, պահանջմունքային-դրդապատճա­ռային, բովանդակային, գործունային-ընթացակարգային, զգայական-կամային, վերահսկող-կար­գա­վորող, գնահատող-ամփոփող:

Ուսուցման գործընթացի գործառույթները` կրթական, զարգացնող, դաս­տիարակչական:

Ուսուցման տեսակները` պրոբլեմային, ծրագրավորված, համակարգ­չային, համակազմային, մոդուլային:

7. ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ՕՐԻՆԱՉԱՓՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄԸ

Ուսուցման օրենքներն ու օրինաչափությունները: Ուսուցման սկզբունքնե­րի բնութագիրը: Ուսուց­ման կրթական, զարգացնող և դաստիարակչա­կան գործառույթների միասնության սկզբունքը, ուսուցման և դաստիարա­կության փոխպայմանավորվածության, ուսուցման գործընթացի ամբող­ջա­կանության և միասնության, հաջորդականության և համակարգայ­նու­թյան, գիտականու­թյան, ուսուցման կյանքի հետ կապի, մատչելիության, զննականության, գիտակցականության, աշակերտների ակտիվության, գիտելիքների հաստատունության, սովորողների տարիքային, անհատա­կան առանձնահատկությունների հաշվառման, տեսության և պրակտի­կայի կապի, ուսուցման գործընթացի մարդասիրացման սկզբունքները:

8. ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ՄԵԹՈԴՆԵՐՆ ՈՒ ՄԻՋՈՑՆԵՐԸ

Հասկացողություն ուսուցման մեթոդի և հնարի մասին: Ուսուցման մեթոդ­ների դասակարգման մոտեցումները: Ուսումնաճանաչողական գործու­նեու­թյան կազմակերպման մեթոդները: Ուսումնա­ճանաչողական գործու­նեության արդյունավետության վերահսկողության և ինքնահսկողության հա­մապարփակ բնութագիրը: Ուսուցման մեթոդների ընտրությունը: Ուսուց­ման մեթոդիկան և տեխնոլոգիան: Ուսուցման միջոցները: Ուսուցման միջոցների դասակարգումը և բնութագիրը: Համակարգչային ուսուցում, հեռավար ուսուցում:

Ուսուցման խոսքային, գործնական և զննական մեթոդներ, ինքնուրույն աշխատանքի մեթոդներ: Ուսուցման ակտիվ և ինտերակտիվ մեթոդներ:

Ժամանակակից տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառումն ուսուցման գործընթացում:

9. ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ՏԵԽՆՈԼՈԳԻԱՆԵՐ

Համագործակցային, ալգորիթմացված և ծրագրավորված, պրոբլեմային, տարբերակված, մոդուլային, նախագծային ուսուցման ժամանակակից տեխնոլոգիաներ:

10. ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ՁԵՎԵՐԸ

Ուսուցման կազմակերպման ձևերը: Ուսուցման ձևերի բազմազա­նու­թյունը: Ուսուցման կազմակերպման անհատական, խմբային, կոլեկտիվ ձևերը: Անհատական, անհատականացված, փոխադարձ, զանգվածային ուսուցման համակարգը և դրա զարգացումը դիդակտիկայում: Տարբե­րակված ուսուցում:

Դաս-դասարանային ուսուցման համակարգը: Դաս-դասարանային ուսուց­­­­­ման համակարգի առաջացման և զարգացման պատմությունը: Դասը որպես ուսուցման կազմակերպման հիմնական ձև: Դասի էությու­նը, դասի տիպաբանությունն ու կառուցվածքը: Դասին ներկայացվող ժամանակակից պահանջները: Դասի գործառույթների իրականացման ուղիները /կրթական, դաստիարակչական, զարգացնող/: Դասի կապն ուսուցման այլ ձևերի հետ /լաբորատոր պարապմունքներ, պրակտիկում, սեմինար, լրացուցիչ պարապմունքներ, տնային աշխատանք/:

Դասի կազմակերպման ոչ ստանդարտ ձևերը: Ուսուցչի նախապատ­րաստվելը դասին: Դասի պլանավորումը: Դասի վերլուծություն և ինքնա­գնահատում:

11. ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ՍՏՈՒԳՈՒՄՆ ՈՒ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄԸ

Գիտելիքների ստուգման և գնահատման տեղը և գործառույթներն ուսում­նա­կան գործընթացում, դրանց օբյեկտիվության վրա ազդող գործոն­ները:

Ուսումնական արդյունքների ստուգմանը և գնահատմանը ներկայացվող պահանջները, ձևերը, մեթոդներն ու տեսակները: Ուսումնական գործու­նեության արդյունքների վերլուծությունը: Ուսումնական գործընթացի ախտորոշում:

Գիտելիքների ստուգման և գնահատման ժամանակակից տեխնոլո­գիա­ներ:

12. ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹԱՆ ԵՎ ԻՆՔՆԱԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ԷՈՒԹՅՈՒՆԸ, ՕՐԻՆԱՉԱՓՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Դաստիարակությունը որպես հասարակական-մանկավարժական երևույթ, նրա առանձնահատ­կու­թյունները: Դաստիարակության և ինքնա­դաստիարակության նպատակը, բովանդակությունը, պայմանները: Դաս­տիարակությունը որպես գործընթաց, նրա ընդհանուր օրինաչափու­թյուն­ները և շարժիչ ուժերը: Երեխայի ակտիվության ձևավորումը: Դաստիա­րակության տեսակները, դաստիարակության ոճերը: Մարդու վրա դաստիա­րակչական ներգործության միջոցները:

Դաստիարակության համակարգեր: Բազմամշակութային դաստիարա­կություն: ԱՆձի ձևովորումը դաստիարակչական գործընթացում:

13. ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ

Դաստիարակության սկզբունքների բնութագրումը. դաստիարակության հասարակական ուղղվածությունը, դաստիարակության կապը կյանքի հետ, դաստիարակությունն աշխատանքի մեջ, դաստիարակությունը կոլեկտիվում, դրականի վրա հենվելը, դաստիարակության մարդասիրա­կան բնույթը, անհատական մոտեցումը, մանկավարժական ղեկավարման զուգակցումը սովորողի ինքնուրույնության և նախաձեռնողականության հետ, դաստիարակչական ներգործությունների միասնությունը, դաստիա­րա­կողների և դաստիարակվողների համագործակ­ցությունը, դաստիա­րակ­չական գործընթացի հետևողականությունը, համակարգայնությունը և անընդհատությունը, դաստիարակության նպատակի իրատեսականու­թյունը, դաստիարակության անձնային ուղղվածությունը:

14. ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԻՆՔՆԱԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ՄԵԹՈԴՆԵՐԸ, ՄԻՋՈՑՆԵՐՆ ՈՒ ՁԵՎԵՐԸ

Դաստիարակության մեթոդները: Դաստիարակության մեթոդների դասա­կարգման մոտեցումնե­րը: Դաստիարակության մեթոդների դասակար­գում՝ կախված հասարակության հումանիզացման և ժողովրդավա­րաց­ման աստիճանից.

ա/ ավտորիտար դաստիարակության մեթոդներ.

տեղեկացվածություն, մանկավարժական պահանջ, վարժություն, ներ­շնչում, զրույց, անհատական վերահսկողություն, պատիժ, դատապար­տում, ստիպում:

բ/ հումանիստական դաստիարակության մեթոդներ.

մեկնարկային պահանջ, օրինակ, խաղ, համոզում, անձնական օրինակ, դասախոսություն, խրախուսանք, վարժություն, շտկում, բանավեճ /դիսպյուտ/, պարզաբանում, զրույց, գովեստ, մրցակցություն, դաստիա­րակող իրավիճակ, հեռանկարային գծերի համակարգ, մրցակցության մթնոլորտի ստեղծում, հասարակական փորձի յուրացում:

Դաստիարակության միջոցների բազմազանությունը: Դաստիարակչա­կան աշխատանքի ձևերի ընդհանուր բնութագիրը:

15. ԱՆՁԻ ԴԱՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿՈԼԵԿՏԻՎՈՒՄ ԵՎ ԸՆՏԱՆԻՔՈՒՄ

