Масал "Бир заманда..."

                                                 АНА ТИЛИ                          

                                                    ( масал)

           Бир заманда бар экен, бир заманда ёкъ экен. Багълар, дагълар арасында мемлекет ерлешкен. Чокъ асырлар девамында  бу мемлекетте  инсанлар  муаббетликте яшай. Янъы  догъгъан несиль  бу мемлекетнинъ адетлерини  севип, урьмет этип огрене,  къонуша, чалыша…  Бу мемлекетте яшайыш  пек шенъ кече, чюнки о, ойле бир дюльбер мемлекетте догъып буюды. Бутюн кяинатта не  къадар чокъ  къыдырсанъыз,  бойле  дюльбер мемлекетни тапып оламазсынъыз. Бу мемлекетнинъ   меркези - Ана тили.

       Апансыздан  афан-туфан   котериле. Ель  котериле, кок  гудюрлей,  йылдырым ойнай. Бир дакъикъада яшайыш гъайып ола. Буюк ве дюльбер мемлекетнинъ  еринде сахра пейда ола…

       Ана тили еринден тура, кучь-къуветини  топлап, кийик сеснен:

- Эй, миллетим! Эй, догъгъан ерим! Анам, бабам, эвлятларым! Къайдасыз?-деп,къычыра. Джевап  эшитмейип, козьяшларыны  юрекке  акъытып, ёлгъа чыкъа. Бу узун  ве  тикенли  ёлларда  чешит  къыйынлыкъларыны  чекип, узакъларда  озь  мемелекетни къыдырмагъа   ёл  ала. Чокъ ерлерде  олды, чешит  яшайыш  ве  адетлерини  корьди. Тек озь мемлекетни   тапмады.  Не  япмакъ? Къайда  бармакъ? Бильмей.

      Кене  озь кучь-къуветини  топлап, яшамакъ ве гурьленмек  ичюн, озь миллетини тапмакъ ичюн,  курешке  чыкъа. Анда юре, мында  юре, бакъса, узакъларда  дагълы- багълы,  дюльбер дияр  корюнди. Якъынлашкъанынен  гонълю буюк севгиге, къуванчкъа толып, корьгенлерине инанмай. Тургъан  еринде этрафкъа  айланып бакъса, корьгенлерине  инанмайып, тиз чёкип, агъламагъа башлады. Онынъ  огюнде – Ватаны, миллети,  шенъли ве дюльбер,садыкъ ве кучьлю халкъы. Юректеки  къуванчы- козьлеринде корюне эди.

      Бугуньден  башлап  ве  омюрининъ сонъуна къадар, бу  мемлекетте  яшагъан  инсанлар, озь урф-адетлерини, тилини сакълап,

зенгинлештирип, къуветлендирип яшайлар. Дюльбер,  юксек, бол, ярыкъ  биналар  къуралар. Бири-бирине  ярдым  этип  муаббет, шенъ  ве  пахыллыкъсыз  яшап  келеджегини  тюшюнелер.Бугуньден башлап  ве омюримнинъ сонъуна къадар Ватанымнынъ чатырман дагъларынынъ, ешиль  яйлаларнынъ,   шифалы  отларнынъ  шытырувыны,  гурь  боджеклерининъ  чырылдагъаныны, денъиз  шувулдагъаныны  эшитмек  ичюн, къолумдан кельгенимни   бутюн  алемге   беджереджегимни  бильдирмек  истейим.        

      Эльбетте, мумкюн олса да, Ватанымны, миллетимни  бир авучыма  алып  юрегиме, багърыма  сыкъып     къорчалайджагъым. Тынч ве сербест Ватанымда   гурь яшлыгъымнынъ, бахытлы генчлигим  кечеджегине инанам, амма....  Юрек агъырсы  эп  тырмалай ... Нефес   тутула...  Не япаджагъымны  бильмейим. Не  япайым да,  Ватанымнынъ гурь келеджегини  корейим?!

       Менимдже, тилимиз гъайып  арфесиндедир.  Онынъ ичюн, биринджиден, биз, яш несиль, ябанджы тиллерини огренсек де, озь тилимизни унутмамакъ керекмиз. Экинджиден, урф-адетлеримизни  бильмесек, огренмесек,огренмеге  тырышмасакъ, бизим яшайышымыз - бир капик.

      Узакъларда, сюргюнликте баба-деделеримиз тилимизни, адетлерлеримизни сакълагъанлары   ким ичюн  эди?  Бизлер ичюн эди.  Къырымнынъ  келеджегини корьмек  ичюн, бугуньден  башлап   бири-биримизге къол тутып къурмакъ керекмиз. Ватаным-Къырым. Къырымнынъ келеджегини  къурмакъ ве тиклемек  борджлум.