Աշակերտական կոլեկտիվի կառուցվածքը հանրակրթական դպրոցում: Կոլեկտիվի ձևավորման ուղիները: Կոլեկտիվի զարգացման դինամիկան և փուլերը: Կոլեկտիվ գործունեություն և ինքնակառավարում: Անձի դաստիարակությունը կոլեկտիվում: Աշակերտական կոլեկտիվի ղեկա­վար­ման առանձնահատկությունները: Կոլեկտիվի տիպերը:

Ընտանիքը որպես դաստիարակության միջավայր, նրա ազդեցությունն անձի դաստիարակության գործընթացի և արդյունքների վրա: Ընտանիքի և դպրոցի փոխգործունեության ձևերը: Ընտանեկան դաստիարակության արդյունավետության բարձրացման պայմանները: ՙԵրեխայի իրավունք­ներ՚-ի հայեցակարգը որպես օրենսդրական և բարոյական հիմք մեծահասակների և երեխաների փոխհարաբերություններում:

16. ՄՏԱՎՈՐ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ. ՍՈՎՈՐՈՂՆԵՐԻ ԳԻՏԱԿԱՆ

ԱՇԽԱՐՀԱՅԱՑՔԻ ՁԵՎԱՎՈՐՈՒՄԸ

Մտավոր դաստիարակության նպատակը, խնդիրները և բովանդա­կու­թյունը: Մտավոր դաստիարակության իրականացման մանկավարժական պայմանները: Մտավոր ընդունակու­թյուն­ների զարգացման մեթոդները և միջոցները:

Աշխարհայացքի էությունը, կառուցվածքը և գործառույթները: Անձի աշխար­հայացքը որպես սոցիալական կողմնորոշման անձնային դիրքո­րոշման և քաղաքացիական վարքագծի հիմք: Աշխարհայացքի հիմնական տիպերը՝ գիտական, կրոնական, առօրեական: Դպրոցականի գիտական աշխարհայացքի ձևավորման հիմնական ուղիները և միջոցները:

Հայացքները, համոզմունքները որպես աշխարհայացքի հիմնական բաղադրիչներ: Գիտական աշխարհայացքի ձևավորման տարիքային առանձնահատկությունները: Կրոնական աշխարհայացք: Դրա տարած­ման հասարակական և հոգեբանական պատճառները: Եկեղեցու և դպրոցի փոխհարաբերությունները:

17. ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Հասկացողություն բարոյականության մասին: Բարոյական դաստիարա­կության նպատակը, խնդիրները, բովանդակությունը: Բարոյագիտու­թյունը որպես բարոյական դաստիարակության տեսության և պրակտի­կայի մեթոդաբանական հիմք: Բարոյական դաստիարակության հասկա­ցությունները, բարոյական գիտակցություն, բարոյական գործունեություն, բարոյական հարաբերություններ և վարքագիծ:

Անձի բարոյական մշակույթի էությունը` զգայական ոլորտի, բարոյական գաղափարների, պահանջմուքների, արժեքային համակարգի զարգաց­վա­ծությունը:

18. ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Իրավական դաստիարակության նպատակը, խնդիրները: Իրավական դաստիարակության համակարգը՝ իրավական մշակույթ, իրավագիտակ­ցություն, իրավական մտածողության զարգացում, իրավական գիտելիք­ներ: Դպրոցականների իրավական դաստիարակության մանկավար­ժական պայմանները:

19. ԳԵՂԱԳԻՏԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Գեղագիտական դաստիարակության էությունը, խնդիրները և բովանդա­կությունը: Անձի գեղագիտական մշակույթի կառուցվածքը՝ գեղագիտա­կան պահանջմունք, գեղագիտական գիտելիք, արժեքային կողմնորոշում, գեղագիտական զգացմունք, ճաշակ, գեղագիտական իդեալ: Գեղագիտա­կան մշակույթի ձևավորման ուղիները և մեթոդները հանրակրթական դպրոցում:

20. ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Քաղաքացիական դաստիարակության նպատակը, խնդիրները: Քաղա­քացիա­կա­նության կառուցվածքը. սեփական արժանապատվության զգացում, ազգային ինքնագիտակցություն, հարգանք իր երկրի քաղա­քացու նկատմամբ, պարտականությունների կատարում: Հայրենասիրու­թյունը որպես քաղաքացիական դաստիարակության կարևոր բաղադրիչ: Քաղաքական մշակույթի դաստիարակումը որպես քաղաքացիական դաստիարակության բաղադրիչ: Քաղաքական մշակույթի ցուցանիշները՝ քաղաքական գրագիտություն, քաղաքական գիտակցություն, հասարա­կա­կան ակտիվություն:

21. ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ. ՍՈՎՈՐՈՂՆԵՐԻ

ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՈՂՄՆՈՐՈՇՈՒՄ

Աշխատանքային դաստիարակության բովանդակությունը դպրոցում, նպատակը, խնդիրները, էությունը: Սեր և հարգանք աշխատանքի նկատ­մամբ, աշխատանքային կարողությունների և հմտությունների ձևավորում: Աշխատանքային դաստիարակության համակարգը դպրոցում՝ «Տեխնոլո­գիա» առարկան որպես աշխատանքային դաստիարակության միջոց: Դասարանական և արտադրական աշխատանքի հանրօգուտ գործու­նեության կազմակերպումը դպրոցում:

Մասնագիտական կողմնորոշման համակարգը՝ մասնագիտական կրթվա­ծու­թյուն, մասնագիտու­յան նախագծում, մասնագիտական կողմնո­րոշում, մասնագիտության ընտրություն:

22. ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Անձի ֆիզիկական դաստիարակության նպատակը, խնդիրները, բովան­դակությունը: Գիտակից վերաբերմունք առողջ ապրելակերպի նկատ­մամբ, առողջության պահպանում, ֆիզիկական ինքնակատարելա­գոր­ծում, հիգիենայի կանոնների պահպանում, սնվելու մշակույթ, սեփական օրգանիզմի կենսառիթմերի ճանաչում:

Ֆիզիկական դաստիարակության միջոցները՝ բուժիչ ֆիզիկական, սպոր­տային մասսայական աշխատանքներ դպրոցում, արտադպրոցական աշխատանք: Ֆիզիկական ինքնակատարելա­ործում:

23. ԷԿՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Էկոլոգիական դաստիարակության տեղը դաստիարակության ընդհանուր գործընթացում: Էկոլոգիական դաստիարակության նպատակը, խնդիր­ները, բովանդակությունը հանրակրթական դպրոցում: Էկոլոգիական կրթությունը որպես մարդասիրական-գործունային հարաբերությունների ձևավորման գործընթաց բնության և մարդու նկատմամբ: Էկոլոգիական կրթության խնդիրները, ձևերը, մեթոդներն ու միջոցները:

24. ՏՆՏԵՍԱԳԻՏԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Տնտեսագիտական դաստիարակության նպատակը, խնդիրները: Տնտե­սա­գիտական դաստիա­րակության տեղը դաստիարակության ընդհանուր գործընթացում:

Տնտեսագիտական հասկացություններ: Տնտեսագիտական գիտելիքներ, կարողություններ և հմտություններ: Գործունեության պլանավորում, արտադրողականության հաշվառում և վերահսկողություն: Շուկայա­գիտության հիմունքներ: Տնտեսավարման համակարգեր: Բյուջե. ձևավոր­ման միջոցները: Տնտեսագիտական դաստիարակությունը աշխատան­քային ուսուցման գործընթացում:

ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

1. Ամիրջանյան Յու.Ա., Սահակյան Ա.Ս., Մանկավարժություն, Եր., 2005:

2. Ասատրյան Լ.Թ. և ուրիշներ, Կրթության համակարգի կառավարման հիմունքները, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, «Զանգակ-97», 2003:

3. Թորգոմյան Լ.Վ., Մանկավարժության ընդհանուր հիմունքներ, ուսումնական ձեռնարկ, Եր., «Տոներ», 2005:

4. Бордовская Н.В., А. А. Реан, Педагогика, М., 2006.

5. Коджаспирова Г.М., Педагогика, М., 2004.

6. Педагогика: под ред. Пидкасистого П.И.-М., 2005.

ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ԵՎ ՏԵՂԵԿԱՏՎԱԿԱՆ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Հիմնական

1. Ղույումչյան Գ.Ե., «Մանկավարժություն», գիրք 1-ին, էջ 14, Եր., 2005:

2. Պետրոսյան Հ.Հ. Կրթության ժամանակակից տեխնոլոգիաներ: Հար­ցե­րի, առաջադրանքների, թեստերի և խնդիրների ժողովածու, Երևան, «Ան-Ջոն», 2008:

3. Сластенин В.А. и др. Педагогика: учебное пособие для студентов педагогических учебных заведений. М., 1998.

4. Подласий И.П. Педагогика: учебник для студентов высших педа­го­гических учебных заведений.-М., 2006.

5. Кукушин В.С., Теория и методика воспитательной работы, Ростов-на Дону, 2002.

Օժանդակ, լրացուցիչ

1. Ազարյան Ռ.Ն., Սարգսյան Զ.Վ., Ինչպես լավացնել տեսողությունը, Եր., 1994:

2. Ազարյան Ռ.Ն., Տեսողության խանգարումով երեխաների առաողջու­թյան ամրապնդման և ֆիզիկական դաստիարակության մեթոդիկա, /Ուսումնական ձեռնարկ մանկավարժական բուհերի ուսանողների համար/, Եր. 2008, 119 էջ:

3. Ամիրջանյան Յու. Ժամանակակից դիդակտիկա, «Լույս», Ե., 1990:

4. Հանրակրթության պետական կրթակարգ, Կրթության ազգային ինստիտուտ, Երևան, 2004:

5. Մանուկյան Վ. «Լսողության խանգարում ունեցող երեխաների հետ տարվող սուրդոման­կա­վարժական աշխատանքները», Երևան 2008:

6. Պայլոզյան Ժ.Հ., Թադևոսյան Է. Ռ. Հանրակրթական դպրոցի լոգո­պեդական աշխատանքի հեռանկարային պլաններ. Եր., 2004, 2007:

7. Վարդումյան Ս., Ժամանակակից մանկավարժական մոտեցումներ, քսաներորդ դարի մանկավարժական տեսություններ. ձեռնարկ ման­կավարժների և ուսանողների համար, Եր., «Նոյան տապան», 2005:

8. Վարդումյան Ս., Հարությունյան Լ., Ջաղինյան Ն., Վարելլա Գ., Ժամա­նակակից մանկավար­ժական մոտեցումներ, Տեսություններ, մեթոդներ, գնահատում: Ձեռնարկ մանկավարժների և կրթության կազմակեր­պիչների համար, Երևան, «Նոյան տապան», 2005:

9. Алексеев Н.А. Личностно-оринетированное обучение. Вопросы теории и практики.-М., 1995.

10. Андреева Л.В. Сурдопедагогика . М., 2005.

11. Белущенко В.А., Наумова А. Е., Седова М. Ю. Педагогическая реабилитация детей с нарушением слуха: Метод.пособие. СПб., 2006.

12. Бородулина С.Ю. Коррекционная педагогика. Ростов на Дону, 2004

13. Визель Т.Г. Мозгoвая организация речевой функции и ее нарушения – М., 2004.

14. Обучение детей с нарушениями интеллектуального развития (олигофренопедагогика), под.ред. Пузанова Б.П., М. 2000.

15. Оконь В. Введение в общую дидактику.-М., 1993.

16. Подласый И.П. Курс лекций по коррекционной педагогике, М., 2002.

17. Селевко Т.К. Современные образовательные технологии. М., 1998.

18. Сластенин В.А. Педагогика: инновационная деятельность.-М., Магистр, 1997-4.

19. Специальная педагогика, под. ред. Е.А.Стребелевой- М. 2001.

20. Рапацевич Е.С. Педагогика: большая современная энциклопедия. – Минск: ИООО “Современное слово”, 2005.

ԿՐԹՈԻԹՅԱՆ ԵՎ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՄՏՔԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ

1. Դաստիարակության ծագումը: Կրթության և մանկավարժական միտքը հին աշխարհում: Դաստիարակության ձևերը նախնադարում:

Առաջին կրթադաստիարակչական համակարգերի ձևավորումը: Դպրոցը և դաստիարակությունը Հին Արևելքի երկրներում՝ Շումեր, Աքքադիա, Եգիպ­տոս, Բաբելոն, Չինաստան, Ասորեստան, Պարսկաստան, Հայաստան:

Կրթությունը հին աշխարհում (Աթենք և Սպարտա), Սոկրատեսի, Պլա­տոնի, Արիստոտելի, Դեմոկրիտի մանկավարժական գործունեությունն ու հայացքները:

2. Դաստիարակությունը Հին Հռոմում: Մարկ Ֆաբի Քվինթիլիանոսի մանկավարժական հայացքները:

Դաստիարակությունը Հայաստանում հին ժամանակներից մինչև մ.թ. 4-րդ դարի վերջ:

3. Կրթությունը և մանկավարժական միտքը միջնադարում` Եվրո­պայում: Միջնադարի քրիստոնեական փիլիսոփայությունը և կրոնաբա­րոյական արժեքները: Թոմա Ակվինացու փիլիսոփայական և մանկավար­ժական հայացքները: Շերտավորված կրթության բնութագիրը միջին դարե­րում: Ասպետական դաստիարակություն: Եկեղեցու դերը միջնա­դարյան կրթության գործում: Եկեղեցիական դպրոցներ: Աստվածա­բա­նական դպրոցներ: Արհեստավորական և համայնքային դպրոցներ: Առաջին համալսարաննեեր:

Միջնադարյան համալսարանների ձևավորումը 12-13-րդ (Բոլոնիա, Սորբոն, Պրահա, Կրակով, Օքսֆորդ, Քեմբրիջ, Լիսաբոն, Վիեննա):

Դպրոցը և մանկավարժական միտքը միջնադարյան Հայաստանում: Մ. Մաշտոցի կյանքն ու մանկավարժական գործունեությունը: Հետմեսրոպ­յան շրջանի մանկավարժական միտքը (Եզ. Կողբացի, Դ. Անհաղթ, Ա. Շիրակացի):

4. Վերածննդի դարաշրջանի կրթությունը ու մանկավարժական միտքը: Է. Ռոտերդամցի, Վիտտորինո դա-Ֆելտրե, Ֆ. Ռաբլե, Թ. Մոր, Թոմազո Կամպանելլա:

Հայկական վերածննդի դարաշրջանի դպրոցը և մանկավարժական միտքը (10-րդ դարավերջ և 12-րդ դարի սկիզբ): Գր. Նարեկացի, Գր. Մագիստրոս, Հովհ. Սարկավագ Իմաստասեր: Հայկական բարձր տիպի դպրոցների և համալսարանների ձևավորումը ¥Հաղպատ, Անի, Գլաձոր, Տաթև, Սիս, Կապոս¤:

5. Նոր շրջանի դպրոցն ու մանկավարժական միտքը:

Յան Ամոս Կոմենսկի, նրա դերը մանկավարժության՝ որպես ինքնուրույն գիտության կայացման գործում:

Ջոն Լոկի փիլիսոփայական և մանկավարժական հայացքները: Ֆրան­սիացի լուսավորիչներ՝ Դենի Դիդրո, Կլոդ Ադրիան Հելվեցիուս:

Ժ.Ժ. Ռուսոյի մանկավարժական հայացքները: Տարիքային շրջաբաժա­նում, բնական և ազատ դաստիարակություն, կանանց կրթության և դաստիարակության հարցերը:

6. Մանկավարժությունը 19-20-րդ դարերում:

Ի.Հ. Պեստալոցցու մանկավարժական գործունեությունը: Ուսուցման ժողովրդավարական սկզբունքները:

Ի.Ֆ. Հերբարտի մանկավարժական համակարգը: Ավտորիտար դաս­տիա­րակության համակարգը: Ուսուցման հոգեբանական մեխանիզմները:

Ֆ.Ա. Դիստերվեգի մանկավարժական գործունեությունը և հայացքները: Զարգացնող կրթության հայեցակարգը:

Ֆրյոբելի նախադպրոցական դաստիարակության տեսությունը:

Ռ. Օուենի լուսավորչական գործունեությունը: Աշխատանքային դպրո­ցի գաղափարի առաջադրումը:

Կ.Դ. Ուշինսկու մանկավարժական հայացքները:

Նոր շրջանի հայ դպրոցն ու մանկավարժական միտքը (19-րդ դ.): Խ. Աբովյան, Ղ. Աղայան, Մ. Մամուրյան, Ս. Մանդինյան, Ա. Բահաթրյան, Ռ. Պերպերյան: Դպրոցը Արցախում և հայ գաղթավայրերում: Իգական դպրոցների կազմակերպումը, Ծաղկոց-մանկապարտեզների կազմակեր­պումը. Ս. Բաբայան, Գ. Հովհաննիսյան, Ս. Արղության-Երկայնաբազուկ:

7. Նորագույն շրջանի արևմտաեվրոպական և խորհրդային դպրոցն ու մանկավարժական միտքը: Ռ. Շտայների կյանքն ու մանկավարժական համակարգը: Մ. Մոնտեսորի կյանքն ու մանկավարժական համակարգը:

Փորձարարական մանկավարժություն /Է. Մեյման, Է. Թորնդայք/:Նոր շրջանի ամերիկյան կրթությունը ու մանկավարժական միտքը: Ջոն Դյուիի մանկավարժական համակարգը:

Բ. Բլումի մանկավարժական համակարգը. ուսուցման տաքսոնոմիա:

Խորհրդային մանկավարժություն. Ս. Տ. Շացկի, Ա.Ս. Մակարենկո, Վ.Ա. Սուխոմլինսկի: Վիգոտսկու հոգեբանամանկավարժական համակարգը:

8. Կրթությունը ժամանակակից աշխարհում:

Կրթության ազգային համակարգերի ինտեգրացման գործընթացը: Եվրո­պական միասնական կրթական տարածքի ձևավորման գործընթացը /ընդհանուր հետազոտական, կրթական, մշակութային տարածք/:

Հետխորհրդային շրջանի կրթական տարածքի ձևավորումը: Ուսուցման գործընթացի հումանա­ցումը: Հանդուրժողականության դաստիարա­կու­թյունը: Այլընտրանքային դպրոցներ: Մասնավոր դպրոցներ:

Բարձրագույն կրթության երկաստիճան համակարգի ներդրումը` «բակա­լավրիատ«, «մագիստրա­տուրա»: ՀՀ-ի ինտեգրումը բոլոնյան գործընթաց: Հետբուհական կրթության համակարգը:

ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

1. Ն.Հարությունյան, Առաքել Բահաթրյան, Եր., 1992:

2. Մովսիսյան Ա.: Ուրվագծեր հայ դպրոցի և մանկավարժական մտքի պատմություն: Երևան, 1958:

3. Շավարշյան Ա. Հայ մանկավարժներ, հ. 1.2., Եր., 1958-1961:

4.  Вершинина, Н.А. История педагогики как науковедческая дисциплина Изд.Рос.гос.пед.ун-та им. А.И. Герцена Сер. Психол.-пед.науки. - 2007. - №8.- С.56-68. -

5. История педагогики и образования. От зарождения воспитания в первобытном обществе до конца ХХ в. [Текст]: учеб. пособие / Под ред. А.И. Пискунов. - 2-е изд., испр. и доп. - М. : Сфера, 2005. - 512 с.

6. История педагогики: учебник для аспирантов и соискателей учен. под ред. Н.Д. Никандрова. – М., 2007.

7. Латышина, Д.И. История педагогики. История образования и педа­гогической мысли [Текст]: учеб. пособие. - М., 2002. - 603 с.

8. Попов, В.А. История педагогики и образования [Текст]: учеб. пособие для студентов вузов ред. В. А. Сластенин. - М.: Академия, 2010. - 203с.

9. Старикова, Л.Д. История педагогики и философия образования [Текст]: учеб. пособие для студентов - Ростов н/Д: Феникс, 2008. - 435с.

10.Шацкий С.Т. Педагогические сочинения, Т. 1.2.3.4, М. 1962,1964.1965.

ԺԳ.00.02 – ԴԱՍԱՎԱՆԴՄԱՆ ԵՎ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ՄԵԹՈԴԻԿԱ

(ԸՍՏ ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԳԱՎՌՆԵՐԻ)

Ընդհանուր դրույթներ

Տվյալ ոլորտում գիտահետազոտական աշխատանք ծավալելու և կազ­մա­կերպելու ունակություն: Գիտական, կրթական, կառավարման, տեխնի­կա­կան ոլորտներում նորարարական գործունեու­թյուն ծավալելու հմտություն:

Ակտիվ, ինտերակտիվ ուսուցման մեթոդները, հնարները, տեխնոլո­գիա­ները տարբեր ուսումնա­դաստիարակչական իրադրություններում կիրառե­լու, ինչպես նաև դրանք դասակարգելու, համակարգելու, նոր մեթոդա­բանական դիրքերից ներկայացնելու ունակություն:

ժամանակակից տեղեկատվական-հեռահաղորդակցական տեխնոլո­գիա­նե­րից օգտվելու կարողություն:

Միջառարկայական, ներառարկայական կապերի ապահովման մակար­դակում մասնագիտական առարկայի դասավանդման մեթոդների ընտրու­թյան և կիրառման ունակություն:

Մեթոդաբանական, մեթոդական իրազեկություն /դպրոցական, բուհական և հետբուհական համակարգեր/:

Ինքնուրույն գիտահետազոտական և մանկավարժական գործունեության հմտությունների ձևավորում:

Մանկավարժական գիտության տեսական և գործնական հիմքերի ուսում­ն­ասիրության կարողություն: Գիտության և մասնագիտական գործունեու­թյան ոլորտներում ընդհանուր մանկավարժական, դիդակտի­կական և հա­մապատասխան առարկայի դասավանդման մեթոդական գիտելիք­ների, կարողությունների, հմտու­թյուն­ների կատարելագործում:

Տվյալ ոլորտում արդյունավետ գիտամանկավարժական գործունեության համար անհրաժեշտ իրազեկումների ձևավորում:

ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

1. Հայաստանի Հանրապետության լեզվակրթական քաղաքականության ուրվագիծ, Ազգային զեկույց, «Լինգվա«, Երևան, 2008:

2. Բազմալեզու կրթությունը ժամանակակից աշխարհում,«Լինգվա«, Երևան, 2008:

3. Լեզուների իմացության/իրազեկության համաեվրոպական համա­կարգ. ուսումնառություն, դասավանդում, գնահատում: Ծրագրի ղեկա­վար` Ս. Զոլյան, Թարգմ.` Ս. Կարախանյան և ուրիշ., Խմբ.` Ս. Զոլյան, Մելանյա Աստվածատրյան և ուրիշ., Եր., Նորք Գրատուն, 2005:

4. Cadre européen commun de référence pour les langues: enseigner, évaluer, apprendre. Strasbourg, Didier, 2001.

5. Common European Framework of Reference: Teaching, Learning, Assessment. CoE, Strasbourg, 2001.

6. Holec H.,Little D., Stratégies dans l'apprentissage et l'usage des langues. CDCC, 1996.

7. Plurilingual Education in Europe. Language Policy Division, Strasbourg, 2007.

8. Scrivener Jim Learning Teaching: A guidebook for English language teachers, Macmillan Publishers Limited. – 2005. 431p.

9. Гальскова Н.Д., Гез Н.И. Теория обучения иностранным языкам. Лингводидактика и методика, М., “Академия”, 2004.

10. Колкер Я.М. и др. Практическая методика обучения иностранному языку, М., “Академия”, 2004.

11. Современные теории и методики обучения иностранным языкам. М.,Экзамен, 2004.

* ԺԳ.00.02 – Դասավանդման և դաստիարակության մեթոդիկա /ըստ բնագավառների/ մասնագիտությամբ մասնագիտական քննության ժա­մա­նակ սույն ծրագրին համապատասխան կազմված հարցաշարին պետք է հավելել նաև հարցեր տվյալ ատենախոսությանը համապատասխան բնագա­վառից:

19